21-laboratoriya ishi

21-laboratoriya ishi

Yarimo‘tkazgichli diod xarakteristikasi va parametrlarini Tadqiq etish


Ishning maqsadi: Yarimo„tkazgichli diod (YaD) asosiy xarakteristikalari va parametrlarini hamda ularga tashqi muhit haroratning ta‟sirini tadqiq etish.

Umumiy ma’lumotlar:

Yarimo„tkazgichli diod (YaD) – n va p turli o„tkazuvchanlikka ega bo„lgan ikkita yarimo„tkazgichlar kontaktidan iborat bo„lgan hamda bir tomonlama o„tkazuvchanlikka ega bo„lgan elektron asbob. YaD VAXsi 4.1-rasmda keltirilgan. Bu yerda 1-nazariy xarakteristika, 2-real asbob xarakteristikasi (bu xarakteristika YaDning yarim o„tkazgich strukturasidagi hajmiy qarshilikni va tashqi kontaktlar qarshiligini, YaDdan tok oqib o„tganda undan ajralib chiqayotgan qo„shimcha issiqlikni va h.k.larni hisobga oladi).



4.1-rasm. Yarimo‘tkazgich diodning nazariy (1) va real (2) VAXi
Real yarimo„tkazgichli diod VAXsi 4.5- rasmda keltirilgan. Punktir chiziq bilan quyidagi tenglamaga mos keluvchi ideal VAX ko„rsatilgan:
_ U _

T=300 Kda U_T=26 mV.
i  I ^ e^UТ 1^

0 _


 

(4.1)

Xarakteristikalar yarimo„tkazgichli diod asosiy xossalarini namoyon etadi. Ochiq holatda yarimo„tkazgichli dioddan ma‟lum miqdorda to„g„ri tok ( ⁱ_{to'g 'ri} ^{ 0} ) oqib o„tadi; bu holat yarim o„tkazgichli diodga to„g„ri

kuchlanish
^uto'g 'ri ^{berish natijasida ta‟minlanadi:}

+ u > 0 –

Berk holatda yarimo„tkazgichli dioddan juda kichik teskari tok
ⁱtesk ⁽

^{i  0} ) oqib o„tadi. Bu tokning qiymati germaniyli diodlarda 10^-5 – 10^{- 6}A, kremniyli diodlarda esa 10^-9 – 10^-12A tartibga ega. Yarimo„tkazgichli

diodning berk holati unga teskari kuchlanish amalga oshiriladi:
^utesk
berish natitijasida

– u < 0 +

4.1-rasmdan ko„rinib turibdiki, real yarimo„tkazgichli diod VAXsining to„g„ri shoxobchasi nazariy xarakteristikaga nisbatan

bo„sag„aviy kuchlanish qiymati bilan ifodalanadigan
^ubo's
sezilarli

to„g„ri tok yuzaga keladigan ancha yuqori to„g„ri kuchlanish sohasiga

siljigan. Germaniyli diodlarda
^ubo's
^{ 0,25  0,4} V, kremniyli diodlarda -

^ubo's
 0,68  0,8 _V.