548101433398820 (1)

ÈËÉÀÑ ßÔßÍÄÈÉÅÂ
ÑÅ×ÈËÌÈØ
ßÑßÐ Ëß ÐÈ
Ö× ÚÈËÄ Äß
II ÚÈËÄ
“ÀÂÐÀÑÈÉÀ ÏÐÅÑÑ”
ÁÀ ÊÛ-2005

Áó êèòàá “Èëéàñ ßôÿíäèéåâ. Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè. Éåääè úèëääÿ. ÛÛ úèëä”
(Áàêû, ×èíàð ÷àï, 2002) íÿøðè ÿñàñûíäà òÿêðàð íÿøðÿ ùàçûðëàíìûøäûð.
Òÿðòèáàò÷û:
Åë÷èí
Ðåäàêòîðëàð: 
Âàãèô Áÿùìÿíëè
Óìóä Ðÿùèìîüëó
894.3613 - dc 21
AZE
ßôÿíäèéåâ Èëéàñ. Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè. Ö÷ úèëääÿ. ÛÛ úèëä. Áàêû, “ÀÂÐÀÑÈÉÀ
ÏÐÅÑÑ”, 2005, 336 ñÿù.
ÕÕ éöçèëëèê Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòûíûí èíêèøàôûíäà ìöñòÿñíà õèäìÿòëÿð
ýþñòÿðÿí ýþðêÿìëè ÿäèá, õàëã éàçû÷ûñû Èëéàñ ßôÿíäèéåâèí ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
ö÷úèëäëèéèíèí ÛÛ úèëäèíÿ ïéåñëÿðè äàõèë åäèëìèøäèð. “Àòàéåâëÿð àèëÿñè”, “Ùþê -
ìöäàð âÿ ãûçû”, “Õóðøóäáàíó Íàòÿâàí”, “Ìÿùâ îëìóø ýöíäÿëèêëÿð”, “Ñÿí
ùÿìèøÿ ìÿíèìëÿñÿí, éàõóä áîé ÷è÷ÿéè”, “Ñåâýèëèëÿðèí úÿùÿííÿìäÿ âöñàëû”
ÿñÿðëÿðèíèí ùÿð áèðè ìèëëè äðàìàòóðýèéàíûí ãûçûë ôîíäóíà äàõèë îëìóø, äÿðèí
ïñè õî ëîýèçìè, áÿíçÿðñèç öñëóáó, ïàðëàã âÿ áèòêèí îáðàçëàðû, ÷àüäàøëûüû èôàäÿ
åäÿí àêòóàë èäåéàëàðû, íÿùàéÿò äðàìàòóðæè êåéôèééÿòëÿðè èëÿ ñåâèëèá ñå÷èëìèø, þç
ìöÿëëèôèíÿ ùàëàë âÿ ãèáòÿ îëóíàúàã øþùðÿò ýÿòèðìèøäèð. 
Òÿãäèì îëóíàí áó ÿñÿðëÿð ðåæèññîð íÿñèëëÿðèíèí éîçóìóíäà òÿêðàð-òÿêðàð
òàìàøàéà ãîéóëìóøäóð. Îíëàðûí áèð ÷îõó ùàçûðäà äà ñÿùíÿäÿäèð. 
ISBN 9952-421-05-0
© “ÀÂÐÀÑÈÉÀ ÏÐÅÑÑ”, 2005

Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè 
ÈËÙÀÌ ßËÈÉÅÂÈÍ 
“Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ ëàòûí ãðàôèêàñû
èëÿ êöòëÿâè íÿøðëÿðèí ùÿéàòà
êå÷èðèëìÿñè ùàããûíäà”
12 éàíâàð 2004-úö èë òàðèõëè ñÿðÿíúàìû
èëÿ íÿøð îëóíóð âÿ þëêÿ êèòàáõàíàëàðûíà
ùÿäèééÿ åäèëèð

ÀÒÀÉÅÂËßÐ ÀÈËßÑÈ
È Ø Ò È Ð À Ê  Å Ä È Ð Ë ß Ð
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â
Ä è ë ø à ä
Ð å é ù à í
Ì å ù ð è ú à í
Ú à ù à í ý è ð
Ñ à ä û ã  Ñ à ä û ã î â
Ë ÿ ò à ô ÿ ò
Ø à ù ñ ó â à ð î â
Õ ó ä ó ø
À ü à ñ ÿ ë è ì
Ç à á è ò ÿ
Ê à ï è ò à í
ÁÈÐÈÍÚÈ ÏßÐÄß 
ÁÈÐÈÍÚÈ ØßÊÈË
Õîñðîâ Àòàéåâèí åâè. Ðåéùàí ïèàíèíî ÷àëûð. Ìåùðèúàí îòàüà äàõèë îëóð âÿ äàéàíûá ìóñèãèíè
äèíëÿéèð. Ðåéùàí, íÿùàéÿò, ñîí àêêîðäó âóðàðàã,äÿðèíäÿí íÿôÿñ àëûð. Öçöíäÿ õîøáÿõò áèð
èôàäÿ âàð.
Ì å ù ð è ú à í. Ãÿðèáÿäèð, ùÿìèøÿ ìÿíèì öðÿéèì äîëó îëàíäà ýÿëèá
ýþðöðÿì ñÿí áó ìàùíûíû ÷àëûðñàí.
Ð å é ù à í. Áèç áó ìàùíûéà èëê äÿôÿ Úàùàíýèðëÿ áèðëèêäÿ ãóëàã
àñìûøûã. Î ýåúÿ èíñòèòóòóìóçäà êîíñåðò âàðäû. Î äà áàúûñû èëÿ êîíñåðòÿ
ýÿëìèøäè. Áèç áèðèíúè äÿôÿ èäè êè, áèð-áèðèìèçè ýþðöðäöê. Áàúûñû ìÿíè
îíóíëà òàíûø åòäè...
Ì å ù ð è ú à í. Ñîíðà?
Ð å é ù à í (ýöëöìñÿéÿðÿê). Ñîíðàñûíû þçöí áèëèðñÿí... 
Ì å ù ð è ú à í (õÿéàë è÷èíäÿ). Ñåâýè ùÿéàòûí ìÿíàñûäûð! Ñåâìÿê
éàøàìàã äåìÿêäèð! 
Ð å é ù à í (çàðàôàòéàíà). Éîõñà, áèð àäàìà âóðóëóá åëÿìèñÿí?
7

Ìåùðèúàí “éîõ” ìÿíàñûíäà áàøûíû òÿðïÿäèð.
Ð å é ù à í. Áÿñ ùàðàäàí áèëèðñÿí?
Ì å ù ð è ú à í. Ùèññ åäèðÿì. Êîðëàð èøûüû, ýþçÿëëèéè íåúÿ äóéóðëàðñà,
ìÿí äÿ ìÿùÿááÿòè åëÿúÿ ùèññ åäèðÿì. Ñÿí õîøáÿõòñÿí, Ðåéùàí...
Ñåâèðñÿí... Þçö äÿ, Úàùàíýèð êèìè éàõøû áèð îüëàíû...
Ð å é ù à í. Ïåøêÿøäèð.
Ì å ù ð è ú à í (åéíè çàðàôàòëà). Òÿøÿêêöð åäèðÿì. 
Ð å é ù à í (úèääè). Ñåâ, Ìåùðèúàí! Ñåâýèñèç êþíöë ýöíÿøñèç áàü÷à
êèìèäèð. 
Ì å ù ð è ú à í. Ìÿí èñòÿðäèì ñåâäèéèì îüëàí, ãîúàëûá áåëèìèç
áöêöëÿíÿ ãÿäÿð þç ìÿùÿááÿòèíÿ ñàäèã ãàëñûí. Òÿáèÿòè èïÿê êèìè éóì -
øàã, ãÿëáè áó éàç ñÿìàñû êèìè ýåíèø, äÿðèí îëñóí! Ìÿí äÿ ïÿðâàíÿ êèìè
îíóí áàøûíà ôûðëàíûì. Òèêäèéèìèç áèíàëàðûí ùÿð íàõûøûíäà îíà îëàí
ñåâýèìèí èøûüûíû ùèññ åäèì.
Ð å é ù à í (ýöëöìñÿéèð). Ùÿð áèð àðçóíóí ùÿãèãÿò îëìàñû îíóí
øèääÿòèíäÿí àñûëûäûð äåéèðëÿð. Ìÿíÿ åëÿ ýÿëèð êè, áèç ñÿíèí ãÿùðÿìàíûíû
òåçëèêëÿ ýþðÿúÿéèê.
Ì å ù ð è ú à í. Åù, êèì áèëèð! Îäóð, Ëÿòàôÿò äÿ ýÿëèð. (Ùÿð èêèñè
ïÿíúÿðÿäÿí áàõûð) Éàäûíäàäûðìû, î áèçèìëÿ òåõíèêóìäà îõóéàíäà íÿ
ãÿäÿð øÿí, íÿ ãÿäÿð ñÿìèìè áèð ãûç èäè.
Ð å é ù à í. Èíäèñÿ äàø-ãàøà òóòóëìóø áóç ùåéêÿëÿ áÿíçÿéèð.
Ì å ù ð è ú à í. Ìÿí îíóí òàëåéèíÿ àúûéûðàì.
Ð å é ù à í. Ìÿí èñÿ, ÿêñèíÿ. Îíó ýþðÿíäÿ ÿñÿáèëÿøèðÿì.
Ì å ù ð è ú à í. Ñÿí äÿ éàìàíúà àìàíñûçñàí. Íåéëÿñèí, áèð èøäèð îëóá.
Ð å é ù à í. Èíñàíûí òàëåéè — îíóí èðàäÿñèäèð, Ìåùðèúàí! Íÿ ö÷öí î,
Ñàäûãîâà ýåäèðäè? Êèì ìÿúáóð åäèðäè?
Ëÿòàôÿò äàõèë îëóð. Áó, èéèðìè äþðä éàøûíäà ýþçÿë áèð ãàäûíäûð. Áàðìàãëàðûíäà áðèëéàíò
ãàøëû öçöêëÿð ïàðëàéûð. Öçöíäÿ ÿñÿáè, ñîéóã áèð èôàäÿ âàð. Ãûçëàðû ýþðÿðêÿí ãàøëàðûíû
÷àòûá äàùà ìÿüðóð áèð ýþðêÿì àëûð.
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Ñàëàì.
Ð å é ù à í. Ñàëàì, Ëèëéà. Íå÷ÿ ýöíäöð ùàðàäàñàí, ýþðöíìöðñÿí?
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Ùàðàäà îëàúàüàì, åâäÿ, åøèêäÿ.
Ì å ù ð è ú à í. Ëèëéà, áöòöí ýöíö åâäÿ îòóðìàãäàí äàðûõìûðñàí?
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Íÿ åäÿê, ùàìû ñèçèí êèìè ìöùÿíäèñ îëìàç êè...
Ð å é ù à í. Ñÿí ÿââÿëëÿð àäàìà áåëÿ úàâàá âåðìÿçäèí.
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Ìÿí áóðà ñèçäÿí ÿõëàã äÿðñè àëìàüà ýÿëìÿìèøÿì.
Õàëàì ùàðàäàäûð?
8

Ð å é ù à í. Áèëìèðÿì. Ùàðàäà îëñà, áó ñààò ýÿëÿð.
Ì å ù ð è ú à í. Íÿ ö÷öí áèçèìëÿ ùÿìèøÿ àúûãëû äàíûøûðñàí, Ëèëéà?
Àõû áèç áèð âàõò éîëäàø èäèê.
Ë ÿ ò à ô ÿ ò (èñòåùçà èëÿ ýöëöìñÿéèð). Áèð âàõò...
Ì å ù ð è ú à í. Äîüðó äåìèðÿììè?
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Íÿ èñÿ... (ßñÿáè ùàëäà ãàëõûá ïÿíúÿðÿäÿí áàõûð)
Äèëøàä äàõèë îëóð. Áó, ãûðõ éàøûíäà, óúàáîéëó, 
äÿáëÿ ýåéèíìèø ýþçÿë áèð ãàäûíäûð.
Ä è ë ø à ä. Ñàëàì, ãûçëàð. (Ðåéùàíà) Õÿáÿðèí âàð, äåéèðëÿð Èëäûðûì
Àòàéåâ ýÿëèð.
Ð å é ù à í (ñåâèíúëÿ). Íÿ äàíûøûðñûíûç?! Äîüðóäàíìû ÿìèì ýÿëèð?
Áó íÿ éàõøû õÿáÿð îëäó. 
Ä è ë ø à ä. Åëÿ ìÿí þçöì äÿ ÷îõ ñåâèíèðÿì. (Ýöëöìñÿéèð) Äîü -
ðóäóð, î âàõò àðàìûçäà áèð áàëàúà ýèëåé-ýöçàð îëìóøäó. Àíúàã áóíóí
åéáè éîõäóð. Çàìàí éàâàø-éàâàø àõàí ýöúëö áèð ÷àé êèìè ùÿð øåéè
éóéóá àïàðûð. Ýöìàí åäèðÿì êè, áèç îíóíëà éåíè áèð äîñò êèìè ýþðö -
øÿúÿéèê.
Ð å é ù à í. Èëäûðûì ÿìèì êèíëè àäàì äåéèë.
Ä è ë ø à ä. Ýÿðÿê äÿ îëìàñûí. Î èíäè éöêñÿê âÿçèôÿ ñàùèáèäèð. Íàçèð
ìöàâèíèäèð. (Ýöëöìñÿéèð) Áþéöêëÿðèí ãÿëáè ýåíèø îëìàëûäûð. (Ïàóçà.
ßòðàôû ýþçäÿí êå÷èðÿðÿê) Òÿÿññöô êè, Èëäûðûì Àòàéåâ áèçèì åâ-åøèêäÿ
÷îõ àç äÿéèøèêëèê ýþðÿúÿê.
Ì å ù ð è ú à í. Åâèíèçäÿ íÿ ÷àòìûð êè? Ìÿäÿíè áèð àèëÿ ö÷öí íÿ
ëàçûìäûñà, ùàìûñû âàðûíûçäûð.
Ä è ë ø à ä. Âàð, ÿëáÿòòÿ, âàð. Àíúàã... (Ãûñà ïàóçà) Èíäè Ìÿëàùÿò -
ýèëäÿéäèì. Îòóç ìèíÿ Ìîñêâàäàí òÿçÿ ìåáåë ýÿòèðäèáëÿð. Åëÿ ýþçÿëäèð
êè, áàõäûãúà áàõìàã èñòÿéèðñÿí.
Ð å é ù à í. Ìÿëàùÿòèí ÿðè áþéöê ìöùÿíäèñäèð. Êèòàáëàðû,
ìÿãàëÿëÿðè ÷àï îëóíóð. Éöç ìèíëÿðëÿ ãîíîðàð àëûð...
Ä è ë ø à ä (ýöëöìñÿéèð). Íÿ îëñóí, Õîñðîâ Àòàéåâèí äÿ ÿëèíèí
àëòûíäà îíëàðúà ìöùÿíäèñ èøëÿéèð.
Ð å é ù à í. Êèì îëóð-îëñóí. Ãîë ÷ÿêèá àëäûüû ìààøûíà ýþðÿ äÿ åâ-
åøèéèäèð...
Ä è ë ø à ä (ýöçýöíöí ãàáàüûíäà ñà÷ëàðûíû äöçÿëäèð). Åù, ãûçëàð...
Ñèçÿ äèë éåòèðìÿê ÷ÿòèíäèð. Ýþðöðñÿí, Ìåùðèúàí, áó ñîí âàõòëàð íåúÿ
õàðàá îëìóøàì. Éàç ìÿíÿ äöøìöð...
9

Ì å ù ð è ú à í. Ñèç ùÿìèøÿ ýþçÿëñèíèç, Äèëøàä õàíûì.
Ä è ë ø à ä (áÿðêäÿí ýöëÿðÿê). Äîüðóäàíìû? Éîõ, äàùà ãîúàëûðàì.
Àü òöêëÿðè ýþðöðñÿíìè? Äåéèð ùÿð øåé âàõòà áàõñà äà, âàõò ùå÷ íÿéÿ
áàõìûð. Þìðö òóòóá ñàõëàìàã ìöìêöí äåéèë. Öçöìöçÿ ýÿëÿí àé îòóç
äîããóçó áèòèðèá, ãûðõà êå÷èðÿì.
Ì å ù ð è ú à í. Íÿ îëàð? Ùÿð éàøûí þç ýþçÿëëèéè âàð.
Ä è ë ø à ä. Ýÿíúëèéè ùå÷ áèð øåé ÿâÿç åòìÿç!.. (Ãûñà ïàóçà) Áàéàã
êö÷ÿäÿ áèçèì úàâàí ìöñòÿíòèãè ýþðäöì.
Ì å ù ð è ú à í. Úàùàíýèðè äåéèðñèíèç?
Ä è ë ø à ä. Áÿëè. Þçöíö éàìàí úèääè òóòóð. (Ýöëöìñÿéèð) Àíúàã ùå÷
éàøûíà éàðàøìûð.
Ð å é ù à í (Ìåùðèúàíà). Ýåäÿê ìÿíèì îòàüûìà, òÿçÿ ëàéèùÿ
áàðÿñèíäÿ ñÿíèíëÿ äàíûøìàã èñòÿéèðÿì.
Ì å ù ð è ú à í. Ýåäÿê.
Ðåéùàí, Ìåùðèúàí î áèðè îòàüà êå÷èðëÿð. Äèëøàä, 
Ðåéùàíûí àðäûíúà óçóí áèð íÿçÿð ñàëûð.
Ä è ë ø à ä. Õàíûìûí õÿòðèíÿ äÿéäè. Åù, Ëèëéà... Áó äöíéàäà ùå÷
êÿñÿ éàõøûëûã éîõäóð. Ìÿí èñòÿéèðÿì áó, Øàùñóâàðîâà ýåòñèí. Éàõøû
äîëàíûøûüû, ýÿëÿúÿéè ïàðëàã... Þçö äÿ íÿ ãÿäÿð íÿçàêÿòëè, ãÿäèðáèëÿí
àäàìäûð!
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Áÿéÿì, Øàùñóâàðîâóí åëÿ ôèêðè âàð?
Ä è ë ø à ä. Ùÿëÿëèê à÷ûã äåìèð. Àíúàã ìÿí ùèññ åäèðÿì êè, âàð.
Áèëèðñÿí, Ëèëéà, Øàùñóâàðîâ ãîùóì îëìàëû îüëàíäûð. Èíäè åëÿ àäàìëàðû
ÿëè÷ûðàãëû ýÿçñÿí òàïìàçñàí! (Ïàóçà) Íÿ õÿéàëà ýåòäèí?
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Ùå÷, ôèêèð åäèðÿì êè, Ðåéùàíëà Øàùñóâàðîâóíêó éàõøû
òóòàð.
Ä è ë ø à ä. ßëáÿòòÿ! Éîõñà, Úàùàíýèð? Åù, Ëèëéà, áèç ãàäûíëàðûí
áÿçÿí àüëûìûç ýþçöìöçäÿ îëóð. (Ïàóçà) Îíà ýþðÿ äÿ, ñÿí, Ñàäûüà
ýåòìÿê èñòÿìÿéèá, äåéÿíäÿ êè, “ãîúàäûð, ñèð-ñèôÿòè õîøóìà ýÿëìèð”,
ìÿíèì àúûüûì òóòóðäó. Èíäè ýþðöðñÿí ñÿíè íåúÿ ñàõëàéûð? Áàðìàã ëà -
ðûíäà áðèëéàíò öçöêëÿð, áîéíóíäà éåääè ãàòàð ìèðâàðè, ãàáàüûíäà ãóë -
ëóã÷óí...
Ë ÿ ò à ô ÿ ò (ùþâñÿëÿñèç). Åé, àé õàëà...
Ä è ë ø à ä (ãÿçÿáëè). Íÿ “åé...” Áèðúÿ äå ýþðöì, úàâàí îüëàí ñÿíèí
ãÿäðèíè îíóí êèìè áèëÿúÿêäèìè? Öðÿéèí èíäèêè êèìè ñàêèò îëàúàãäûìû?
Ëèëéà, áèðäÿôÿëèê áàøà äöø êè, ìÿùÿááÿò-çàä áîø øåéäèð. ßýÿð, õîøáÿõò
10

îëìàã èñòÿéèðñÿíñÿ, þçöíö ÷îõ ñåâ! Áèëäèíìè? Àíúàã þçöíö! (Ïàóçà)
Åøèòäèì Ñàäûã ýÿëÿí àé ñÿíè ýþíäÿðèð Êèñëîâîäñêà.
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Ìÿí ýåòìÿê èñòÿìèðÿì.
Ä è ë ø à ä. Àõìàã! Íèéÿ èñòÿìèðñÿí? Úàâàí ýÿëèíñÿí, ýåò, ýÿç,
èñòèðàùÿò åëÿ! Èíñàí äöíéàéà áèð äÿôÿ ýÿëèð, Ëèëéà! Ýþçÿëëèéèí, úàâàí -
ëûüûí ãÿäðèíè áèë! Áó êàüûçûí àðàñûíäàêû íÿäèð?
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Ïàëòàðëûãäûð. Ñàäûã ñÿíèí ö÷öí ýþíäÿðèá.
Ä è ë ø à ä (à÷ûá áàõûð). Îé, Ëèëéà, íÿ ýþçÿë ïàð÷àäûð, ùå÷ êÿñèí
ÿéíèíäÿ áåëÿ øåé ýþðìÿìèøÿì! Àôÿðèí, Ñàäûã! Âàëëàù, çþâãö âàð. Þçö
äÿ ìÿíÿ íåúÿ éàðàøûð! Àíúàã ìÿí áóíó íÿ úöð òèêèá ýåéÿúÿéÿì?
Àòàéåâ áèëñÿ êè, áÿõøèøäèð, äöíéàíû äàüûäàð.
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Áèç êè, þçýÿ äåéèëèê.
Ä è ë ø à ä. Îíóí ö÷öí íÿ þçýÿ, íÿ ãîùóì!.. (Ïàóçà) Ýÿðÿê
ýèçëÿäèá àä ýöíöìäÿ ÷ûõàðàì, áÿëêÿ îíäà áèð ñþç äåìÿäè. Åù, Ëèëéà...
Ãàïûíûí çÿíýè ÷àëûíûð. Äèëøàä ýåäèá ãàïûíû à÷ûð. ßââÿëúÿ Ñàäûã Ñàäûãîâ, ñîíðà Õóäóø
èëÿ  Àüàñÿëèì ýÿëèðëÿð. Ñàäûãîâ ÿëëè áåø éàøûíäà, ýþäÿê, éîüóí, ñèôÿòè ãûðìûçû áèð êèøèäèð.
Ýþçëÿðèíäÿ ùèéëÿýÿð áèð èôàäÿ ùèññ îëóíóð. Òÿçÿ êîñòéóì ýåéèá, øëéàïà ãîéìóøäóð.
Ëàêèí øëéàïà îíóí òöêñöç âÿ ÿòëè áàøûíäà ÷îõ éþíäÿìñèç ýþðöíöð. Õóäóø ãûðõ ñÿêêèç
éàøûíäà ÿçýèë ãóðóñó êèìè àðûã, áèð àç äîíãàð, îâóðäëàðû áàòûã, ýþçëÿðèíäÿ äàèì ãîðõàã
áèð èôàäÿ îëàí, ÷îõ åùòèéàòëà äàíûøàí êèøèäèð. Àéûã ãàç êèìè ãóëàüû ùÿìèøÿ ñÿñäÿäèð.
Àüàñÿëèì èñÿ, îòóç áåø éàøûíäà, óçóí, éåêÿïÿð áèð àäàìäûð. Öçöíäÿ íàäàí âÿ äàâàêàð 
áèð èôàäÿ âàð. Ñþçö ýåú áàøà äöøÿíäèð.
Ä è ë ø à ä. Îùî... Íÿ éàõøû ãîíàãëàð ýÿëèð... Áóéóðóí... Áóéóðóí...
Ñ à ä û ã î â. Ñàëàì. Ëèëè÷êà äà áóðàäàéìûø...
Ä è ë ø à ä. Ñÿí ëàï Ëèëéàíû áèçèì ÿëèìèçäÿí àëìûñàí, Ñàäûã.
Ñ à ä û ã î â. Ùè-ùè... ùåéëÿ äåìÿéèí, Äèëøàä õàíûì, áèç þëÿíÿúÿí
ñèçèí ãóëóíóç...
Ä è ë ø à ä. Ïÿù-ïÿù... éàìàíúà øèðèíäèëëè êèøèñÿí. (Õóäóø èëÿ
Àüàñÿëèìÿ) Íèéÿ àéàã öñòÿ äàéàíìûñûíûç, ÿéëÿøèí...
Õ ó ä ó ø. Ñèç Àëëàù, íàðàùàò îëìàéûí.
À ü à ñ ÿ ë è ì. Úàíûì, åâäèð, ýÿëìèñèíèç, ÿéëÿøèí äÿ. (Ñòóë ÷ÿêèá
îòóðóð, ñîíðà Ñàäûãîâëà Õóäóø äà ÿéëÿøèðëÿð)
Ä è ë ø à ä. Ñàäûãîâ, ñÿíäÿí ÷ûõìàéàí èø. Íÿ ÿúÿá áèçè éàä åëÿ -
ìèñÿí?
Ñ à ä û ã î â. Äöçöíö àõòàðûðñûíûçñà, èøèìèç äöøöá.
Ä è ë ø à ä. Áèëèðÿì êè, èøèíèç äöøìÿñÿ, ýÿëìÿçñèíèç.
Õ ó ä ó ø. Âàëëàù, Äèëøàä õàíûì, íÿ ãÿäÿð äàíëàñàíûç éåðè âàð.
11

Ä è ë ø à ä. Àù, êèøèëÿð, äèëèíèç îëìàñàéäû, ãàðüà-ãóçüóí ñèçè äèäÿðäè.
Õ ó ä ó ø. Äöç ñþçÿ íÿ äåìÿê îëàð?!
À ü à ñ ÿ ë è ì. Ìÿòëÿáÿ êå÷, úàíûì, õàíûìà áàøàüðûñû âåðìÿ.
Ä è ë ø à ä. Éîõ, éîõ, õîøäóð.
Ñ à ä û ã î â. Àüàñÿëèì äîüðó äåéèð. Àòàéåâèí äÿ íàùàðà ýÿëÿí
âàõòûäûð. Áèëèðñèíèç, Äèëøàä õàíûì, ñèçèíëÿ áó òÿçÿ ãîùóì îëìàã èñòÿéÿí
îüëàí áèçè éàìàí èíúèäèð.
Ä è ë ø à ä. Êèì?
Ñ à ä û ã î â. Úàùàíýèð.
Ä è ë ø à ä. Îíóí ñèçèíëÿ íÿ èøè?
Õ ó ä ó ø. Ùå÷ áèëèðèê?
À ü à ñ ÿ ë è ì. À úàíûì, àõû, íèéÿ ùèì-úèìëÿ äàíûøûðñûíûç?.. Äèëøàä
õàíûì, ìöõòÿñÿðè áóäóð êè, ñèçèíëÿ òÿçÿ ãîùóì îëìàã èñòÿéÿí ìöñ -
òÿíòèã Úàùàíýèð éîëäàø òèêèíòèäÿ áþéöê áèð éîõëàìà áàøëàòäûðûá.
Ä è ë ø à ä. Íÿ ö÷öí?
Õ ó ä ó ø. Áèëìèðèê?
Ä è ë ø à ä. Íÿ îëàð, ãîéóí éîõëàòäûðñûí, éîõñà...
Ñ à ä û ã î â. Öðÿéèíèçÿ ùå÷ íÿ ýÿëìÿñèí, Äèëøàä õàíûì. Þçöíöç
áèëèðñèíèç êè, ìÿí îëàí éåðäÿ äþâëÿòèí áèð ãÿïèéèíÿ êÿì áàõìàã îëìàç.
Ä è ë ø à ä. Áèëèðÿì...
Ñ à ä û ã î â. Ìÿíè éàíäûðàí îäóð êè, õàëã ìàëûíû ýþç áÿáÿéèí êèìè
ãîðó, úàí ãîé, èíäè äÿ äóðóá ñÿíèí èøèíäÿí øöáùÿëÿíñèíëÿð. Èäàðÿéÿ äÿ
êîìèññèéà òþêñöíëÿð.
Õ ó ä ó ø. Ùå÷ äåìÿëè äåéèë.
Ñ à ä û ã î â. Áó ìÿíè áèàáûð åòìÿêäèð, úàìààò àðàñûíäà íöôóçäàí
ñàëìàãäûð.
Ä è ë ø à ä. Éàõøû, Úàùàíýèð íÿ ö÷öí áåëÿ åòäèéèíèí ñÿáÿáèíè äåìèð?
Ñ à ä û ã î â (ÿëèíè ÷ûðïàðàã). Äîüðóñó, ùå÷ ñîðóøìàìûøàì äà. Ãîé
íÿ åäèð-åòñèí. Ìÿí þçöìäÿí àðõàéûí îëìàñàì, Àòàéåâèí åâèíÿ àéàã
áàñìàðàì. Àíúàã, áàéàã äåäèì, úàìààò è÷èíäÿ àðûìà ýÿëèð. Ìÿí þç
èøèì ö÷öí òÿøÿêêöð ýþçëÿéèðÿì, ìöêàôàò ýþçëÿéèðÿì... (Ïàóçà)
Ä è ë ø à ä (òåëåôîíëà çÿíý åäèð). Àëëî... Ìèëèñ ðÿèñè ÿâÿçè Øàùñó âàðî -
âó âåð! Çèéàä! Õàùèø åäèðÿì áèçÿ ýÿëÿñèíèç, ñèçèíëÿ âàúèá èøèì âàð.
Ýþçëÿ éèðÿì.  (Äÿñòÿéè ãîéóð)
À ü à ñ ÿ ë è ì. Ãàíûíûçû ãàðàëòìàéûí, úàíûì. Éöç ùåéëÿ èø ãóðáàí
îëñóí ñèçèí áèð õîø ñèôÿòèíèçÿ.
12

Õ ó ä ó ø. Ãàíû ãàðàëìàñûí, íåéëÿñèí? Áó áîéäà àäàìëàðû äà ñàéà
ñàëìûð. Áÿéÿì î áèëìèð êè, Ñàäûãîâ, Äèëøàä õàíûìûí éåçíÿñèäèð?
Ä è ë ø à ä (òÿìêèíëÿ). Ñèç ýåäèí èøèíèçäÿ îëóí. Øàùñóâàðîâ ýÿëñèí,
þéðÿíÿðÿì ýþðöì áó íÿ ìÿñÿëÿäèð.
Ñ à ä û ã î â. Ñèçèí úàíûíûç ö÷öí, ÷îõ î éàí-áó éàí åëÿñÿ, áèðáàø
ìÿðêÿçÿ òåëåãðàì âóðàúàüàì!
Ä è ë ø à ä (ñÿðò). Ùÿëÿëèê ùå÷ áèð øåé ëàçûì äåéèë. Äåäèì êè, ýåäèí
èøèíèçäÿ îëóí!
Õ ó ä ó ø. ×îõ ñàü îëóí. Ñèçñèç áèð ýöíöìöç îëìàñûí...
Ä è ë ø à ä. Áåëÿ êîìïëèìåíòëÿðè ñîíðàéà ñàõëàéûí.
Õ ó ä ó ø (èðèøÿðÿê). Ñîíðàéà ñàõëàìàëû øåé éîõäóð.
Ä è ë ø à ä (àúûãëû). Éàõøû, éàõøû!..
À ü à ñ ÿ ë è ì. Ýÿë áÿðè, úàíûì, õàíûìà áàøàüðûñû âåðìÿ.
Ñ à ä û ã î â. Ëèëè÷êà, ñÿí ãàëûðñàí, éîõñà...
Ë ÿ ò à ô ÿ ò (àúûãëû). Ãàëûðàì.
Ñ à ä û ã î â. Íåéíÿê, ÿéëÿø. (ßðêëÿ) Õàëà-áàëà êè, òàïûøäûíûç, ñèçè
áèð-áèðèíèçäÿí àéûðìàã ÷ÿòèíäèð! Ýåäÿê, óøàãëàð!
×ûõûðëàð.
Ä è ë ø à ä. Àõ... Ìÿí áèðúÿ þëäöéöì ýöíö áèëìèðÿì. Î Úàùàíýèðè
ýþðÿí êèìè òàíûäûì êè, íÿ éóâàíûí ãóøóäóð. Ñÿí áèð öçÿ áàõ. Úÿñàðÿòÿ
áàõ. Áèëÿ-áèëÿ êè, Ñàäûãîâ ìÿíèì ãîùóìóìäóð, áó úöð ùÿíýàìÿ
÷ûõàðûð. Åéáè éîõäóð! Îëñóí!
Áàéûðäà ìàøûí ñÿñè åøèäèëèð. Ðåéùàíëà Ìåùðèúàí éöéöðÿðÿê è÷ÿðè ýèðèðëÿð.
Ð å é ù à í. Èëäûðûì ÿìèì ýÿëèð!.. Èëäûðûì ÿìèì ýÿëèð!.. (Áàéûðà
ãà÷ûð)
Ïàóçà.
Äèëøàäûí öçö òóòãóí áèð ùàë àëûð. Ìåùðèúàí ìàðàãëà ïÿíúÿðÿäÿí áàõûð. Èëäûðûì Àòàéåâ
Ðåéùàíëà ãîë-ãîëà äàõèë îëóð. Áó, îòóç äîããóç éàøûíäà, îðòàáîéëó, éàðàøûãëû áèð
àäàìäûð. Ñà÷ëàðû âàõòûíäàí ÿââÿë àüàðìûøäûð. Öçöíäÿ äàèì ìåùðèáàí âÿ àüûëëû áèð èôàäÿ
âàðäûð. Åëÿ áèë êè, ùÿð øåé áó àäàìà ÷îõäàí ìÿëóìäóð. Ñàäÿ, ëàêèí ìîäàéà óéüóí
êîñòéóì ýåéìèøäèð.
Ä è ë ø à ä. Õîø ýÿëìèñèíèç, Èëäûðûì...
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ñàü îëóí... Ìÿí áóðàäàí ýåäÿíäÿí áÿðè ùÿð
øåé î ãÿäÿð äÿéèøèëìèøäèð êè... ßýÿð, ñÿùâ åòìèðÿìñÿ, áó, Äèëøàä
õàíûìûí áàúûñû ãûçû Ëÿòàôÿòäèð. (ßë òóòóøóð)
13

Ð å é ù à í. Ñèçèí éàääàøûíûç ÿââÿëêè êèìè èòèäèð. ßìè, òàíûø îëóí,
áó äà ìÿíèì éàõûí ðÿôèãÿì Ìåùðèúàíäûð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Òàíûø îëìàüûìà ÷îõ øàäàì.
Ä è ë ø à ä. Ñà÷ëàðû íÿ éàìàí àüàðòìûñûíûç, Èëäûðûì!
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Àììà ñèç ùå÷ äÿéèøìÿìèñèíèç.
Ä è ë ø à ä (ýöëöð). Äîüðóäàíìû?
Ð å é ù à í. Ôèêèð åëÿìÿéèí, ÿìè, ñà÷ëàðûíûç àüàðñà äà, þçöíöç
ùÿìèøÿêè êèìè ýÿíú âÿ ýþçÿëñèíèç.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (ãûçàðàðàã Ìåùðèúàíà áàõûð. Ñîíðà çàðàôàò -
éàíà). Ñàü îë, ãàðäàø ãûçû. Ñÿí áåëÿ êîìïëèìåíòëÿðäÿí ÿìèí ö÷öí ÷îõ
äå. Éàõøû, áÿñ Õîñðîâ ùàðàäàäûð? Áó ýöí êè, áàçàðäûð.
Ä è ë ø à ä. Þçöíöç õàñèééÿòèíè áèëèðñèíèç. Îíóí ö÷öí íÿ èñòèðàùÿò
ýöíö...
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Íåúÿäèð? Ýöìðàùäûðìû?
Ä è ë ø à ä. Éàõøûäûð, ÿââÿëêèíäÿí äÿ ýöìðàùäûð.
Ì å ù ð è ú à í. Èúàçÿíèçëÿ ìÿí ýåäèì.
Ð å é ù à í. Íÿ òåç?
Ì å ù ð è ú à í. Íÿíÿì ýþçëÿéÿúÿê.
Ð å é ù à í. Åëÿ èñÿ ýåò. Àíúàã ìöòëÿã ýÿëÿðñÿí.
Ì å ù ð è ú à í. Éàõøû, ñàü îëóí. (×ûõûð)
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (Ðåéùàíà). Ðÿôèãÿí íÿ èø ýþðöð?
Ð å é ù à í. Àðõèòåêòîðäóð...
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Àùà...
Ï ÿ ð ä ÿ
ÈÊÈÍÚÈ ØßÊÈË 
Ùÿìèí îòàã. Ðåéùàí âÿ Ìåùðèúàí åâäÿäèðëÿð.
Ì å ù ð è ú à í (ôèêèðëè). Èíäè ìÿí ñèçÿ ýÿëÿíäÿ Èëäûðûì Àòàéåâ
áàü÷àíûçäàêû áþéöê éàñÿìÿí àüàúûíûí äèáèíè áîøàëäûðäû. Þçö äÿ åëÿ
ãÿìýèí èäè êè....
Ð å é ù à í. Áó àüàú ÿìèìèí êå÷ìèø íèøàíëûñû Ôèðÿíýèçäÿí
éàäèýàðäûð. Ñÿêêèç èë ãàáàã ùÿìèí àüàúû î ÿêìèøäèð.
Ì å ù ð è ú à í. Áÿéÿì, Èëäûðûì Àòàéåâèí íèøàíëûñû âàð èäè? (Ðåéùàí
áàøû èëÿ òÿñäèã åäèð) Áÿñ íåúÿ îëäó?
14

Ð å é ù à í. Àéðûëäûëàð.
Ì å ù ð è ú à í. Íÿ ö÷öí? Áèð äàíûøñàíà...
Ð å é ù à í. Î çàìàí ÿìèì áóðàäà ìöùÿíäèñ èøëÿéèðäè. Ôèðÿíýèç äÿ
áàü÷ûëûã àãðîíîìó èäè. Ùÿìèí éàñÿìÿí àüàúû ÿêèëÿí éàç òîéëàðû îëà -
úàãäû. Àíúàã ùå÷ ýþçëÿíèëìÿäèéè ùàëäà áèðäÿí àðàëàðûíà íàðàçûëûã
äöøäö.
Ì å ù ð è ú à í. Íÿ ö÷öí?
Ð å é ù à í. ßìèìýèëèí êîíòîðóíäà Ëèäà àäëû úàâàí áèð ïëàíîâèê
èøëÿéèðäè. Îëäóãúà ýþçÿë, øÿí, çàðàôàòúûë áèð ïîëéàê ãûçû èäè. Þçö äÿ
Äèëøàä õàíûìûí äîñòó èäè. Òåç-òåç, äåìÿê îëàð êè, ùÿð ýöí áèçÿ ýÿëèðäè.
Ì å ù ð è ú à í. Èëäûðûì Àòàéåâ äÿ ñèçèíëÿ îëóðäó?
Ð å é ù à í. Áÿëè. Áèðäÿí áåëÿ áèð øàéèÿ ÷ûõäû êè, ýóéà, Èëäûðûì ÿìèì
Ëèäàéà âóðóëìóøäóð. Þçëÿðè äÿ òåçëèêëÿ åâëÿíÿúÿêëÿð.
Ì å ù ð è ú à í. Ôèðÿíýèç äÿ áóíó åøèäèá áàøëàäû ãûñãàíìàüà.
Ð å é ù à í. Ùàëáóêè ÿìèìëÿ Ëèäàíûí àðàñûíäà ñÿìèìè äîñòëóãäàí
áàøãà àéðû áèð ùèññ éîõ èäè. Àíúàã ôèòèëÿ îä íåúÿ ãîéóëìóøäóñà, ñþí äöð -
ìÿê ìöìêöí îëìàäû. Èëäûðûì ÿìèì íÿ ãÿäÿð ÷àëûøäû, Ôèðÿíýèçè èíàí -
äûðà áèëìÿäè. Àõûðäà èêèñè äÿ èíàäà äöøöá àéðûëäû. Ôèðÿíýèç áàøãà éåðÿ
äÿéèøèëÿðÿê, ÷ûõûá ýåòäè.
Ì å ù ð è ú à í. Éàõøû, áÿñ, ìÿñÿëÿíèí êþêö ùàðàäàí ãàëõìûøäû?
Ð å é ù à í. Áóðàäàí. Áèçèì áó åâèìèçäÿí!
Ì å ù ð è ú à í. Íÿ äàíûøûðñàí, Ðåéùàí!
Ð å é ù à í. Áèëèðñÿíìè, Äèëøàä õàíûì ÿìèìèí Ôèðÿíýèçëÿ åâëÿí -
ìÿñèíÿ äþçÿ áèëìèðäè.
Ì å ù ð è ú à í. Àõû, íÿ ö÷öí?
Ð å é ù à í. ×öíêè Ôèðÿíýèç ùÿð úÿùÿòäÿí îíäàí öñòöí èäè. Òÿù -
ñèëäÿ... ýþçÿëëèêäÿ... Îíà ýþðÿ äÿ, Äèëøàä õàíûì ùÿð ýöí Ëèäàíû åâÿ
ãîíàã ÷àüûðûð, åëÿ âÿçèééÿò éàðàäûðäû êè, Ôèðÿíýèç äÿ, èñòÿð-èñòÿìÿç,
ãûñãàíìàüà âàäàð îëóðäó... 
Ïàóçà.
Ì å ù ð è ú à í. Ùÿð ùàëäà, Ôèðÿíýèç áþéöê ñÿùâ åòìèøäèð.
Ð å é ù à í. Ñîíðàëàð áóíó î þçö åòèðàô åäèðäè.
Ì å ù ð è ú à í. Èíäè ÿðäÿäèð?
Ð å é ù à í. Äåéèðëÿð ÿðäÿäèð. (Ïàóçà)
Ì å ù ð è ú à í. Èëäûðûì Àòàéåâ îíó ÷îõìó ñåâèðäè?
15

Ð å é ù à í. Éÿãèí êè, ÷îõ ñåâèðäè. Éàäûìäàäûð, Ôèðÿíýèç ÷ûõûá ýå -
äÿí äÿí ñîíðà, åëÿ áèë, ÿìèì áèð ýöíöí è÷èíäÿ ãîúàëäû. (Ïàóçà)
Èëäûðûì Àòàéåâ äàõèë îëóð.
Ð å é ù à í. ßìè, áó ãÿäÿð èøëÿäèí, éîðóëìàäûí?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (ýöëöìñÿéèð). Éîðóëàíà íÿ ëàçûìäûð?
Ð å é ù à í (åéíè çàðàôàòëà). Áèð ñòÿêàí ÿòèðëè ÷àé. 
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Àôÿðèí!
Ð å é ù à í. Áó äÿãèãÿ. (Î áèðè îòàüà ãà÷ûð)
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Áàü÷àéà áàõûðàì, ôèêèð åäèðÿì êè, ñÿêêèç èë
íåúÿ òåç êå÷äè. Ìÿíèì êþðïÿ ãîéóá ýåòäèéèì ôèäàíëàð èíäè áþéöê àüàú
îëóá.
Ì å ù ð è ú à í. Éÿãèí êè, áóðàäà ùÿð øåé ñèçÿ êå÷ìèøëÿðè õàòûðëàäûð...
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Áÿçÿí êå÷ìèøëÿðè õàòûðëàìàã äà ÷îõ àüûð
îëóð.
Ì å ù ð è ú à í. Åëÿ õàòèðÿëÿð âàð êè, îíëàð íÿ ãÿäÿð àúû îëñà äà, éåíÿ
ýþçÿëäèð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (ýöëöìñÿéèð). Ñèç éàøäà îëàíäà ìÿíÿ äÿ åëÿ
ýÿëèðäè. Ìÿí äÿ åëÿ ýöìàí åäèðäèì êè, ùÿð êÿäÿðëè õàòèðÿíèí þçöíäÿ äÿ
áèð ýþçÿëëèê, áèð ðîìàíòèêà âàð. Àíúàã ñîíðàëàð ýþðäöì êè, éîõ, èçòèðàá
èçòèðàáäûð! Îíà ýþðÿ äÿ, ÷àëûøûí õîøáÿõò îëóí. Èòèðèëìèø áèð ñÿàäÿò áèð äÿ
÷ÿòèí ýåðè ãàéûäûð...
Ïàóçà. Ðåéùàí ÷àé ýÿòèðèð.
Ð å é ù à í (ñòÿêàíû èøûüà òóòàðàã). Íåúÿäèð, ÿìè?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. ßëà! (×àéû àëûá ãàáàüûíà ãîéóð. Çàðàôàò -
éàíà) Äåìÿê, Ìåùðèúàí õàíûìûí ÷ÿêäèéè ëàéèùÿëÿðè Ðåéùàí ùÿéàòà
êå÷èðèð.
Ð å é ù à í. Åëÿäèð êè, âàð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ìÿí ñèçèí éîëäàøëûüûíûçà ãèáòÿ åäèðÿì.
Ð å é ù à í. Áèç áóíà ÷îõ øàäûã. Ôöçóëè êö÷ÿñèíäÿ òèêäèéèìèç
éàøàéûø áèíàñû õîøóíà ýÿëèðìè?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Öìóìèééÿòëÿ, éàõøûäûð. Öñëóáóíóçäàêû
ýåíèøëèê, ñÿðáÿñòëèê, ñàäÿ, ëàêèí ýþçÿë îëìàã úÿùäè ìÿíÿ õöñóñèëÿ õîø
ýÿëäè. Ñöòóíëàðûí áàøëûãëàðû, òàüëàðûí ãóðóëóøó úàçèáÿäàðäûð. Áàõäûãúà
àäàì þçöíäÿ, íÿ èñÿ, ôÿðÿùëè áèð øåé äóéóð.
Ð å é ù à í. Àõ, äîüðóäàíìû? Áèç ùÿìèøÿ áó áàðÿäÿ íàðàùàò îëóð -
äóã, ÿìè.
16

È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Àíúàã ìÿíÿ åëÿ ýÿëèð êè, íàõûøëàðûí öìóìè
àùÿíýè áèð àç äà úèääè îëñàéäû...
Ì å ù ð è ú à í (ãûçàðàðàã). Áó, ÷îõ àìàíñûç òÿíãèä îëäó.
È ë ä û ð û ì (ýöëöìñÿéèð). Àõû, ìÿí ùèññ åäèðÿì êè, ñèç ñÿíÿòäÿ ùÿð
øåéèí áèçèì Êþíäÿëÿí÷àé êèìè ñàêèò àõìàñû òÿðÿôäàðû äåéèëñèíèç.
Ð å é ù à í. Äîüðóäóð!
È ë ä û ð û ì. Åëÿ èñÿ, ÿìèíèí ñþçëÿðèíäÿí ïÿðò îëìàéûí! Ãîé ñèçèí áó
èëê ÿñÿðèíèçäÿ ïàðëàéàí èñòåäàä ãûüûëúûìëàðû ýÿëÿúÿêäÿ ñþíìÿç áèð îä,
áèð àëîâ îëñóí!
Ð å é ù à í. Ýÿëÿúÿéè êèì áèëèð?!
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. “Êèì áèëèð”è ÿêèáëÿð, áèòìÿéèá. Èðàäÿ èñòå -
äàäûí àíàñûäûð! (Îòàãäàí ÷ûõûð)
Ì å ù ð è ú à í (Èëäûðûì Àòàéåâèí àðäûíúà áàõàðàã, ùÿéÿúàíëà). Íÿ
ö÷öí îíóí ñÿàäÿòèíÿ ìàíå îëóðëàð?!
Ð å é ù à í. ×öíêè àíàëûüûìà áåëÿ ëàçûì èäè. (Ïàóçà) ßìèìèí áàøûíà
ýÿòèðäèéèíè èíäè äÿ ìÿíèì áàøûìà ýÿòèðìÿê èñòÿéèð. Ýþðìöðñÿíìè? Ùÿð
âàñèòÿ èëÿ Úàùàíýèðè ìÿíèì ýþçöìäÿí ñàëìàüà ÷àëûøûð.
Ì å ù ð è ú à í. Àíúàã ìÿí åëÿ ýöìàí åäèðÿì êè, ùå÷ áèð ôûðòûíà
ùÿãèãè ìÿùÿááÿòè ñàðñûäà áèëìÿç!
Ð å é ù à í (ôèêèðëè). Äîüðóäàí äà åëÿäèð.
Úàùàíýèð ýÿëèð. Î, èéèðìè äþðä éàøûíäà éàðàøûãëû áèð îüëàíäûð. Öçöíäÿ áèð àç ñÿðò
ýþðöíÿí à÷ûã âÿ àüûëëû èôàäÿ âàðäûð. Ùÿðÿêÿòëÿðè ãÿòè âÿ ñÿðáÿñòäèð.
Ð å é ù à í (Úàùàíýèðèí ÿëèíäÿí òóòàðàã). Àäûíû ÷ÿê, ãóëàüûíû áóð.
Áèð àç ãàáàã ñÿíèí áàðÿíäÿ äàíûøûðäûã, Úàùàíýèð.
Ú à ù à í ý è ð. Ìÿí äÿ ýÿëÿ-ýÿëÿ ôèêèðëÿøèðäèì êè, ñèçè ìöòëÿã áèð
éåðäÿ ýþðÿúÿéÿì.
Ì å ù ð è ú à í. Éîõñà, ãûñãàíûðñûíûç?
Ú à ù à í ý è ð. Åù... Áÿëêÿ äÿ...
Ì å ù ð è ú à í. ßñëèíäÿ, ìÿí ãûñãàíìàëûéàì êè, îí áåø èëëèê éîëäà -
øûìû ÿëèìäÿí àëûðñûíûç. Ñèçèí òîéóíóçäàí ñîíðà ëàï òÿê ãàëàúàüàì. 
Ð å é ù à í. Éàõøû, éàõøû, öðÿéèìè õàðàá åëÿìÿ.
Ú à ù à í ý è ð (Ìåùðèúàíûí ÿëèíäÿí òóòóð). Ãàðäàøûíûç þëìÿéèá êè,
ñèç òÿê ãàëàñûíûç!
Ð å é ù à í. Áèç ö÷öìöç äÿ ùÿìèøÿ áèð éåðäÿ îëàúàüûã.
Ú à ù à í ý è ð. Ùÿìèøÿ!
17

Ð å é ù à í (Úàùàíýèðÿ). Åøèòäèì ñÿí áèçèì òèêèíòè êîíòîðóíäà
áþéöê áèð èøèí öñòöíö à÷ìûñàí.
Ú à ù à í ý è ð. Áÿëè, à÷ìàã öçðÿéÿì.
Ð å é ù à í. Äåéèëÿíÿ ýþðÿ, Ñàäûãîâóí þçö äÿ äîëàøûð.
Ú à ù à í ý è ð. Äåéÿñÿí, åëÿäèð.
Ì å ù ð è ú à í. Ýþðöðñöíöç, áèç ýåúÿëÿðè þìðöìöçäÿí áîðú àëûá,
çÿùìÿò ÷ÿêèðèê, òèêèðèê. Îíëàð èñÿ...
Ð å é ù à í. Êèì îëóðñà-îëñóí, àìàíñûç îë, Úàùàíýèð!!
Çèéàä Øàùñóâàðîâ ýÿëèð. Áó, îòóç éåääè-îòóç ñÿêêèç éàøëàðûíäà áèð àäàìäûð. Þçöíö ÷îõ
ñàäÿ âÿ íÿçàêÿòëè àïàðìàüà ÷àëûøìàñûíà áàõìàéàðàã, ýþçëÿðèíäÿ äàèì øöøÿ ïàðûëòûñû
êèìè ñîéóã áèð èôàäÿ âàð. Áàùàëû ïàð÷àäàí êîñòéóì ýåéèíìèøäèð, Úàùàíýèðèí áóðàäà
îëìàñû îíà ïèñ òÿñèð åäèð. Ëàêèí î, áó ùèññèíèìÿùàðÿòëÿ ýèçëÿäÿðÿê, þçöíö øàä ýþñòÿðèð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ñàëàìëàð... Ìÿí ñþùáÿòèíèçÿ ìàíå îëìàäûì êè?
Ð å é ù à í. Õåéð. Áóéóðóí, ÿéëÿøèí.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ðèúà åäèðÿì, çÿùìÿò ÷ÿêìÿéèí. (Îòóðóð)
Èñòèðàùÿò ýöíö îëàíäà àäàì ëàï äàðûõûð. Õöñóñÿí ìÿíèì êèìè ùå÷ áèð
êÿñè îëìàéàíëàð.
Ð å é ù à í. Íèéÿ åëÿ äåéèðñèíèç? Ñèçè êè, áöòöí øÿùÿð òàíûéûð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ùÿð áèð òàíûøà äà äîñò äåéèá, öëôÿò áàüëàìàã
îëìóð, Ðåéùàí õàíûì.
Ú à ù à í ý è ð. ßëáÿòòÿ. Àäàì þç ãÿëáèíÿ éàõûí îëàíëàðëà ýþðöøöá-
äàíûøìàã èñòÿéèð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â (Úàùàíýèðèí ñþçëÿðèíäÿêè èñòåùçàíû ùèññ åäèð.
Ëàêèí öçÿ âóðìóð). Äîüðóäóð.
Ú à ù à í ý è ð. Ìÿí àðçó åäèðÿì êè, ùàìû ñèçèí êèìè èíúÿ òÿáèÿòëè
îëàéäû, Øàùñóâàðîâ.
Ø à ù ñ ó â à ð î â (ýöëöìñÿéÿðÿê). Ñèç êîìïëèìåíò äåìÿêäÿ
ùÿääèí äÿí àðòûã ñÿõàâÿòëèñèíèç, éîëäàø ìöñòÿíòèã!
Ú à ù à í ý è ð. Áóíóí åéáè éîõäóð. Þçöíöç áèëèðñèíèç êè, èíñàíäà
ñÿõàâÿò ýþçÿë êåéôèééÿòäèð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Øöáùÿñèç. (Çàðàôàòéàíà) Âàõòà êè, Úàùàíýèð ìÿíè
èíúÿ òÿáèÿòëè àäàì ùåñàá åäèð, î çàìàí ðèúà åäèðÿì áèð øåé ÷àëàñûíûç,
ãóëàã àñàã.
Ð å é ù à í. ßçèç ãîíàãëàðà ùþðìÿò áîðúóìóçäóð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Òÿøÿêêöð åäèðÿì.
Ð å é ù à í (ïèàíèíîíóí ãàáàüûíäà îòóðàðàã). Íÿ ÷àëûì?
18

Ø à ù ñ ó â à ð î â. Öðÿéèíèç íÿ èñòÿéèðñÿ.
Ð å é ù à í. Áÿëêÿ ìÿíèì öðÿéèì èñòÿéÿí ñèçÿ õîø ýÿëìÿäè?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Îëà áèëìÿç.
Ð å é ù à í. Êàø êè, ìÿí ñèçèí áó åòèìàäûíûçû äîüðóëäàéäûì.
×àëûð. Úàùàíýèð ãàëõûá ïÿíúÿðÿäÿí áàü÷àéà òàìàøà åäèð. Ìåùðèúàí äà îíóí éàíûíà
ýÿëèð âÿ îíëàð íÿ ùàããûíäàñà äàíûøûðëàð. Øàùñóâàðîâ, Ðåéùàíûí éàíûíäàêû ñòîëà
ñþéêÿíèð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â (éàëíûç Ðåéùàíûí åøèäÿ áèëÿúÿéè áèð ñÿñëÿ).
Ñðàüàýöí àõøàì ìÿí åâèíèçèí éàíûíäàí êå÷èðäèì, ñèç îíäà äà áó ñîíà -
òàíû ÷àëûðäûíûç. Äàéàíûá õåéëè ãóëàã àñäûì.
Ð å é ù à í (ýöëöìñÿéÿðÿê). Äîüðóäàíìû?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ëàêèí, ñèçÿ ãóëàã àñäûãúà, þçöìö åëÿ áÿäáÿõò
ùèññ åäèðäèì êè.
Ð å é ù à í. Íÿ ö÷öí?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áèëìèðÿì.
Ð å é ù à í. Ýþðöíöð, ñèç î ýåúÿ ÷îõ ñåíòèìåíòàë áèð ÿùâàëè-ðóùèé -
éÿ äÿéìèøñèíèç.
Ø à ù ñ ó â à ð î â (ïÿðò îëàðàã). Ùÿð ùàëäà, ìÿíèì î ýåúÿêè âÿçèé -
éÿòèì èñòåùçàäàí ÷îõ ìÿðùÿìÿòÿ ëàéèãäè.
Ð å é ù à í. Éîõñà, ìÿí ñèçèí õÿòðèíèçÿ äÿéäèì?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Õÿòðèìÿ äÿéÿíäÿ íÿ îëàð! Ñèç ìÿíèì ñèíÿìÿ
äàëáàäàë îí ýöëëÿ ñûõñàéäûíûç, áèð äÿôÿ “óô” äåìÿçäèì.
Ð å é ù à í. Ñèç ëàï êå÷ìèø ðûòñàðëàð êèìè äàíûøûðñûíûç. (Ãàøëàðûíû
÷àòàðàã, àéàüà ãàëõûð)
Äèëøàä âÿ Ëÿòàôÿò ýÿëèðëÿð.
Ä è ë ø à ä. Îùî... Øàùñóâàðîâ... Ìÿí äåäèì, áÿñ, ýÿëìÿäèíèç.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Íåúÿ îëà áèëÿð êè, ñèç ÷àüûðàñûíûç, ìÿí ýÿëìÿ -
éèì?
Ä è ë ø à ä. Ñàü îëóí. Ñèç ãÿäèðáèëÿí àäàìñûíûç.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ñèç ìÿíè óòàíäûðûðñûíûç, Äèëøàä õàíûì...
Ä è ë ø à ä. Ñèç ùÿääèíäÿí àðòûã òÿâàçþêàðñûíûç, éîëäàø íà÷àëíèê. Õîø
ýÿëìèñèíèç. Áÿñ, àéàã öñòÿ íÿ ö÷öí? Ðåéùàí, ãîíàãëàðà éàõøû ãóëëóã
åëÿìèðñÿí. Ðèúà åäèðÿì, ÿéëÿøèí...
Ú à ù à í ý è ð. Çÿùìÿò ÷ÿêìÿéèí. Áöòöí ýöíö îòóðìàãäàí éîðó -
ëóðóã.
Ä è ë ø à ä. Ñèçäÿí èíúèìèøÿì. Áèçÿ ýåú-ýåú ýÿëèðñèíèç.
19

Ú à ù à í ý è ð. Èø-ýöú...
Ä è ë ø à ä (ìÿíàëû òÿðçäÿ ýöëöìñÿéÿðÿê). Áèëèðÿì, áèëèðÿì... Ñîí
âàõòëàð èøèíèç éàìàí ÷îõäóð.
Ð å é ù à í. Úàùàíýèð, ýåäÿê. Ìåùðèúàíûí äöçÿëòäèéè éåíè ìàêåòè
ñÿíÿ ýþñòÿðìÿê èñòÿéèðÿì.
Ú à ù à í ý è ð. Ýåäÿê.
Ðåéùàí, Úàùàíýèð âÿ Ìåùðèúàí î áèðè îòàüà êå÷èðëÿð.
Ä è ë ø à ä. Çèéàä, Ñàäûãîâóí ÿùâàëàòûíäàí ñèçèí õÿáÿðèíèç âàðìû?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áÿëè, õÿáÿðèì âàð.
Ä è ë ø à ä. Áó íåúÿ ìÿñÿëÿäèð?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ùàìûñûíû áóðàäà äàíûøìàã ìöìêöí äåéèë.
Àíúàã, ùÿð ùàëäà, ÷îõ úèääè ìÿñÿëÿäèð.
Ä è ë ø à ä. Áÿñ, ôèêðèíèç íÿäèð?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ìÿí ÿëèìäÿí ýÿëÿí êþìÿéè åòìÿéÿ ÷àëûøûðàì.
Ëÿòàôÿò õàíûì þçö äÿ áèëèð. Àíúàã ãîðõóðàì ìÿíèì êþìÿéèì ìöñáÿò
áèð íÿòèúÿ âåðìÿñèí. 
Ä è ë ø à ä. Íÿ ö÷öí?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. ×öíêè Ñàäûãîâýèëèí èøèíè Úàùàíýèð à÷ûá.
Ä è ë ø à ä. Íÿ îëñóí êè?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ãàíóíà ýþðÿ, áèç îíëàðà òÿñèð ýþñòÿðÿ áèëìÿðèê.
Ä è ë ø à ä. Îðàñûíû ìÿí äÿ áèëèðÿì.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áàøãà áèð éîë äöøöíìÿéÿ èìêàí éîõäóð. ×öíêè
þçöíöç áèëèðñèíèç, ïðîêóðîðóí äà, Úàùàíýèðèí äÿ ìÿíèìëÿ àðàëàðû ñî -
éóãäóð.
Ä è ë ø à ä. Áÿñ, íåúÿ îëñóí?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ñèç áó áàðÿäÿ éîëäàø Àòàéåâëÿ äàíûøñàéäûíûç, ïèñ
îëìàçäû.
Ä è ë ø à ä. Àòàéåâÿ åëÿ ñþç äåìÿê îëàð?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áèëèðñèíèç, Äèëøàä õàíûì, ñèç àüûëëû ãàäûí îëäó -
üóíóç ö÷öí ìÿí ùÿð øåéè à÷ûã äàíûøìàã èñòÿéèðÿì. Àòàéåâèí áó èøÿ
ãàðûøìàüû ìöòëÿã âàúèáäèð! ßýÿð, Ñàäûãîâ äîëàøñà...
Ä è ë ø à ä. Áàøà äöøöðÿì.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Äèýÿð òÿðÿôäÿí, Úàùàíýèð èøèíäÿ ôàíàòèê áèð
àäàì äûð. Îíó àíúàã Àòàéåâ êèìè áþéöê àâòîðèòåò þç éåðèíäÿ îòóðäà
áèëÿð. (Ïàóçà) Ýþðöðñöíöç, îíóí éåðèíÿ ìÿí îëñàì, óòàíäûüûìäàí ñèçèí
öçöíöçÿ áàõà áèëìÿçäèì. Àììà î...
20

Ä è ë ø à ä. Àììà î áó åâäÿ þçöíö åëÿ àïàðûð êè, ýóéà, ìÿíèì
éåçíÿìè äîëàøäûðûá òóòìàã èñòÿìÿñèíèí áèçÿ ùå÷ äÿõëè éîõäóð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ñèçè èíàíäûðûðàì êè, î åëÿ äÿ äöøöíöð. (Ïàóçà)
Ä è ë ø à ä. Ñèç ùàãëûñûíûç. Ìÿí áó áàðÿäÿ ìöòëÿã Àòàéåâëÿ äà -
íûøìàëûéàì. Ëàï äàëàøñà äà, äàíûøìàëûéàì. Ìÿíÿ âÿ ìÿíèì ãî ùóì -
 ëàðûìà ùþðìÿò åëÿìÿê îíóí áîðúóäóð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. ßëáÿòòÿ.
Ä è ë ø à ä. Ñèç ÿéëÿøèí, ìÿí áèð ìÿòáÿõÿ áàø ÷ÿêèì, ýÿëèì.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áóéóðóí.
Äèëøàä ÷ûõûð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Íèéÿ ìÿíÿ åëÿ ãàíëû-ãàíëû áàõûðñàí, Ëèëéà?
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Ùÿëÿ áèð äàíûøûðñàí äà...
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Àõû íÿ îëóá?
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Þçöí áèëèðñÿí!
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ñÿíèí úàíûí ö÷öí, ùå÷ áèð øåé áèëìèðÿì.
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Àõøàì ýÿëÿðñÿí, äåéÿðÿì.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áÿëêÿ ýÿëÿ áèëìÿäèì.
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Àéäûíäûð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Öðÿéèíÿ àéðû øåé ýÿëìÿñèí. Ãîíàã ÷àüûðûáëàð.
Ýåòìÿñÿì, éàõøû äöøìÿç.
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Äåìÿê, î ãîíàãëûãäàêûëàð ñÿíèí ö÷öí ìÿíäÿí àðòûãäûð?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Íÿ äàíûøûðñàí, Ëèëéà...
Ë ÿ ò à ô ÿ ò. Ýÿëÿðñÿí! Åøèòäèíìè?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áàø öñòÿ!
Ä è ë ø à ä (áàëàúà ìÿúìÿéèäÿ ÷àé, ìöðÿááÿ ýÿòèðèð). Áó, ñèç
õîøëàéàí ãûçûëýöë ìöðÿááÿñèäèð. Þçöì áèøèðìèøÿì.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Íÿ çÿùìÿò ÷ÿêèðñèíèç...
Ä è ë ø à ä. Òÿêè ñèçèí êèìè äîñòëàð ö÷öí çÿùìÿò ÷ÿêÿê.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Äîüðóñó, áó åâÿ åëÿ þéðÿíìèøÿì êè, áèð ýöí
ýÿëìÿéÿíäÿ öðÿéèì äàðûõûð.
Ä è ë ø à ä. Ìÿí ñèçè þç àèëÿìèçèí áèð öçâö ùåñàá åäèðÿì, Çèéàä.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ìÿí áóíó áèëèðÿì, Äèëøàä õàíûì.
Ä è ë ø à ä. Åëÿ çÿíí åäèðÿì êè, áèç áèð-áèðèìèç ö÷öí ãÿíèìÿò
àäàìëàðûã.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áèç áèð-áèðèìèçè àíëàéûá ãèéìÿòëÿíäèðìÿéè
áàúàðûðûã, Äèëøàä õàíûì.
21

Ä è ë ø à ä. Øöáùÿñèç.
Úàùàíýèð, Ðåéùàí âÿ Ìåùðèúàí ýÿëèðëÿð.
Ú à ù à í ý è ð. Ìÿí ñèçèí éåðèíèçÿ îëñàéäûì, ìàêåòè ìöñàáèãÿéÿ
ýþíäÿðÿðäèì.
Ð å é ù à í. Ìåùðèúàí éåíÿ äÿ áÿçè äÿéèøèêëèêëÿð åëÿìÿê ôèêðèí -
äÿäèð.
Ú à ù à í ý è ð. Ëàï éàõøû.
Ä è ë ø à ä (Úàùàíýèðÿ). ßéëÿøèí, ÷àé è÷èí.
Ú à ù à í ý è ð. Ñàü îëóí. Àõøàì òèêèíòè èø÷èëÿðè ö÷öí ìöùàçèðÿ
îõóéàúàüàì. Ýåäèá áèð àç ùàçûðëàøìàã ëàçûìäûð.
Ì å ù ð è ú à í. Ìöùàçèðÿíèç íÿ ìþâçóäàäûð?
Ú à ù à í ý è ð. “Àèëÿ âÿ úÿìèééÿò”.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ýþçÿë ìþâçóäóð. Âàõòûì îëñàéäû, ìÿìíóíèé -
éÿòëÿ ãóëàã àñàðäûì.
Ä è ë ø à ä. Ñèç ìöñòÿíòèã àäàìñûíûç. Ìöùàçèðÿ èëÿ íÿ èøèíèç âàð?
Ú à ù à í ý è ð. Áèçèì âÿçèôÿìèç éàëíûç úèíàéÿòëÿðè òàïûá ìåéäàíà
÷ûõàðìàãëà áèòìèð, Äèëøàä õàíûì. Áèç, åéíè çàìàíäà, áó úèíàéÿòëÿðè
äîüóðàí ñÿáÿáëÿðèí êþêöíö êÿñìÿéÿ ÷àëûøûðûã. Áèç èñòÿéèðèê êè, àäàì -
ëàð ìÿíÿâè úÿùÿòäÿí äàùà êàìèë, äàùà ýþçÿë îëñóíëàð. Áèç èñòÿéèðèê êè,
úèíàéÿò ñþçö çåùèíëÿðäÿí ñèëèíèá ýåòñèí.
Ð å é ù à í. Îíà ýþðÿ äÿ, ùÿð áèð ìöñòÿíòèã, åéíè çàìàíäà, áèð
ìöÿëëèì îëìàëûäûð.
Ú à ù à í ý è ð. Äîüðóäóð.
Õîñðîâ Àòàéåâ ýÿëèð. Áó, ãûðõ áåø éàøûíäà, óúàáîéëó, éàðàøûãëû áèð êèøèäèð.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Ñàëàì.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ñàëàì, éîëäàø Àòàéåâ.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Äåéèðëÿð Èëäûðûì ýÿëèá, áÿñ ùàíû?
Ð å é ù à í. Áó ñààò, àòà... (Î áèðè îòàüà ãà÷ûð)
Ä è ë ø à ä (ÿë-àéàüà äöøÿðÿê). Ñÿùÿðäÿí ùàðàäàñàí? Áó âàõòàúàí
àú ãàëìàã îëàð?
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Èøèì ÷îõ èäè, Äèëøàä.
Ä è ë ø à ä. Èø þç éåðèíäÿ, èíñàíà úàí äà ëàçûìäûð.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (ýöëöìñÿéèð). Äîüðóäóð.
Ä è ë ø à ä. Ùÿìèøÿ “äîüðóäóð” äåéèðñÿí, àììà ÿìÿë åëÿìèðñÿí.
Âåð øëéàïàíû.
22

Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Çÿùìÿò ÷ÿêìÿ. (Þçö ýåäèá àñûð)
Ä è ë ø à ä. Ãàáàãúà íàùàð åäÿúÿêñÿí, éîõñà...
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Öðÿéèì éàíûð.
Ä è ë ø à ä. Ýþðöðñÿíìè, âàõòëû-âàõòûíäà éåéèá-è÷ìÿäèéèí ö÷öí
èøòàùàäàí êÿñèëìèñÿí. Éîõ, áåëÿ îëìàç. Àõû, ìÿí ñÿíèí ö÷öí ðåæèì
ãîéìóøàì.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Áó äÿôÿ áàüûøëà. Ñþç âåðèðÿì êè, áèð äÿ
ðåæèìè ïîçìàéûì.
Ä è ë ø à ä. Éàõøû, ýþðÿê.
Èëäûðûì Àòàéåâëÿ Ðåéùàí ýÿëèð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Õîñðîâ, Ñàëàì! (Ãàðäàøûíû äèããÿòëÿ íÿçÿð -
äÿí êå÷èðÿðÿê) Éàõøûñàí, ýöìðàùñàí.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Ñÿí äÿ éàõøûñàí... Áèðúÿ äå ýþðöì ìÿçóíèé -
éÿòÿ ÷ûõìûñàí, éîõñà...
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Õåéð, èø ö÷öí ýÿëìèøÿì.
Ä è ë ø à ä. Àììà ìÿí äåäèì, áÿñ, ñèç ìÿõñóñ áèçèìëÿ ýþðöøÿ
ýÿëìèñèíèç.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ùÿì çèéàðÿò, ùÿì òèúàðÿò. (Õîñðîâà) Øÿùÿ -
ðèíèç ãèéàìÿò îëóá. Êþùíÿ åâëÿðèí éåðëÿðèíè òàíûìàã îëìóð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Éîëäàø Àòàéåâ êè, áåëÿ áàøëàéûá, ÷îõ ÷ÿêìÿç
áóðà Áàêûíû äà þòÿð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (Øàùñóâàðîâà äèããÿòëÿ áàõàðàã, çàðàôàò -
éàíà). Áàêû äàéàíûá ñèçè ýþçëÿìèð. Î äà òÿðÿããè åäèð, áþéöéöð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â (òóòóëàðàã). Øöáùÿñèç.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Òèêìÿê ãàðäàøûìûí ÷îõäàíêû åùòèðàñûäûð.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Äöíéàäà òèêìÿêäÿí, ãóðìàãäàí äà ýþçÿë
íÿ âàð?! (Úàùàíýèðëÿ Øàùñóâàðîâà) ßëáÿòòÿ, ìÿí áåëÿ äåìÿêëÿ ñèç
èíçèáàò÷ûëàðû þçöìöçäÿí àéûðìûðàì.
Ä è ë ø à ä. Ñþùáÿò äàíàíû ãóðäà âåðÿð, õàùèø åäèðÿì éåìÿê îòàüûíà
áóéóðàñûíûç. Õîñðîâ äà ñÿùÿðäÿí àúäûð.
Ú à ù à í ý è ð. Èúàçÿíèçëÿ ìÿí ýåäèì.
Ä è ë ø à ä. Ùå÷ åëÿ øåé éîõäóð. Èëäûðûìûí ýÿëèøè ìöíàñèáÿòè èëÿ
ùàìûìûç áèð éåðäÿ íàùàð åäÿúÿéèê.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Äîüðóäóð. Ñèç áóéóðóí ÿéëÿøèí, ìÿí áó
äÿãèãÿ ýÿëèðÿì.
Äèëøàäëà Õîñðîâ Àòàéåâäÿí áàøãà ùàìû î áèðè îòàüà êå÷èð.
Õîñðîâ Àòàéåâ ñà÷ûíû äàðàéûð.
23

Ä è ë ø à ä. Áó ýöí áèçèì åâëÿíìÿéèìèçèí äöç îí èëè òàìàì îëóð,
Õîñðîâ.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Ýÿðÿê ìÿíè áàüûøëàéàñàí. Èëäûðûìûí ýÿëäè -
éèíè åøèäèá åâÿ òÿëÿñäèéèì ö÷öí ñÿíÿ ùÿäèééÿ àëà áèëìÿäèì. Ñàáàù
ìöòëÿã!
Ä è ë ø à ä (ýöëöìñÿéèð). Åéáè éîõäóð. Áîðúëó áîðúëóíóí ñàüëûüûíû
èñòÿð. Áèð äÿ êè, ãîúàëàð ùÿäèééÿñèç äÿ êå÷èíÿð.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (îíóí ÿëèíäÿí òóòàðàã). Ñÿí èíäè äÿ îí èë
áóíäàí ãàáàãêû êèìè ýþçÿëñÿí. (Ñà÷ëàðûíäàí þïöð)
Ä è ë ø à ä (îíà ãûñûëàðàã). Àììà ìÿíÿ åëÿ ýÿëèð êè, ñÿí äàùà ìÿíè
ÿââÿëêè êèìè èñòÿìèðñÿí.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. ßêñèíÿ. Èëëÿð êå÷äèêúÿ, ìÿí ñÿíè äàùà ÷îõ
èñòÿìÿéÿ áàøëàéûðàì. Áó ìÿëóí øöáùÿ ùàðàäàí àüëûíà ýÿëèáäèð?
Ä è ë ø à ä. Áÿçÿí îëóð êè, áöòöí ýöíö åâÿ ýÿëìèðñÿí.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Íåéëÿéèì... Ñÿáÿáèíè þçöí áèëèðñÿí. (Ïàóçà)
Ä è ë ø à ä. Ñÿíèí õÿáÿðèí âàðìû êè, áèçèì äîñòóìóç Úàùàíýèð ìÿíèì
ýþçöìöí àüû-ãàðàñû áèðúÿ áàúûì ãûçûíûí ÿðèíè äîëàøäûðìàã èñòÿéèð?
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (ãàøëàðûíû ÷àòàðàã). Òÿãñèðè îëìàéàí àäàìû
ùå÷ êÿñ äîëàøäûðà áèëìÿç.
Ä è ë ø à ä. Ñÿí ùàìûíû þç àðøûíûíëà þë÷ìÿ, Õîñðîâ. ßýÿð,
Ñàäûãîâóí áàøûíà áèð èø ýÿëñÿ, î éàçûã ãûçûí ùàëû íåúÿ îëà áèëÿð? Ñàâàäû
àç, ãîùóì-ãàðäàøû éîõ...
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Íÿ ö÷öí ñÿí îíó òÿùñèëäÿí àéûðûá âåðäèí
Ñàäûãîâà? Àõû, ìÿí î âàõò ñÿíÿ äåäèì...
Ä è ë ø à ä. Áó ñþùáÿòëÿð ýåúäèð, Õîñðîâ. Ñÿí êþìÿê åëÿ, Ëÿòàôÿò
áÿäáÿõò îëìàñûí!
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Íÿ úöð êþìÿê åäèì?
Ä è ë ø à ä. Ãîéìà ÿðè äîëàøñûí!
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Áàéàã äåäèì, ýöíàùû îëìàéàí àäàìû ùå÷
êÿñ äîëàøäûðà áèëìÿç!
Ä è ë ø à ä. Ñÿí ùàìûéà âåðÿúÿéèí ðÿñìè úàâàáû ìÿíÿ äÿ âåðèðñÿí.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (àúûüûíû óíóäàðàã). Äèëøàä! Àõûðûíúû äÿôÿ
ñÿíäÿí õàùèø åäèðÿì: ÿýÿð, áèçèì àðàìûçäàêû îíèëëèê ìÿùÿááÿòèí ìÿùâ
îëìàñûíû èñòÿìèðñÿíñÿ, áèð äÿ ìÿíäÿí áåëÿ øåéëÿð õàùèø åòìÿ! Ìÿí
õàëãà ãóëëóã åëÿäèéèì áó îòóç èëäÿ îíà õÿéàíÿò åòìÿìèøÿì,
åòìÿéÿúÿéÿì äÿ. (×åâðèëèá èòè àääûìëàðëà î áèðè îòàüà êå÷èð)
24

Ä è ë ø à ä (îíóí àðäûíúà ãÿçÿáëè áèð íÿçÿð ñàëàðàã). Àù... Ñèç
Àòàéåâëÿð!..
Ï ÿ ð ä ÿ
Ö×ÖÍÚÖ ØßÊÈË
Õîñðîâ Àòàéåâèí åâè. Èëäûðûì Àòàéåâ ãÿçåò îõóéóð. Õîñðîâ Àòàéåâ íÿ èñÿ éàçûð. Äèëøàä
áèð ãóòó ïàïèðîñ ýÿòèðèá îíóí ãàáàüûíà ãîéàðàã ÷ûõûð. Îíóí ùÿðÿêÿòëÿðèíäÿêè ýèçëè àúûüû
Àòàéåâ ãàðäàøëàðû ùèññ åäèðëÿð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (ãÿçåòè ñòîëóí öñòöíÿ ãîéóð). Óøàãëûãäàí
áèçèì áèð-áèðèìèçäÿí ýèçëè ñþçöìöç îëìàéûá, Õîñðîâ, à÷ûüûíû äåéèì êè,
ñÿíèí àèëÿ ùÿéàòûí ìÿíè êÿäÿðëÿíäèðèð.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Íèéÿ àõû? Ñÿáÿáè íÿäèð?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Áèçèì ùÿð èêèìèç õàëã óüðóíäà, îíóí áþéöê
àðçóëàðû óüðóíäà ÷àðïûøûðûã, åëÿ äåéèëìè?
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. ßëáÿòòÿ, åëÿäèð! Áàøãà úöð îëà áèëÿð êè?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Âÿ ìÿí áèëèðÿì êè, ñÿíèí ö÷öí õàëãûí ìÿíà -
ôå éèíäÿí éöêñÿê, ìöãÿääÿñ ùå÷ íÿ éîõäóð!
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Øöáùÿñèç!
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ëàêèí ìÿíÿ åëÿ ýÿëèð êè, ñÿíèí ÿãèäÿíëÿ,
èøèíëÿ àèëÿ ùÿéàòûí àðàñûíäà ÷îõ äÿðèí áèð çèääèééÿò ÿìÿëÿ ýÿëìèøäèð.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Ñÿí áóíó íÿéÿ ÿñàñÿí äåéèðñÿí?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ýþðöá-åøèòäèêëÿðèìÿ ÿñàñÿí!
Ïàóçà.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Áó äàøûí ùàðàäàí àòûëäûüûíû áèëèðÿì. Ñÿí
Ðåéùàíûí ñþçëÿðèíÿ ÷îõ äà ÿùÿìèééÿò âåðìÿ. Þçöí áèëèðñÿí êè, þýåé
àíà èëÿ þâëàäûí óëäóçó ÷ÿòèí áàðûøûð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Éîõ, Õîñðîâ! Ìÿí èñòÿéèðÿì êè, ñÿí áèçèì
áó ñþùáÿòèìèç ÿòðàôûíäà ÷îõ úèääè äöøöíÿñÿí! Ñîíðà ýåú îëàð...
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (òóòóëàðàã). Ìÿíúÿ, ùÿð êÿñ êèìèíëÿ
éàøàäûüûíû äàùà éàõøû áèëèð.
ßñÿáè ùàëäà ãàëõûá òåëåôîí àïàðàòûíà éàõûíëàøûð. Èëäûðûì ÷ûõûð.
25

Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (çÿíý åäèð). Ìèëèñ èäàðÿñèíè âåðèí. Øàùñóâàðîâ
ùàðàäàäûð? Õàùèø åäèðÿì îíó òàïûá ìÿíèì éàíûìà ýþíäÿðÿñèíèç.
(Äÿñòÿéè àñûð. Óçóí ïàóçà, àüûð àääûìëàðëà î áèðè îòàüà êå÷èð)
Ñÿùíÿ áèð àí áîø ãàëûð. Èëäûðûìëà Ìåùðèúàí äàõèë îëóðëàð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ñèç íÿ èñÿ ñîðóøìàã èñòÿéèðñèíèç. Áÿñ, íèéÿ
ñóñóðñóíóç?
Ì å ù ð è ú à í.  Ãîðõóðàì ìÿíèì ñóàëûì ñèçÿ ùÿääèíäÿí àðòûã
úÿñàðÿòëè ýþðöíñöí.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Úÿñàðÿò — ìÿðäëèê äåìÿêäèð! Ðèúà åäèðÿì,
äàíûøûí!
Ì å ù ð è ú à í. Ìÿí ñÿêêèç èë áóíäàí ãàáàã ñèçèí áàøûíûçà ýÿëÿí
ÿùâàëàòû åøèòìèøÿì. Îíà ýþðÿ äÿ, ìÿíÿ åëÿ ýÿëèð êè, äöíÿí ñèçèí õîø -
áÿõòëèê ùàããûíäà äåäèêëÿðèíèçëÿ áó àüûð õàòèðÿ àðàñûíäà áèð ÿëàãÿ âàðäûð.
Äîüðóäàíìû ñèç þç ñÿàäÿòèíèçè ùÿìèøÿëèê èòèðèëìèø ùåñàá åäèðñèíèç?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. ßëáÿòòÿ, éîõ!.. Áèçèì öìóìè èäåàëûìûç î
ãÿäÿð éöêñÿê, î ãÿäÿð ýþçÿëäèð êè... Ëàêèí áóíóíëà áÿðàáÿð... (Ïàóçà)
Ñèç ãîúà áàüáàí ùàããûíäàêû íàüûëû åøèòìèñèíèçìè?
Ì å ù ð è ú à í. Õåéð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Äåéèð, ÿëëè èë èäè êè, ãîúà áàüáàí ýþçÿë
àüàúëàð áåúÿðèðäè. ßëëè èë èäè êè, àäàìëàð îíóí éåòèøäèðäèéè ìåéâÿëÿðäÿí
éåéèá ìÿíôÿÿòáÿðäàð îëóðäóëàð. Àõûð áèð ýöí ãîúà ùèññ åëÿäè êè, äàùà áó
äöíéàäàí êþ÷ìÿê öçðÿäèð. Àäàìëàð òþêöëöá ýÿëäèëÿð. Êèìè ãîúàéà
ñîéóã øÿðáÿò ùàçûðëàäû, êèìè äÿðìàí âåðäè, êèìè éàñòûüûíû äöçÿëòäè.
Ãîúà áàüáàí èñÿ óçàãëàðà áàõûá “àù” ÷ÿêäè. Î âàõò áèð úàâàí îüëàí ñî -
ðóøäó êè, íÿéèí ãöññÿñèíè åëÿéèðñÿí, àé áàáà? Ýöíöíö ýþðöá, äþâ ðàíûíû
êå÷èðìèñÿí, úàìààò áàøûíà àíä è÷èð. Áàüáàí äåäè: ùå÷ íÿéèí ôèêðèíè
÷ÿêìèðÿì, ùàìûíûçäàí äà ÷îõ ðàçûéàì. Àíúàã êàø ðÿùìÿòëèê ãàðûì
èíäè éàíûìäà îëàéäû...
Ïàóçà.
Ì å ù ð è ú à í (ìöòÿÿññèð). Íÿ ö÷öí ñèç þçöíöçö ãîúà áàüáàíëà
ìöãàéèñÿ åäèðñèíèç? ßýÿð, ñÿùâ åòìèðÿìñÿ, ñèçèí ùÿëÿ îòóç äîããóç
éàøûíûç âàð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Îëà áèëÿð êè, èíäè äÿ þç òàëåéèíè ìÿíèìëÿ
áàüëàìàã èñòÿéÿí áèð ãàäûí òàïûëñûí. Ëàêèí ñèç þçöíöç äÿ èíêàð åòìÿç -
ñèíèç êè, áó èñòÿêëÿ ÿñë ìÿùÿááÿò àðàñûíäà ïàéûçëà éàç ãÿäÿð áþéöê ôÿðã
26

âàðäûð. Ìÿí èñÿ (ýöëöìñÿéèð), åòèðàô åäèðÿì êè, áó áàðÿäÿ áèð àç õóä -
ïÿñÿíäÿì. Ìÿíÿ åëÿ ýÿëèð êè, ìÿùÿááÿòäÿ îðòà ùàë éîõäóð. Éà ùÿãèãè
ñåâýè, éà íèôðÿò!
Ì å ù ð è ú à í. Äîüðóäóð. Ëàêèí íÿ ö÷öí ñèç åëÿ çÿíí åäèðñèíèç êè,
áó ùÿãèãè ñåâýè ñèçÿ àèä îëà áèëìÿç? Áÿëêÿ èíäè ñèçè, ñèçèí òÿñÿââöð
åòäèéèíèçäÿí äÿ àðòûã ñåâÿí ýÿíú áèð ãûç âàðäûð âÿ ÿýÿð, î ñèçè èñòÿäè -
éèíèí éàðûñû ãÿäÿð þçöíöí ñåâèëäèéèíè áèëñÿéäè...
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Éîõñà, ñèç ìÿíÿ òÿñÿëëè âåðìÿê èñòÿéèðñèíèç?
Ì å ù ð è ú à í. Ìÿí áèëèðÿì, ñèçèí êèìè àüûëëû àäàìëàðûí áóíà
åùòèéàúû éîõäóð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Åëÿ èñÿ... (Ùÿéÿúàíëû ùàëäà ñóñóð. Ýÿðýèí
ïàóçà)
Ì å ù ð è ú à í. Ðèúà åäèðÿì Ðåéùàíà äåéÿñèíèç êè, ìÿí ýÿëèá îíó
ýþçëÿäèì, ùÿëÿëèê.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ùàðà? Äàéàíûí! Áó áåëÿ ãóðòàðà áèëìÿç.
Ìåùðèúàí ÷ûõûð. Èëäûðûì Àòàéåâ äÿ ùÿéÿúàíëà îíóí àðäûíúà ýåäèð. Ñÿùíÿ áèð àíáîø ãàëûð.
Ñàäûãîâ áàøûíû è÷ÿðè ñàëûá áàõûð. Ñîíðà ãàéûäûá éîëäàøëàðûíà ýÿëìÿê ö÷öí èøàðÿ åäèð.
Ñàäûãîâ, Õóäóø, Àüàñÿëèì äàõèë îëóðëàð.
Õ ó ä ó ø. Èíäèúÿ Ìåùðèúàíûí äàëûíúà òÿëÿñèê áàü÷àéà äöøÿí ìèíèñòð
Àòàéåâ äåéèëäè?
Ñ à ä û ã î â. Þçö èäè. Ýÿëäèéè èêè ýöí äåéèë, åøãáàçëûüà áàøëàéûá.
Ýþðÿñÿí, Äèëøàä ùàðäàäûð?
Õ ó ä ó ø. Àìàíûí ýöíöäöð, Ñàäûã, áó äÿôÿ çÿëè êèìè éàïûø
éàõàñûíäàí, ÿë ÷ÿêìÿ.
À ü à ñ ÿ ë è ì. Úàíûì, èñïàëêîì äåéèðñÿí áóðàäà, ìèíèñòð äåéèðñÿí
áóðàäà, ìöñòÿíòèã äåéèðñÿí áóðàäà...
Õ ó ä ó ø. Äèëøàä õàíûì êèìè ÿôëàòóí áóðàäà.
À ü à ñ ÿ ë è ì. Äöçÿëòñèíëÿð äÿ.
Ñ à ä û ã î â. Äàéàíûí, ñÿñ-êöé ñàëìàéûí ýþðÿê. (Î áèðè îòàüà êå÷èð)
Õ ó ä ó ø (ïû÷ûëòû èëÿ). Áó çàëûì ãûçû ãÿñä ãîéñà, áèçèì èøèìèçè
äöçÿëäÿð.
À ü à ñ ÿ ë è ì. Ãÿñä ãîéñóí äà. Îíäàí íÿ ýåäèð, ùÿð íÿ ýåòñÿ
áèçäÿí ýåäÿúÿê.
Õ ó ä ó ø. Äöíÿí éåíÿ äÿ ìÿí éàçûã Øàùñóâàðîâóí úèáèíÿ äöç ö÷úÿ
äÿíÿ þòöðäöì.
À ü à ñ ÿ ë è ì. Ö÷ éöç?
27

Õ ó ä ó ø. Áàøûíà àò òÿïèá íÿäèð? Øàùñóâàðîâ óøàã-çàääûð? Ö÷ ìèí!
À ü à ñ ÿ ë è ì. Þçöíäÿí äÿ ùÿëÿ áèð êþìÿê-çàä ýþðìöðöê.
Õ ó ä ó ø. Áöòöí èø Úàùàíýèðäÿäèð. Äè ýÿë êè, çàëûì îüëóíà áèð éîë
òàïà áèëìèðèê.
À ü à ñ ÿ ë è ì. Ñÿí þëÿñÿí, áèð äÿëè øåéòàí äåéèð êè, ýèð îíóí
êàáèíåòèíÿ. Îí áåø ìèíè ÷ûðï ñòîëóíóí öñòöíÿ!
Õ ó ä ó ø (äÿùøÿòëÿ). Áûé!.. Áûé!.. Íÿ äàíûøûðñàí! Èñòÿéèðñÿí
ö÷öìöçö äÿ òóòóá áàññûí äàìà? Àìàíûí áèð ýöíöäöð, áó ñþçö áóðàäà
äåäèí, áèð äÿ ùå÷ éåðäÿ äåìÿ!
Ñàäûãîâëà Äèëøàä äàíûøà-äàíûøà ýÿëèðëÿð.
Ñ à ä û ã î â. Ìÿí ÿìèíÿì êè, Èëäûðûì Àòàéåâ ñèçèí ñþçöíöçö éåðÿ
ñàëìàç.
Õ ó ä ó ø. Àìàíûí áèð ýöíöäöð, Äèëøàä õàíûì. Áåëÿ ôöðñÿò ÿëÿ
äöøìÿç. Èëäûðûì Àòàéåâ èñòÿñÿ, î èøè áèð äÿãèãÿäÿ ëÿüâ åòäèðÿð.
À ü à ñ ÿ ë è ì. Çàðàôàò äåéèë, äþâëÿò íàçèðèíèí ìöàâèíèäèð.
Ñ à ä û ã î â. Äèëøàä õàíûì, áÿëêÿ Ëèëè÷êàéà äåéèì, îíó áèð ãîíàã
÷àüûðàã?
Ä è ë ø à ä (àìèðàíÿ). Ëàçûì äåéèë! Ýÿëìÿç.
Õ ó ä ó ø. Áó ýöí ýÿëìèøäè áèçèì èäàðÿéÿ.
Ñ à ä û ã î â. Êèøèíèí ãóëàüûíû éàìàí äîëäóðóáäóð.
Ä è ë ø à ä. Áÿñ, ñÿí íÿ äåäèí?
Ñ à ä û ã î â. Äåäèì, ìÿíäÿí íÿ èñòÿéèðëÿð? Áèð úàíûì âàð, îíó äà
ñàëìûøàì àçàðà. Ýåúÿëÿð öðÿéèìèí àüðûñûíäàí éàòà áèëìèðÿì. Ùÿêèìëÿð
äÿ ùåé äàä åëÿéèð êè, “Ñàäûãîâ, ýåò êóðîðòà... Ñàäûãîâ, ýåò ìöàëè -
úÿéÿ...” Àììà ìÿí áåø èëäÿ áèð äÿôÿ äÿ ìÿçóíèééÿòÿ ÷ûõìàìûøàì.
Îüëóì éîõ, ãûçûì éîõ. ßëëÿøèá-âóðóøìàüûì êèìèí ö÷öíäöð? Þçöìëÿ
àðâàäûì ýöíäÿ ùå÷ áèð êèëî ÷þðÿê éåìèðèê.
Ä è ë ø à ä. Éàõøû äåìèñÿí. (Ïÿíúÿðÿäÿí ýþðÿðÿê) Áóäóð, þçö äÿ
ýÿëèð.
Ñ à ä û ã î â. Îíäà áèç ýåäÿê.
Õ ó ä ó ø. Àìàíûí áèð ýöíöäöð, Äèëøàä õàíûì, þëìöøöê, áèçè éåðäÿí
ýþòöðöí.
Ñ à ä û ã î â (ýåäèá ãàéûäûð). Ëàï éàäûìäàí ÷ûõìûøäû. Äèëøàä õàíûì,
õàùèø åäèðÿì, àõøàì áèçÿ áóéóðàñûç.
Ä è ë ø à ä. Íÿ âàð êè?
28

Ñ à ä û ã î â. Ñûõûíòû ÷ÿêìÿêäÿí áàüðûìûç ÷àòëàäû. Äåäèì éûüûøàã,
áèð àç öðÿéèìèç à÷ûëñûí.
Ä è ë ø à ä (áÿðêäÿí ýöëÿðÿê). Äöíéà äàüûëñà äà, Ñàäûãîâ êåôèíäÿí
ãàëìàç. Éàõøû. (Ñàäûãîâýèë ýåäèðëÿð) Áó àõìàãëàð åëÿ áèëèðëÿð êè,
Èëäûðûì Àòàéåâ ìÿíèì ÿçèç-õÿëÿôèìäèð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (ýÿëèð). Èíäè áóðàäàí ÷ûõàíëàð òèêèíòè òÿúùèçàòû
èäàðÿñèíèí èø÷èëÿðè äåéèëäèëÿðìè?
Ä è ë ø à ä. Áÿëè, îíëàð èäè.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Íèéÿ ýÿëìèøäèëÿð?
Ä è ë ø à ä. Ùå÷... åëÿ-áåëÿ... Àõû, Ñàäûãîâ áèçèì Ëÿòàôÿòèí ÿðèäèð.
(Ãûñà ïàóçà)
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Îíëàðûí áóðàéà ýÿëèá-ýåòìÿëÿðèíäÿí
Õîñðîâóí õÿáÿðè âàðìû?
Ä è ë ø à ä. Êèìëÿðèí?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ñàäûãîâóí... Õóäóøóí... Àüàñÿëèìèí.
Ä è ë ø à ä. Áèëìèðÿì. Ñèç áóíó íÿ ö÷öí ñîðóøóðñóíóç êè?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Îíà ýþðÿ êè, áóðà Õîñðîâ Àòàéåâèí åâèäèð!..
Ä è ë ø à ä (ýöëöìñÿéèð). Éîõñà, ìÿíèì áóðàäà ùå÷ áèð ùöãóãóì
éîõäóð?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Êèì äåéèð êè, éîõäóð?! Àíúàã åëÿ ýöìàí
åäèðÿì êè, ñèçèí êèìè Õîñðîâ Àòàéåâ äÿ þç åâèíÿ ýÿëèá-ýåäÿíëÿðèí êèì
îëäóãëàðûíû áèëìÿëèäèð.
Ä è ë ø à ä. ßýÿð, éàä àäàì îëñàéäûëàð, áàøãà. Äåäèì êè, Ñàäûãîâ
ìÿíèì éåçíÿìäèð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Áÿñ Õóäóø, Àüàñÿëèì?..
Ä è ë ø à ä. Îíëàð äà Ñàäûüûí éîëäàøëàðûäûð. Äåéÿ áèëìÿðÿì êè,
ýÿëìÿéèí.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Áÿëêÿ îíëàðûí áþéöê áèð úèíàéÿòäÿ èòòèùàì
åäèëäèêëÿðèíè áèëìèðñèíèç?
Ä è ë ø à ä. Áèëèðÿì.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Åëÿ èñÿ, áó úöð àäàìëàðûí øÿùÿð ñîâåòèíèí
ñÿäðè Õîñðîâ Àòàéåâèí åâèíÿ áó ãÿäÿð ìÿðùÿì îëìàëàðû ñèçÿ ãÿðèáÿ
ýþðöíìöðìö?
Ä è ë ø à ä. Îíëàðûí òÿãñèðêàð îëóá-îëìàäûãëàðû ùÿëÿëèê ñóàë
àëòûíäàäûð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Îíëàðûí ìÿñóëèééÿòÿ àëûíìàñûíû áèðèíúè
Õîñðîâ Àòàéåâ òÿêëèô åòìèøäèð.
29

Ä è ë ø à ä (ýöëöìñÿéèð). Êîð àòëàíàð, þç êÿíäèíè ÷àïàð.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Äèëøàä õàíûì!
Ä è ë ø à ä (ÿñÿáè). Ñèç ùàìûíûç ìÿíè þýåé ùåñàá åäèðñèíèç. Ìÿí
ñèçäÿí êþìÿê ýþçëÿéèðÿì. Àììà ñèçèí áèðèíèç ìÿíèì éåçíÿìèí ùÿáñÿ
àëûíìàüûíà ùþêì âåðèð, î áèðèíèç îíóí ìÿíèì åâèìÿ ýÿëèá-ýåòìÿéèíè
ãàäàüàí åäèð...
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Éàääàí ÷ûõàðìàéûí êè, ñèçèí ÿðèíèç äþâëÿò
õàäèìèäèð! Îíó úàìààò ñå÷èá... 
Ä è ë ø à ä. Ìÿí äÿ ùÿìèí úàìààòûí áèðèéÿì! Þçöì äÿ Õîñðîâ
Àòàéåâè ñèçäÿí àç èñòÿìèðÿì.
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (êÿñêèí òÿáÿññöìëÿ). Îëà áèëÿð.
Ä è ë ø à ä (îäëàíàðàã). Ñèç ìÿíäÿí íÿ èñòÿéèðñèíèç?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â (ãÿçÿáëè). Ìÿí èñòÿéèðÿì êè, õàëã ãàðøûñûíäà,
ùþêóìÿò ãàðøûñûíäà úèíàéÿò ìÿñóëèééÿòè äàøûéàí àäàìëàð áó åâÿ àéàã
áàñìàñûíëàð! 
Õîñðîâ Àòàéåâ äàõèë îëóð.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Ñàëàì! Íÿ îëóá? Íèéÿ áåëÿ äàéàíìûñûíûç?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Ùå÷ áèð øåé.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Áó ýöí òèêèíòè èøëÿðè èëÿ òàíûø îëà áèëäèíìè?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Îëäóì.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Âÿçèééÿòè íåúÿ ýþðöðñÿí?
È ë ä û ð û ì  À ò à é å â. Äàíûøàðûã... (Î áèðè îòàüà êå÷èð)
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (Äèëøàäà). Äîüðóñóíó äå ýþðöì, íèéÿ áèêåô -
ñÿí? Éîõñà, ìÿíäÿí ýèçëÿäèðñÿí?
Ä è ë ø à ä. Íÿéè ýèçëÿäÿúÿéÿì? Ãàðäàøûí ìÿíèìëÿ êå÷ìèøëÿðèí
ùàãã-ùåñàáûíû ÷ÿêìÿéÿ áàøëàéûá. Ýóéà êè, î çàìàí Ôèðÿíýèçèí îíó
àòûá ýåòìÿñèíÿ ìÿí òÿãñèðêàðàì.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (ùèðñëÿíèð). Õàùèø åäèðÿì, áó êþùíÿ ñþùáÿò -
ëÿðè áóðàõûí ýåòñèí. (Î áèðè îòàüà êå÷èð)
Ä è ë ø à ä (îíóí àðäûíúà þç-þçöíÿ). Àõ, ñèç Àòàéåâëÿð!
Øàùñóâàðîâ äàõèë îëóð.
Ä è ë ø à ä. Íÿäèð, Çèéàä, ýþçöìÿ áèðòÿùÿð äÿéèðñÿí?..
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Èøëÿð éàõøû äåéèë, Äèëøàä õàíûì! (Àùÿñòÿ ñÿñëÿ)
Àòàéåâ åâäÿäèðìè?
Ä è ë ø à ä. Ñþçöíö äàíûø.
30

Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ìÿí åëÿ ýöìàí åäèðäèì êè, Èëäûðûì Àòàéåâèí
ýÿëèøè èíäèêè àá-ùàâàíû áèð ãÿäÿð éóìøàëäàúàã. Àíúàã, ÿêñèíÿ îëäó...
Ä è ë ø à ä. Ìÿí áóíó ÿââÿëúÿäÿí áèëèðäèì...
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ýÿëÿí êèìè áöòöí àëÿìè ãàòûá áèð-áèðèíÿ. Áó ýöí
äöç èêè ñààò ïðîêóðîðëà ñþùáÿò åäèá, ñîíðà ìÿíè ÷àüûðòäûðûá.
Ä è ë ø à ä. Ñèçäÿí íÿ èñòÿéèð?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ýóéà, ìÿí íèéÿ Ñàäûãîâýèëèí èøèíèí öñòöíö
âàõòûíäà à÷ìàìûøàì. Áöòöí òèêèíòèëÿðè áèð-áèð ýÿçèá. Åøèòäèéèìÿ ýþðÿ,
þçö äÿ Áàêûéà òåëåãðàì âóðóá, áþéöê êîìèññèéà òÿëÿá åäèá.
Ä è ë ø à ä. Ýþðöðñöíöçìö? 
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ùå÷ îëìàñà, þç ãàðäàøûíû äà íÿçÿðÿ àëìûð.
Ä è ë ø à ä. Çèéàä, áèðäÿôÿëèê áèëèí êè, Àòàéåâëÿð ö÷öí èñòÿð ãàðäàø,
èñòÿð éàä... Ùå÷ áèð òÿôàâöòö éîõäóð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áó úöð ýåòñÿ, âÿçèééÿò ÷îõ ïèñ îëàúàã.
Ä è ë ø à ä. Áöòöí èøëÿðèí ìàéàñû î Úàùàíýèðäèð.
Ðåéùàíëà Úàùàíýèð äàõèë îëóðëàð. Ðåéùàí î áèðè îòàüà êå÷èð.
Ú à ù à í ý è ð. Ñàëàì, Øàùñóâàðîâ, áó ýöí áèç íÿ òåç-òåç ýþðöøöðöê!
Ä è ë ø à ä. Ýþðöíöð, öðÿêëÿðèíèç áèð-áèðèíÿ éàõûíäûð.
Ú à ù à í ý è ð. Ýÿðÿê äÿ åëÿ îëñóí. Î, ìèëèñ íà÷àëíèêè, ìÿí äÿ êè...
Ä è ë ø à ä (çàðàôàòéàíà). Ñèç äÿ êè, ðÿùìñèç áèð ìöñòÿíòèã.
Ú à ù à í ý è ð. Íèéÿ åëÿ äåéèðñèíèç, Äèëøàä õàíûì?
Ä è ë ø à ä (ýöëöìñÿéÿðÿê). Ðÿùìñèç îëìàñàíûç, áèçèì éàçûã Ñàäûüû
åëÿ ñûõûøäûðìàçñûíûç.
Ú à ù à í ý è ð. Þçöíöç áèëèðñèíèç êè, äöíéàäà ñÿáÿáñèç øåé éîõäóð.
Ä è ë ø à ä. Øöáùÿñèç. Àíúàã èíäèéÿ ãÿäÿð ùå÷ êÿñ Ñàäûãîâäàí áèð
ïèñëèê ýþðìÿéèá. Íèéÿ åëÿ ñèç ýÿëÿí êèìè òÿãñèðêàð îëäó?
Ú à ù à í ý è ð. Ìÿí ýþðöðÿì êè, áèçèì ñþùáÿòèìèç çàðàôàò
äàèðÿñèíäÿí ÷ûõûð. Îíà ýþðÿ äÿ, ñèçèí ñóàëûíûçà úàâàá âåðìÿëèéÿì.
Ñàäûãîâóí áàø÷ûëûã åòäèéè èäàðÿíèí éîõëàíûëìàñûíû òÿê ìÿí éîõ, õàëã
òÿëÿá åäèð! È÷èíäÿ éàøàäûüûìûç áó ýþçÿë áèíàëàðû òèêÿí ôÿùëÿëÿð òÿëÿá
åäèð.
Ä è ë ø à ä (ÿñÿáè). Íÿ ö÷öí? Ñàäûãîâ íåéëÿéèá?
Ú à ù à í ý è ð. Òÿÿññöô êè, ìÿí áó áàðÿäÿ ùÿëÿëèê ñèçÿ ùå÷ áèð ñþç
äåéÿ áèëìÿéÿúÿéÿì.
Ä è ë ø à ä. Ñèç ÷îõ “ìÿí-ìÿí” äåìÿéèí, äÿâÿäÿí áþéöê ôèë âàð.
31

Ú à ù à í ý è ð. Áó ìèñàë ÷îõäàí êþùíÿëìèøäèð. Îíà ýþðÿ äÿ,
øÿùÿðèìèçäÿ ÿí ìþòÿáÿð àäàìëàðäàí áèðèíèí ùÿéàò éîëäàøû îëàí ñèçÿ,
îíó èøëÿòìÿéè ìÿñëÿùÿò ýþðìöðÿì...
Ä è ë ø à ä. Ðèúà åäèðÿì, ìÿíÿ ÿõëàã äÿðñè âåðìÿéÿñèíèç.
Ú à ù à í ý è ð. Ìÿí ùöãóãøöíàñàì. Äèëøàä õàíûì, äþâëÿò
ãàíóíëàðûíû äöçýöí äÿðê åòìÿéÿíëÿðè áàøà ñàëìàã áèçèì áîðúóìóçäóð.
Ä è ë ø à ä. Éîõ, àðòûã äþçöëìÿçäèð. Áó... áó... 
Ø à ù ñ ó â à ð î â. ßñÿáèëÿøìÿéèí, Äèëøàä õàíûì. (Îíà ñó âåðèð)
È÷èí. Éîëäàø ìöñòÿíòèã âÿçèôÿñèíÿ ýþðÿ ÷îõ ýÿíúäèð. Ýÿíúëÿðè èñÿ
áàüûøëàìàã îëàð.
Ú à ù à í ý è ð (Øàùñóâàðîâà). Ìÿí Äèëøàä õàíûìà òÿùãèðåäèúè áèð
ñþç äåìÿäèéèì ö÷öí ñèçèí áó ìèéàí÷ûëûüûíûç äà éåðñèçäèð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Ñèç ìÿíèìëÿ ùÿääèíäÿí àðòûã à÷ûã äàíûøûðñûíûç,
éîëäàø ìöñòÿíòèã. Àíúàã åéáè éîõäóð. Âÿçèôÿëÿðèìèç áèçèì ìöìêöí
ãÿäÿð ñÿáðëè âÿ íÿçàêÿòëè îëìàüûìûçû òÿëÿá åäèð.
Ú à ù à í ý è ð. Áó áàðÿäÿ ñèçÿ ÷àòàí îëìàç. Ñèç íÿçàêÿòäÿ àä
÷ûõàðìûñûíûç.
Ð å é ù à í (ýÿëÿðÿê). Èëäûðûì ÿìèì ñèçè ýþçëÿéèð, Úàùàíýèð...
Ú à ù à í ý è ð. Ýåäÿê.
Ðåéùàíëà Úàùàíýèð î áèðè îòàüà êå÷èðëÿð.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Áó ãÿäÿð äÿ àçüûíëûã îëàð?! Åøèòäèíèçìè? Èëäûðûì
Àòàéåâèí éàíûíà ýÿëèáìèø.
Äèëøàä îíà úàâàá âåðìÿéÿðÿê, ãÿçÿáëè ùàëäà òåëåôîíóí äÿñòÿéèíè ýþòöðöð.
Ä è ë ø à ä. Ïðîêóðîðóí êâàðòèðàñûíû âåð! Òåç! Àëî! Êèìäèð? Ñàëàì,
éîëäàø Ùöñåéíîâ! Êåôèíèç-çàäûíûç íåúÿäèð? Ýöëñöì áàúû íÿ òÿùÿðäèð?
Íèéÿ ùå÷ áèçëÿðÿ ñàðû ýÿëèá-åëÿìèð? Íÿ îëñóí? Èø-ýöú åëÿ ùàìûíûí âàð.
Éîõ, áîéíóíóçà àëûí êè, áèçÿ ìÿùÿë ãîéìóðñóíóç... (Áÿðêäÿí ýöëöð)
Çàðàôàò åäèðÿì. Áóðà áàõûí, Ùöñåéíîâ! Ìÿí ñèçèí î ìöñòÿíòèãèí ÿëèí -
äÿí éàìàí ùèðñëÿíìèøÿì. Ñèçèí úàíûíûç ö÷öí, ëàï àäàìûí ÿñÿáëÿðèíÿ
òîõóíóð. ßøè, íÿ îëàúàã! Áöòöí èøèíè-ýöúöíö áóðàõûá äöøöá áèçèì î
éàçûã Ñàäûüûí öñòöíÿ. Þçöíöç áèëèðñèíèç êè, Ñàäûãîâ ñóéó öôö ðöá è÷ÿí
àäàìäûð. Õàùèø åäèðÿì, î Úàùàíýèðÿ áàëàúà áèð ãóëàã áóðìàñû âåðÿñèíèç.
Áÿëêÿ úàâàíäûð, áàøà äöøìöð... Íåúÿ? Íåúÿ? Íÿ ö÷öí ãàðûøìàéûì?
Ìÿí íÿ äàíûøäûüûìû ÷îõ éàõøû áèëèðÿì, éîëäàø Ùö ñåéí îâ! Íÿ òÿùÿð?!
ßýÿð äîüðóñóíó áèëìÿê èñòÿñÿíèç, ñèçèí áó ùÿðÿêÿòèíèç Àòàéåâÿ
32

ñàòàøìàãäûð! Áÿëè, áÿëè!.. Áèç äÿ áèð øåé ãàíûðûã!.. Ìöñòÿíòèãèí áåëè ñèçÿ
áàüëû îëìàñà, ýÿëèá ìÿíè åâèìèí è÷èíäÿ òÿùãèð åòìÿç! Àíúàã îíó áèëèí
êè, Àòàéåâëÿð àèëÿñè ýèðìÿëè êîë äåéèë! (Äÿñòÿéè ãÿçÿáëÿ éåðèíÿ ÷ûðïûð)
Ýÿäÿëÿð! Åëÿ áèë êè, ùàìûñû äèëáèð îëóáëàð. (Î, êÿñêèí ùÿðÿêÿòëÿ ýåðè
÷åâðèëèð)
Õîñðîâ Àòàéåâ, Úàùàíýèð âÿ Ðåéùàí ýÿëèðëÿð.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â (Øàùñóâàðîâà). Ìÿí ñÿíè àõòàðûðäûì.
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Îíà ýþðÿ ýÿëìèøÿì, éîëäàø Àòàéåâ.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Åøèòäèéèìÿ ýþðÿ, Ñàäûãîâ ÷îõ íàìóñëó áèð
èø÷è îëàí áàø ìöùàñèáè íÿ ö÷öíñÿ èêè àé áóíäàí ãàáàã èøäÿí ÷ûõàðûá.
Îíó òÿúèëè ñóðÿòäÿ òàïìàã ëàçûìäûð, áàøà äöøöðñÿíìè?
Ø à ù ñ ó â à ð î â. Àéäûíäûð, éîëäàø Àòàéåâ.
Õ î ñ ð î â  À ò à é å â. Ìÿí ñÿíäÿí õàùèø åäèðÿì, òÿúùèçàò èäàðÿ -
ñèíäÿ áàø âåðìèø áó úèíàéÿòèí êþêëÿðèíè òàïûá ìåéäàíà ÷ûõàðòìàãäà
áöòöí ýöúöíëÿ Úàùàíýèðÿ êþìÿê åäÿñÿí. Ãîé î âèúäàíñûçëàð áèëñèíëÿð
êè, ÿäàëÿòäÿí ãà÷ûá ãóðòàðìàã îëìàç!
Ï ÿ ð ä ÿ