Adabiyotshunoslik nazariyasi



Yüklə 390,43 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/2
tarix10.04.2022
ölçüsü390,43 Kb.
#55093
  1   2
“ADABIYOTSHUNOSLIK NAZARIYASI” FANIDAN YAKUNIY NAZORAT UCHUN TEST



 

FILOLOGIYA VA TILLARNI O’QITISH:O’ZBEK TILI YO’NALISHI 



TALABALARI UCHUN “ADABIYOTSHUNOSLIK NAZARIYASI” FANIDAN 

YAKUNIY NAZORAT UCHUN TEST 

 

1.Adabiyotshunoslik fanining ob’ekti nimalardan iborat?  

+Barcha javoblar to’g’ri. 

-Buyuk yozuvchilarning fikrlari, adabiy tanqid, adabiyot tarixi.  

-Yozuvchilarning asarlari, o‘tmish adabiy jarayon.  

-So‘z san’ati, adabiyotning janrlari.  

 

2.«Adabiyot» atamasining tor ma’nosini aniqlang?  



+Badiiy asarlar. 

-Kitoblar, broshyuralar, maqolalar.  

-Qishloq xo‘jaligi, texnika, meditsina, siyosatga doir asarlar jami.  

-«Adabiyotshunoslikka kirish», «Adabiyot nazariyasi»ga o‘xshash darsliklar.  

 

3.«Literatura» terminini kim ilmiy asoslagan va maxsus ma’noda qo‘llagan?  



+Aristotel.  

-Bualo.  

-Didro.  

-M.Gorkiy.  

 

4.«G’oyasiz san’at – murdaning o‘zidir» haqiqati kimning qaysi asaridan?  



+N.A.Dobrolyubovning «Haqiqiy kun qachon keladi» asaridan.  

-N.G. Chernishevskiyning «San’atning voqelikka estetik munosabati» asaridan.  

-T.Boboyevning «Adabiyotshunoslikka kirish» qo‘llanmasidan.  

-V.G.Belinskiyning «Tanlangan asarlari» dan. 

 

5.Adabiyotshunoslikning qo‘shimcha sohalarini aniqlang?  



+Manbashunoslik, bibliofrafiya, matnshunoslik. 

-Tanqidchilik, tarixshunoslik.  

-Estetika, etika, pedagogika.  

-Tilshunoslik, odobshunoslik, aruzshunoslik.  

 

6.Adabiy tanqidning o‘ziga xos xususiyatlarini toping?  



+Adabiy  jarayonning  yangi  asarlarini,  muhim  muammolarini  hozirgi  kunning 

ijtimoiy-siyosiy  talablari  asosida  tahlil  qiladi,  kitobxon  va  asar  o‘rtasida  ko‘prik 

vazifasini o‘taydi. 

-Turli davrlarda yaratilgan va birinchi manba hisoblangan asarlarni o‘rganadi.  

-Turli xil yangi asarlarning tematik va xronologik ro‘yxatini tuzadi, tahlil qiladi.  

-Turli metodlar va oqimlar, turlar va janrlarni, nazariy qoidalarni o‘rganadi.  




 

 



7.Hamid  Sulaymon,  Solih  Mutallibov,  Porso  Shamsiyev,  Yusuf  Sultonov,  Vahob 

Ro‘zimatov kabi olimlarning qaysi sohadagi xizmatlari kattadir?  

+Tekstologiya fanida. 

-O‘zbek adabiyoti tarixida.  

-O‘zbek adabiy tanqidida.  

-Adabiyot nazariyasi va metodologiyasida.  

 

8.Atributsiya fani nimani o‘rganadi?  



+Avtori noma’lum asarning muallifini, yozilgan joyi va vaqtini aniqlashni. 

-Asarning asl nusxasini tiklashni.  

-Asarlarning ilmiy-tanqidiy matnlarini tayyorlashni.  

-O‘rganilishi zarur bo‘lgan adabiy matnlarni aniqlaydi.  

 

 

9.«Adabiyotshunoslikka kirish» darsliklari avtorlarini aniqlang?  



+N.Shukurov, Sh.Xolmatov, T.Boboyev 

-N.Mallayev, V.Abdullayev, G’. Karimov.  

-O.Sharafiddinov, U.Normatov, V.Rahmonov.  

-A.Zunnunova, B. Valixo‘jayev, I.Mirzayev.  

 

10.Ijtimoiy ongga nimalar kiradi?  



+Qarashlar, tasavvurlar, g’oyalar, axloq, din, falsafa, adabiyot va sh .k. 

-Moddiy ne’matlarni ishlab chiqarish.  

-Ishlab chiqarish jarayonida vujudga kelgan munosabatlar.  

-Jamiyatning moddiy hayoti.  

 

11.San’atning turlarini aniqlang?  



+Arxitektura, muzika, kino. 

-Ximiya, fizika, matematika.  

-Tarix, falsafa, axloq.  

-Mexanika, biologiya, anatomiya,  

 

12.Adabiyotning bosh predmeti nima?  



+Inson. 

-Tabiat.  

-Xudolar, hayvonot dunyosi.  

-Buyumlar, jismlar, narsalar.  

 

13.Adabiyotning vazifasi nima?  



+Insonni tarbiyalash. 

 



 

-Hayotiy munosabatlarni tasvirlash.  



-Mehnatni ulug’lash.  

-Odamni zavqlantirish.  

 

14.«O‘zining  intilishlari,  ishlarining  butun  xilma-xilligi  bilan,  o'zining  o'sishi  va 



tanazzulga ketishi jarayoni bilan odam badiiy adabiyotning materiali bo’lib  xizmat 

qiladi». Kimning fikri? 

+M.Gorkiy 

-N.Shukurovniki.  

-F.Golovechenkoniki.  

-L.Timofeyevniki. 

 

15.«Yozuvchining  materiali – uning o ‘zi  kabi  xususiyatlar,  niyatlar,  xohishlarga  



ega  bo‘lgan, did va kayfiyatlari o ‘zgarib turadigan insondir». Ushbu fikr muallifi 

kim? 


+M.Gorkiy 

-I.Sultonniki.  

-T.Boboyevniki.   

-N.Shukurovniki.  

 

16.Ijodiy metod taqozosiga ko‘ra  obrazlar qanday turlarga ajratiladi? 



+romantik va  realistik 

-mifologik va majoziy 

-salbiy va ijobiy 

-zamonaviy va tarixiy 

 

17.Obrazning asosiy xususiyatlarini aniqlang?  



+Umumlashmalik, individuallik, badiiy to‘qima, emotsionallik. 

-Badiiy til, predmet, adabiy qahramon, lirik qahramon.  

-Peyzaj, interyer tasviri, hayot tasviri, tip.  

-Adabiy fakt, hayot haqiqati, prototip, xarakter.  

 

18.Badiiy xarakter nima?  



+Ma’lum  iroda  yo‘nalishiga  va  individual  psixologik  xususiyatlariga  ega  bo‘lgan, 

asarda katta «nagruzka» tashuvchi shaxs obrazi. 

-Asarda qatnashuvchi barcha odamlar tasviri.  

-Asardagi qahramonning xususiyati, belgisi.  

-O‘ziga xos psixologik belgilarga ega obraz.  

 

19.«Tip» terminining ma’nosini toping?  



+Iz, nusxa, namuna, tamg’a. 


 

-Ilk, dastlabki, boshlang’ich.  



-Ma’shuqa, oshiq, ramz.  

-Predmet, mazmun.  

 

20.Kalvak  Mahzum  («Kalvak  Maxzumning  xotira  daftaridan»),  Qori  Ishkanba 



(«Sudxorning o‘limi»), Mulla Dilkash («Hiylai sha’riy») kabilar obrazlarning qaysi 

turiga mansub?  

+Satirik obrazlar. 

-Afsonaviy obrazlarga.  

-Simvolik obrazlarga.  

-Komik-yumoristik obrazlarga.  

 

21.Sujetni harakatga keltiruvchi asosiy kuch qaysi?  



+Hayot ziddiyati 

-Badiiy konflikt. 

-Xarakter 

-Sotsial konflikt 

 

22.Ekspozitsiya nima?   



+Asar voqeasi bo‘lib o‘tadigan shart-sharoit tasviri, tugungacha bo‘lgan tasvirlar. 

-Asarning keyingi rivojiga ta’sir etuvchi tugun. 

-Qahramonlar harakatini aniqlovchi vosita. 

-Asardagi voqealar rivojining cho‘qqisi. 

 

23.Badiiy  asar  syujetida  konflikt  va  harakatning  paydo  bo‘lishi,  boshlanishiga 



sabab bo‘ladigan voqeaning elementi qaysi?  

+Tugun 


-Kulminatsiya 

-Ekspozitsiya 

-Voqea rivoji 

 

24.«Epilog» so‘zining ma’nosini toping?  



+‘ng so‘z 

-Dastlabki holat 

-Oldingi so‘z 

-Muqaddima 

 

25.Sujetning asosiy elementlarini aniqlang?  



+Ekspozitsiya, tugun, voqea rivoji, kulminasiya, yechim 

-Qistirma epizod, lirik kechinma, epik holat 

-Prolog, ekspozisiya, epigraf, kompozitsiya markazi 



 

-Ekspozitsiya, epilog, sarlavha, tasvir me’yori 



 

26.Badiiy asar kompozitsiyasini qanday tushunasiz?  

+Asarning tuzilishi, qurilishi 

-Asar qahramonlarining joylashish tartibi 

-Sujetni fabula talablariga muvofiq o‘zgartirish 

-Badiiy asardagi obrazlilikni yuzaga chiqaruvchi bosh unsur 

 

27.Realistik asar kompozitsiyasining qalbi nima?  



+Kompozision markaz 

-Tasvirida me’yor 

-Obrazlarning yagona sistemaga birlashishi 

-yozuvchining g’oyaviy niyatiga muvofiqligi 

 

28.Asarning sujetdan tashqari elementlarini aniqlang?  



+Asar sarlavhasi, epigraf, lirik kechinma va sh.k. 

-Qahramon kayfiyati, tabiat tasviri va sh.k. 

-Detallar, ohanglar, konfliktlar 

-Sahnaboplik, parda, kartina (dekarasiya) 

 

29.Yozuvchining hikoya ichida hikoya berish usuli («Ming bir kecha» yoki «Sab’ai 



sayyor») qanday nomlanadi?  

+Kompozision qoliplash. 

-Epik tasvir. 

-Publisistik chekinish. 

-Lirik chekinish. 

 

30.Badiiy adabiyotning birinchi elementi nima?    



+Nutq, til. 

-Ritm, ohang 

-Kompozisiya 

-Badiiy g’oya 

 

31.Badiiy til deganda nimani tushunasiz?  



+Ma’lum  ijtimoiy  kuchning  muhim  belgilarini  umumlashtirib,  individuallashtirib 

tasvirlash. 

-Hayotning muammoli, dolzarb mohiyatini umumlashtirish. 

-Faqatgina individual xislatlari yorqin bo‘rtib ko‘ringan shaxs. 

-Hayotdagi umumiy, qonuniy, tabiiy narsalar. 

 

32.Avtor tili qachon adabiy til normalaridan chekinadi?     




 

+Voqealarni yozuvchining o’z nutqi orqali emas, balki hikoyachi nutqi orqali ochib 



berganda  

-Asar qah-ramonlarining joylashish tartibi  

-Voqea ro’y bergan o’rinni tasvirlaganda  

-Obrazlarga xarakteristika berganida 

 

33.Badiiy asar tili ikkiga bo’lib o’rganiladi. Ular qaysilar?        



+Avtor tili, personajlar tili  

-Poetik til, umumxalq tili 

-Adabiyot tili, teatr tili    

-Obrazlar tili, tiplar tili  

 

34.Maxsus leksik resurslarni toping?        



+Arxaizm, neologizm, jargon so’zlar, omonim 

-Metafora, allegoriya, epitet  

-Jonlantirish, o’xshatish, litota    

-Litota, allegoriya, epitet 

 

 

35.Epik turning kichik janrlari 



+Ballada, masal, latifa, hikoya 

-Ocherk, felyeton, xotira 

-Poema, povest 

-Qissa, povest 

 

36.Voqelikni allegorik va simvolik obrazlar yordamida ifodalovchi asar 



+Masal 

-Hikoya 


-Qissa 

-Povest 


 

37.Adabiy turlarning predmeti to`g`ri ko`rsatilgan javobni toping 

+eposniki – voqea, dramaniki – harakat, lirikaniki – ruhiy kechinma 

-eposniki – harakat, dramaniki – voqea, lirikaniki – ruhiy kechinma 

-eposniki – ruhiy kechinma, dramaniki – voqea, lirikaniki – harakat 

-eposniki – ruhiy kechinma, dramaniki – harakat, lirikaniki – voqea 

 

 

38.Epik turning janrlari to`g`ri ko`rsatilgan qatorni toping. 



+ertak, qissa, poema, doston, rivoyat 

-komediya, tragediya, melodrama, monodrama 

-roman, qissa, novella, ertak, tragediya, rivoyat 



 

-g`azal, roman, qissa, ruboiy, ertak 



 

39.Epik   turning maxsus janrlari… 

+Ocherk, felyeton, xotira 

-Qissa, hikoya, qasida 

-Qasida, roman, hikoya 

-Tragediya, masal, qissa 

 

40.Lirikaning yirik janrlariga qaysilar kiradi? 



+tarkibband, taji`band 

-soqiynoma, fard, tarkibband 

-tarji`band, g`azal, sonnet 

-qasida, sonnet, g`azal 

 

41.She`riy  asarning  misralari  oxirida  tovushlar,  so`zlarning  takrorlanib  kelish 



hodisasi 

+Epifora 

-Inversiya 

-Apostrofa 

-Ellipsis 

 

42.Lirikaning kicnik janrlaridan birini toping 



+Ruboiy 

-Ashula 


-Sonnet 

-Tarkibband 

 

43.She’riyatdagi kichik ritmik bo‘lakni aniqlang?  



+Bo‘g’in. 

-Qofiya 


-Vazn 

-Urg’u  


 

44.Lirikaning yirik janrlari to’g’ri berilgan javobni toping. 

+tarkibband   

-sonet                  

-marsiya 

-g’azal 


 

45.Dramatik turning janrlari to`g`ri ko`rsatilgan qatorni toping 

+komediya, tragediya, melodrama, monodrama 



 

-ertak, qissa, poema, doston, rivoyat 



-roman, qissa, novella, ertak, tragediya, rivoyat 

-g`azal, roman, qissa, ruboiy, ertak 

 

46.Komediya janriga mansub asarlar qatorini belgilang 



+“Oltin devor”, “Kelinlar qo`zg`oloni” 

-“Qiyomat qarz”, “Kelinlar qo`zg`oloni” 

-“Zaynab va Omon”, “So`nggi nusxalar” 

-“Maysaraning ishi”, “ Temir xotin” 

 

47.Intermediya nima? 



+pesa  va  operalarning  pardalari  oralig`ida  tomoshabinni  zeriktirmaslik  maqsadida 

ularni kuldirish uchun hayotdagi ayrim nuqson va kamchiliklarni siqiq tarzda hajv 

qilishdir 

-opera,  musiqali  drama,  orotoriya,  kantatalar  uchun  yozilgan  badiiy  asar  matni 

hisoblanadi 

-pesa shaklida yozilgan badiiy asarni sahnada qo`yishga moslab qayta ishlashdir 

-musiqali drama asari sifatida yuzaga kelgan va undagi qahramonlar kuy jo`rligida 

so`zlashadigan asar 

 

48.Dramaturgiyaning “joni” va “asosi”…  



+Konflikt va to‘qnashuv 

-Harakat va tasvir 

-Hayot va xarakter 

-Manzara va so‘z 

 

49.Konfliktni  ilk  marotaba  ro’yobga  chiqaruvchi,  syujetni  rivojlanishiga  turtki 



beruvchi sujetning tarkibiy qismi qaysiligini aniqlang?       

+Tugun   

-Kulminatsiya 

-Voqea rivoji 

-Ekspozitsiya 

 

50.Qaysi tur va janrlarda (remarkalarni mustasno qilganda) avtor nutqi bo‘lmaydi?  



+Dramatik tur 

-Epik tur 

-Lirik tur 

-Liro-epik tur 

 

51.Orzu - havaslarni akslantirish… 



+romantizm metodining asosi sanaladi. 


 

-realizm metodining asosi sanaladi. 



-klassisizmning asosi sanaladi. 

-naturalizmning asosi sanaladi. 

 

52.Ijtimoiy ongga nimalar kiradi?        



+Qarashlar, tasavvurlar, g’oyalar, axloq, din, falsafa, adabiyot va sh .k.  

-Moddiy ne’matlarni ishlab chiqarish   

-Ishlab chiqa-rish jarayo-nida vujudga kelgan muno-sabatlar   

-Hayot, ob’ektiv borliq, ijtimoiy turmush 

 

53.Surealizm so’zi qanday ma’no bildiradi? 



+yuksak realizm 

-uzoqlashish, mavhumlik 

-kelajak 

-ma’rifatparvarlik realizmi 

 

54.Romantizm metodi qachon va qayerda paydo bo’lgan? 



+XVIII asr oxiri, XIX asr boshida Yevropa, Amerika adabiyotida 

-XIII asr oxiri, XIV asr boshida Amerika adabiyotida 

-XVI asr oxiri, XVI asr boshida Yevropa adabiyotida 

-To’g’ri javob berilmagan 

 

55.Romantizm metodi… 



+«Reallikdan qochish»ga, real olamdan ko’ra mukammalroq olam yaratishga intiladi. 

-Adabiyotda hamma narsani aniq va qat’iy qoida asosida ko‘rsatadi. 

-Hayot hodisalarini bor bo‘yi bilan ko‘rsatadi 

-To’g’ri javob berilmagan 

 

56.Realizmning turlarini belgilang? 



+Naturalizm, sentementalizm, klassitsizm 

-Modernizm, simvolizm, futurizm 

-Syurrealizm, modernizm, naturalizm 

-Lirizm, dramatizm, tragizm 

 

57.Kulgu tug'dirish shakllarini belgilang? 



+Vaziyat komizmi va bayon komizmi 

-Ijtimoiy komizm va vaziyat komizm 

-Makon komizm va zamon komizm 

-Makon komizmi va bayon komizmi 

 

58.Realizm qanday tasvir? 




10 

 

+Haqqoniy hayotiy tasvir 



-Umidlar va  tasavvurlar aks etadi 

-Badiiy to'qimalar tasviri 

-Inson ruhiyatining lirik tasviri 

 

59.Idealning bosh belgisini belgilang? 



+Vatanparvarlik 

-Milliylikka xos xususiyatlar 

-Go'zallik va badiiylik 

-G'oyaviylik 

 

60.Hayotni  butun  yalang`ochligi  va  haqqoniyligi  bilan  qayta  tiklash  qaysi 



metodning bosh xislati? 

+realizm  

-romantizm  

-modernism 

-klassitsizm 

 

61.G’arb modern ustunlari kimlar edi? 



+Kafka, Joys   

  

-Freyd, Kafka   



-Kamyu, Pruss Uils   

-Jek London, Joys 

 

62.Modernizm oqimi shakllarini belgilang? 



+absurdizm, syurrealizm, pastmodernizm 

-pastmodernizm, romantizm, realism 

-realizm, obsurdizm, ekzestensializm 

-syurrealizm, romantizm, ekzetensionalizm  

 

63.O.Sharofiddinovning modernizm haqidagi maqolasi qanday nomlangan? 



+“Modernizm jo’n hodisa emas”    

-“Modernizm xususiyatlari” 

-“Modernizm va absurd”  

-“Siz she’r aytasizmu yo odam qo’rqitasiz?” 

 

64.Modernizm yo’nalishida ijod qilayotgan adiblarni belgilang.  



+N.Eshonqul, X.Do’stmuhammad  

 

  



-Salomat Vafo, Sh.Xolmirzayev  

-N.Eshonqul, E.Vohidov  

-T.Rustamov, E.Vohidov 



11 

 

 



65.Modernizm adabiy namunalarini belgilang? 

+"Kapalaklar o'yini", "Fano dashtidagi qush"  

 

-"Boburnoma", "Mashrab"  



 

-"Otamdan qolgan dalalar", "Ustun" 

-"Mahmud Tarobiy", "Ot kishnagan oqshom" 

 

66.“Chig’atoy gurungi” adabiy uyushmasining vazifasi? 



+Mumtoz adabiy merosni saqlash, tilning sofligini ta’milash uchun kurash.  

-Yangi adabiyotni paydo qilish uchun kurash. 

-Sosialistik realizm adabiyoti uchun kurash.  

-Zamonga fidoiylikdir 

 

67.Usmon Nosir she’ridan keltirilgan quyidagi misralar kimga yoki nimaga qarata 



aytilgan?  //Sen  orada  ko’prik  bo’lding-da//,  //Geyne  bilan  o’rtoq  tutindim//. 

//Lermontovdan  ko’mak  o’tindim//,  //Butun  umrim  sening  bo’yningda//,  //Saharda 

qon tupursam mayli//... 

+She’riyatga.  

-Do’stiga.  

-Ustoziga.  

-Sevgilisiga. 

 

68.A.Qahhorning “Bemor” hikoyasida qanday g’oya ifodalangan?  



+Qo’li kalta qashshoq kishining nochor holati ko’rsatilgan.  

-Mustamlakachilik tuzumi qoralangan.  

-Chor amaldorlari zulmi ko’rsatilgan.  

-Mahalliy boylar tanqid qilingan. 

 

69.Tanqid so’zining ma’nosi? 



+Saralamoq 

-Muhokama qilmoq 

-Belgilamoq 

-Tekshirmoq 

 

70.//Kulgan  boshqalardir,  yig’lagan  menman//.  //O’ynagan  boshqalar,  ingragan 



menman//.  //Erk  ertaklarini  eshitgan  boshqa//,  //Qullik  qo’shig’ini  tinglagan 

menman//. Ushbu misra qaysi janrda yozilgan? 

+sonnet      

-ruboiy                

-tuyuq                            

-tarji’band 




12 

 

 



71.Pyessa  va  operalarning  pardalari  oralig’ida  tomoshabinni  zeriktirmaslik 

maqsadida  ularni  kuldirish  uchun  hayotdagi  ayrim  nuqson  va  kamchiliklarni  siqiq 

tarzda hajv qilish dramaning qaysi janriga kiradi? 

+intermediya     

-libretto                

-monodrama                  

-issenirovka 

 

72.Yozuvchi  ko’pgina  individual  shaxslarni  kuzatadi,  u  har  biridan  umumiy  tipik 



xususiyatlarni  aniqlaydi,  har  xil  kishilarga  xos  bo’lgan  xususiyatlarni  badiiy  bir 

butunlikka birlashtiradi. Ushbu qay tarzda obraz yaratishga kiradi? 

+jamlash yo’li bilan              

-ijodiy metod yo’li bilan 

-prototip asosida   

-ma’joziylik asosida    

 

73.Trop nima? 



+badiiy asarda so’z yoki so’z birikmasining ko’chma manoda qo’llanilishi  

-badiiy asardagi shaxs, predmet, voqea-hodisalarni boshqalaridan ajratib ko’rsatish, 

diqqatini jalb qilish maqsadida judayam bo’rttirish tasvirlaydi. 

-muayyin  bir  predmet,  hodisani  aniq  tasavvur  qilish  uchun  uni  boshqa  tanish 

bo’lgan predmet, hodisalarga solishtirish 

-badiiy  asardagi  biror  predmet,  hodisani  bir  necha  barobar  kichraytirib  tasvirlash 

san’atidir. 

 

74.Qaysi  atama  badiiy  asarda  ishtirok  etuvchi  hamma  shaxslarga  nisbatan 



qo’llaniladi? 

+personaj           

-qahramon                     

-bosh qahramon             

-obrazlar galereyasi 

75.Oybekning “Qutlug’ qon” asari qanaqa mavzuda yozilgan? 

+tarixiy  

-adabiy 


-zamonaviy 

-to’g’ri javob yo’q 

 

76.“Sen yaxshisan, men yomondurman Sen borsanki, men omondurman” misrasida 



qanday san’atdan foydalanilgan? 

+Tazod  



13 

 

-Tajnis  



-Talmeh  

-Tamsil 


77.  Badiiy  asarda  so’z  yoki  so’z  birikmasining  ko’chma  manoda  qo’llanilishi 

qanday nomlanadi? 

+Trop 

-Istiora 



-Tazod 

-Talmeh 


 

78.Nutq bilan bog’liq ya’ni jonsiz narsalarni so’zlatish san’ati nima deyiladi? 

+Intoq 

-Istiora 

-Tazod 

-Talmeh 


 

79.“Yulduzli tunlar”, “Navoiy”, “Qutlug’ qon” asarlari qanday mavzuda 

+Tarixiy  

-Adabiy  

-Ijtimoiy  

-Zamonaviy 

 

80.Lirik obrazlardagi yetakchi  narsa nima? 



+His-tuyg’u va kechinmalar 

-Harahat 

-Voqelik  

-Kulgu 


 

81.“Tema adabiyotning ikkinchi unsuri” jumlasi kimga tegishli? 

+Maksim  Gorkiy 

-Cho’lpon 

 

-Oybek 


-O.Uayld 

 

82.Dastlabki  holatda  asarda  yuz  beruvchi  voqealarning  o’rni  ,joyi  asar 



qahramonlarining harakatlariga turtki beruvchi voqealar nima deb ataladi?  

+Ekspozitsiya 

-Prolog   

-Epilog  

-Sujet 

 



14 

 

83.“Muallif  barcha  asarlarining  hikoyachisi  boganligi  sabab,  u  «qo‘mondonlik» 



vazifasini bajaradi” ushbu fikrni qaysi adabiyotshunos aytgan? 

+H.Umurov 

-T.Boboyev 

-D.Quronov 

-I.Sulton 

 

84.«Drama  hozirgi  zamonda  o'quvchi  yoki  tomoshabin  ko'zi  oldida bo'layotgan  



kabi  ko'ringan kechmish voqedir» ushbu fikr muallifini belgilang. 

+V.G.Belinskiy 

-T.Boboyev 

-D.Quronov 

-I.Sulton 

 

85.Feleton so’zining ma’nosini belgilang 



+Varaqa 

-Maqola 


-Latifa 

-Safarnoma 

 

86.To’rtlik... 



+Ruboiy va tuyuq janri talablari(vazni)ga javob bermaydigan to‘rt  misralik she’riy  

asar 


-Asosan  ishqmuhabbatni kuylovchi, muhabbat kabi judayam qadimiy, doimo yangi 

bo‘lgan lirik she’r 

-Biror    mashhur    kishi    vafoti    munosabati  bilan  og‘ir  yo‘qotishni,  g‘am-alamni, 

hasratu iztirobni kuylovchi asar 

-Lirikaning o‘ynoqi, shoiming so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janr 

 

87.“O’zbek she’riyati janrlari” kitobining muallifi kim? 



+R.Orzibekov 

-T.Boboyev 

-D.Quronov 

-I.Sulton 

 

88.Adabiyotshunoslikda  badiiy  asarlarni    turlarga    ajratish    masalasini  birinchi 



bo`lib  kim qo’lladi? 

+Platon 


-V.G.Belinskiy 

-Aristotеl 

-M. Gorkiy 



15 

 

 



89.Hayotni    badiiy    aks    ettirish    tamoyillari    30-40-yillar  adabiyotshunosligida  

qanday nomlangan? 

+Metod 

-Tamoyil 

-Adabiy tur 

-Badiiy mavzu 

 

90.“Muloqot  tili  yеtkazgan  informatsiya  oddiy  informatsiya  bo`lsa, badiiy  til  



badiiy  informatsiyani  yеtkazadi” ushbu fikr muallifi kim? 

+D.Quronov 

-I.Sulton 

-H.Umurov 

-T.Boboyev 

 

91.Romantizm metodning  bosh xislati... 



+idealga moslab hayotni qayta  yaratish 

-voqea-hodisalaming falsafiy  mohiyatini tasvir etish 

-hayotni  butun yalang‘ochligi va haqqoniyligi bilan qayta tiklash 

-bir maqsadga  yetaklashni aks etirish 

 

92.Badiiy asar sujetidagi voqea va qahramonlar taqdiri... 



+Yechimda  hal qilinadi 

-Tugunda hal qilinadi 

-Kulminatsiya hal qilinadi 

-Voqea rivoji hal qilinadi 

 

93.Epigraf so’zining ma’nosi... 



+Yozuv 

-Xotima 


-Boshlanma  

-Muqaddima  

 

94.Neologizm so’zining  ma’nosi… 



+Yangi so’z 

-Arxaik so’z 

-Chet so’z 

-Teskari ma’noli so’z 

 

95.Trop so’zining ma’nosi… 



+Ko’chim 


16 

 

-Yozuv 



-Xotima 

-Muqaddima  

 

96.  “...  –  erkin    she’rda    bo‘lgani    kabi    qofiyalanishga,  oq  she’rda  bo’lgani  kabi 



misralardagi  bo‘g‘inlar  sonining  teng  bo‘lishiga  asoslanmaydi”.  Nuqtalar  o’rniga 

mosini qo’ying. 

+Sarbast she’r 

-Nasriy she’r 

-Oq she’r 

-Sochma she’r 

 

97. Novator so’zining ma’nosini belgilang. 



+Yangilanib turuvchi 

-Traditsiya 

-Trop 

-Neologizm 



 

98.“Yangilanib turuvchi” ma’nosini bildiruvchi so’zni belgilang. 

+Novator 

-Traditsiya 

-Trop 

-Neologizm 



 

99.“Zamonaviy  san'atning  so'nggi  tendentsiyalari  bilan  bog'liq  bo'lgan  umumiy 

nom. U 1969 yilda amerikalik adabiyotshunos L. Fridler tomonidan keng qo'llanila 

boshlandi”. Ushbu fikr qaysi oqim haqida? 

+Postmodernizm 

-Modernizm 

-Romantizm 

-Syurealizm 

 

100.Postmodernizm qachon vujudga keldi. 



+XX asrning ikkinchi yarmida 

-XV asrning boshida 

-XVII asrning boshida 

-XX asrning boshida 

 

101.Keng ma'noda, postmodernizm… 



+bu  umuman  madaniyat  holati,  g'oyalar,  tushunchalar  to'plami,  dunyoga  alohida 

qarash 



17 

 

-stetika fenomeni  



-adabiy harakat 

-har bir uslubning kamchiliklaridan xalos bo'lishga qaratilgan harakat 

 

102.Eng yorqin postmodernizm… 



+Amerika yozuvchilarining asarlarida aks etgan. 

-Angliya yozuvchilarining asarlarida aks etgan. 

-Osiyo yozuvchilarining asarlarida aks etgan. 

-Rus yozuvchilarining asarlarida aks etgan. 

 

103.Ilmiy fantastika, e'tirof etish, distopiya, hikoyalar, mifologik ertaklar, ijtimoiy-



falsafiy va ijtimoiy-psixologik romanlar janrlarida… 

+postmodernizm rivojlandi. 

-Modernism rivojlandi. 

-Rus yozuvchilarining asarlai shuhrat qozondi 

-To’g’ri javob yo’q 

 

104.Ertak, qissa, hikoya, rivoyat qaysi adabiy turga mansub? 



+Epik turga 

-Dramatik turga 

-Lirik turga 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

 

105.G’azal, to’rtlik, ruboiy, she’r, tajriband qaysi adabiy turga mansub? 



+Lirik turga 

-Dramatik turga 

-Epik turga 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

106.“Oltin devor”, “Kelinlar qo`zg`oloni” asarlari qaysi janriga mansub asarlar? 



+Komediya 

-Drama 


-Targediya 

-Roman. 


 

107.Roman janriga mansub asarlar berilgan qatorni toping. 

+“O’tkan kunlar”, “Ikki eshik orasi”, “Yulduzli tunlar” 

-“Bozor”, “Ikki eshik orasi”, “Bahor qaytmaydi” 

-“Kelinlar qo`zg`oloni”, “Bahor qaytmaydi”, “Bemor” 

-Roman janriga mansub asar berilmagan. 




18 

 

 



 

108.Qissa janriga mansub asarlar berilgan qatorni toping. 

+“Bahor qaytmaydi”, “O’tmishdan ertaklar”, “Muqaddas” 

-“Tilla uzuk”, “Ikki eshik orasi”, “Yulduzli tunlar” 

-“Bozor”, “Odina”, “Bahor qaytmaydi” 

-“Kelinlar qo`zg`oloni”, “Eski maktab”, “Bemor” 

 

 

109.Hikoya janriga mansub asarlar berilgan qatorni toping. 



+“Bemor”, “Bandi burgut”, “O’g’ri” 

-“Tilla uzuk”, “Adabiyot muallimi”, “Yulduzli tunlar” 

-“Jajman”, “Odina”, “O’zbeklar” 

-“Ozodlik”, “Maymun yetaklagan odam”, “Bemor” 

 

110.Lirik turga mansub janrlarni belgilang. 



+To’rtlik, sonet, g’azal, musaddas 

-Ruboiy, qissa, hikoya, drama 

-Takriband, g’azal, to’rtlik, hikoya 

-Sonet, ruboiy, hikoya, drama 

 

111.Pesa  va  operalarning  pardalari  oralig`ida  tomoshabinni  zeriktirmaslik 



maqsadida ularni kuldirish uchun uchun hayotdagi ayrim nuqson va kamchiliklarni 

siqiq tarzda hajv qilishdir nima deb nomlanadi? 

+Intermediya  

-Opera 


-Drama 

-Pesa  


 

112.Tugun, kulminatsiya, voqea rivoji – bular… 

+Sujet unsurlari 

-Kompozitsion vositalar 

-Konfliktni yuzaga chiqaruvchi holatlar 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

113.Romantizm metodining asosi… 



+Orzu - havaslarni akslantirish 

-Real voqelikni tasvirlash 

-Hayot hodisalarini bor bo‘yi bilan ko‘rsatish 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 



19 

 

114.Realizm metodi… 



+Hayotni butun yalang`ochligi va haqqoniyligi bilan qayta tiklash 

-Orzu - havaslarni akslantirish 

-Inson ruhiyatining lirik tasvirlash 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

115.Iz, nusxa, namuna, tamg’a – bu… 



+«Tip» terminining ma’nosi hisoblanadi. 

-“Xarakter”  terminining ma’nosi hisoblanadi. 

-“Romantizm” terminining ma’nosi hisoblanadi. 

-“Naturalizm” terminining ma’nosi hisoblanadi. 

 

116.Asar voqeasi bo‘lib o‘tadigan shart-sharoit tasviri, tugungacha bo‘lgan tasvirlar 



qanday nomlanadi? 

+Ekspozitsiya  

-Tugun 

-Kulminatsiya 

-Voqealar rivoji 

 

117.Tugun… 



+Badiiy asar syujetida konflikt va harakatning paydo bo‘lishi. 

-Hayotni butun yalang`ochligi va haqqoniyligi bilan qayta tiklash 

-Asar voqeasi bo‘lib o‘tadigan shart-sharoit tasviri. 

-“Naturalizm” terminining ma’nosi hisoblanadi. 

 

118. Orzu - havaslarni akslantirish bu … 



+Romantizm metodining asosi hisoblandi. 

- Modernizm metodining asosi hisoblandi. 

- Realizm metodining asosi hisoblandi. 

- Naturalizm metodining asosi hisoblandi. 

 

119.Ekspozitsiya, tugun, voqea rivoji, kulminasiya, yechim – bu … 



+Sujetning asosiy elementlari 

-Kompozitsion vositalar 

-Konfliktni yuzaga chiqaruvchi holatlar 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

120.Asar sarlavhasi, epigraf – bu… 



Kompozitsion vositalar 

Sujetning asosiy elementlari 

Konfliktni yuzaga chiqaruvchi holatlar 



20 

 

To’g’ri javob berilmagan. 



 

121. Hayotni butun yalang`ochligi va haqqoniyligi bilan qayta tiklash … 

+ Realizm metodining asosi hisoblandi. 

- Modernizm metodining asosi hisoblandi. 

- Romantizm metodining asosi hisoblandi. 

- Naturalizm metodining asosi hisoblandi. 

 

122.Kompozision qoliplash nima? 



+Yozuvchining hikoya ichida hikoya berish usuli. 

-Badiiy asar syujetida konflikt va harakatning paydo bo‘lishi. 

-Hayotni butun yalang`ochligi va haqqoniyligi bilan qayta tiklash 

-Asar voqeasi bo‘lib o‘tadigan shart-sharoit tasviri. 

 

123.Voqealarni  yozuvchining  o’z  nutqi  orqali  emas,  balki  hikoyachi  nutqi  orqali 



ochib berganda nima bo’ladi? 

+Avtor tili adabiy til normalaridan chekinadi.     

-Avtor tili sof adabiy tilda bo’ladi. 

-Voqealarni faqat yozuvchi nutqi orqali bo’ladi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

124.Ballada, masal, latifa, hikoya … 



+Epik turning kichik janrlari hisoblanadi. 

-Lirik turning katta janrlari hisoblanadi. 

-Daramatik turning kichik janrlari hisoblanadi. 

-Badiiy janrlarga mansub emas. 

 

125.O.Sharofiddinovning  “Modernizm  jo’n  hodisa  emas”  maqolasida  qaysi  oqim 



haqida fikr bildirgan? 

+modernizm haqida 

-postmodernizm haqida 

-realizm haqida 

-romantizm haqida 

 

126.“Adabiyotning uchinchi elementi syujetdir, ya’ni odamlarning o’zaro aloqalari, 



ular  o’rtasidagi  qarama-qarshiliklar,  simpatiya  (yoqtirish)  va  antisimpatiyalar 

(yoqtirmaslik), umuman kishilar o’rtasidagi munosabatlar – u yoki bu xarakterning, 

tipning tarixiy rivojlanishi, tashkil topib borishidir”. Ushbu fikr kimga tegishli? 

+M. Gorkiy 

-H.Umurov 

-D.Quronov 




21 

 

-T.Boboyev 



 

127.Ijtimoiy konflikt – bu… 

+asar qahramonlari bilan ular yashayotgan sharoit o’rtasidagi kurash. 

-bir biriga qarama-qarshi xarakterlar, guruhlar o’rtasidagi kurash. 

-qahramon qalbidagi hissiyotlar, tushunchalar (ojiz va kuchli jihatlar) kurashi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

128.Psixologik konflikt – bu… 



+qahramon qalbidagi hissiyotlar, tushunchalar (ojiz va kuchli jihatlar) kurashi. 

-asar qahramonlari bilan ular yashayotgan sharoit o’rtasidagi kurash. 

-bir biriga qarama-qarshi xarakterlar, guruhlar o’rtasidagi kurash. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

129.  Asar  qahramonlari  bilan  ular  yashayotgan  sharoit  o’rtasidagi  kurash 



konfiliktning qaysi turiga misol bo’ladi? 

+ Ijtimoiy konfliktga 

- Shaxsiy – intim konfliktga 

- Psixologik konfliktga 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

130.Shaxsiy – intim konflikt – bu…  



+bir-biriga qarama-qarshi xarakterlar, guruhlar o’rtasidagi kurash. 

-qahramon qalbidagi hissiyotlar, tushunchalar (ojiz va kuchli jihatlar) kurashi. 

-asar qahramonlari bilan ular yashayotgan sharoit o’rtasidagi kurash. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

131.“O’tkan  kunlar”  romanida  Yusufbek  hoji,  Otabeklarning  maslakdoshlari  bilan 



Musulmonqul,  Azizbekka  o’xshash  feodal  tuzum  hukmdorlari  orasidagi 

to’qnashuv… 

+Ijtimoiy konflikt 

-Shaxsiy – intim konflikt 

-Psixologik konflikt 

-Ular o’rtasida konflikt yo’q. 

 

132. “… arabcha kirish, debocha, asarning dastlabki tushuntirish, boshlanish qismi 



ma’nolarini beradigan yozuvchining niyati va maqsadi yoki tasvirlamoqchi bo’lgan 

voqealarining  qisqacha,  siqiq  tarzdagi  izhori  beriladi”.  Nuqtalar  o’rniga  munosib 

so’zni toping. 

+Muqaddima 

-Xotima 



22 

 

-Ekspozitsiya 



-Epigraf 

 

133.Konfliktning “urug’i” nima? 



+Tugin 

-Yechim 


-Voqealar rivoji 

-Kulminatsiya 

 

134.Kulminasiya so’zining ma’nosi nima? 



+Cho’qqi 

-Yechim 


-Tugun  

-Voqealar rivoji 

 

135.  “…  da  asar  syujetidagi  voqea  va  qahramonlar  taqdiri  hal  qilinadi.  Tugun 



yechiladi. Kurash xotima topadi”. Nuqtalar o’rniga munosib so’zni toping. 

+Yechim 


-To’qnashuv 

-Tugun  


-Voqealar rivoji 

 

136.“Keyingi  Marg’ilon  borishimda  yaqin  o’rtoqlardan  Yodgorbek  to’g’risini 



surishtirib  bildim:  Yodgorbek  ushbu  asrning  o’n  to’qquz  va  yigirmanchi  ochliq 

yillari  miyonasida  vafot  qilib,  undan  ikki  o’g’ul  qolibdir.  O’g’ullaridan  bittasi  bu 

kunda Marg’ilonning ma’sul ishchilaridan bo’lib,  ikkinchisi Farg’ona bosmachilari 

orasida  ekan.  Bu  kunda  nomu-nishonsiz,  o’luk-tirigi  ma’lum  emas,  deydilar”. 

“O’tkan kunlar” romanidan olingan ushbu parcha sujrtning qaysi tarkibiy qismiga 

misol bo’ladi? 

+Epilogga 

-Muqaddimaga 

-Ekspozitsiyaga 

-Epigrafga 

 

137.  “Hikoyaga  taalluqli  bo’lmagan  hamma  narsani  shafqatsizlik  bilan  chizib 



tashlash  lozim.  Agar  siz  birinchi  bobda  devorda  miltiq  osilib  turibdi  desangiz, 

ikkinchi yoki uchinchi bobda o’sha miltig’ingiz, albatta, otilishi kerak”. Ushbu fikr 

kimga tegishli? 

+A.P.Chexov. 

-A.Qahhorga. 

-I.Sultonga. 




23 

 

-T.Boboyevga. 



 

138.Asarlarning  nomlari  ulardagi  bosh  qahramonlarning  ismlari  bilan  atalgan 

asarlar o’zbek adabiyotida mavjudmi? 

+Mavjud. 

-Mavjud emas. 

-Bunday asarlar faqat jahon adabiyotida uchraydi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

139.“…  sujetdan  kengroq  hodisa  sanaladi,  chunki  u  syujetni  ham,  syujetdan 



tashqarida qoluvchi vositalarni ham o’zida jamg’aradi”. Nuqtalar o’rniga munosib 

so’zni toping. 

+Kompozitsiya  

-Ekspozitsiya 

-Kulminasiya 

-Barcha javoblar to’g’ri. 

 

140.Asar sarlavhasi, qistirma epizod – bu…  



+Kompozision vositalar hisoblanadi. 

-Sujet unsurlari hisoblanadi. 

-Lirik chekinish hisoblanadi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

141.“O’tgan  kunlar”dagi  usta  Alim  va  Saodat,  Toshkandning  mashhur  Qovoq 



devonasi bilan bog’liq voqealar… 

+qistirma epizodlardir. 

-epigrafdir. 

-asar annotatsiyasidir. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

142.Badiiy til… Nuqtalar o’rniga munosib so’zni toping. 



+badiiy asarlar tili sanaladi. 

-umumxalq tili hisoblanadi. 

-adabiy til hisoblanadi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

143.  “…  jonli  va  adabiy  nutqlarni  barcha  hodisalarini  hissiy(estetik)  tarzda 



umumlashtiradi”. Nuqtalar o’rniga munosib so’zni toping. 

+Badiiy til. 

-Umumxalq tili. 

-Ko’cha tili. 




24 

 

-Adabiy til. 



144.Odamlarga xos xususiyatlarni jonsiz predmetlarga, tabiatning turli hodisalariga 

ko‘chirish orqali, to‘g‘rirog‘i, ularni insoniylashtirish orqali paydo bo’ladigan tasvir 

qanday nomlanadi? 

+Jonlantirish 

-Litota 

-Sifatlash 

-O’xshatish 

 

145.«Romanning «Jahon adabiyoti» jurnalida bosilgan birinchi qismi o'quvchilarda 



katta  qiziqish  uyg'otdi.  Yangidan  yozilgan  ikkinchi  qismida  Mirzo  Ulug'bek  va 

Alisher  Navoiydek  buyuk  siymolarga  mehrini  bergan  fidoiy  ona  —  Gavharshod 

begimningfojiaviy  taqdiri  tasvirlanadi.  Ma  ’rifatli  ona  umrining  oxirigacha  adolat 

uchun  jasorat  bilan  kurashadi.  Iste’dodli  yoshlarni  tarix  sahnasiga  chiqishlariga 

ko'maklashadi.». Ushbu parcha qanday kompozitsion vosita hisoblanadi? 

+Asar annotatsiyasi 

-Badiiy asar sarlavhasi 

-Badiiy qoliplash 

-Muqaddima. 

 

146.Bosh  voqea  doirasi  ichida,  unga  g‘oyaviy  mazmun  va  kompozitsion  jihatdan 



bog‘lab  turli  mustaqil  voqealami  tasvirlash  usuli  —…  deb  yuritiladi.  Nuqtalar 

o’rniga mos so’zni belgilang. 

+badiiy qoliplash 

-ekspozitsiya 

-muqaddima 

-xotima 


 

147.«O‘tkan  kunlar»dagi  usta  Alim  va  Saodat,  Toshkandning  mashhur  Qovoq 

devonasi bilan bog‘liq voqealar …” fikrni davomini belgilang. 

+qistirma epizodlardir. 

-badiiy qoliplashdir. 

-asar xotimasidir. 

-asar muqadimasidir. 

 

148.Komediya, tragediya, melodrama, monodrama qaysi adabiy turga mansub? 



+Dramatik turga 

-Epik turga 

-Lirik turga 

 

-To’g’ri javob berilmagan. 



 


25 

 

 



149.Badiiy  asardagi  qahramonning  o’z-o’ziga  yoki  o’zgalarga  qaratilgan  nutqi 

qanday ataladi? 

+Monolog 

-Dialog 


-Epilog 

-Prolog 


 

150.//Qo’lingdan kelguncha chiqar yaxshi ot, Yaxshilik qil, bolam, yomonlikni ot. 

Nasihat yod qilib ol, farzandim, Yolg’iz yursa, chang chiqarmas yaxshi ot. Ushbu 

tuyuqda qanday so’zlar qo’llanilgan? 

+Omonim 

-Sinonim 

-Paronim 

-Antonim  

 

151.Chappar urib gullagan bog’in, O’par edim Vatan tuprog’in. Bu shundayin ajib 



diyordir,  Buning  qiziq  hikmati  bordir.  Shunday  o’lka  doim  bor  bo’lsin,  Shunday 

o’lka  elga  yor  bo’lsin.  Ushbu  she’rdan  sinonim  so’zlar  to’g’ri  ajratilgan  qatorni 

toping. 

+Vatan, o’lka, diyor. 

-Chappar, ajib, qiziq 

-Vatan, hikmat, o’lka 

-Ajib, qiziq, diyor. 

 

152.“Yaxshi-yomon”,  “qattol-ojiz”,  “tirik-o’lik”,  “kunduz-tun”  kabi  bir-biriga  zid 



so’zlar qanday ataladi? 

+Antonim  

-Omonim 

-Sinonim 

-Paronim 

 

153.Jondin  seni  ko’p  sevarman,  ey  umri  aziz.Sondin  seni  ko’p  sevarman,  ey  umri 



aziz. Ushbu ruboiyda radifni toping. 

+seni ko’p sevarman, ey umri aziz 

-Jondin, sondin 

-Ey umri aziz 

-Ruboyida radif mavjud emas. 

 



26 

 

154.Odamlarga xos xususiyatlarni jonsiz predmetlarga, tabiatning turli hodisalariga 



ko’chirish orqali, to’g’rirog’i, ularni insoniylashtirish orqali paydo bo’ladigan tasvir 

qanday nomlanadi? 

+Jonlantirish 

-Giperbola 

-O’xshatish 

-Sifatlash 

 

155.Voqyelikni  allegorik  (kinoyaviy)  va  simvolik  (ramziy)  obrazlar  yordamida 



ifodalovchi, real turmush va odamlarning ko’rinishlari, xarakter qirralarini kinoya, 

kesatish,  kulgu,  g’azab  kabi  xususiyatlar  vositasida  ochuvchi,  “qissadan  hissa” 

(bevosita yoki bilvosita) chiqaruvchi epik janrni belgilang. 

+Masal 


-Qissa  

-Roman  


-Doston. 

 

156.Hikoyanng eng ixcham ko’rinishi qanday nom bilan yuritiladi. 



+Novella  

-Masal 


-Qissa  

-Hikmat. 

 

157.Ko’pincha  hayotda  haqiqatdan  mavjud  bo’lgan  illatlarni,  shu  illatlarni  o’zida 



tashuvchi  aniq  kishilarning  qusurlarini  tadqiq  etuvchi,  uning  ijtimoiy  mohiyatini 

yorqin fosh etuvchi satirik janrni belgilang. 

+Felyeton 

-Esse 


-Ocherk 

-Rivoyat 

 

158.Zulfiyaning “Sog’inganda”, “Bahor keldi, seni so’roqlab”, Abdulla Oripovning 



“Onajon”, “Alvido, ustoz”, “Sorlochin uchdi” kabi she’rlar qaysi janrga tegishli? 

+Marsiya 

-G’azal 

-Ruboiy 


-Ertak 

 

159.“14 misradan iborat bo’ladi: uchta to’rt misralik va bitta ikki misralik banddan, 



ba’zan esa ikkita to’rt misralik, ikkita uch misralik banddan tashkil topadi. Birinchi 

ikki  band-dastlabki  qism  –“katren”  (fr.  quatrion  –  to’rtlik),  yakunlovchi  qism  – 




27 

 

“terset”(lat.  Tres-uchlik)  deb  yuritiladi  va  ular  g’oyaviy-kompozision  jihatdan 



o’zaro bog’lanib, yaxlitlikni yuzaga chiqiradi”. Ushbu tashxis qaysi janrga tegishli? 

+Sonet 


-Marsiya 

-G’azal 


-Ruboiy 

 

160.“Dramada muhim narsa – uzundan uzoq hikoyalarning yo’q bo’lishidir, har bir 



so’z  dramada  harakat  –  amal  bilan  ifodalanishi  lozim”.  Ushbu  fikr  muallifini 

toping. 


+V.Belinskiy 

-M.Gorkiy 

-H.Umurov 

-I.Sulton 

 

161.O’tmish adabiyotshunosligi manbalarida adabiy tanqid, tanqidchi iboralarining 



o’rniga qanday so’zlar ishlatilgan?  

+Naqd, maslahat, mashvarat 

-ijodkor 

-Tanqid, tanqidchi 

-Munaqqid 

 

162.Adabiy tanqidning bevosita janrlari to’liqroq ko’rsatilgan javobni ko’rsating. 



+Tazkira, manoqib holat, she’riyatga bag’ishlangan risolalar, debochalar, maqolalar 

-Maqolalar, oynoma, ro’znomalar, debocha, tazkiralar 

-Tazkira, faxriya, maqola, qit’a, debocha 

-Muammoli maqola, taqriz, novella 

 

163.“O’tkan  kunlar”  romani  bilan  o’zbek  adabiyotida  roman  janriga asos  soldi”,  - 



degan fikr kimga tegishli? 

+Sa’diy 


-O. Sharafiddinov  

-Nozim Hikmat 

-Sotti Husayn 

 

164.“Adabiyot – ko’ngil ishi, ilhom samarasi” jumlasining muallifini aniqlang. 



+A.Qahhor 

-A.Fitrat 

-Cho’lpon 

-A.Oripov 

 



28 

 

165.Esse so’zining lug’aviy ma’nosi qaysi javobda to’g’ri berilgan? 



+Tajriba 

-Davr  


-O’tmish 

-Ijod 


 

166.“Miflar haqiqatdan xabar beruvchi afsonadir” – iborasi muallifi     kim? 

+Aristotel 

-Suqrot 


-Demokrit 

-Platon 


 

167.Aristotel  qaysi  janrni,  fall  (tanosil)  qo’shiqlari  peshtalqinlaridan  kelib 

chiqqan, deb hisoblagan? 

+komediyani    

-tragediyani    

-gimnni  

-odani 

 

168.Adabiy janr denganda nimani tushunasiz? 



+O’z ifoda shakliga, vazn birliklariga va qofiyalanish tizimiga ega bo’lgan mustaqil 

shakliy ifodalanish.  

-O’z  mazmun-materiali  va  ifoda  shakllari  bilan  boshqalardan  farqlanuvchi  adabiy 

tur.  


-Ichki  mohiyat  birligi,  shaklan  badiiy  komponentlar  yig’indisi  asosiga  quriladigan 

she’r nav’lari. 

-O’z uslubiga ega bo’lgan, adabiy turdan kichik hodisa. 

 

169.Adabiyotshunoslik fanining ob’ekti nimalardan iborat? 



+So’z san’ati, badiiy adabiyot 

-Ijtimoiy hayot, adabiyot taraqqiyoti. 

-Tarixiy sharoit bilan birlikda olingan adabiy mahsulot va uning yaratilish jarayoni. 

-Buyuk yozuvchilarning fikrlari, adabiy tanqid, adabiyot tarixi. 

 

170.«Adabiyot tarixi» nimalarni o’rganadi?   



+So’z san’atining vujudga kelishi va rivojlanish tarixini  

-Adabiy tur va janrlarning o’ziga xosliklarini    

-So’z san’atining nazariy, texnik qonunqoidalarini o’rganadi 

-Adabiy jarayon muammolarini, asarlarni tahlili bilan shug’ullanadi 

 

171.«Xarakter» terminining ma’nosi?       




29 

 

+Xususiyat, belgi 



-Iz, nusxa  

-Badiiy g’oya 

-Tamg’a, namuna 

 

172.Dono-nodon, qish-yoz, kecha-kunduz kabi antonimlarning turlarini toping?      



+Antonimlar  

-Chiroyli  

-Leksik frazeologik antonimlar 

-Frazeologik antonymlar 

 

173.«Bulutning  choklari  so’kildi,  Marvarid  donlari  to’kildi»    she’rining  turog’ini 



toping?        

+3+3+3+9   

-2+7+9  

-3+6+9     

-4+5+9  

 

174.Bibliografiya fani nimalar bilan shug’ullanadi?          



+Turli xil asarlarning tematik va xronologik ro’yxatini tuzish bilan  

-Turoq, rukn, band   

-Badiiy adabiyotning mohiyatini, o’ziga xosliklarini o’rganish bilan 

 

-Birinchi  manba  hisoblangan  asarlar  haqidagi  ma’lumotlarni  jamlash,  mazmunini 



yoritish bilan    

 

175.Poeziyaning oliy turi, san’atning tojiga qaysi janr kiradi?          



+Drama  

-Epopeya  

-Tragediya 

-Insenirovka   

 

176.She’r musiqiyligini yuzaga keltiruvchi yordamchi komponentlarni toping?         



+Pauza, urg’u, stopa  

-Turoq, rukn, band   

-Bo’g’in, hijo, g’oya  

-Poetik sintaksis, intonatsiya   

 

177. Pauza, urg’u, stop anima? 



+She’r musiqiyligini yuzaga keltiruvchi yordamchi komponentlar 

-Poeziyaning oliy turi, san’atning toji 

-xil asarlarning tematik va xronologik ro’yxati 



30 

 

-Poetik sintaksis, intonatsiya   



 

178.Farhod,  Shirin,  Bahrom,  Dilorom,  Layli,  Majnun,  Iskandar  («Xamsa») 

obrazlarining turini aniqlang?          

+Romantik obrazlar  

-Mifologik obrazlar 

-Realistik obrazlar   

-Xayoliy – fantastik obrazlar   

 

179.San’at fandan qaysi jihati bilan farq qiladi?          



+Hayotni obrazli tasvirlashi bilan  

-Jamiyat qonunlarini ochish bilan   

-Mantiqiy dalillarga asoslanishi bilan   

-Tabiat hodisalarini o’rganish bilan 

 

 

180.Hayotni obrazli tasvirlash qaysi sohaning vazifasi? 



+San’atning 

-Tarizning 

-Kimyoning 

-Fizikaning 

 

181.Dramatik turga berilgan to’g’ri ta’rif belgilang. 



+Dramatik  turda  hayot  va  insonlar  o’rtasidagi  munosabatlar  ifodasi  tomoshabin 

ko’z o’ngida, muayyan sahna vaqti ichida harakatda sodir bo’ladi, shu sabab unda 

so’z va sahna san’ati birlashadi, birbutunlik kasb etadi. 

-Kishini mashg’ul etgan, to’lqinlatgan, shodlatgan, qayg’uga solgan, zavqlantirgan, 

hayajonlantirgan  nima  bo’lsa,  qisqasi,  subyektning  ichiga  nima  kirsa,  unda  nima 

paydo  bo’lsa,  shularning  barchasini  lirika  o’zining  qonuniy  boyligi  kabi  qabul 

qiladi. 

-Epos, doston, ballada, masal, ertak, hikoya, qissa, povest, roman, novella, poema, 

ocherk, felyeton, pamflet, esse, mif, rivoyat, afsona, sayohatnoma, muhabbatnoma, 

safarnoma, cho’pchak, marsiya, madhiya, matal, aforizm kabi  janrlar  uning mulki 

sanaladi. 

-Barcha javoblar to’g’ri. 

 

182.Rivoyatlar, qo’shiqlar majmui bu… 



+Epopeya hisoblanadi. 

-Drama hisoblanadi. 

-Lirika hisoblanadi. 

-Roman hisoblanadi. 




31 

 

 



183.“Roman – bu miniatyuradagi olam”. Ushbu ta’rifni kim aytgan? 

+V. Belinskiy 

-M.Gorkiy 

-A.Qahhor 

-H.Umurov 

 

184.“Xon  qiziga  loyiq  bir  yigit”.  Ushbu  nom  bilan  qaysi  o’zbek  romanining  bir 



bobi nomlangan? 

+“O’tkan kunlar” 

-“Ulug’bek xazinasi” 

-“Mehrobdan chayon” 

-“Kecha va kunduz” 

 

185.  “Zamonamizning  epopeyasi  ...dir.  Eposning  hamma  asosi,  muhim 



xususiyatlari …da bordir, faqat ayirmasi shundaki, …da boshqa elementlar, boshqa 

manzara hukm suradi” (V.Belinskiy) nuqtalar o’rniga munosib so’zni belgilang. 

+Roman 

-Qissa 


-Doston 

-Hikoya. 

 

186.“Roman  –  bu  olam  va  tarixga,  jamiyat  va  bashariyatga,  uning  muammo  va 



tashvishlariga, urush va sulhlariga, siyosiy va sinfiy jang-jadallariga, qo’zg’olon va 

inqiloblariga, ulkan va kichik voqealariga ochiq qaratilgan adabiy – badiiy sistema, 

yirik  badiiy  shakl.  Faqat  roman  emas,  romanda  tasvirlangan  bosh  qahramon  ham, 

uning qalb va fikri olamga, koinotga qaratilgan”. Ushbu ta’rifni kim aytgan? 

+E.Karimov 

-V. Belinskiy 

-M.Gorkiy 

-A.Qahhor 

 

187. 1989 yilgacha nechta o’zbek romani yaratilgan? 



+219  ta  

-300 ta 


-200 ta 

-150 ta. 

 

188. Ye. E. Bertels kimni “oltinchi romanchilik maktabini yaratib berdi, deb e’tirof 



etadi? 

+A.Qodiriyni 




32 

 

-Cho’lponni 



-Hamzani 

-A.Qahhorni 

 

189.“Farang,  rus,  ingliz,  olmon,  hind  maktablaridan  keyingi  oltinchi  maktabni  A. 



Qodiriy yaratib berdi”. Bu e’tirofni kim aytgan? 

+Ye. E. Bertels 

-E.Karimov 

-V. Belinskiy 

-M.Gorkiy 

 

190.Romandagi  epik  xarakterlar  tasviri  ikki  kitobda  nihoya  topsa  …  deb  ataladi. 



Nuqtalar o’rniga mos so’zni belgilang. 

+Dialogiya 

-Trilogiya  

-Tetrologiya 

-Pentologiya  

 

191.Romandagi  epik  xarakterlar  tasviri  uch  kitobda  tugallansa  …  deb  ataladi. 



Nuqtalar o’rniga mos so’zni belgilang. 

+Trilogiya  

-Dialogiya 

-Tetrologiya 

-Pentologiya  

 

192.Romandagi epik xarakterlar tasviri to’rt kitobga sig’sa … deb ataladi. Nuqtalar 



o’rniga mos so’zni belgilang. 

+Tetrologiya 

-Trilogiya  

-Dialogiya 

-Pentologiya  

 

193.Romandagi epik xarakterlar tasviri besh kitobga yetsa … deb ataladi. Nuqtalar 



o’rniga mos so’zni belgilang. 

+Pentologiya  

-Tetrologiya 

-Trilogiya  

-Dialogiya 

 



33 

 

194.“Muayyan  payg’ambar  yoki  avliyo,  dono  shaxs  yoki  tengsiz  pahlavonlar 



obrazlarining  ibratomuz  xatti-harakatlari  misolida  butun  xalqning  tarixini 

ideallashtirib ko’rsatish” qaysi janrga xos? 

+Qissa 

-Roman 


-Doston 

-Epopeya  

 

195.Xalq  kitoblari  nomi  bilan  chop  qilingan  asarlar  to’g’ri  ko’rsatilgan  qatorni 



belgilang? 

+“Ibrohim  Adham  qissasi”,  “Amiri  Axtam  qissasi”,  “Bobo  Ravshan  qissasi”, 

“Qissasi Rabg’uziy” 

-“Hazrati Ali haqida o’n to’rt qissa”, “O’tkan kunlar”, Uch ildiz”, “Qutlug’ qon” 

-“Ibrohim Adham qissasi”, “Amiri Axtam qissasi”, “Qutlug’ qon”, “Bobo Ravshan 

qissasi” 

-Javoblar barchasi to’g’ri. 

 

196. “...da epika va lirika birlashib, yaxlit liro-epik oqimni vujudga keltirib hayotiy 



voqea-hodisalarning  va  qahramon  xarakteridagi  kuchning  ruhi(qalbi)ni  ochadi, 

tahlil qiladi, hayajonli ifodalaydi”. Nuqtalar o’rniga mos so’zni belgilang. 

+Poema 

-Qissa 


-Roman 

-Doston 


 

197.Masal janri haqida berilgan to’g’ri ta’rifni belgilang. 

+voqyelikni  allegorik  (kinoyaviy)  va  simvolik  (ramziy)  obrazlar  yordamida 

ifodalovchi, real turmush va odamlarning ko’rinishlari, xarakter qirralarini kinoya, 

kesatish,  kulgu,  g’azab  kabi  xususiyatlar  vositasida  ochuvchi,  “qissadan  hissa” 

(bevosita yoki bilvosita) chiqaruvchi epik janrdir. 

-janridagi  bosh  xislat  –  kutilmagan  syujet  (voqea)ning  kutilmagan  final  (xotima) 

bilan  tugashiga,  qahramon  qalb  kechinmalari  va  ruhiyatining  dramatik  izhoriga 

bag’ishlangan asardir. 

-epika  va  lirika  birlashib,  yaxlit  liro-epik  oqimni  vujudga  keltirib  hayotiy  voqea-

hodisalarning  va  qahramon  xarakteridagi  kuchning  ruhi  (qalbi)ni  ochadi,  tahlil 

qiladi, hayajonli ifodalaydi. 

-eng qadimgi janrlardan biri bo’lib, unda, asosan ishqiy mazmun yetakchilik qiladi. 

 

198.Latifa janri haqida berilgan to’g’ri ta’rifni belgilang. 



+xalqning o’tkir mushohadasi asosiga qurilgan yoqimli va nozik kulguli eng kichik 

va nodir “hikoya” (“zarifa”, “ajiba”) sidir. 




34 

 

-janridagi  bosh  xislat  –  kutilmagan  syujet  (voqea)ning  kutilmagan  final  (xotima) 



bilan  tugashiga,  qahramon  qalb  kechinmalari  va  ruhiyatining  dramatik  izhoriga 

bag’ishlangan asardir. 

-epika  va  lirika  birlashib,  yaxlit  liro-epik  oqimni  vujudga  keltirib  hayotiy  voqea-

hodisalarning  va  qahramon  xarakteridagi  kuchning  ruhi  (qalbi)ni  ochadi,  tahlil 

qiladi, hayajonli ifodalaydi. 

-eng qadimgi janrlardan biri bo’lib, unda, asosan ishqiy mazmun yetakchilik qiladi. 

 

199.Latifaning eng kichik ko’rinishi matbuotda qanday nomlanadi? 



+Xanda 

-Kulgu 


-Tabassum 

-Latif  


 

200.Ko’pincha xat, ocherk, felyeton janrlari qanday nomlanadi?  

+badiiy publisistika deb yuritiladi. 

-epik turning maxsus janrlari deb yuritiladi. 

-fikr poeziyasidir deb yuritiladi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

201.To`laqonli 



adabiyotshunos,  mutaxassis  bo`lib  yеtishishning  muhim 

shartlarinibelgilang. 

+Adabiyotshunoslik  ilmidagi,  bugungi  adabiy  jarayondagi  yangiliklar  bilan, 

yaratilayotgan yangi badiiy asarlar bilan muntazam tanishib borish. 

-Yangi badiiy asarlar yaratish. 

-Badiiy publisistika bilan shug’ullanish. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

202.Adabiyotning  kеlib  chiqishi,  rivojlanish  qonuniyatlari,  ijtimoiy  aloqalarini  har 



jihatdan va atroflicha o`rganish... 

+Adabiyotshunoslikning o`rganish sohasi. 

-Badiiy adabiyotning predmeti. 

-Ilmiy muammolarni o’rganish sohasi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

203.Adabiyot nazariyasi, adabiyot tarixi va adabiy tanqid bu – … 



+Adabiyotshunoslikning tarkibiy qismlari 

-Adabiyotshunoslikning yordamchi sohalari 

-Adabiyotshunoslikning ob’yekti. 

-Adabiyotshunoslikning sub’yekti. 

 



35 

 

204.Adabiy matnlarni o`rganish va nashrga tayyorlash… 



+matnshunoslikning vazifasidir. 

-manbashunoslikning vazifasidir. 

-adabiyotshunoslikning vazifasidir. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

205.Manbashunoslik nimalar bilan shug’ullanadi? 



+Adabiyot  tarixi,  adabiyot  nazariyasiga  oid  manbalarni  izlab  topish,  tasniflash, 

ro`yxatga olish kabi amaliy vazifalarni bajarish, shuningdеk, manbalarni qidirish va 

o`rganish yo`llarini ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 

-Adabiy matnlarni o`rganish va nashrga tayyorlash bilan shug`ullanadi. 

-Ijtimoiy aloqalarini atroflicha o`rganish bilan shug`ullanadi. 

-Badiiy  asarlarni  tahlil  qilish  tamoyillari,  baholash  mеzonlari,  tahlil  mеtodlarini 

ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 

 

206.Matnshunoslik nimalar bilan shug’ullanadi? 



+adabiy matnlarni o`rganish va nashrga tayyorlash bilan shug`ullanadi. 

-adabiyot  tarixi,  adabiyot  nazariyasiga  oid  manbalarni  izlab  topish,  tasniflash, 

ro`yxatga olish kabi amaliy vazifalarni bajarish, shuningdеk, manbalarni qidirish va 

o`rganish yo`llarini ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 

-Ijtimoiy aloqalarini atroflicha o`rganish bilan shug`ullanadi. 

-badiiy  asarlarni  tahlil  qilish  tamoyillari,  baholash  mеzonlari,  tahlil  mеtodlarini 

ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 

 

207.Bibliografiya nimalar bilan shug’ullanadi? 



+adabiyotshunoslikka  oid  ilmiy  asarlar,  maqolalar,  shuningdеk,  badiiy  asarlar 

ro`yxatini, bibliografik qo`llanma, ko`rsatkichlar tuzish bilan shug`ullanadi. 

-adabiyot  tarixi,  adabiyot  nazariyasiga  oid  manbalarni  izlab  topish,  tasniflash, 

ro`yxatga olish kabi amaliy vazifalarni bajarish, shuningdеk, manbalarni qidirish va 

o`rganish yo`llarini ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 

-Ijtimoiy aloqalarini atroflicha o`rganish bilan shug`ullanadi. 

-badiiy  asarlarni  tahlil  qilish  tamoyillari,  baholash  mеzonlari,  tahlil  mеtodlarini 

ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 

 

208. “Atrofimda yotar g`arib bir viqor, Bilmam, nеga o`chdi qalbim safosi. Nima 



ham  qilardim,  na  ilojim  bor,  Bahor  kunlarida  kuzning  havosi”.  Ushbu  she’rda 

qanday manzara va kayfiyat tasvirlangan? 

+Shе'rda  tabiat  manzarasi  tasvirlanadi  va  shu  asosda  mahzunlik  kayfiyati 

ifodalanadi. 

-She’rda hayotiy voqea asosida sevgi tasvirlanadi. 

-She’rda faqat tabiat manzarasi tasvirlanadi. 




36 

 

-She’rda Vatan mavzusi tasvirlangan. 



 

209.Kеng ma'noda badiiy asar dеyilganda… 

+musiqa  asari  ham,  haykal  yoki  rangtasvir  ham,  film  yoki  spеktakl  ham  —  bari 

badiiy  asar  sanaladi,  ularning  bariga  nisbatan  "badiiy  asar"  atamasini  qo`llash 

to`g`ri bo`ladi.  

-badiiy  adabiyotga  mansub  bo`lgan  har  qanday  asarni  tushunamiz.  Ya'ni,  "badiiy 

asar" dеganda biz "adabiy badiiy asarni" nazarda tutamiz. 

-San’atga aloqasi bo’lmagan kitoblar tushuniladi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

210.Tor ma'noda badiiy asar dеyilganda… 



+badiiy  adabiyotga  mansub  bo`lgan  har  qanday  asarni  tushunamiz.  Ya'ni,  "badiiy 

asar" dеganda biz "adabiy badiiy asarni" nazarda tutamiz. 

-musiqa  asari  ham,  haykal  yoki  rangtasvir  ham,  film  yoki  spеktakl  ham  —  bari 

badiiy  asar  sanaladi,  ularning  bariga  nisbatan  "badiiy  asar"  atamasini  qo`llash 

to`g`ri bo`ladi.  

-San’atga aloqasi bo’lmagan kitoblar tushuniladi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

211.Badiiy asarda shakl va mazmun to’g’risidagi qaysi hukm to’g’ri? 



+Barcha javoblar to’g’ri. 

-Badiiy  asarda  shakl  va  mazmun  o`zaro  dialеktik  aloqada  bo`lib,  ular  bir-birini 

taqozo qiladi, bir-biriga ta'sir qiladi, bir-biriga o`tadi. 

-Badiiy  shakl  bilan  badiiy  mazmun  munosabatida  ham  mazmun  yеtakchiroq 

mavqеga ega bo`lib, u shaklni hosil qilishda juda faoldir. 

-Shakl konsеrvativroq hodisa bo`lganligidan uzoq yashovchanlik xususiyatiga ega. 

Mazmun esa o`zgaruvchanlikka moyil hodisa bo`lib, har bir badiiy asar mazmunan 

o`zicha originaldir. 

 

212.Mazmun unsurlarini belgilang.  



+problеma, tеma, tеndеntsiya, g`oya 

-til, obrazlar sistеmasi 

-syujеt, konflikt, kompozitsiya 

-Barcha javoblar to’g’ri. 

 

213.Shakl unsurlarini belgilang.  



+til, obrazlar sistеmasi, sujеt, konflikt, kompozitsiya, ritm  

-problеma, tеma, tеndеntsiya, g`oya, kompozitsiya 

-til, obrazlar sistеmasi, problеma, tеma 

-Barcha javoblar to’g’ri. 




37 

 

 



214.Badiiy  asardagi  bir-biriga  uzviy  bog`liq  holda  kеchadigan,  qahramonlarning 

xatti-harakatlaridan tarkib topuvchi voqеalar tizimi nima deb ataladi? 

+Sujet 

-Kompozitsiya 

-Shakl 

-G’oya 


 

215.“Sujеt  u  yoki  bu  xaraktеrning,  tipning  tarixiy  rivojlanishi,  tashkil  topib 

borishidir". Ushbu fikr muallifini belgilang. 

+M.Gorkiy 

-L.Timofееv 

-V.Gulyaеv 

-Shеpilova 

 

216.Sujet haqidagi qaysi hukm to’g’ri? 



+Sujеt  badiiy  asardagi  birbiriga  uzviy  bog`liq  holda  kеchadigan,  qahramonlarning 

xatti-harakatlaridan tarkib topuvchi voqеalar tizimini anglatadi. 

-Barcha turdagi badiiy asarlarda sujеt mavjud emas. 

-Sujet mazmun unsure hisoblanadi. 

-To’g’ri javob berilmagan. 

 

217.Yechim haqidagi qaysi hukm to’g’ri? 



+Barcha javoblar to’g’ri. 

-Yechim  sujеt  voqеalari  rivojining  yakuni,  ularning  nihoyasida  qahramonlar 

ruhiyatida, taqdirida yuzaga kеlgan holatdir.  

-Yechimda  konfliktli  holat,  qahramonlar  orasidagi  ziddiyatlar  o`zining  badiiy 

yеchimini topadi.  

-Yеchim  ko`proq  makon  va  zamonda  chеklangan  sujеtlarga(dramatik  asarlar, 

shuningdеk, konsеntriklik darajasi yuqori bo`lgan epik asarlar) xosdir.  

 

218."Qadimda mеvalar yеtilgan paytda savob dеb yashagan qadim ajdodim musofir 



chanqog`in  bossin  dеb  atay  buzib  qo`yar  ekan  bog`lar  dеvorin"  (Sh.Rahmon). 

Ushbu she’rda shoir “qadim ajdodim” birikmasida kimni nazarda tutgan? 

+Ajdodlarni. 

-Hech kimni. 

-Zamonni. 

-Podshohni. 

 



38 

 

219.“Oppoq edi boshda bu dunyo, Ko`cha oppoq, kеchalar oppoq. Qanday yaxshi 



ekan  bolalik,  Oppoq  ranglar  bilan  yashamoq”.Ushbu  bandda  oppoq  so’zi  necha 

marta takrorlangan? 

+4 marta 

-5 marta 

-2 marta 

-6 marta 

 

220.Hozirgi o`zbеk shе'riyatining yеtakchi shе'r tizimi qaysi? 



+Barmoq 

-Aruz 


-Sarbast 

-Oq she’r 

 

221."Milliy vaznimizda asos so`z bo`g`imlarining sanog`idir. Bir baytning birinchi 



misra'i  nеcha  bo`g`im  esa,  ikkinchi  misra'i  ham  shuncha  bo`g`im  bo`ladir. 

Bo`g`imlarning  harf,  cho`zg`i  sonlariga  esa  ahamiyat  bеrilmaydir".  Barmoq  vazni 

haqidagi ushbu fikr kimga tegishli? 

+Fitratga 

-Cho’lponga 

-Avloniyga 

-Qahhorga 

 

222.Folklorshunos olimlarni belgilang. 



+Hodi Zarif, Muzayyana Alaviya, Bahodir Sarimsoqov, To‘ra Mirzayev 

-Bahodir Sarimsoqov, To‘ra Mirzayev, H.Umurov, T.Boboyev 

-Hodi Zarif, Muzayyana Alaviya, L.Qayumov, T.Boboyev 

-D.Quronov, T.Mirzayev, Hodi Zarif, Muzayyana Alaviya 

 

223.«Adabiyot qoidalari» (1926) asari muallifini toping. 



+A.Fitrat 

-B.Sarimsoqov 

-T.Mirzayev 

-H.Umurov 

 

224.«Predmet  tarixisiz  predmetning  nazariyasi  bo'lishi  mumkin  emas;  shu  bilan 



birga  predmet  nazariyasisiz  adabiyotning  tarixi  haqida  hatto  fikr  bo'lishi  ham 

mumkin emasligi». Ushbu fikr muallifini toping. 

+N. G. Chemishevskiy 

-B.Sarimsoqov 

-T.Mirzayev 



39 

 

-H.Umurov 



 

225.Lirikaning o‘ynoqi, shoiming so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janr bu … 

+Tuyuqdir  

-Sonetdir 

-Ruboiydir  

-Musaddasdir. 

 

226.G'am yuki to qomatim yo qilmadi, Ohim o'tig'a falak yoqilmadi, Qilmadi rahmi 



mango,  xud  o'zgaga  Bilmadimkim,  qildimu  yo  qilmadi.  Ushbu  she’r  qaysi  janrga 

tegishli? 

+Tuyuqqa 

-Ruboiyga 

-Fardga 

-Janri keltirilmagan. 

 

227.Marsiya bu… 



+biror  shaxsning  vafoti  munosabati  bilan  uning  xotirasiga  bag'ishlab  yozilgan 

motam she’ridir. 

-asosan ishqmuhabbatni kuylovchi, muhabbat kabi judayam qadimiy, doimo yangi 

bo‘lgan lirik she’rdir. 

-lirikaning o‘ynoqi, shoirning so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janrdir 

-she’riy janr emas. 

 

228.G’azal bu … 



+asosan ishq-muhabbatni kuylovchi, muhabbat kabi judayam qadimiy, doimo yangi 

bo‘lgan lirik she’rdir. 

-biror  shaxsning  vafoti  munosabati  bilan  uning  xotirasiga  bag'ishlab  yozilgan 

motam she’ridir. 

-lirikaning o‘ynoqi, shoiming so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janrdir 

-she’riy janr emas. 

 

229.Tuyuq bu … 



+lirikaning o‘ynoqi, shoiming so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janrdir 

-biror  shaxsning  vafoti  munosabati  bilan  uning  xotirasiga  bag'ishlab  yozilgan 

motam she’ridir. 

-asosan ishq-muhabbatni kuylovchi, muhabbat kabi judayam qadimiy, doimo yangi 

bo‘lgan lirik she’rdir. 

-she’riy janr emas. 

 

230.Ruboiy haqidagi to’g’ri hukmni belgilang. 




40 

 

+barcha hukmlar to’g’ri. 



-ikki baytli she’r bo’lib, uning yuzaga kelishiga, xalq she’riyatidagi to‘rtliklar asos 

bo’lgan. 

-aruz  hukmronlik  qilgan  davrlarda  «hazaj  bahrining  «ahram»  va  «ahrab» 

shajaralaridagi 24 sho”bada yaratilgan. 

-agar u a-a-b-a tarzida qofiyalansa xosiy ruboiy, a-a-a-a tarzida qofiyalansa taronai 

ruboiy deb yuritiladi.  

 

231.Quyidagi qaysi so’z arabcha so‘z bo'lib, yakka, yolg'iz, toq ma’nolarini beradi? 



+Fard 

-Tuyuq 


-G’azal 

-Ruboiy 


 

232.Ocherk haqidagi to’g’ri fikrni toping? 

+Hayotda  yuz  bergan  muayyan  voqea-hodisaning  asosiy  xususiyatlarini  yoki 

kishilar  xarakteridagi  muhim  belgilarni  qisqa,  ixcham,  yaxlit  tasvirlovchi  badiiy 

publitsistik janrdir. 

-Hayotda  haqiqatdan  mavjud bo‘lgan  illatlarni,  shu  illatlami  o‘zida  tashuvchi  aniq 

kishilarning  qusurlarini  tadqiq  etuvchi,  uning  ijtimoiy  mohiyatini  yorqin  fosh 

etuvchi satirik janrdir. 

-aruz  hukmronlik  qilgan  davrlarda  «hazaj  bahrining  «ahram»  va  «ahrab» 

shajaralaridagi 24 sho”bada yaratilgan. 

-To’g’ri hukm yo’q. 

 

233.«Badiiy  publitsistika  gazeta  janrlariga  xos  aktuallik,  operativlikni  o‘ziga 



singdirgan  eng  hoziijavob  janr...  u  mantiqiy  muhokama  va  obrazlar  bilan  ish 

ko‘ruvchi... fikr poeziyasidir». Ushbu fikr muallifini toping. 

+Ochil Tog'ayev 

-To’xta Boboyev 

-Hotam Umurov 

-Dilmurod Quronov 

 

234.“...Erkalanib  yotadi  U  Vatan  tuprog'  ida.  Yosh  bola  yotganiday  Onaning 



quchoglida”. Ushbu parcha qaysi asardan olingan? 

+“Jangchi Tursun” 

-“Muqanna” 

-“Zaynab va Omon” 

-“Oygul bilan Baxtiyor” 

 



41 

 

235.Hayot  bir  azim  daryo  boisa,  epos  shu  azim  daryoni  butun  koiami  va  salobati 



bilan qamrab olishga harakat etadi. Ushbu fikr muallifini toping. 

+Izzat Sulton 

-To’xta Boboyev 

-Hotam Umurov 

-Dilmurod Quronov 

 

236.  “…  erkin  she’rda  bo‘lgani  kabi  qofiyalanishga,  oq  she’rda  bo‘lgani  kabi 



misralardagi  bo‘g‘inlar  sonining  teng  bo‘lishiga  asoslanmaydi”.  Nuqtalar  o’rniga 

mos so’zni toping. 

+Sarbast she’r 

-Oq she’r 

-To’rtlik 

-Barmoq 


 

237.  “…ning  asosiy  alomati  –  misralardagi  bo‘g‘inlar  tartibi  (xuddi 

barmoqdagidek) bir xil bo'ladi, turoqlanishi har xil boiadi, o‘zaro qofiyalanmaydi”. 

Nuqtalar o’rniga mos so’zni toping. 

+Oq she’r 

-Sarbast she’r 

-To’rtlik 

-Erkin she’r 

 

238.“Bu she’r tizimida misralarda bo‘g‘inlar miqdon tengligi (barmoq), hijolarning 



cho'ziq  va  qisqaligi  (amz)  kabi  qonuniyatlai  hukm  surmaydi.  Unda  bo‘g‘inlar 

miqdori  ham,  turoqlar  (ruknlar)  tartibi  ham,  qofiyalanish  va  bandlar  ham  turli-

tuman bo‘ladi. Ushbu fikr qays she’r tizimiga tegishli? 

+Erkin she’r 

-Oq she’r 

-Sarbast she’r 

-To’rtlik 

 

239. Aruz she’r sistemasi kim tomonidan yaratilgan? 



+Xalil Ibn Ahmad 

-Alisher Navoiy 

-Mirzo Bobur 

-Xusrav Dehlaviy 

 

240.Kimki  qozar  oqibat  ul  tushgusi,  Kimki  yoqar  oxir  o'shalpishgusi.  Bu  yerda 



qaysi san’at qo’llanilgan? 

+Irsoli masal 




42 

 

-Tanosib 



-Talmeh 

-Tajnis 


 

241.  “…da  san’atkor  yaratilayotgan  asariga  boshqa  biror  shoirning  kuchli  ta’sir 

qilgan  misra  yoki  misralarini  o‘zgartirishsiz  kiritadi,  faqat  buning  sharti  bor: 

yaratilayotgan asardagi bosh g‘oyaga mos boMishi, uning mohiyatini chuqurroq va 

ta’sirchanroq ochishi lozim”. Nuqtalar o’rniga tegishli so’zni belgilang. 

+Tazmin 


-Tanosib 

-Talmeh 


-Tajnis 

 

242.  //E,  Masihodam  begim,  bir  dam  ila  bergil  shifo//,  //Sheva  birla  ko‘zlaring 

jonimni bemor ayladi//. Bu yerda qaysi san’at qo’llanilgan? 

+Tazod 


-Tanosib 

-Talmeh 


-Tajnis 

 

243.«Layli,  Layli!  —  debon  chekib  un  El  deb:  «Majnundir,  ushbu  Majnun».  Bu 

yerda qaysi san’at qo’llanilgan? 

+Takrir 


-Tazod 

-Tanosib 

-Talmeh 

 

244.“Xalqim  deb  yugurar  hovuchlab  jonin,  Xalqiga  bag‘  ish  lar  shavkatin-shonin. 

Lekin  shu  chopishda  keta-ketguncha,  Tozalab  boradi  xalqning  hamyonin”.  Bu 

yerda qaysi san’at qo’llanilgan? 

+Sifatlash 

-Tazod 


-Tanosib 

-Talmeh 



Yüklə 390,43 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin