ADOLESANLARDA
YEME BOZUKLUKLARINA
MEDİKAL YAKLAŞIM
YEME BOZUKLUKLARI
Anoreksiya Nervosa
Bulimiya Nervosa
Spesifik Olmayan Yeme Bozuklukları
Anoreksiya Nervoza klinik sendromdur,
spesifik bir hastalık değildir.
Sıklığı;
Adolesanların ve genç yetişkin
kadınların %1
-
5’in de görülür.
Anoreksiya Nervoza
Kişinin şişmanlamamak amacıyla
bilinçli olarak aç kalması ve
böylece giderek artan kilo kaybı ile
seyreden bir yeme bozukluğu
Kızlarda erkeklerden 20 kat daha fazla
Ortalama başlama yaşı 17
14 ve 18 yaşlarında iki peak yapar
Etiyolojisi
Biyolojik Faktörler
Psikolojik Faktörler
Sosyokültürel Faktörler
USA da 1990 yılında 9
-
12 sınıflarda
%44 kız, %15 erkek kilo vermeye çalışıyor Kızların
%21’i diet hapı ile, %14’ü kusma ile kilo kaybı
Tanı Kriterleri
Hastanın aç kalarak İAO < %85
Şişmanlamaktan ve kilo almaktan korkma
Vücut ağırlığı ve şeklini algılamanın
bozulması
Amenore
Spesifik Tipleri
Kısıtlama
Oburluk / Çıkarma
Hasta Hikayesi
Aileden ayrı hikayesi alınır
Kilo kaybının mekanizması sorulur
Günlük kalori alımında detaylar sorulur
Aktiviteler (Eksersiz, koşma, dans etme)
İştah kaybı yoktur. Kontrol zayıfladığında kusma
Konstipasyon
Flört ve seksüalite ile daha az ilgilenirler
Çok başarılı öğrencilerdir
Sigara ve alkol kullanmazlar
Puberte öncesi başlamışsa gelişim geriliği
Komplikasyonlar
Hipokalemik ve hipokloremik alkaloz
Kardiak fonksiyon bozuklukları
EKG de Bradikardi, QRS amplitüdinin
ST depresyonu,QT aralığının uzaması
GİS komp
-
Geç mide boşalması,
anormal gastrik motilite, ağrı (pankreas
disfonksiyonları), kontrol edilemeyen
kusma (Superior mezenterik arter send)
Osteoporoz
2/3 vakada kemik mineral dansitesi azalır
1/3 vakada ise 1 yıldan daha az sürede
Fraktür
Vertebra kompresyon fraktürü
Kusma ile olan kaburga fraktürü
Faktörler
Hipoöstrojenizm,
Glukokortikoid fazlalığı,
Yetersiz Ca ve protein alımı,
Mineral metabolizması anormallikleri
Ca kinetik çalışmalarında
Kemik resorbsiyonu artar
Kemik formasyonu azalır
Parsiyel Nefrojenik Diabetes İnsipidus
Poliüri
Dehidrate olmalarına rağmen dilüe idrar
Normal ağırlığın 6 ay veya sonrasında vazopressin
sekresyonunun düzelmesi
Kortikal Atrofi , Ventriküler Dilatasyon
Kısa zamanda fazla kilo kaybedenlerde
Reversibl
TEDAVİ EKİBİ
Psikiyatrist ve psikolog
Medikal izlemden sorumlu doktor
Dietisyen
Sosyal hizmet uzmanı
Hemşire
Hastaneye Medikal Açıdan
Yatırma Endikasyonları
Vücut ağırlığının %30’undan fazlasını 3 ay içinde
kaybetmiş olmak
İdeal vücut ağırlığının %25’inden fazlasını kaybetmek
İdeal vücut ağırlığının %75’den az olması
Kalp atımı < 40/dak
Vücut ısısı< 36
0
C
Sistolik kan basıncı<70 mmHg
Serum K<2.5 meq / L (Oral K verilmesine rağmen)
Ciddi dehidratasyon
Kusma ve laksatif, diüretik kullanım fazlalığı
Hasta ve aile ile uyum problemleri
Yatan Hasta İzleminde
Oral
(1200-
1500 kcal/gün ile başlanır)
Parenteral
Nasogastrik
Nasoduodenal
Destek
Pozitif
Sosyal Aktivite
Fiziksel Aktivite
Ziyaretçiye izin
Negatif
Yatak İstirahatı
İzolasyon
Ayaktan hasta izleme
Yatan hasta, İVA nın %20 altına ulaştığında poliklinik hastası
olarak izlenir.
İVA’nın %90
-
95 olana kadar hastanede kalış
Hastalığın akut fazın hastalarda çok sınırlı diet ve yasak
yiyecekler kavramı vardır.
Diet 1200 kcal/gün den az ise yeterli vitamin ve kalsiyum
içermez destek gerekir.
Şişman olmayacağı güvencesi verilir, kilo alma hedefi olmazsa
ekzersiz sınırlanır, bunun da ceza olmadığı, yeni adele dokusu
gelişimi için olduğu söylenir.
Anoreksia Nervosa’dan düzelme, kademeli olarak ilerlemeler ve
platoların araya giren krizler ile kesilmesi ile olur.
Kusma ve Laksatif Suistimali
Yaklaşık hastaların 1/2
- 1/3 de
Kusmayı önlemenin en iyi yolu oburluğu
engellemek
Yemekten sonra 2 saat odada tutmak
Diet 800 kcal/gün den daha az ise
konstipasyona yol açar.
Katartik tip laksatiflerin yerine sodyum
docusat tip laksatifleri kullanma
Menstrual Disfonksiyon
Malnütrisyonun vücut yağ kitlesini kritik
değerin aşağısına düşürmesi
Fazla ekzersizin yağsız vücut kitlesi /
yağ kitlesi oranını değiştirmesi
Psikolojik stres
Nöroendokrin faktörler
Sonuçta
Hipotalamik supresyon
Endojen opiat aktivitesindeki değişikliklere bağlı
Adetin geri dönme habercileri
Fizyolojik vajinal akıntı
Hafif meme gerginliği
LH 5 -10 mIU/ml
Vajinal sitolojide östrojen etkisi
USG de overlerin büyümesini ve
multikistik olmasının belirlenmesi,
Açıklanamayan abdominal ağrı
Tedavinin yerini belirleme
>%85 İVA
--- Poliklinikten takip
>%80 İVA
---
Yakın poliklinik takip
>%75 İVA
---
Kısa dönem hastane ted
<%75 İVA
--- Hastane tedavisi
Tedavi
Vital bulguları bozulmuş hastalarda
1200 cc/m
2
/gün 1/3 serum fizyolojik %10
dekstroz ile hazırlanmış,,20 ml/L KCL
Tiamin, Glutamin
1000 kcal/gün 1gr/gün protein
İki gün sonra TPN tedavisi
Zn ve Mg ilavesi
Refeedingdeki en önemli komplikasyon
Hipofosfatemi
Prognoz
%5-
18 ölüm ile sonuçlanır
Kronik Malnütrisyon Dejeneratif
Kardiomiyopati Kardiak Arrest
%50 iyileşir
%30 orta sonuç
%20 kötü sonuç
Kötü sonuç ile ilgili faktörler
Uzun süren hastalık
Geç yaşta başlama
Bulimik atak
Kusma veya laksatif kullanma
Aile ile kötü ilişki
Sosyal uyumu kötü olma
Bulimia Nervosa
Oburluk ve kilo almayı
engelleyen davranışlarla
karekterizedir.
Sıklığı;
Adolesan ve genç yetişkin kadınlar
arasında sıklığı %1-3 dür (>18 yaş).
%1,7-5 kadınlarda, <%1erkeklerde
%50 Anoreksiya Nervosa’da Bulimik
davranışlar
%30 Bulimia Nervosa’da Anoreksiya
Nervosa hikayesi
Tanı Kriterleri
Oburluk;
Yeme zamanın ayrı kısmı
Yeme konusunda kontrol azlığı
Tekrarlayan uygunsuz davranışlar
(Kusma,
Laksatif, Diüretik, Aç kalma, Egzersiz)
3 ay içinde bir hafta da en az 2 kez
oburluk ve
tekrarlayan uygunsuz davranışlar
Vücut şekil ve ağırlığından hoşnut olmamak
Anoreksia Nervosa dönemleri sırasında kendine
özgü olmaz
Spesifik Tipleri
Çıkarma (Purging)
Kusma
Laksatif
Diüretik
Lavman
Çıkarma olmayan (Nonpurging)
Aç kalma
Aşırı egzersiz
Etiyoloji
Biyolojik Faktörler
Serotonin disregülasyonu
Hipotalamik regülatuar mekanizmaya yetersiz
serotonin girişi
BOS da pankreatik polipeptit Y artışı,
Endojen peptid nöropeptit Y artışı
Psikolojik Faktörler
Sosyal Faktörler
Klinik Bulgular
%50 kadın da boya göre ağırlık normal bile olsa
sekonder amenore
İAO %85 den az ise LH de anormallik
Parotis glandlarının bilateral şişmesi
Süperfisyal ülserasyon,
Hiperpigmente kallus,
Ellerin sırtında skar (Russel belirtisi)
Diş çürükleri
Reflu özafajit, özafagus yırtılması
Komplikasyonlar
Aspirasyon Pnömonisi
Hipokalemiye bağlı ventriküler fibrilasyon
Renal yetmezlik
Gastrik rüptür
Uzun laksatif kullanmaya bağlı toksik megakolon
Nöbet, Tetani
Serum bikarbonat artışı Met Alkaloz
Hipokloremi, Hipokalemi, Hipomagnezemi
Amilaz Tükrük izoenzimlerinin artışı
Tanıda şüpheyi arttıran semptomlar
Kilo oynamaları
Kilo kaybı
Kusma
Yorgunluk
Baş ağrısı
Baygınlık
Belirsiz abdominal ağrı
Düzensiz adet görme
Prognoz
%70 iyileşir
%30 tekrarlayan ataklar
Mortalite %6
Prognozu etkileyen faktörler
Tedaviye erken yaşta başlama
Yüksek sosyoekonomik seviye
Ailede alkol süistimali hikayesi
Sınır da kişilik
Spesifik olmayan yeme bozuklukları
Şişman bir kadında Anoreksia Nervosa
kilo kriterlerine rastlanılmaması
Bulimia Nervosa oburluk ve tekrarlayan
uygunsuz davranışlara karşı hafta da 2
den az sıklıkla veya 3 aydan daha az
sürelerle olması
70>
Dostları ilə paylaş: |