Ayni paytda xalqaro tashkilotlar va reyting agentliklari mamlakatlar va kompaniyalarni iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, huquqiy va boshqa sohalarda baholovchi 100 dan ortiq xalqaro reyting va indekslarni saqlab kelmoqda

Ayni paytda xalqaro tashkilotlar va reyting agentliklari mamlakatlar va kompaniyalarni iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, huquqiy va boshqa sohalarda baholovchi 100 dan ortiq xalqaro reyting va indekslarni saqlab kelmoqda.
Mamlakat reytinglari xalqaro reyting agentliklari tomonidan quyidagi 3 ta asosiy yo‘nalish bo‘yicha baholanadi:
1. Xalqaro standartlarga muvofiq yuritiladigan mamlakatlarning statistik ma'lumotlari;
2. Aholi va ishbilarmonlar (investorlar) o‘rtasida o‘tkazilgan so‘rov natijalari;
3. Tashqi fikrlar (mustaqil mutaxassislar va ekspertlar).Xalqaro reytinglar dunyo mamlakatlaridagi iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, huquqiy va boshqa sohalardagi statistik ma’lumotlar va so‘rovlarni hisobga olgan holda ishlab chiqiladi. Bunda ob'ektiv (faktlar, raqamlar) va sub'ektiv (shaxs) omillar muhim rol o'ynaydi.
O‘zbekiston Respublikasi uchun ustuvor xalqaro reytinglarni belgilashdan asosiy maqsad xalqimiz farovonligini oshirish, xalqaro reyting va indekslardagi islohotlar samaradorligini mustaqil baholashdan iborat. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-2019-yillarda qabul qilingan farmon va qarorlari bilan iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy va huquqiy sohalarni qamrab olgan hamda xorijiy davlatlar, investorlar va moliya institutlari tomonidan yuqori baholangan 24 ta ustuvor xalqaro reyting va indekslar belgilandi. Shuningdek, vazirlik va idoralarda reyting va indekslar bilan ishlashni muvofiqlashtirish bo‘yicha komissiya tuzilib, muvofiqlashtiruvchi organ etib Moliya vazirligi belgilandi.

So‘nggi yillarda mamlakatimizda xalqaro reytinglar bo‘yicha keng ko‘lamli ishlar amalga oshirildi.
O‘zbekiston o‘tgan davr mobaynida “Biznes yuritish” reytingida 87-o‘rindan 69-o‘ringa, “Iqtisodiy erkinlik indeksi”da 166-o‘rindan 140-o‘ringa, “Logistika samaradorligi indeksi”da 118-o‘rindan 99-o‘ringa ko‘tarildi, deb xabar beradi O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi matbuot xizmati.
2018-yil dekabr oyida Standard & Poor’s va Fitch Ratings xalqaro reyting agentliklari respublikaga “BB-” suveren kredit reytingini berdi, Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (OECD) O‘zbekistonning reytingdagi o‘rnini 6 toifadan 5 toifaga yaxshiladi. mamlakatning kredit riski tasnifi.
Jahon amaliyotida ko‘pchilik yirik xalqaro investorlar ma’lum bir davlatga sarmoya kiritishni ko‘rib chiqishda mamlakat obligatsiyalarining xalqaro moliya bozorlarida savdosi, ularning xalqaro maydondagi obro‘siga, jumladan, xalqaro reyting va indekslardagi o‘rinlariga katta e’tibor beradi.
Birinchi xalqaro suveren kredit reytingiga (BB – Barqaror) ega bo‘lgan mamlakatimiz joriy yilda xalqaro moliya bozorida ilk xalqaro obligatsiyalari bilan debyut qilgani jahon hamjamiyati, xususan, investorlar tomonidan yuqori baholandi. 2019-yilda O‘zbekiston mashhur Global Capital xalqaro moliyaviy nashri tomonidan MDH davlatlarining eng yaxshi emitentlari ro‘yxatiga kiritildi.
Bundan tashqari, 2019-yilning birinchi yarmida 2018-yilning shu davriga nisbatan toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalar oʻsishi 0,7 milliard dollarni tashkil etdi.
O‘zbekistonda bir necha yil avval o‘tkazilgan so‘rovlar natijalari, shuningdek, mamlakatimizda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlarning ahamiyati va ahamiyati haqida aholining shakllangan qarashlaridagi farqlar. O‘zbekiston Respublikasining mavqei ayrim xalqaro reytinglarda o‘z aksini topmagani mamlakatlar xalqaro tashkilotlar talablariga muvofiq ushbu reytinglarda bir necha bosqichda o‘rin olgani bilan izohlanadi.
Jahon amaliyotida xalqaro reytinglarda sezilarli o‘zgarishlarga erishish uzoq vaqt talab etadi va mamlakatning rivojlanish darajasi muhim ahamiyatga ega. Jahon bankining “Boshqaruv sifati ko‘rsatkichi”da qayd etilishicha, mamlakatlar xalqaro reytinglarda sezilarli o‘zgarishlarga erishish uchun katta vaqt (10 yil) kerak bo‘ladi. Bu har qanday davlatda taraqqiyot vaqt va islohotlarni talab qilishini ko‘rsatadi.
Mamlakatimizning xalqaro reyting va indekslardagi o‘rnini yaxshilash borasidagi islohotlarni yanada jadallashtirish bo‘yicha yetakchi xorijiy davlatlarning ilg‘or tajribasini o‘rganish va qo‘llash maqsadida Birlashgan Arab Amirliklari hukumati bilan hamkorlik yo‘lga qo‘yildi.
BAA tizimining samaradorligini uning yuqori ko‘rsatkichlari va mamlakatning xalqaro reytinglardagi o‘rni bilan ko‘rish mumkin. Xususan, BAA iqtisodiy erkinlik indeksida 9-oʻrinda, biznes yuritish indeksi va logistika samaradorligi boʻyicha 11-oʻrinda, korrupsiyani his qilish indeksida 23-oʻrinda, global raqobatbardoshlik boʻyicha 27-oʻrinda”. Qonun ustuvorligi indeksida 32-oʻrin, Inson taraqqiyoti indeksida 34-oʻrin, Global innovatsiyalar indeksida 36-oʻrin.
Mazkur hamkorlikka asoslangan xulosa va tavsiyalar O‘zbekiston hukumati tomonidan islohotlarni jadallashtirish, mamlakatimizning xalqaro iqtisodiy-ijtimoiy, siyosiy-huquqiy reyting va indekslardagi o‘rnini yaxshilash bo‘yicha ishlab chiqilgan “yo‘l xaritalari”da o‘z ifodasini topgan.