Azərbaycan Hava Yolları



Yüklə 214,95 Kb.
tarix17.04.2017
ölçüsü214,95 Kb.
#14300



Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti



Milli Aviasiya Akademiyası


Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mülki Aviasiya Administrasiyası tərəfindən

bəyənilmişdir

Direktor müavini__________H.M. Əliyev

“___”___________________2015-ci il




Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin _____saylı“____”_______ 2015-ci il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmişdir (protokol № ___)


Bakalavr hazırlığı üçün
Tətbiqi hidrometeorologiya”
fənnİnİn PROQRAMI


Fakültə:

Hava nəqliyyatı

İxtisas:

050507 - Hidrometeorologiya

İxtisas kafedrası:

Aviasiya meteorologiyası

Fənni tədris edən kafedra:

Aviasiya meteorologiyası



Kurs:

3

Semestr:

6

Kreditlərin sayı:

4

Fənnə ayrılan ümumi saatlar:

120

Auditoriya saatlarının cəmi:

45

o cümlədən:




Mühazirələr:

30 saat

Laboratoriya:

-

Seminar, praktiki məşgələ:

15 saat

Tələbənin auditoriyadankənar işi:

75

BAKI -2015
“Tətbiqi hidrometeorologiya” fənn proqramı
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən
«___» ________ 2014-cü ildə təsdiq edilmiş Ali Təhsil Pilləsinin Dövlət Standartı və
«___» ________ 2014-cü ildə MAA-nın Elmi Şurası tərəfindən təsdiq edilmiş
050507 – “Hidrometeorologiya” ixtisasının tədris planı əsasında tərtib olunmuşdur

(ixtisaslaşması- “Aviasiya meteorologiyası”)


Fənn proqramını tərtib edənlər:

“Aviasiya meteorologiyası”

kafedrasının baş müəllimi, c.e.d. __________________S.H. Səfərov

Fənn proqramı “Aviasiya meteorologiyası” kafedrasının iclasında müzakirə olunmuşdur:


( “____”___________2015-ci il tarixli iclas “__/__/__” №-li protokol)
Kafedra müdiri, t.e.d., prof._______________ N. Ş.Hüseynov
Fənn proqramı MAA-nın “Hava nəqliyyatı” fakültəsinin Elmi Şurasının iclasında müzakirə olunmuşdur və bəyənilmişdir
( “__”____________2015-ci il tarixli iclas “__/__/__” №-li protokol)
Dekan, t.e.n. dos. _________________________T.İ.Kərimli

Fənn proqramı MAA-nın Elmi-Metodiki Şurasında bəyənilmişdir


( “____”____________2015-ci il tarixli iclas “____” №-li protokol)

Sədr, tədris işləri üzrə prorektor, prof._______________Ə.S.Səmədov



Mündəricat
Giriş..........................................................................................................................................4

    1. 1. Ümumi qaydalar....................................................................................................................4

    2. 1.1 Fənnin tədrisinin məqsədi....................................................................................................4

    3. 1.2 Fənnin tədrisinin əsas vəzifələri..........................................................................................4

1.3 Fənn üzrə bilik və bacarıqlara olan tələblər.........................................................................4

1.4 Fənnin digər fənlərlə əlaqəsi................................................................................................5

2. Fənnin məzmunu..................................................................................................................6

2.1 Fənn üzrə saatların bölüşdürülməsi.....................................................................................6

2.2 Fənnin mövzular üzrə planı.................................................................................................6

2.3 Fənnin dərs növləri üzrə paylanması...................................................................................8

2.3.1 Mühazirə dərslərinin mövzuları və həcmi........................................................................8

2.3.2 Məşğələ (laboratoriya) dərslərinin mövzuları və həcmi...................................................9

2.3.3 Tələbələrin sərbəst işlərinin mövzuları və həcmi...........................................................10

2.3.4 Tələbələrin sərbəst işləri (TSİ və Sİ) və nəzarət növləri................................................10

3. Fənn üzrə tədris-metodiki materiallar və ədəbiyyat.........................................................12

3.1 Əyani və digər tədris-metodiki vəsaitlərin, metodiki materialların siyahısı*....................12

3.2 Tövsiyə olunan ədəbiyyat..................................................................................................12

Giriş
Fənn proqramı Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 24.12.2013-cü il tarixli 348 saylı Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Ali təhsil müəssisələrinin bakalavriat və magistratura səviyyələrində kredit sistemi ilə tədrisin təşkili Qaydaları” əsasında işlənib hazırlanmışdır. Fənn proqramı Milli Aviasiya Akademiyasının 050507 – Hidrometeorologiya ixtisasının “Aviasiya meteorologiyası” ixtisaslaşması üzrə bakalavr hazırlığı üçün tərtib olunmuşdur. Proqrama fənnin tədrisinin mərhələlər üzrə məzmunu və həcmi daxildir.

Fənn proqramı əsasında işçi proqram (sillabus) hazırlanır.

Fənn proqramı müəllim və tələbələrin istifadəsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.



  1. Ümumi qaydalar




    1. 1.1. Fənnin tədrisinin məqsədi

“Tətbiqi meteorologiya” fənninin tədris olunmasında əsas məqsəd tələbələr tərəfindən: 1) meteorologi şəraitin insan fəaliyyətinin müxtəlif sahələrinə təsirinin öyrənilməsi; 2) iqlimin kompleks xarakteristikalarının müasir hesablama metodlarının öyrənilməsi; 3) meteoroloji amillərin tikililərə, nəqliyyata və insana təsirinin qiymətlənirilməsidir.

    1. 1.2. Fənnin tədrisinin əsas vəzifəsi



Fənnin tədrisinin əsas vəzifəsi tələbələrin ümumi meteoroloji biliklərə yiyələnməsini təmin etmək, onlara meteorologi şəraitin insan fəaliyyətinin müxtəlif sahələrinə, o cümlədən nəqliyyata, tikililərə və insanın bilavasitə özünə təsirini öyrətməkdir. Bundan əlavə, tələbələr iqlim xarakteristikalarının hesablanması üzrə müasir metodlarla tanış olacaqlar.
1.3 Fənn üzrə bilik və bacarıqlara olan tələblər

Fənnin öyrənilməsi nəticəsində tələbələr aşağıdakıları bilməlidirlər:



  • Düşünmə mədəniyyətinə, məlumatların ümumiləşdlrmə, analiz və qavrama qabiliyyətinə malikdir;

  • İşçi heyyəti və əhalinin baş verə biləcək qəza, katastrof və təbii fəlakətlərdən qorunma metodlarını;

  • Professional və sosial məsələlərin həllində müxtəlif mənbələrdən alınmış yeni məlumatlardan istifadə edə bilir;

  • Təssərrüfat obyektlərinin tikintisinin hidrometeoroloji təminatını həyata keçirir, layihələrin elmi-texniki hesabatlarının bölmələrini hazırlayır, ekoloji ekspertiza aparır;

  • Fiziki və dinamiki meteorologiyanın, sinotik və aviasiaya meteorologiyasının, iqlimşünaslığın, ədədi analiz metodlarının, havanın proqnozlaşdırılmasının, həmçinin meteorologiyada aeroloji və kosmik metodların nəzəri əsaslarını;


bacarmalıdırlar:

  • Qarşıya məqsəd qoyub onu yerinə yetirmə yollarını seçməyi;

  • Hidrometeorologiyanın baza məlumatlarını qavramaqı, şərh etməyi və onların kririk analizini aparmağı;

  • Meteoroloji hadisələrin fiziki mahiyyətini dərk etməyi;

  • Buludların beynəlxalq təsnifatlarını;

  • Buludların əmələgəlmə şəraiti və onların mikrofiziki xüsusiyyətlərini;

  • Radiolokasiya müşahidələrinin aparılmasını;

  • Radioəkslərin fərqləndirilməsini;

  • Yağıntı sahələrinin radioəkslərini fərqləndirməyi;


1.4. Fənnin digər fənlərlə əlaqəsi

Fənnin öyrənilməsi nəticəsində əldə olunan bilik və bacarıqlar daha sonra tədris olunan meteoroloji fənnlərin öyrənilməsində və bakalavr və maqistr buraxılış işlərinin hazırlanmasında zəruri olaraq istifadə olunacaqlar.




  1. Fənnin məzmunu

2.1 Fənn üzrə saatların bölüşdürülməsi
“Hidrometeorologiya” ixtisasının tədris planına uyğun olaraq «Tətbiqi hidrometeorologiya» fənni üzrə tədris yükü 45 saat həcmində nəzərdə tutulmuşdur ki, onlardan 30 saat mühazirəyə, 15 saat isə praktiki məşğələlərə (seminarlara) ayrılmışdır. Tələbələrin sərbəst işi (TSİ) 75 saat təşkil edir. Buraya daxildir: Sİ – sərbəst işin yerinə yetirilməsi və təhvil verilməsi; mühazirələrə, seminarlara və kollokviumlara hazırlıq. Tədris yükünün 6-cı semestrdə yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Fənnin tədrisi imtahan ilə nəticələnir. Semestrin sonunda tələbənin fənn üzrə dərsə davamiyyəti maksimum 10 balla, məşğələ dərsləri və kollokviumlar isə 30 balla qiymətləndirilir. Sərbəst işin hər biri 1 balla qiymətləndirilir və semestr üzrə cəmi 10 bal təşkil edir.

Tədris planına uyğun olaraq semestrlər ərzində kurs layihələrinin yazılması nəzərdə tutulmamışdur. Fənn üzrə qalan 50 bal imtahana ayrılır. Semestrin sonunda tələbənin fənn üzrə dərsə davamiyyəti maksimum 10 balla, məşğələ dərsləri və kollokviumlar isə 30 balla qiymətləndirilir. Fənn üzrə kreditlərin sayı – 4.


2.2. Fənnin mövzular üzrə planı




Mövzunun adı

Dərs yükünün həcmi (saat)

Cəmi

Müha-

zirə

Məş

ğələ

Labora

toriya


TSİ*

Sİ**

yerinə

yetiril-

məsi

1

2

3

4

5

6

7

8

VII semestr

1

Mövzu № 1. Tətbiqi meteorologiyanın predmeti və məsələləri. Fənnin inkişafının qısa tarixi

5

2

-

-

3

-

2

Mövzu №2 Meteoroloji dəyişən və normativ arasında

əlaqə. Hesablanmış norma-tivə əsasən layihələşdirmə zamanı riskin dərəcəsi.



İqlim məlumatlarının ob-yektlərin planlaşdır-masında, tikintisində və istismarında istifadəsi.

9

2

1

-

4

2

3

Mövzu № 3. Meteoroloji amillərin kompleks təsirinin qeydiyyatı. Havanın və tor-pağın temperaturu. Güməş radiasiyası. Havanın rütubəti və yağıntılar. Külək. Kom-fortluq.

11

4




-

5

2

4

Mövzu № 4. Effektiv tem-peratur. Ekvivalent tempe-ratur. Daxili havanın istilik balansı tənliyi. İsitmə dövrü-nün müddəti.

9

2

1

-

4

2




Kallokvium № 1.

4




2




2




5

Mövzu № 5. Külək yüklə-mələri. Küləyin tikililərə təsiri. Küləyin sürətinin ölçmə metodları. Külək yükləməsinin dinamik toplananı.

9

2

1

-

4

2

6

Mövzu № 6. Buzbağlamanın müxtəlif tikililərə təsiri. Buzbağlama yükləmələrinin hesablanma metodları. Buz-bağlamada külək yükləmə-ləri. Məftil və hündür tiki-lilərə məcmu buzbağlama və külək yükləmələri.

9

2

1

-

4

2

7

Mövzu № 7. Qar yüklən-mələrinin hesablanma metodları

9

2

1

-

4

2

8

Mövzu№ 8. Klimatik müda-fiə standartları. Korroziya aqressivliyinə görə təsnifat

6

2




-

2

2




Kollokvium № 2.

4




2




2




9

Mövzu № 9. Meteoroloji şərait və nəqliyyatın işi. Meteoroloji amillərin yerüs-tü nəqliyyatın istismarına təsiri. Hidrometeoroloji şərait və dəniz nəqliyyatının istismarı. Hidrometeoroloji şəraitin hava nəqliyyatının istismarına təsiri

14

4

2

-

6

2

10

Mövzu № 10. Meteoroloji amillərin insanın istilik halı-na kompleks təsiri. Effektiv temperatur. Ekvivalent-effektiv temperatur.

Radiasion- ekvivalent effek-tiv temperatur.



8

2




-

4

2

11

Mövzu№ 11. İnsan bədəni-nin istilik balansı. Meteoro-loji, fizioloji amillərin, palta-rın istilikqoruma xüsusiy-yətlərinin və fiziki yüklən-mənin təsiri. İnsan bədəninin istilik balansı tənliyi. İnsan bədəninin radiasion balansı tənliyi.

14

4

2

-

6

2

12

Mövzu№ 12. Tibbi məqsəd-lər üzrə iqlimin təsnifatı

5

2




-

3







Kollokvium № 3

4




2




2




Semestr üzrə cəmi:

120

30

15

-

55

20


2.3 Fənnin dərs növləri üzrə paylanması

2.3.1. Mühazirə dərslərinin mövzuları və həcmi




Mövzunun adı

Auditor

saatlar

TSİ

(mühazi-

rələrə hazırlıq

1

2

3

4




VII semestr




1

Mövzu№1. Tətbiqi meteorologiyanın predmeti və məsələləri. Fənnin inkişafının qısa tarixi

2

3




2

Mövzu № 2. Meteoroloji dəyişən və normativ arasında əlaqə. Hesablanmış normativə əsasən layihələşdirmə zamanı riskin dərəcəsi.

İqlim məlumatlarının obyektlərin planlaşdırmasında, tikintisində və istismarında istifadəsi.

2

2




3

Mövzu № 3. Meteoroloji amillərin kompleks təsirinin qeydiyyatı. Havanın və torpağın temperaturu. Günəş radiasiyası. Havanın rütubəti və yağıntılar. Külək. Komfortluq.

4

5




4

Mövzu № 4. Effektiv temperatur. Ekvivalent tempe-ratur. Daxili havanın istilik balansı tənliyi. İsitmə dövrünün müddəti.

2

2




5

Mövzu № 5. Külək yükləmələri. Küləyin tikililərə təsiri. Küləyin sürətinin ölçmə metodları. Külək yükləməsinin dinamik toplananı.

2

2




6

Mövzu № 6. Buzbağlamanın müxtəlif tikililərə təsiri. Buzbağlama yükləmələrinin hesablanma metodları. Buzbağlamada külək yükləmələri. Məftil və hündür tikililərə məcmu buzbağlama və külək yükləmələri.

2

2




7

Mövzu № 7. Qar yüklənmələrinin hesablanma metodları

2

2




8

Mövzu№ 8. Klimatik müdafiə standartları. Korroziya aqressivliyinə görə təsnifat

2

2




9

Mövzu№ 9. Meteoroloji şərait və nəqliyyatın işi. Meteoroloji amillərin yerüstü nəqliyyatın istismarına təsiri. Hidrometeoroloji şərait və dəniz nəqliyyatının istismarı. Hidrometeoroloji şəraitin hava nəqliyyatının istismarına təsiri

4

4




10

Mövzu№ 10. Meteoroloji amillərin insanın istilik halı-na kompleks təsiri. Effektiv temperatur. Ekvivalent-effektiv temperatur.

Radiasion- ekvivalent effektiv temperatur.



2

4




11

Mövzu№ 11. İnsan bədəninin istilik balansı. Meteoroloji, fizioloji amillərin, paltarın istilikqoruma xüsusiyyətlərinin və fiziki yüklənmənin təsiri. İnsan bədəninin istilik balansı tənliyi. İnsan bədəninin radiasion balansı tənliyi.

4

4




12

Mövzu№ 12. Tibbi məqsədlər üzrə iqlimin təsnifatı

2

3




Semestr üzrə cəmi:

30

35





2.3.2. Məşğələ (laboratoriya) dərslərinin mövzuları və həcmi.




Mövzunun adı

Audito-riya

saatları

TSİ

(məşğələ-lərə

hazırlıq)

1

İqlim məlumatlarının obyektlərin planlaşdırmasında, tikintisində və istismarında istifadəsi.

1

2

2

Daxili havanın istilik balansı tənliyi. İsitmə dövrünün müddəti.

1

2




Kollokvium № 1.

2

2

3

Küləyin sürətinin ölçmə metodları. Külək yükləməsinin dinamik toplananı.

1

2

4

Buzbağlamada külək yükləmələri. Məftil və hündür tikililərə məcmu buzbağlama və külək yükləmələri.

1

2

5

Qar yüklənmələrinin hesablanma metodları

2

2




Kollokvium № 2

2

2

6

Hidrometeoroloji şəraitin hava nəqliyyatının istismarına təsiri

2

2

7

İnsan bədəninin istilik balansı tənliyi. İnsan bədəninin radiasion balansı tənliyi.

1

2




Kollokvium № 3.

2

2

Cəmi

15

20



2.3.3 Tələbənin sərbəst işinin mövzuları və həcmi
Fənn proqramında nəzərdə tutulmuş mövzuların mənimsənilməsini möhkəmləndirmək məqsədi ilə sərbəst iş (Sİ) yerinə yetirilməlidir. Fənin öyrənilməsi nəticəsində əldə olunan bilik və bacarıqlar Sİ-in hazırlanmasında öz əksini tapmalıdır.

Sərbəst işin həcmi, tərtibatı və qiymətləndirilməsinin kriteriyaları sillabusda izah olunur.

Tələbəyə fənn üzrə semestr ərzində 10 sərbəst işin yerinə yetirilməsi tapşırığı verilir. Sərbəst işlərin tapşırıqları müxtəlif formada (referat, mühazirə mövzuları üzrə problem və praktiki xarakterli tapşırıqlar, məsələ, misallar sxemlərin və ya modellərin işlənilməsi, fənn üzrə hesablama-cədvəl işləri və s.) ola bilər. Həmin tapşırıqlar fənni tədris edən müəllim tərəfindən müəyyənləşdirilir, kafedra iclasında müzakirə edilir və fakültə dekanı tərəfindən təsdiq edilir.

Sərbəst işlər üzrə məqbullar fənni tədris edən müəllim tərəfindən auditor saatlardan kənar saatlarda keçirilir.



Sərbəst işlərin nümunəvi mövzuları




Mövzunun adı



Tətbiqi meteorologiyanın tədqiqat metodları



Mikroiqlimin şəhərsalınmanın xarakterinə təsiri



Temperatur, yağıntı və rütubətliyin tikililərə təsiri



Binanın istilik balansı



Məftillərdə buzbağlama-külək yüklənmələrinin hesablanması metodu



Qar yüklənmələri, qar örtüyünün maksimal hündürlük ehtimalı



Texniki məmulat və avadanlıqların hava-iqlim şəraitindən qorunma prinsipləri



Həqliyyatın (aviasiya) iqlimşünaslığı



İnsanın radiasiya balansı



İnsanın istilik balansı


2.3.4. Tələbənin sərbəst işləri (TSİ və Sİ) və nəzarət növləri


Həftə

nin

-si




Tələbənin sərbəst işinin məzmunu

TSİ-

nin həcmi (saat)

Nəzarətin növü

Nəzarət keçirilən həftənin №-si

1

2

3

4

5

VII semestr




1№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

3

CN







2№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







1 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN*







1 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







3№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

5

CN







2 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







4№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







2№-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN*







3 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







1№-li Kollokviuma hazırlıq

2

CN*







5№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







4 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







3№-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN*







6№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







4№-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN*







5 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







7 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







5№-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN*







6 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







8 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

2

CN







2№-li Kollokviuma hazırlıq

2

CN*







7 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







9№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

4

CN







6№-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN*







8 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







10 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

4

CN







9 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







11 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

4

CN







7№-li məşğələ dərsinə hazırlıq

2

CN*







12№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi

3

CN







10 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi

2

MƏQBUL







3№-li Kollokviuma hazırlıq

2

CN*




Cəmi

75







*CN – cari nəzarət (məşğələ dərslərində cavabların və kollokviumların qiymətləndirilməsi)




  1. Fənn üzrə tədris-metodiki materiallar və ədəbiyyat

    1. Əyani və digər tədris-metodiki vəsaitlərin, metodiki materialların siyahısı*






Adı

Mövzu planı üzrə mövzunun şifri

Miqdarı

1

Meteoroloji radiolokasiya müşahidə-lərinin təsvir edildiyi blanklar

7,9,10,11,12,13, 15

Elektron və çap nüsxəsi

2

Meteoroloji radiolokatorun ayrı-ayrı indikatorlarının təsviri

3,14,15

Elektron və çap nüsxəsi

3

Anomal radioexoların təsvirlərini əks etdirən səkillər

6,7

Elektron və çap nüsxəsi

4

“AİS-MRL” Avtomatlaşdırımış Radiolokasiya İdarəetmə Sistemi

10,11,12,13,14

Elektron və çap nüsxəsi

5

Dopler radarları

13,15

Elektron və çap nüsxəsi


Tədris olunan fəndən və həmin fənnin tədris-metodiki, texniki, əyani və laborator təminatından asılı olaraq, fənnin mövzuları üzrə 3.1 cədvəli tərtib edilmişdir.

3.2. Tövsiyyə olunan ədəbiyyat


  1. Смит К. Основы прикладной метеорлогии. – Л., Гидрометиздат, 1978, 424 с.

  2. Hüseynov N.Ş. Sinoptik meteorologiya. Bakı – 2011.

  3. Облака и облачная атмосфера. Справочник/ под ред. Мазина И.П. и Хргиана А.X. – Л., Гидрометиздат. 1989.

  4. Шталь В. А., Белов И. Ф., Циценко Г.В. Приладная климатология, - Лениниград, 1971, 166 с.

  5. Хандожко Л.А. Экономическая метеорология. Учебник - СПб.: Гидрометиоиздат., 2005. - 490 с.

  6. Исаев А.А. Экологическая климатология. - М.: Научный мир, 2001.-458 с.

  7. Богаткин О.Г. Авиационная метеорология // Учебник. СПб, из-во РГГМУ, — 2005.




Yüklə 214,95 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin