Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı
Maliyyə Aləti -AZAFF
Bakı – 6 Oktyabr, 2016-ci il
This is initiative of the European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) with technical assistance funds provided by the European
Union Neighbourhood Investment Facility. Technical assistance services are delivered by Frankfurt School of Finance & Management.
2
Maliyyə layihələri üçün böyük dəstək və
təcrübə
KT üzrə yetərli sayda peşəkar ekspertlər
Yüksək dəyərli ərzaq və KT
maliyyələşməsi üçün artan daxili tələbat
Xidmətlər və avadanlıqlara çıxışın
hökumət tərəfindən idarə olunması və
qeyri-
adekvat çıxış
KT və maliyyə strategiyalarının regional
fərqlilikləri
nəzərə almaması
Kənd ərazilərində aşağı maliyyə
əhatəliliyi və savadlılığı
Zəif dəyər zəncirləri və bazar
inteqrasiyası
KT və KT maliyyəsinə hökumət və
beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən dəstək
Maliyyə qurumlarının KT maliyyəsinə
artan marağı
İnfrastrukturun, xüsusilə irriqasiyanın
inkişafı
Yüksək səviyyəli məhsullar və
heyvanlar üçün idxal dəstəyi
Kənd ərazilərində qeyri
-
rəsmi gəlirlər
KT və KT maliyyəsi fəaliyyətlərində
korrupsiya
Quraqlıq və iqlim dəyişkənliyi
Neftdən asılı həssas iqtisadiyyat
AZN devalvasiyası ilə əlaqədar
infilyasiya
Azərbaycanda Kənd təsərrüfatı maliyyəsinin öyrənilməsi
•
2015-ci ilin Dekabr və 2016-ci ilin May aylarında müsahibə götürülmüş 270 fermer
respondentin təhlili
•
Dağlıq Şirvan, Aran, Lənkəran-Astara, Quba-Xaçmaz, Şəkil-Zaqatala, Gəncə-Qazax, Yuxarı
Qarabağda fermerlər ilə üzbəüz müsahibələr
•
Fermerlərin 64 %-i kənd təsərrüfatı istehsallarını maliyyələşdirmək üçün maliyyə qurumlarından başqa
digər mənbələrə etibar edirlər. .
35.8%
40.4%
19.3%
4.3% 0.2%
Kənd təsərrüfatı istehsal sahələrinin
maliyyələşmə mənbələri
Financial Institutions
Own savings / funds
Debt from family
Debt from friends
Moneylenders
Bəli
58%
Xeyir
42%
Bank xidmətlərindən
istifadə
79.7%
13.7%
5.9% 0.7%
Fermerlər tərəfindən istifadə
olunan bank məhsulları
Installment loan
Current Account
Commercial loan
(revolving loan, spot
loan etc.)
Personal Credit Card
Azərbaycanda Kənd təsərrüfatı maliyyəsinin öyrənilməsi
•
Müsahibə edilmiş fermerlərin əksəriyyəti (58%)-i bank xidmətlərindən istifadə edirlər.
•
Majority of farmers interviewed (58%) use banking services.
•
Fermerlər arasında ən çox istifadə olunan bank məhsulu aylıq ödənişli kreditlərdir. Onlardan heç biri
yığım məhsullarından istifadə etmir.
•
Nəzərə alınmalı olan məqamlar: Fermerlər bank sektoru tərəfindən təklif edilən bütün məhsul və
xidmətlər haqqında yaxşı məlumatlıdırlarmı? Bu məhsullar və xidmətlər fermerlərə də təklif edilirmi?
Azərbaycan Kənd təsərrüfatı sektorunun öyrənilməsi
•
Respondentlərin 71%-i son üç ildə
maliyyə qurumundan kredit
götürdüklərini qeyd etmişdilər. (çıxışlar
bəs nə qədər?)
•
Müsahibə alınmış fermerləri
dəstəkləyən ən qabaqcıl üç təşkilar
Access Bank (18.3%), AzərKredit (9.8%)
və FINCA Azərbaycan (9.3%) olmuşdur.
Bu rəqəmlər sorğu aparılan regionlarda
həmin qurumların filial şəbəkəsinin
yerləşməsi amili nəzərə alınmaqla təfsir
olunmalıdır.
Azərbaycan Kənd təsərrüfatı sektorunun öyrənilməsi
•
Münasib şərtlərlə təklif edilərsə,
fermerlərin böyük əksəriyyəti (94%-i)
kreditə müraciət etmək istəyərlər
•
Təxminən 65%-i 10,000 AZN-dən daha
az kredit götürmək istəyər.
•
85%-i kredit müddətinin 24 aydan çox
olmasını istəyər.
•
Onlardan 50.5% -i illik 6 % maraq faizi
ödəmək istəyər
•
Respondentlərin 62.5%-i güzəşt
müddətinin olmasını da tələb etmək
istəyər.
Bəli
94%
Xeyir
6%
Kreditə tələbat
Arzu olunan kredit şərtləri
Tələb edilən orta kredit məbləği
AZN 20,344
Tələb edilən orta kredit müddəti
56 ay
Tələb edilən orta kredit maraq faizi
7%
Kredit valyutası
100% AZN
Azərbaycan Kənd təsərrüfatı sektorunun öyrənilməsi
•
Müsahibə edilmiş fermerlərin 51%-i ən azı bir girov növü təqdim etmək istəyər
•
Yalnız 3.2 % fermer tamam girovsuz kredit götürmək istəyər
•
Bu respondentlər arasında üstünlük verilən üç əsas girov növü daşınmaz əmlak (51.9%), torpaq
(34.1%) və avtomobil (14.7%) olmuşdur.
0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0%
Real estate
Teserrüfat
Land
Automobile
Animals
Guarantor
Agricultural machinery & equipment
Other business income
Gold
Təqdim edilən girov
Azərbaycan Kənd təsərrüfatı sektorunun öyrənilməsi
0.0%
20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
Repayment schedule is not in line with our
production cycle
High interest rates
Lack of collateral
Lack of income for repayment
Financial institutions are too slow to respond our
demands
Lack of financial documents
Others
Maliyyə qurumları ilə işləyən Azərbaycan fermerləri üçün
ən mühüm maneələr
10
11
AZAFF-ın 3 B prinsipi
Better Finance
-
Daha yaxşı maliyyə
Better Farming
-
Daha yaxşı fermer
təsərrüfatları
Better Markets-
Daha yaxşı bazarlar
Maliyyə təşkilatlarına kənd təsərrüfatı maliyyəsinin uğurlu və mənfəətli biznes
seqmentinə çevirməkdə yardımçı olmaq
Kənd təsərrüfatı kreditləşməsi üçün siyasətlər, prosedurlar və təşkilatlar yaratmaq
Yeni kredit məhsulları və alətlər yaratmaq
Peşəkar risk və dəyər menecmenti
Fermerlər üçün maliyyə savadlılığı
Daha yaxşı fermer təsərrüfatları üçün seminarlar, sahədə
təlimlər
Məhsuldarlıq və effektivlik üzrə fermerlərə texniki yardım
Dəyər zəncirlərini n qurulması üçün model və
məhsulların işlənməsi
Bazar araşdırmaları, Öyrənmə səfərləri,
konfranslar, yarmarkalar
AzALES maliyyə qurumları və kənd təsərrüfatı müəssisələri, fermerlər arasında faydalı əlaqə yaradır.
Maliyyə Bazarları
(Banklar, MMİ-lər, digər)
Fermerlər,
KT müəssisələri
Azərbaycan KT Kreditlərinin qiymətləndirmə sistemi – AzALES
12
AzALES
AzALES
Kənd təsərrüfatı texniki kartların
yaradılması və regional məlumatların
toplanması
Texniki kart və məlumat toplanması formatları məhsul
istehsalı, iri maldarlıq, keçi, qoyunçuluq, südçülük, arıçılıq
və broyler təsərrüfatları üçün hazırlanmışdır.
FSFM aqronomları regionlara mütəmadi səfərlər edərək,
aqronom məlumatları toplayırlar.
Bu səfərlər zamanı icra edilən metodologiya istehsalçılar
ilə görüşərək hər bir məhsulun, məhsul və region üzrə
hər hektar üçün spesifik tələb olunan işçi kapitalı,
gözlənilən satış qiymətləri və orta gəlir marjasının əsas
dəyər determinantları haqqında müzakirələrin
aparılmasıdır.
Hər regionda hər kənd təsərrüfatı məhsulu üzrə
müsahibə aparılmalı olan kənd təsərrüfatı
istehsalçılarının minimum sayı birinci mövsüm üçün 3,
növbəti mövsümlər üçün 2 müsahib müəyyən edilmişdir.
Yerli və beynəlxalq bazarlarda baş verən dəyişiklər və
gözləntilərə əsasən məlumat bazası mütəmadi olaraq
yenilənəcək.
13
Kənd təsərrüfatı texniki kartların
yaradılması və regional məlumatların
toplanması
Azərbaycan 9 regiona bölünmüşdür
Aqronom məlumatları 7 regiondan toplanmışdır.
525 fermer müsahibələri keçirilmişdir.
173 texniki kartlar yaradılmış və AzALES -ə təqdim
edilmişdir
49 kənd təsərrüfatı məhsulları (əkin və heyvandarlıq
məhsulları) AzALES-ə təqdim edilmişdir.
14
KT kreditləşməsi alətinin hazırlanması: AzALES
•
Gəlir və xərclər kalkulyatoru hazırlanmışdır;
•
Tex-kartlar inteqrasiya edilmişdir;
•
Kreditləşmə modulları hazırlanmışdır;
•
Məhsuldarlıq və keyfiyyət sualları üçün
parametrlər təqdim edilmişdir ;
•
Hər məhsul üzrə kredit müddətləri müəyyən
edilmişdir;
•
Kredit məhsulları inteqrasiya edilmişdir;
•
Excel əsaslı tərtibat tamamlanmışdır;
•
Azərbaycan dilinə tərcümə yekunlaşmışdır;
İş Kapitalı tələbi
Gross/Net
mənfəət
(ümumi və hər fəaliyyət üzrə)
Fermer skorinqi
Təsdiq edilmiş kredit limiti,
müddəti
Agri and
Non-Agri
Financials
Keyfiyyət
və
Məhsuldarlı
q sorğusu
Regional
Tex-kartlar
və məlumat
KT Məhsul ları üzrə Hesabatlar və Bazar Araşdırması
Kənd təsərrüfatı məhsulları hesabatı
Davam edən KT Sektoru üzrə bazar
araşdırması
Dəyər zəncirlərinin gücləndirilməsi
•
AZAFF ekspertləri strateji investorlar ilə Azərbaycanda müfəssəl üç dəyər-zənciri
yaratmışlar:
–
Istixana tərəvəzləri,
–
Ətçilik və südçülük
–
Meyvəçilik (alma)
VCF – T
ürkiyə
VCF – Tacikistan
VCF –
Əlcəzair
Fermerlər / KT müəssisələri üçün qeyri-maliyyə xidmətləri
Maliyyə savadlılığı təlimləri
• Təlim ehtiyaclarının öyrənilməsi. Potensial partnyor təşkilatların müəyyənləşdirilməsi
• Təlim Modulları və materialları
• Azərbaycanın ilkin və ikinci dərəcəli regionlarında ən azı 10 təlim
• Yerli partnyor təşkilatalara növbəti bacarıqların artırılması təlimləri üçün
materialların verilməsi
Təkmil fermer təsərrüfatları bacarıqları üzrə təlimlər
• Ehtiyacların öyrənilməsi.
• Seminar strukturlarının , o cümlədən fermer nümayişlərinin işlənməsi
• region üçün spesifik olan KT fəaliyyətlərini əhatə edən ən azı iki spesifik sub-sektor
üzrə 2 təlim
• Öyrənmə və mübadilə səfərlərinin (yerli və beynəlxalq) təşkili
: KT istehsalının davamlılığının təminatı üçün Frankfurt Məktəbinin «Maliyyə
çıxışı + Bacarıqlara çıxışı və Bazara çıxış» yanaşması
18
Təkmilləşdirilmiş Fermer təsərrüfatı bacarıqları təlmləri
•
KT Nazirliyinin Fermerlər Evi ilə birlikdə Qubada 22
fermerə 3 təlim keçirilmişdir.
•
Bu təlimlər spesifik modullar üzrə sahə səfərləri də
olmaqla (bostanların qiymətləndirilməsi) otaq tipli
təlimlər və sahə təlimləri formasında aparılmışdır.
•
İyulun ortalarında eyni yanaşma ilə AZAFF yerli və
beynəlxalq ekspertləri tərəfindən KT Nazirliyi vasitəsilə
Aran və Gence regionlarda pilot süd toplama
mərkəzləri ilə işləyən maldarlar üçün ətçilik və
südçülük üzrə praktiki və nəzəri təlim keçirilmişdir.
Fermerlər üçün Maliyyə savadlılığı təlimləri
Məqsəd: Fermerlərin maliyyə savadlılığının artırılması.
Əsas mövzular: Planlaşdırmanın əhəmiyyəti, fermer təsərrüfatı üçün mühasibatlıq və uçotun
aparılması, yığımlar və kredit məhsullarının əsas səciyyəvi xüsusiyyətləri, maliyyə
qurumlarının rolları və iş prinsipləri, fermerlər üçün alternativ maliyyələşmə imkanları,
maliyyə qurumları ilə uzun müddətli və davamlı münasibətlərin qurulması üçün ip ucları,
maliyyə proqnozları, xarici maliyyələşmə və müddət üçün ehtiyac, gələcək nağd pul hərəkəti
və mənfəətliliyin hesablanması (ümumi və hər fəaliyyət üzrə).
Materiallar:
- Fermerlər üçün büdcə və maliyyələşmə imkanları üzrə
təqdimat
- İstinad üçün iştirakçılara paylanılan iş dəftəri
- Aylıq gəlir və xərclərin, o cümlədən hər KT məhsulu üzrə
məhsuldarlığın hesablanması üçün nümunə büdcə
formatları
- Potensial təlimçi namizədlər üçün sessiya təlimatları
İştirak haqqında sertifikat
Fermerlər üçün aşağıdakı
ərazilərdə 8 maliyyə
savadlılığı təlimi:
Quba
Lənkaran
Samux
Salyan
Masallı
Beyləqan
Qobustan
Ümumilikdə 250 iştirakçı
T
əşəkkür edirik!
Erdal Koçoglu
Frankfurt
Maliyyə və
Menecment Məktəbi
Sonnemannstraße 9-11
60314 Frankfurt am Main
e.kocoglu@int.fs.de
This is initiative of the European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) with technical assistance funds provided by the European
Union Neighbourhood Investment Facility. Technical assistance services are delivered by Frankfurt School of Finance & Management.
Document Outline - Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Maliyyə Aləti -AZAFF
- Slide Number 2
- Slide Number 3
- Slide Number 4
- Slide Number 5
- Slide Number 6
- Slide Number 7
- Slide Number 8
- AZAFF Komponentləri
- Slide Number 10
- AZAFF-ın 3 B prinsipi
- Slide Number 12
- Slide Number 13
- Slide Number 14
- KT kreditləşməsi alətinin hazırlanması: AzALES
- KT Məhsul ları üzrə Hesabatlar və Bazar Araşdırması
- Dəyər zəncirlərinin gücləndirilməsi
- Slide Number 18
- Təkmilləşdirilmiş Fermer təsərrüfatı bacarıqları təlmləri
- Fermerlər üçün Maliyyə savadlılığı təlimləri
- Slide Number 21
- Slide Number 22
Dostları ilə paylaş: |