AZƏrbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
1.3 Dövlət büdcəsinin idarə edilməsində xəzinədarlığın rolu
Büdcənin idarə edilməsi –büdcə vəsaitlərinin yığılması və istifadəsi üzrə büdcə prosesinin mühüm mərhələsidir. Bu icra prosesində icra hakimiyyəti orqanları, maliyyə və vergi orqanları, kredit təşkilatları, hüquqi və fiziki şə xslər–vergi ödəyiciləri vəbüdcəvəsaiti alanlar iştirak edirlər. Azərbaycan Respublikasında büdcələrin xəzinədarlıq vasitəsilə icra edilməsi müəyyənləşdirilmişdir. cra hakimiyyəti orqanlarına büdcələrin icrasının təşkili və icra edilməsi, büdcə hesablarının və büdcə vəsaitlərinin idarə edilməsi həvalə edilir. Göstərilən orqanlar büdcə vəsaitlərini alanların və bütün sərəncamların xəzinədarları sayılırlar və büdcə idarələrinin tapşırığı ilə və adından büdcə vəsaitləri tədiyyələri həyata keçirirlər. Büdcənin icrası xəzinənin vahidliyi prinsipinə əsaslanır. Bu prinsip daxil olan gəlirlərin və büdcə kəsirinin maliyyələşdirilməsi mənbələrindən daxilolmaların vahid büdcə hesabına götürülməsini və nəzərdə tutulan bütün xərclərin vahid büdcə hesabından həyata keçirilməsini nəzərdətutur. Azərbaycan Respublikası büdcə sisteminin bütün səviyyəli büdcələri vahid xəzinə prinsipi əsasında icra edilir. Xərclər üzrə büdcənin icrası xərclər siyahısı üzrə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin maliyyələşdirilməsinin təmin edilməsi deməkdir və bir neçə mərhələdən ibarətdir: 1. Büdcəbölgüsünün tərtibi, təsdiqi və büdcə vəsaitlərinin sərəncamçılara çatdırılması. Azərbaycan Respublikası büdcə sisteminin bütün səviyyəli büdcələrinin icra edilməsini müvəkkil icra orqanları büdcə bölgüsü əsasında həyata keçirirlər. Büdcə bölgüsü üzrə büdcə vəsaitlərinin baş sərəncamçıları tərəfindən rüblərə bölünməklə Azərbaycan Respublikası büdcə xassələrinin funksional və iqtisadi təsnifatına uyğun təsdiqedilmiş büdcə əsasında sərəncamçılar və 26
büdcədən vəsait alanlar üzrə tərtib edilir və büdcənin tərtibinə məsul olan icra hakimiyyəti orqanına təqdim edilir. 2. Büdcə öhdəliklərinin limitləri haqqında bildirişlərin təsdiqi və onun sərəmcamçılara və büdcə vəsaiti alanlara çatdırılması. Büdcə öhdəliyi–büdcəni icra edən orqanın büdcə haqqında qanuna və icmal büdcə bölgüsünə uyğun yaranan, müəyyən edilmiş müddət ərzində müvafiq büdcə vəsaitlərinin xərclənməsini həyata keçirmək üzrə borcudur. Büdcə öhdəlikləri limiti – büdcəni icra edən orqanın büdcə haqqında qanuna və icmal büdcə bölgüsünə uyğun yaranan, müəyyən edilmiş müddət ə rzində müvafiq büdcə vəsaitlərinin xərclənməsini həyata keçirmək üzrə borcudur. Büdcə öhdəlikləri limiti – büdcəni icra edən orqan tərəfindən sərəmcam– çılar və büdcədən vəsait alanlar üçün üç ay müddətinə müəyyən edilən və təsdiq edilən büdcə öhdəliklərinin həcmidir. Sərəncamçılar və büdcədən vəsait alanlar üçün büdcə öhdəlikləri limitləri büdcəni icra edən orqan tərəfindən baş sərəncamçılar tərəfindən təsdiq edilən büdcə vəsaitlərinin bölgüsünün lahiyələri əsasında təsdiq edilir. Büdcə öhdəlikləri limitləri büdcəni icra edən orqan tərəfindən onların qüvvədə olduğu müddət başlanana qədər bütün sərəncamçılara və büdcədən vəsait alanlara çatdırılır. 1. Büdcə təxsisatları haqqında bildirişlərin təsdiqi, onun sərəncamçılara və büdcə vəsaitləri alanlara çatdırılması ; Büdcə təsisatları haqqında bildirş aldıqdan sonra büdcə idarəsi müəyyən olunmuş formada gəlirlər və xərclər smetasını tərtib və təsdiq olunmaq üçün yuxarı büdcə vəsaitləri sərəncamçılarına təqdim etməlidirlər. 2. Büdcədən vəsait alanların xəzinə öhdəliklərinin qəbul edilməsi ; Büdcə vəsaitlərini alanlar onlara çatdırılmış büdcə öhdəlikləri limitləri gəlirlər və xərclər smetaları hüdudunda xərclərin həyata keçirilməsi, xərclərin və tədiyyələrin aparılması üçün lazım olan tədiyyə və digər sənədlərin tərtib edilməsi yolu ilə tədiyyələrin həyata keçirilməsi üzrə xəzinə öhdəliyi qəbul edirlər. 27
Ödəmə sənədlərinin formalarını Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi Mərkəzi Banklara razılaşdırmaqla təsdiq edir. 3. Xəzinə öhdəliklərinin icra edilməsinin təsdiqi ; Büdcəni icra edən orqan xərclərin icra edilməsi üçün lazım olan ödəmə və xərcləri büdcə idarəsinin təsdiq edilmiş gəlirlər və xərclər smetasının və büdcə limtlərinin tələblərinə uyğunluğunu yoxladıqdan sonra büdcə vəsaitlərinin xərclənməsini aparır. Təqdim edilən sənədlərin siyahısı və formaları icra hakimiyyəti orqanının hüquqi aktı ilə təsdiq edilir. Büdcəni icra edən orqan xəzinə öhdəliklərinin icrasını qəbul edilməsindən aşağıdakı hallarda imtina edəbilər : - Qəbul edilmiş xəzinə öhdəlickləri tələblərə cavab vermədiyi zaman; - Qəbul edilmiş xəzinə öhdəliklərinin büdcə haqqında qanuna, çatdırılmış büdcə təxsisatlarına və büdcə öhdəlikləri limitlərinə uyğun gəlmədiyi zaman ; - Qəbul edilmiş büdcə öhdəliklərinin büdcə idarəsinin təsdiq edilmiş
gəlirlər və xərclər smetasına uyğun gəlmədiyi zaman. - Xərclərinblokirovkasızamanı. Xərclənmişbüdcəvəsaitlərininhəcmitəsdiqedilmişxəzinəöhdəliklərininhəcmi nə uyğunolmalıdır. Dövlətbüdcəsininicrasıprosesindəzərurətyarandıqdamüvafiqicrahakimiyyəti orqanlarıbüdcətəsnifatınauyğunolaraqtəsdiqedilmişxərcmaddələrihəddində dəyişiklik aparabilər. Bütün ölkələrdə xəzinədarlıq maliyyə
resurslarını, maliyyənin mərkəzləşdirilmiş dövlətmənbələriniözündə əksetdirir. Xəzinədarlıq sistemi (Treasury system) – maliyyə planlaşdırılması, büdcənin icra edilməsi, nağd dövriyyənin idarə olunması, kassa əməliyyatları, maliyyə uçotu, daxili audit, daxili və xarici borcların idarə edilməsi funksiyalarını icra edən bütün təşkilati qurumların 73 X məcmusudur. Bu sistem çox mürəkkəb informasiya axınlarının idarə edilməsi sistemidir. Həmin sistemin ən mühüm xüsusiyyəti onun xəzinədarlıq hesabı açmaq hüququna malik olmasıdır. Ölkədə
28
olan digər dövlət idarələrindən heç birinin belə hüququ yoxdur. Xəzinədarlıq sisteminin yaradılmasında əsas məqsəd büdcə təşkilatlarının fərdi maliyyə hesablarına daimi nəzarəti həyata keçirməkdir. Bir çox hallarda artıq faktiki xərclənmə, həmçinin vəsaitlərin böyük həcmdə kəsrlə xərclənməsi büdcə və proqramların tərtibi zamanı bütün amillərin nəzərə alınmaması ilə bağlıdır. Şişirdilmiş büdcə və gəlirlərin qeyri-real proqnozları icra Zamanı büdcəyə yenidən baxılmasınavə "büdcənin dəfələrlə işlənilməsi"adlanan arzuolunmaz praktikanın tətbiq edilməsinə gətirib çıxarır. Büdcə təsdiq edildikdən sonra Maliyyə Nazirliyi büdcənin icrasını onun tərtibi zamanı özünün formalaşdırdığı xüsusi qiymətləndirməyə əsasən həyata keçirir. Xəzinədarlıq isə büdcənin icrasını gəlirlərin səviyyəsi ilə müqayisə edir və faktiki daxilolmaların vəziyyətindən asılı olaraq dövlət büdcəsində nəzərdə tutulan vəsaitlərin istifadə edilməsinə icazə verir. Beləliklə, vəsaitlər Maliyyə Nazirliyi və xəzinədarlıq tərəfindən müəyyən edilmiş proseduralara uyğun büdcədən silinir. Respublikamızda bazar münasibətlərinin daha da gücləndirilməsi zərurəti ilə əlaqədar olaraq mövcud iqtisadi mühitə uyğun olan və aparılan iqtisadi siyasəti tamamlayan real dövlət büdcəsinin tərtibi, onun icrası zamanı dövlət vəsaitlərinin səmərəli idarə edilməsinin təşkili ən zəruri həyati məsələlərə çevrildi. Beynəlxalq təcrübə və respublikamızda maliyyə sistemi mövcud vəziyyətdə bu məsələlərin düzgün və beynəlxalq standartlara uyğun həll edilməsi üçün müvafiq təşkilati tədbirlərin həyata keçirilməsini və praktiki olaraq alternativ olmayan təşkilati qərarın qəbul olunmasını tələb edirdi. Bu qərar Respublika Maliyyə Nazirliyinin nəzdində Dövlət Xəzinədarlığının yaradılması idi. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin Dövlət Xəzinədarlığı Agentliyi dövlət büdcəsinin kassa icrasını həyata keçirən və həmin maliyyə ə məliyyatlarının uçotunu aparan, büdcə xərcləri üzrə dövlətin adından büdcə təşkilatları qarşısında öhdəlikləri qəbul edən, Azərbaycan Respublikasında dövlətə məxsus maliyyə vəsaitlərinin vahid mərkəzdən idarə edilməsi, bu vəsaitlərin daxil olması və məqsədyönlü xərclənməsi sahəsində cari nəzarəti həyata keçirir.
29
Agentlik vəzifə və hüquqlarını Azərbaycan Respublikasının bütün ə razisində bilavasitə rayon və şəhər üzrə maliyyə idarələrinin və şöbələrinin xəzinədarlıq strukturları və regional (zona) xəzinədarlıq orqanları vasitəsilə həyata keçirir. Deyilənləri ümumiləşdirərək, xəzinədarlıq sistemininin yaradılması aşağıdakı səbəblərdən zəruri olmuşdur: - əməliyyatların avtomatlaşdırılmış qaydada aparılması vasitəsilə büdcə- maliyyə uçotu. Bu, büdcə mədaxillərində dəyişikliklər baş verərkən dövlət xərclərini nəzarətdə saxlamağa imkan verən operativ və birmənalı informasiya alınmasına yardımçı ola bilər; - vergilərin və büdcənin daha dolğun informasiya bazasında proqnozlaşdırılması. Belə proqnozlar əsasında büdcə gəlirlərinin mədaxilində baş verən dəyişikliklərə operativ reaksiyanı təmin etmək mümkündür; - Proqnozlardan istifadə etməklə həyata keçirilən maliyyə planlaşdırması. Xərclərin hüdudlarının dəqiqləşdirilməsi əsasında nağd vəsaitin gələcək hərəkətini müəyyənləşdirmək olar.
30
XƏZ NƏDARLIĞIN ROLUNUN MÜAS R VƏZ YYƏT 2.1 Dövlət büdcəsinin xərclərinin idarə olunması prosesində xəzinədarlığın fəaliyyətinin təhlili
Respublikamızda xəzinədarlıq sisteminin tətbiq edilməsi nəticəsində dövlət maliyyə vəsaitlərindən istifadə olunmasının səmərəli mexanizminin formalaşdırılması, bu vəsaitlərin birbaşa son təyinatına çatdırılması və onunla bağlı əməliyyatların yalnız xəzinə hesabları vasitəsilə aparılması üçün hüquqi baza yaradıldı. Dövlətə məxsus maliyyə ehtiyatlarının vahid mərkəzdən idarə edilməsinin təşkili, bütün dövlət xərclərinin, o cümlədən büdcədənkənar fondların ə məliyyatlarını büdcə vasitəsilə həyata keçirilməsi, dövlət daxili və xarici investisiyalarının xəzinə nəzarətinə cəlb edilməsinə başlanılmasına, öhdəliklər sistemini tətbiq edərək büdcə təşkilatları tərəfindən yeni borclanmanın qarşısının alınmasına və xərclərin icrasının maliyyə planlaşdırmaları əsasında həyata keçirilməsinə nail olunmuşdur. Azərbaycan Respublikasında dövlətə məxsus maliyyə ehtiyatlarının vahid mərkəzdən idarə edilməsini təmin etmək, bu vəsaitlərin daxil olması və xərclənməsi üçün daha çevik nəzarət mexanizmini yaratmaq, dövlət borclarının, zəmanətlərin və alınmış kreditlərin uçotunu yaxşılaşdırmaq və respublikada qiymətli kağızlar bazarının formalaşmasını sürətləndirmək məqsədi ilə "Azərbaycan Respublikasında dövlət xəzinədarlığının yaradılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi yanında Baş Dövlət Xəzinədarlığı, Naxçıvan Muxtar Respublikasında, respublikanın şəhər və rayonlarında onun ərazi orqanları yaradılmışdır. Bununla da Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi yanında Baş Dövlət Xəzinədarlığının yaradılması ilə əlaqədar olaraq respublika büdcəsinin, büdcədənkənar dövlət fondlarının, büdcədən maliyyələşdirilən idarə 31
və təşkilatların vəsaitləri Baş Dövlət Xəzinədarlığının hesablarında cəmləşdirilmişdir. Müasir dövrün tələblərinə uyğun olaraq büdcə vəsaitlərinin xərclənməsi mərkəzləşdirilmiş qaydada Baş Dövlət Xəzinədarlığı tərəfindən həyata keçirilir ki, bu da ödənişlər üzrə borcların əmələ gəlməsinin qarşısını almağa, büdcə təşkilatlarını resursla müntəzəm təmin etməyə və zəruri dövlət ödənişlərini vaxtında həyata keçirməy, büdcə vəsaitlərinin səmərəli xərclənməsi üzərində cari nəzarəti etməyə imkan verir. Son illərdə Dövlət büdcəsinin xərclərinin idarə olunması Dövlət Xəinədarlıq Agentliyi tərəfindən elektron olaraq həyata keçirilir ki, bu da statistik göstəricilərə vaxtında nəzarətin operativliyini təmin edir. Azırbaycan Respublikasının Dövlət Büdcəsinin Xərcləri son üç il ərzində dalğavari hərəkət etmiş 2012-2014-cü illər ərzində artıb azalmışdır. Bu qrafiki aşağıdakı sxemdə görə bilərik.
16500 17000
17500 18000
18500 19000
19500 2012
2013 2014
32
Dövlət Büdcəsinin xərclərinin bu dinamikası büdcənin idarə edilməsi ilə bağlıdırş Gördüyümüz kimi 2013-cü ildə dövlət büdcəsi xərclərinin məbləği 2012-ci ilə nisbətdə artmış bu da öz təsirini büdcə xərclərinə nəzarəti gücləndirməklə 2014- cü ildə bu rəqəmin aşağı düşməsinə səbəb olmuşdur. Bütün Dövlət büdcəsi xərcləri, o cümlədən rayon və büdcədən kənar köçürmələr Vahid XəzinəHesabı sistemi (VXH) vasitəsilə mərkəzləşdirilmişdir. 2015-ci il və sonrakı üç il üçün dövlət büdcəsi xərclərinin layihəsi ölkənin əsas makroiqtisadi proqnoz göstəriciləri, büdcədən maliyyələşən və maliyyə yardımı alan təşkilatların büdcə sifarişləri və gözlənilən real büdcə gəlirləri nəzərə alınmaqla hazırlanmışdır. Dövlət büdcəsi xərclərinin strukturuna uyğun olaraq cari, əsaslı və dövlət borcuna xidmətlə bağlı xərclərin optimal hədlərinə nail olunmuş, qarşıda duran vəzifələrin həlli üçün maliyyə təminatı formalaşdırılmışdır. Sosial siyasətin davam etdirilməsi, əhalinin, o cümlədən qaçqın və məcburi köçkünlərin, hərbi qulluqçuların, müharibə əlilləri və şəhid ailələrinin rifahının və yaşayış səviyyəsinin yaxşılaşdırılması, tibbi-sosial reabilitasiya sisteminin müasir tələblər səviyyəsində qurulması prioritet hədəflər hesab edilməklə, onların maliyyə təminatı üçün tələb olunan məbləğdə vəsait 2015-ci il dövlət büdcəsinin xərclərində nəzərə alınmışdır.
2015-ciilproqnoz
2015/2014
21100,0 20063,0 +5,2
2015-ci ildə dövlət büdcəsi xərclərinin strukturunun, tərtibi və icrası prosesinin təkmilləşdirilməsi, şəffaflığının, səmərəliliyinin və ünvanlılığının artırılması, 33
xərclərin ortamüddətli (2015-2018-ci illər) və uzunmüddətli dövrləri əhatə edən proqramlar və son nəticəyə söykənən prinsiplər əsasında proqnozlaşdırılmasının daha da genişləndirilməsi diqqətdə saxlanılmışdır. 2015-ci il dövlət büdcəsinin xərcləri ÜDM-in 34,5 faizi səviyyəsində nəzərdə tutulur ki, bu da 2014-cü illə müqayisədə 1,3 faiz-bənd çoxdur. AzərbaycanRespublikasıdövlətbüdcəsininxərclərivəonunartımsürəti
Xərclər üzrə büdcənin icrası xərclər siyahısı üzrə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin maliyyələşdirilməsinin təmin edilməsi deməkdir və bir neçə mərhələdən ibarətdir :
1. Büdcə bölgüsünün tərtibi, təsdiqi və büdcə vəsaitlərinin sərəmçılara çatdırılması. Azərbaycan Respublikası büdcə sisteminin bütün səviyyəli büdcələrinin icra edilməsini müvəkkil icra orqanları büdcə bölgüsü əsasında həyata keçirirlər. Büdcə bölgüsü üzrə büdcə vəsaitlərinin baş sərəncamçıları tərəfindən rüblərə bölünməklə Azərbaycan Respublikası büdcə xassələrinin funksional və iqtisadi təsnifatına uyğun təsdiq edilmiş büdcə əsasında 0 5000
10000 15000
20000 25000
2010 2011
2012 2013
2014 2015
Столбец1 Ряд 1
34
sərəncamçılar və büdcədən vəsait alanlar üzrə tərtib edilir və büdcənin tərtibinə məsul olan icra hakimiyyəti orqanına təqdim edilir. 2. Büdcə öhdəliklərinin limitləri haqqında bildirişlərin təsdiqi və onun sərəmcamçılara və büdcə vəsaiti alanlara çatdırılması. Büdcə öhdəliyi – büdcəni icra edən orqanın büdcə haqqında qanuna və icmal büdcə bölgüsünə uyğun yaranan , müəyyən edilmiş müddət ərzində müvafiq büdcə vəsaitlərinin xərclənməsini həyata keçirmək üzrə borcudur. Büdcə öhdəlikləri limiti – büdcəni icra edən orqanın büdcə haqqında qanuna və icmal büdcə bölgüsünə uyğun yaranan , müəyyən edilmiş müddət ərzində müvafiq büdcə vəsaitlərinin xərclənməsini həyata keçirmək üzrə borcudur. Büdcə öhdəlikləri limiti – büdcəni icra edən orqan tərəfindən sərəmcam – çılar və büdcədən vəsait alanlar üçün üç ay müddətinə müəyyən edilən və təsdiq edilən büdcə öhdəliklərinin həcmidir. Büdcə icrası zamanı Xəzinədarlıq öhdəlik və vəsaitlərə nəzarətlə bağlı məsuliyyət daşıyır. Rayon səviyyəsində xəzinədarlıq orqanları Xəzinədarlığın tabeliyində olan qurumlar kimi fəaliyyət göstərir və öhdəlikləri və X S-də ödənişləri həyata keçirirlər. VXHS-nin möhkəmləndirilməsi və vəsaitlərin idarə etmə funksiyalarının mərkəzləşdirilməsi sayəsində, Maliyyə Nazirliyi hökumətin maliyyə ə məliyyatları barədə etibarlı və vaxtında məlumat hazırlaya bilir. Büdcə Milli Məclis tərəfindən təsdiq edildikdən sonra, büdcə ayrılması X S-ə yüklənir. Xəzinə tərəfindən ciddi nəzarətdə olan kifayət qədər büdcə ayrılması olmadıqca, xərclər həyata keçirilə bilməz. Ödənişlər xəzinədarlıq vasitəsilə mərkəzləşmiş qaydada və yalnız nəğd vəsait olduqda həyata keçirilir. Yoxlama dövründə öhdəlik limitindən aşağı vəsait limiti tətbiq edilməmişdir, çünki bütün öhdəliklərin yerinə yetirilməsi üçün dövlət kifayət qədər nəğd vəsait saxlayır. Bütün bu qeyd edilənlər son nəticədə, büdcə vəsaitlərinin yalnız xəzinə hesabları vasitəsilə istifadə olunmasını, dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş vəsaitlərin birbaşa son təyinatına çatdırılmasını, dövlət xərclərinin yalnız xəzinədarlıq tərəfindən qəbul edilmiş öhdəliklər çərçivəsində yaranan borcların 35
ödənilməsinə yönəldilməsini, büdcə təşkilatları tərəfindən maliyyə intizamına ə məl edilməklə və təsdiq edilmiş xərc smetalarında nəzərdə tutulmuş limitlər gözlənilməklə vəsaitlərdən məqsədyönlü və təyinatına görə istifadə olunmasına zəruri nəzarətin həyata keçirilməsini təmin etmişdir. Xəzinədarlığın büdcə xərclərinin idarə edilməsi prosesindəki funksiyaları aşağıdakılardan ibarətdir : - Baş Dövlət Xəzinədarlığının hesabları üzrə əməliyyatları həyata keçirir və onların uçotunu təşkil edir ; - Xəzinədarlığın cari hesabları ilə tranzit hesabları arasında hesablaşmaların həyata keçirilməsini Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı ilə razılaşdırılmış qaydada tənzimləyir ; - Müəyyən olunmuş qaydada mərkəzləşdirilmiş xərclərin , o cümlədən məqsədli büdcə fondlarının xərclərinin icrasını təmin edir. - Dövlət büdcəsi ilə digər büdcələrin qarşılıqlı əlaqələrinin nizamlanmasını və qarşılıqlı hesablaşmaları həyata keçirir , o cümlədən müvafiq ilin dövlət büdcəsinə riayət olunmaqla Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin müəyyən etdiyi qaydada və hədlərdə dövlət büdcəsindən ssuda ( borc ) verir. - Baş Dövlət Xəzinədarlığı ilə yerli xəzinədarlıq orqanları arasında hərəkət edən maliyyə resurslarının və pul vəsaitlərinin dövri üzləşdirilməsini həyata keçirir; - Dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlərdən təyinatı üzrə istifadə olunmasına ; büdcə təşkilatlarının büdcədənkənar vəsaitlərinin maliyyə orqanları ilə razılaşdırılmış qaydada təsdiq edilimiş smetaya uyğun istifadəsinə ümumi nəzarət edir ; - Büdcə və büdcədənkənar ( o cümlədən məqsədli büdcə fondları ) gəlir və xərclərin icrasına dair hesabat məlumatlarının müvafiq büdcə təşkilatları ilə dövr üzləşdirilməsini həyata keçirir ; - Büdcə və büdcədənkənar ( o cümlədən məqsədli büdcə fondları ) gəlirlərin tədiyyə növləri kassa icrasının, xərclərin isə büdcə təşkilatları üzrə kassa və faktiki icrasının uçotuna aparır .
36
- Müəyyən olunmuş qaydada dotasiyaların verilməsini təmin edir; - Büdcənin icrasında yaranmış gərginliyi aradan qaldırmaq üçün “ Büdcə sistemi haqqında ”, Azərbaycan Respublikası Qanunu ilə müəyyən edilmiş daxili və xarici maliyyələşdirilmiş mənbələrindən istifadə edir. Dövlət Xəinədarlıq Agentliyi Dövlət büdcəsinin kassa və faktiki icrasının uçotuna aparmaqla Xərclərinin idarə olunmasında birbaşa iştirak edir. Büdcə xərclərinin kassa icrası üçün xəzinədarlıq tərəfindən Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsindən maliyyələşən təşkilatlar və dövlət xərclərinin həyata keçirilməsini təmin edən orqanlar qarşısında mövcud qaydalara uyğun olaraq dövlət öhdəlikləri qəbul edilir, bu öhdəliklər uçota alınır və dövlət büdcəsinin icrası haqqında dövri hesabatlara daxil edilir. Dövlət büdcəsinin hüquqi və fiziki şəxslər qarşısında yaranan öhdəliklərinin büdcə vəsaiti hesabına təmin edilməsi xəzinədarlığın vahid hesabından pul vəsaitlərinin köçürülməsi ilə həyata keçirilir və bu dövlət büdcəsinin xərclərinin kassa icrasını təşkil edir. Xərclərin kassa icrası müəyyən edilmiş dövr ərzində təmin ediləcək dəyərlərin haqqının qabaqcadan ödənişi vasitəsilə də həyata keçirilə bilər. Bu cür ödənişlər satınalmanın tərəfləri arasında bağlanmış alqı-satqı müqavilələri ilə şə rtləndirilməsi və xəzinədarlıq tərəfindən məqbul sayıldıqdan sonra həyata keçirilir. Dövlət büdcəsinin xərclərinin kassa icrası üzrə məlumatları bu xərcləri həyata keçirən büdcə təşkilatları ilə xəzinədarlıq arasında dövri olaraq üzləşdirilir və müvafiq qaydada rəsmiləşdirilir. Bu istiqamətdə nəzarəti daha da gücləndirmək, dövlət vəsaitlərindən səmərəli və qənaətlə istifadə edilməsi üzərində təsirli cari nəzarəti təmin etmək, debitor və artırmaq məqsədilə xəzinədarlıq sisteminin kompüterləşdirilməsi, bütün maliyyə qurumlarını əhatə edən lokal şəbəkələrin yaradılması üçün Maliyyə Nazirliyi tərəfindən müvafiq işlər həyata keçirilir.
37
Kataloq: application -> uploads -> 2015 2015 -> 4 İstehlakçıların davranışının modelləşdirilməsi Son istehlakçıların davranışının modelləşdirilməsi 2015 -> MİkrobiologiYA, sanitariya və GİGİyena fəNNİ azərbaycan böLMƏSİ 2015 -> Magistrantların dissertasiya mövzusunun yazılması, müzakirəsi və müdafiəsi üçün yaddaş qeydi Birinci tədris ILI üzrə 2015 -> AZƏrbaycan respublikasinin təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti 2015 -> План: Məqsəd auditoriyasının elementləri və mövqeləşdirmənin prinsipləri 2015 -> АзярбайжАН РЕСПУБЛИКАСЫ ТЯЩСИЛ НАЗИРЛИЙИ азярбайжан дювлят игтисад университети 2015 -> MÖvzu giriş. Materiya. Kimya, yaranması, inkişaf tarixi, əsas kimya qanunları 2015 -> Bazarların cəlbediciliyi plan bazarın mütləq və cari potensialı 2015 -> İqtisad elminin tarixi və metodologiyasы “ 2015 -> Ali təhsil müəssisəsinin Nümunəvi Nizamnaməsi"nin və "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin dəyişiklik edilmiş bəzi qərarlarının siyahısı"nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin Qərarı Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|