Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq



Yüklə 2,59 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/6
tarix14.01.2017
ölçüsü2,59 Mb.
#5213
  1   2   3   4   5   6

“RESPOND” layihəsi üzrə tədqiqatlar ardıcıllığı:

Qlobal biliyə yardım

Hesabat No. 11



Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri 

dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq 

və ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə 

istifadəçilər 

Margaret Eichleay, FHI 360

Teymur Huseynov, t.f.d., müstəqil ekspert,

Hannah Searing, Engender Health

Sarah Mercer, FHI 360

Barbara Janowitz, FHI 360

İyul, 2013-ci il.

 

“RESPOND” layihəsi üzrə tədqiqatlar ardıcıllığı: 

Qlobal biliyə yardım 

Hesabat No. 11

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri 

dövlət sektorunda

 

reproduktiv sağlamlıq 



və ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə 

istifadəçilər 

 

 

 

Margaret Eichleay, FHI 360 

Teymur Huseynov, t.f.d., müstəqil ekspert, 

Hannah Searing, Engender Health 

Sarah Mercer, FHI 360 

Barbara Janowitz, FHI 360 

 

 

 

 

İyul, 2013-ci il.

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 



 

 

 



 

 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

2013 EngenderHealth (The RESPOND Project) 

 

“RESPOND” layihəsi 



c/o EngenderHealth 

440 Ninth Avenue 

New York, NY 10001 U.S.A. 

Telefon: 212-561-8000 

Fax: 212-561-8067 

e-mail: info@respondproject.org 

www.respondproject.org 

 

Bu nəşr Amerika xalqının böyük dəstəyi ilə, ABŞ Beynəlxalq  İnkişaf 



Agentliyinin (U.S. Agency for International Development (USAID) “Əhali 

və reproduktiv sağlamlıq xidmətləri” vasitəsilə və GPO-A-00-08-00007-00 

əməkdaşlığının razılığı ilə mümkün olmuşdur. Hesabatın məzmununa görə 

cavabdehlik “RESPOND” layihəsinin üzərinə düşür və USAID, yaxud 

ABŞ dövlətinin qaçılmaz baxışlarını əks etdirmir.   

  

ABŞ-da nəşr olunub. Təkrar istifadə olunan vərəqlərdə nəşr olunub.  

 

Sitatlar: Eichleay, M., Huseynov, T., Searing, H., Mercer, S. və Janowitz, 



B. 2013. Azərbaycan Respublikası, Bakı  şəhəri dövlət sektorunda 

reproduktiv sağlamlıq və ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. 

“RESPOND” layihəsi üzrə  tədqiqatlar ardıcıllığı: Qlobal biliyə yardım.

 

Hesabat No. 11



 

Nyu York: EngenderHealth (“RESPOND” layihəsi). 



 

“RESPOND” layihəsi

  



  Hesabat No. 11 



Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və  

ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. 



iii

 

Mündəricat 

 

 

 



Minnətdarlıq  ............................................................................................................................   v   

Qısaldılmalar  .........................................................................................................................   vii 

Qısa xülasə  .............................................................................................................................   ix 

Giriş  .........................................................................................................................................   1 

Bəzi məqamlar  ............................................................................................................  1  

Azərbaycan şəraitində  ................................................................................................  2  

Məqsədlər  ...................................................................................................................  5  

Üsullar  .....................................................................................................................................   7 

Tədqiqatın planı  ..........................................................................................................  7  

Nümunə və əməkdaşlar ...............................................................................................   7   

Məlumatların toplanması  ...........................................................................................  8  

Müəyyənləşdirmələr  ...................................................................................................  9  

Təhlillər .......................................................................................................................  9  

İnsan tədqiqatlarında iştirak edənlərin mühafizəsi  ..................................................  11  

Nəticələr  ................................................................................................................................   13   

1. İştirakçıların xüsusiyyətləri  ..................................................................................  13  

2. Ailə planlaşdırılmasının istifadəsi  .......................................................................  16  

3. Səhiyyə sisteminin təsirləri  ..................................................................................  19  

4. Nəsil artımı və ailə planlaşdırılması üzrə biliklər  ...............................................  27  

5. Şəxsi inam və təsirlər  ...........................................................................................  29  

6. Ailə planlaşdırılması müştəriləri  ..........................................................................  33  

Məhdudiyyətlər  .....................................................................................................................  35  

Müzakirələr və əldə olunmuş əsas nəticələr  ........................................................................  39  

Məsləhətlər  ............................................................................................................................   43   

Ədəbiyyat  ..............................................................................................................................   45   

 

Cədvəli 

Cədvəl 1.   Müştərinin tipinə müvafiq toplanmış iştirakçıların nəzərdən keçirilməsi  ........  8 

Cədvəl 2.   Xidmətçilərin demoqrafik xüsusiyyətləri və təklif olunan xidmətlər  ............  14 

Cədvəl 3.   Müştərilərin demoqrafik xüsusiyyətləri  ..........................................................  15  

Cədvəl 4.   Müştərilərin tipi, abortların sayı və baş vermiş doguşlara görə paylanma  

əmsalı.................................................................................................................   16 

Cədvəl 5.   Xidmət göstərənin ailə planlaşdırılması üsullarını xatırlatmasını söyləyən 

müştərilərin faizi ...............................................................................................  18 

Cədvəl 6.   Mənbənin lokalizasiyası, müştərinin tipi və üsullar nəzərə alınmaqla, ailə 

planlaşdırılması üsullarının mənbəyi haqda məlumatlı olan müştərilərin  

faizi.. ................................................................................................................... 19 

Cədvəl 7.   Kontraseptiv məsləhətlərə müxtəlif baryerlərin olmasını məlumat verən  

xidmət göstərənlərin faizi  ................................................................................  20 

Cədvəl 8.   Müştəri tipini nəzərə almaqla ödəniş edən müştərilərin faizi  .........................  21 

Cədvəl 9.   Müəssisədə lazım olan vasitələri/xidmətləri alanlar da daxil olmaqla,  

spesifik xidmətlərə görə ödəniş edən müştərilərin sayı və  faizi   .....................   21 


 

 

 



“RESPOND” layihəsi

  



  Hesabat No. 11 

 Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və  



iv 

ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər.

 

Cədvəl 10.   Ödəniş müddəti və ödəniş statusu nəzərə alınmaqla müasir üsullarla  



məsləhət almış müştərilərin faizi ......................................................................  22 

Cədvəl 11.   Müştəri tipi nəzərə alınmaqla, yeni manat və ABŞ dollar ilə seçilmiş 

xidmətlərə görə orta ödəniş məbləği  ...............................................................  23 

Cədvəl 12.   Müxtəlif testlər və proseduralar edilmiş, abort olunmuş müştərilərin faizi ....  24 

Cədvəl 13.   Test və proseduralara görə orta məbləğ ödəmiş abort olunmuş  

müştərilərin faizi ...............................................................................................  24  

Cədvəl 14.   Müştərilərin ailə planlaşdırılması və üsullardan istifadəyə başlamasından  

əvvəl rutin testlər/proseduralar məsləhət görən xidmət göstərənlərin faizi ....  25 

Cədvəl 15.   Mama-ginekoloq və ÜST (Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı) tərəfindən 

məsləhət görülmüş qadınlar üçün UDV (uşaqlıqdaxili vasitələr), yaxud 

kontraseptivlər istifadəsinə başlamışların həkimə gəlişlərinin orta hesabla  

                    Sayı   ...................................................................................................................   26 

Cədvəl 16.   Müştəri tipi nəzərə alınmaqla, ailə planlaşdırılması üsullarının  

adını/təsvirini edə bilən müştərilərin faizi  .......................................................   27 

Cədvəl 17.   Hamiləlikdən qorunmaq üçün ailə planlaşdırılması üsullarını onların 

effektliliyinə müvafiq qaydalar çərçivəsində tətbiq edən xidmət  

göstərənlər və müştərilərin faizi  ......................................................................  27 

Cədvəl 18.   Müştəri tipi nəzərə alınmaqla, ailə planlaşdırılması üsullarının  

mənbəyi haqda məlumatlı olan müştərilərin faizi  ...........................................  28 

Cədvəl 19.   Abortdan sonra UDV-lərin nə zaman yerləşdirilməsi haqda biliyə malik 

xidmət göstərənlərin faizi  ................................................................................  29 

Cədvəl 20.   Müştəri tipi nəzərə alınmaqla, nəsil artımına üzgün və inamla yanaşan         

müştərilərin faizi  ..............................................................................................  29 

Cədvəl 21.   Müştəri tipi nəzərə alınmaqla, seçim kimi UDV-lərin və yaxud  

kondomların gələcəkdə istifadə etmələri üçün müxtəlif səbəblər söyləyən 

müştərilərin faizi ...............................................................................................  30 

Cədvəl 22.   Cavab reaksiyası verənləri nəzərə almaqla, oral kontraseptivlər, yaxud  

UDV-lərin istifadəsi ilə əlaqəli müxtəlif problemlərin olacağını məlumat  

verən xidmət göstərənlər və müştərilərin faizi  ................................................  31 

Cədvəl 23.   Müştəri tipi nəzərə alınmaqla, qadınların niyə müasir kontraseptiv  

üsullardan istifadə etmədiklərinin müxtəlif səbəblərlə əlaqəli olması  

razılığına gələn müştərilərin faizi  ....................................................................  32 

Cədvəl 24.   Müştəri tipi və müzakirə olunan mövzu nəzərə alınmaqla, abortlar və  

ailə planlaşdırılması üsullarının önəmliliyinə görə fərqli baxışlara malik 

müştərilərin faizi  ..............................................................................................  33 

 

Şəkillər 

Şəkil 1. 

Müştəri tipi nəzərə alınmaqla, nə zamansa müxtəlif ailə planlaşdırılması 

üsullarından istifadə etmiş müştərilərin faizi  ..................................................  16 

Şəkil 2 


Müştəri tipi nəzərə alınmaqla, müxtəlif ailə planlaşdırılması üsullarından 

istifadə etmək cəhdi olmasını söyləyən müştərilərin faizi  ..............................  17 

Şəkil 3. 

Aborta gəldiyi müddətdə ailə planlaşdırılması xidməti almış müştərilərin  

                    faizi ....................................................................................................................   17 

Şəkil 4. 

Müştəri tipi və üsullarına müvafiq olaraq, xidmət göstərnlər tərəfindən  

müasir üsulların istifadəsi təklifi irəli sürülmüş müştərilərin faizi ..................  19 



 

“RESPOND” layihəsi

  



  Hesabat No. 11 



Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və  

ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. 



v

 

Minnətdarlıq



 

 

 



 

Müəlliflər bu layihəyə yardımçı olan bir çox insanlara öz minnətdarlığını bildirib təşəkkür 

etmək istərdilər. Birincisi və  ən başlıcası biz USAID heyyətinə, xüsusilə  də, Dr. Paul 

Holmes, Rebecca Roth, Avropa və Avrasiya Bürosu nümayəndəsi Jewel Gausman, “Əhali 

və reproduktiv sağlamlıq” təşkilatından olan və “RESPOND” layihəsinin rəsmi 

nümayəndəsi Carolyn Curtisə öz minnətdarlığımızı bildiririk. Dr. Faiza Aliyeva və Səhiyyə 

Nazirliyinin dəstəyi olmadan bu layihənin mümkünlüyü real olmazdı. USAID-nin Bakıda 

nümayəndələri Dr. Şirin Kazimov və Dr. Chuck Lermanın öz vaxtlarını  və  təcrübələrini 

əsirgəməmələri də  həmçinin təqdirə layiqdir. Bizim təşəkürrlər, həmçinin, bu tədqiqatın 

konsepsiyasının tərtib olunması  və  həyata keçirilməsində köməyi olan Dr. Mavcuda 

Babamuradova, Dr. Ceyhun Məmmədov, Anna Kaniauskene və Dr. Gülnarə Rzayevayadır. 

Tərcümə sahəsində hərtərəfli və diqqətli fəaliyyətinə görə biz Nigar Hüseynzadə və Zamira 

Abbasovaya təşəkkür edirik. Məlumatların toplanmasındakı  səylərinə görə biz SIAR 

“Tədqiqat və  məsləhət” məlumattoplama komandasına minnətdarıq. Klinik təcrübələrinə 

görə Dr. Irina Yacobson və Dr. Kelly Culwell və hesabatı diqqətlə  nəzərdən 

keçirirdiklərinə görə Karen Katz, Dr. Rick Homan, eləcə  də Samuel Fieldə çox böyük 

minnətdarlığımızı bildiririk. 

 

Öz şəxsi təcrübələrini bizimlə bölüşmüş və bu layihənin reallaşmasına səbəb olmuş həkim 



və qadınlara öz minnətdarlığımızı ifadə etmək istərdik.   

 

Müəlliflər bu tədqiqata USAID/Avropa və Avrasiya Bürosu vasitəsilə böyük dəstək olan 



Amerika xalqına minnətdardırlar. Hesabatın məzmununa görə cavabdehlik “RESPOND” 

layihəsinin üzərinə düşür və USAID, yaxud ABŞ dövlətinin qaçılmaz baxışlarını  əks 

etdirmir.

 

  



 

Bu hesabat Michael Klitsch tərəfindən tərtib olunub və Elkin Konuk tərəfindən format 

olunub. Hesabatda Dr Pirverdi Mestiyev tərəfindən Azərbaycan dilinə  tərcümə 

edilmişdir. 

 

 

 



 

 


 

 

“RESPOND” layihəsi

  



  Hesabat No. 11 



Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və  

ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. 



vii

 

Qısaldılmalar 

 

 

 



ACQUIRE 

Access, Quality, and Use in Reproductive Health (Reproduktiv 

sağlamlıqdan istifadə, keyfiyyət və onun əldə olunması – RS-dən istifadə, 

keyfiyyət və onun əldə olunması) 

ANX Antenatal 

xidmət 

AP ailə planlaşdırılması 



AZN 

cari yeni Azərbaycan manatı 

IPPF 

International Planned Parenthood Federation (Beynəlxalq 

planllaşdırılmış valideynlik status federasiyası) 

RESPOND 

Responding to the Need for Family Planning through Expanding 

Contraceptive Choices and Program Services (Kontraseptiv seçimlər və 

Proqram xidmətlərinin genişləndirilməsi vasitəsilə ailə planlaşdırılmasına 

olan ehtiyaclara cavab reaksiyası) 

RS reproduktiv 

sağlamlıq) 

UDV uşaqlıqdaxili vasitə 

ÜMG ümumi 

milli 


gəlir 

UNFPA 


United Nations Fund for Population Activities (Əhalinin aktivliyi üçün 

Birləşmiş Millətlər Fondu) 

USAID 

United States Agency for International Development (Beynəlxalq İnkişaf 

üçün ABŞ Agentliyi) 



 ÜST Ümumdünya 

Səiyyə Təşkilatı 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 


 

“RESPOND” layihəsi

  



  Hesabat No. 11 



Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və  

ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. 



ix

 

Qısa xülasə 

 

 

 



Şərqi Avropa və Avrasiyanın bəzi ökələrində abort halları nəzərəçarpacaq dərəcədə yüksək 

olduğu halda müasir ailə planlaşdırılması (AP) üsullarının yayılması azlıq təşkil edir. Bu 

regionlarda abortların geniş tətbiqi və müasir üsullardan az istifadə olunmasının izahı həm 

səhiyyə xidməti sistemi və  həm də  fərdi səviyyədə olan geniş amillər zənciri ilə bağlıdır. 

Reproduktivlik seçimləri ilə  əlaqəli az diqqət cəlb edən bir sistem səviyyəli amil səhiyyə 

xidmətinə görə qeyri-rəsmi ödənişlərin edilməsinin geniş yayılmasıdır. Baxmayaraq ki, 

qadınların bütün reproduktiv sağlamlıq (RS) seçimlərinin izahı üçün cəhdlər edilmir, qeyri-

rəsmi ödənişlərin edilməsi ailə planlaşdırılması seçimlərinin inkişaf etdirilməsi məsələsndə 

tibbi xidməti həyata keçirənlərin effektli işinə  əngəllik törədəcəyi nəzəri fikri yaranır. Bu 

layihənin məqsədi iki ölkədə ˗ Azərbaycan və Albaniyada bu sistemin necə işləməsinin tam 

mənzərəsini əldə etmək və RS xidməti təchizatında, eləcə də AP istifadəsi üçün qərarların 

verilməsində ödənişlərin oynadığı rolu başa düşməkdir. Bu hesabat Azərbaycana aiddir.  

 

Məlumatlar 2012-ci ilin mart ayında Azərbaycanın paytaxtı Bakı  şəhərinnin doqquz 



müəssisəsindən toplanmışdır. Müsahibələr 60 mama-ginekoloq, abort istəyi olan 203 qadın, 

ANX qəbul edən 180 qadın və AP xidmətləri alan 16 qadınla aparılıb.   

 

Bu müsahibələrin nəticələri göstərir ki, Bakıda kontraseptivlərin az istifadə edilməsinin 



əsas səbəbləri kompleks şəklində olub, potensial olaraq maliyə  və qeyri-maliyə 

amillərindən ibarətdir.  

 

 

Maliyə amilləri 



Bakıda qadınların əksəriyyəti xidmətin abort, yaxud ANX olmasından asılı olmayaraq və 

bu tibbi xidmətlərdən pulsuz istifadə etmək hüquqlarının olmasına baxmayaraq RS 

xidmətləri üçün ödəniş aparıblar. Bir ANX gəlişi üçün ödəniş bir abort ödənişindən ucuz 

olub, amma uşağın doğulması üçün olan ödəniş abort ödənişindən çox olub.   

 

Abort müştəriləri arasında ödəniş aparanlara müasir kontraseptiv üsullar ilə  əlaqəli 



məsləhətlərin verilməsi ehtimalı daha az olub, nəinki ödəniş aparmayanlara. Bununla 

əlaqəli biz iki potensial səbəbi araşdırdıq: (1) Tibbi xidmət edənlər ödənişə müvafiq olaraq 

özlərinin məsləhət manevrini dəyişirlər; yaxud (2) müştərilər istədikləri xidmət növü üçün 

ödəniş aparırlar və bəziləri məsləhət istəmirlər. Heç bir fikir əldə olunmuş məlumatlarla öz 

təsdiqini tapmadı. Bundan əlavə, biz, tibbi xidmət edənlərin AP məsələsində aktiv şəkildə 

əngəl yaratmasını təsdiqləyən heç bir sübut əldə etmədik.   

 

Nəhayət, tibbi xidməti həyata keçirənlər Ümümdünya Səhiyyə  Təşkilatının (ÜST) 



məsləhəti ilə müqayisədə kontraseptivlər istifadəçilərinin test/proseduralara daha tez-tez 

gəlmələrini məsləhət görürlər. Əlavə gəlişlər təkcə müştərinin daha çox vaxt itkisinə deyil, 

eləcə  də xidmətlər üçün daha çox ödənişlər aparılmasına və müasir üsulların müştərinin 

sağlamlığına zərər yetirə biləcəyi fikrinin inkişafına səbəb ola bilər.   



 

 

 



“RESPOND” layihəsi

  



  Hesabat No. 11 

 Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və  



ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər.

 

Qeyri-maliyə amilləri

 

Bu tədqiqatda abort müştərilərinə AP xidmətlərinin tətbiqi çox aşağı olub. Abort 

müştərilərinin ancaq 20%-i səhiyyə müəssisəsini kontraseptiv üsullarla (kondom, yaxud 

uşaqlıqdaxili vasitə) tərk ediblər, müştərilərin əksəriyyəti söyləyiblər ki, tibb işçiləri onlarla 

kontraseptiv vasitələr haqda söhbət aparmayıb (61% abort müştəriləri, 74% ANX 

müştəriləri). Tibb işçiləri məlumat verirlər ki, tibb işçisi ilə müştəri arasında daha yaxşı 

kommunikasiya göstəricisi olan müştərilərinin məlumatlılıq dərəcəsinin aşağı olması 

məsləhət verilməsi işində bir maneədir. Bu müştərilər arasında, hansılarla ki, AP tibb 

işçiləri ilə müzakirə olunub, mama-ginekoloqlar kontraseptivlərin istifadəsini 

dəstəkləyiblər; amma tibb işçiləri seçimlərin tam siyahısını  təqdim etməyiblər. Abort 

olunan qadınların 80%-dən çoxunun uşaqların sayına görə bu üsula üstünlük verməsi 

seçiminə müvafiq olaraq, tibb işçiləri öz müştərilərinə AP haqda dəqiq və  ətraflı 

məlumatlar verməlidirlər ki, onlar RS məqsədləri ilə əlaqəli tam təsəvvürə malik olsunlar. 

Bir çox qadınlar çox yayılmış adi üsullarla (UDV və həblər) tanış olduğu halda, qadınların 

əksəriyyəti təcili kontraseptiv həblərlə tanış deyillər və onları haralarda əldə etmək 

mümkün olduğundan xəbərsizdirlər. Bu məlumat əhali arasında əsas kontraseptiv üsul kimi 

cinsi  əlaqədən çəkinmə üsulu istifadə edən qadınlarda təkrar abortların azalması üçün 

xüsusilə vacibdir.  

 

Həm abort və  həm də ANX alan qadınlar gələcəkdə müasir kontraseptiv üsullarından 



istifadə edəcəkləri fikrində olduqlarını göstərmişlər: onların 40%-dən çoxu UDV istifadə 

edilməsinə üstünlük verdiklərini göstərirlər. Bu qadınlar hələ  də UDV və oral 

kontraseptivlərin təhlükəsizliyi və effekti ilə bağlı  məqamlara görə narahatdırlar. Onların 

çoxu, hələ  bəziləri üçün aşkar olunmamış, müasir üsulların sağlamlıq üçün neqativ 

nəticələrinin olacağı fikrinə görə narahatdırlar. Bəzi tibb işçiləri də müasir kontraseptiv 

üsulların sağlamlığa neqativ təsirlərinin olmasına inanırlar və bu da müasir üsulların tətbiqi 

və qəbuluna öz təsirini göstərə bilər. Bundan əlavə, bir çox tibb işçiləri UDV-in qoyulması 

təlimlərini keçsələr də, təcrübədə bunu etmədiklərindən, bu, həkimlərin bu proseduru 

həyata keçirməsində həvəssizlik nümayiş etdirməsinə səbəb ola bilər. Baxmayaraq ki, tibb 

işçilərinin 100%-i müştərilərinə AP üzrə məsləhət vermələri işində öz bacarıqlarına əmin 

olmalarını söyləyirlər, onların AP üsulları haqda bilikləri optimal səviyyədən aşağı olub: 

onlardan yalnız 36%-i UDV, kondomlar və  həblərin tətbiqini həyata keçirə bilib və 

hamiləlikdən qorunmaq efektliliyini düzgün korreksiya edib. Bu əminlik və üsullarla 

əlaqəli qeyri-dəqiq məlumatlılığın ona əlavə olunması potensial kontraseptiv istifadəçiləri 

arasında cəfəngiyatın təbliğinə səbəb ola bilər.   

 

Bu tədqiqatda  əməkdaşlıq edən tibb müəssisələrinin kontraseptivlərlə  təminatı 



araşdırılmayıb, müşahidələr göstərir ki, bu müəssisələrdə UDV və  həblər nadir hallarda 

olur: bu da üsulların az tətbiqini qismən izah edə bilər. Əvvəlki illərdə Əhalinin aktivliyi 

üçün Birləşmiş Millətlər Fondu ehtiyat materialları ilə  təchiz edib, amma 2011-ci ildən 

kontraseptivlərin ehtiyatının yaradılması üçün Azərbaycan höküməti tam cavabdehlik 

daşıyır. Kontraseptiv təhlükəsizliyinin inkişafı üçün istiqamətləndirilmiş  səylər olmadan 

AP-nın tətbiqinin dəyişdirilməsi az ehtimal olunandır.   

 

 

 



 

“RESPOND” layihəsi

  



  Hesabat No. 11 



Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri dövlət sektorunda reproduktiv sağlamlıq və  

ailə planlaşdırılması xidmətləri üzrə istifadəçilər. 



Yüklə 2,59 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin