KAN F ZYOLOJ S
KAN F ZYOLOJ S
Eritrositler
Prof.Dr. Refik Y Ğ T
Plazma veya Serum adı verilen
Plazma veya Serum adı verilen
sıvıda, süspansiyon halinde
sıvıda, süspansiyon halinde
hücresel elementleri içeren
hücresel elementleri içeren
dokuya
dokuya
“Kan Dokusu”
“Kan Dokusu”
denir.
denir.
Total Miktarı.
Total Miktarı.
Vücut Ağırlığının % 8 kadarıdır.
Vücut Ağırlığının % 8 kadarıdır.
70 kg bir insanda 5
70 kg bir insanda 5--6 litre kan
6 litre kan
bulunur
bulunur
Kan
Kan
a)
a) Miktarının fazla olması,
Miktarının fazla olması,
b)
b) Sürekli hareketi.
Sürekli hareketi.
c)
c) Bileşimindeki dinamik denge ve
Bileşimindeki dinamik denge ve
d)
d) Hücrelerle hızlı madde alış
Hücrelerle hızlı madde alış--verişi
verişi
KAN
KAN
ile gerçekleşir.
ile gerçekleşir.
Kan, ç Ortamın En Önemli Unsurudur
Kan, ç Ortamın En Önemli Unsurudur
15 Gün
15 Gün
Embriyo
Embriyo
91.5
91.5
30 Gün
30 Gün
Embriyo
Embriyo
79.4
79.4
Yenidoğan
Yenidoğan
77.0
77.0
9 Gün
9 Gün
Bebek
Bebek
76.0
76.0
14 Gün
14 Gün
Bebek
Bebek
73.0
73.0
3 Ay
3 Ay
Bebek
Bebek
66.0
66.0
10
10--18 yaş
18 yaş
Genç
Genç
59.0
59.0
18
18--40 yaş
40 yaş
Erişkin
Erişkin
(Kas gelişimi arttığı için, yağ oranı azalır)
(Kas gelişimi arttığı için, yağ oranı azalır)
61.0
61.0
40
40--60 yaş
60 yaş
Erişkin
Erişkin
55.0
55.0
60
60-- yaş
yaş
Yaşlı
Yaşlı
52.0
52.0
Vücut Ağırlığına Göre
Vücut Ağırlığına Göre
Su Oranının Yaş le Değişmesi
Su Oranının Yaş le Değişmesi %
%
Kan
Kan
83.0
83.0
Böbrekler
Böbrekler
82.7
82.7
Kalp
Kalp
79.2
79.2
Akciğerler
Akciğerler
79.0
79.0
Kas
Kas
75.7
75.7
Deri
Deri
72.0
72.0
Kemik
Kemik
31.0
31.0
Yağ
Yağ
10.0
10.0
Çeşitli Dokularda Su Oranı
Çeşitli Dokularda Su Oranı %
%
Ekstrasellüler Sıvıların Dağılımı
Ekstrasellüler Sıvıların Dağılımı
Ekstrasellüler sıvılar 3 ayrı kompartmanda yer alırlar
Ekstrasellüler sıvılar 3 ayrı kompartmanda yer alırlar
1. ntravasküler Sıvılar.
1. ntravasküler Sıvılar.
Kan ve Lenfa.
Kan ve Lenfa.
2. nterstisyel Sıvılar.
2. nterstisyel Sıvılar.
Hücreler arası boşlukları dolduran doku suyu.
Hücreler arası boşlukları dolduran doku suyu.
3. Özel veya Transsellüler Sıvılar.
3. Özel veya Transsellüler Sıvılar.
Damar endotelinden başka
Damar endotelinden başka
“epitellerin”
“epitellerin”
çevirdiği
çevirdiği
boşluklarda bulunan sıvılardır.
boşluklarda bulunan sıvılardır.
3.Özel veya Transsellüler Sıvılar
3.Özel veya Transsellüler Sıvılar
a)
a)
Sindirim Salgıları.
Sindirim Salgıları.
b)
b)
Serebro spinal sıvı.
Serebro spinal sıvı.
c)
c)
Böbrek kanallarında bulunan ilkel idrar.
Böbrek kanallarında bulunan ilkel idrar.
d)
d)
Hümör aköz.
Hümör aköz.
e)
e)
Sinovyal sıvılar.
Sinovyal sıvılar.
f)
f)
ntraperitonial sıvılar.
ntraperitonial sıvılar.
g)
g)
ntraplevral sıvılar gibi seröz boşlukları
ntraplevral sıvılar gibi seröz boşlukları
dolduran sıvılardır.
dolduran sıvılardır.
Kanın Bileşimi 2 Kısımdan Oluşur
Kanın Bileşimi 2 Kısımdan Oluşur
A
A-- Kanın Hücresel
Kanın Hücresel
Elementleri
Elementleri
% 45
% 45
B
B-- Kanın Sıvı Kısmı
Kanın Sıvı Kısmı
(Plazma veya Serum)
(Plazma veya Serum)
% 55
% 55
Leukocytes
Leukocytes
Erythrocytes
Erythrocytes
Polymorphnuclear Granulocytes
Polymorphnuclear Granulocytes
Platelets
Platelets
Agranulocytes
Agranulocytes
Neutrophils
Neutrophils
Eosinopils
Eosinopils
Basophils
Basophils
Monocytes
Monocytes
Lymphocytes
Lymphocytes
Eritrositler
Eritrositler
Lökositler
Lökositler
Trombositler
Trombositler
Kanın Hücresel Elementleri
Kanın Hücresel Elementleri
P L A Z M A
P L A Z M A
* Su
* Su
% 91
% 91
* Organik Maddeler
* Organik Maddeler
(Proteinler)
(Proteinler)
% 7
% 7
* norganik Maddeler
* norganik Maddeler
% 2
% 2
Kanın Sıvı Kısmını Plazma Oluşturur
Kanın Sıvı Kısmını Plazma Oluşturur
1. Proteinler
1. Proteinler
(% 7 gr)
(% 7 gr)
a. Albumin
a. Albumin
(% 4.5 gr)
(% 4.5 gr)
“ Taşıyıcı görevi yapar”
“ Taşıyıcı görevi yapar”
b. Globulin
b. Globulin
(% 2.5 gr):
(% 2.5 gr):
α
α
1
1
,
, α
α
2
2
, β
, β
1
1
, β
, β
2
2
ve
ve
Ig
Ig
’lere ayrılır.
’lere ayrılır.
mmunoglobulinlerin [Ig]:
mmunoglobulinlerin [Ig]:
Ig G, Ig M, Ig A, Ig D, Ig E
Ig G, Ig M, Ig A, Ig D, Ig E
gibi çeşitleri vardır.
gibi çeşitleri vardır.
“Hem taşıyıcı, hemde antikor oluşumunda görev yaparlar”
“Hem taşıyıcı, hemde antikor oluşumunda görev yaparlar”
c. Fibrinojen
c. Fibrinojen
(% 0.3):
(% 0.3):
“Pıhtılaşmayı sağlar”
“Pıhtılaşmayı sağlar”
Organik Maddeler
Organik Maddeler
2.Karbonhidrat
2.Karbonhidrat
(Glikoz % 80-110 mg)
3.Lipidler
3.Lipidler
Nötral yağlar, Fosfolipid, Kolesterol, Lesitin
Nötral yağlar, Fosfolipid, Kolesterol, Lesitin
4. Residüel
4. Residüel (artık)
(artık) Azot
Azot
Üre, Ürik Asit, Ksantin, Hipoksantin,
Üre, Ürik Asit, Ksantin, Hipoksantin,
Kreatin, Kreatinin, Amonyak, Amino Asitler.
Kreatin, Kreatinin, Amonyak, Amino Asitler.
5. Hormonlar, Antikorlar,
5. Hormonlar, Antikorlar,
Çeşitli Enzimler
Çeşitli Enzimler
Amilaz, Proteaz, Lipaz, Esteraz.
Amilaz, Proteaz, Lipaz, Esteraz.
Kanın Görevleri
Kanın Görevleri
Kanın Solunum Görevi:
Kanın Solunum Görevi:
1)
1) Eritrositlerin esas görevi.
Eritrositlerin esas görevi.
a)
a) Eritrositlerin içerisinde, akciğerlerden
Eritrositlerin içerisinde, akciğerlerden
dokulara O
dokulara O
2
2
taşıyan Hb bulunur.
taşıyan Hb bulunur.
b)
b) Eritrositlerin içerisinde bulunan Hb
Eritrositlerin içerisinde bulunan Hb
mükemmel bir asit
mükemmel bir asit--baz tamponudur.
baz tamponudur.
c)
c) Eritrositlerin
Eritrositlerin
içerisinde,
içerisinde,
Karbonik
Karbonik
Anhidraz
Anhidraz
Enzimi
Enzimi
bulunur.
bulunur.
2)
2) Beslenme.
Beslenme.
3)
3) Boşaltım.
Boşaltım.
4)
4) Vücut ısısının düzenli kalmasını
Vücut ısısının düzenli kalmasını
sağlar.
sağlar.
5)
5) Vücutta tuz ve su dengesini korur.
Vücutta tuz ve su dengesini korur.
6)
6) Asit
Asit--baz dengesini korur.
baz dengesini korur.
7)
7) Pıhtılaşma faktörleri ile kan kaybını
Pıhtılaşma faktörleri ile kan kaybını
önler.
önler.
8)
8) Taşıdığı Hücresel ve Hümoral
Taşıdığı Hücresel ve Hümoral
Bağışıklık Sistemi ile organizmayı
Bağışıklık Sistemi ile organizmayı
enfeksiyonlara
enfeksiyonlara karşı korur.
karşı korur.
9)
9) Hormon ve Nörohormonları
Hormon ve Nörohormonları
taşıyarak vücudun düzenli
taşıyarak vücudun düzenli
çalışmasına yardım
çalışmasına yardım eder.
eder.
10)
10) nterstisyel kompartman
nterstisyel kompartman
hacminin
hacminin düzenlenmesinde rol
düzenlenmesinde rol
alırlar.
alırlar.
1)
1) Çoğu kanda taşıyıcılık görevi görür.
Çoğu kanda taşıyıcılık görevi görür.
2)
2) Bir kısmı plazma ozmotik dengesini korur.
Bir kısmı plazma ozmotik dengesini korur.
3)
3) Asit
Asit--Baz dengesini korurlar.
Baz dengesini korurlar.
4)
4) Bir kısmı beslenme ve yapı taşı olarak kullanılır.
Bir kısmı beslenme ve yapı taşı olarak kullanılır.
5)
5) Ayrıca özel proteinler mevcuttur.
Ayrıca özel proteinler mevcuttur.
a
a-- Fibrinojen pıhtılaşmada rol oynar.
Fibrinojen pıhtılaşmada rol oynar.
b
b-- Globulinler, mmün yanıt için gereklidir.
Globulinler, mmün yanıt için gereklidir.
Bunlar koruyucu ve savunucu proteinler olup,
Bunlar koruyucu ve savunucu proteinler olup,
enzim
enzim niteliğindedirler.
niteliğindedirler.
Plazma Proteinlerinin Genel Görevleri
Plazma Proteinlerinin Genel Görevleri
Plazma Proteinleri ve Başlıca Görevleri
Plazma Proteinleri ve Başlıca Görevleri
A D I
A D I
F O N K S Y O N L A R I
F O N K S Y O N L A R I
Haptoglobulin
Haptoglobulin
Hb’i bağlar.
Hb’i bağlar.
Hemopeksin
Hemopeksin
Hem’i bağlar.
Hem’i bağlar.
Transferrin
Transferrin
Fe’i bağlar, taşır.
Fe’i bağlar, taşır.
Seruloplasmin
Seruloplasmin
Cu’ı bağlar ve taşır, Fe
Cu’ı bağlar ve taşır, Fe
+2
+2
Fe
Fe
+3
+3
dönüştürür.
dönüştürür.
C3 Kopleman
C3 Kopleman
mmun sisteme ait enzim proteini.
mmun sisteme ait enzim proteini.
Plasminojen
Plasminojen
Fibrinolizise neden olur.
Fibrinolizise neden olur.
Fibrinojen
Fibrinojen
Kanı pıhtılaştırır.
Kanı pıhtılaştırır.
Protrombin
Protrombin
Kanı pıhtılaştırır.
Kanı pıhtılaştırır.
Albumin
Albumin
Yağ asitleri, Bilirubin, Tiroksin, Kortizol, Hem,
Yağ asitleri, Bilirubin, Tiroksin, Kortizol, Hem,
çok sayıda ilaçları bağlar ve taşır.
çok sayıda ilaçları bağlar ve taşır.
Plazma Proteinlerinin Kolloid Onkotik
Plazma Proteinlerinin Kolloid Onkotik
(Osmotik) Basıncı 25 mm Hg’dir
(Osmotik) Basıncı 25 mm Hg’dir
Molekül ağırlığı küçük olan Albumin,
Molekül ağırlığı küçük olan Albumin,
(%80)osmotik dengede önemli rol
(%80)osmotik dengede önemli rol
oynar. Bu basınç sayesinde kan ile,
oynar. Bu basınç sayesinde kan ile,
interstisyel bölge arasında, sıvı alış
interstisyel bölge arasında, sıvı alış--
verişi ve suyun venöz uçtan damarlara
verişi ve suyun venöz uçtan damarlara
geri dönüşü gerçekleşir.
geri dönüşü gerçekleşir.
Total Protein oranı % 5.5 gr veya
Total Protein oranı % 5.5 gr veya
Albumin % 2.5 gr altına düşerse,
Albumin % 2.5 gr altına düşerse,
plazma sıvısı ve proteinler interstisyel
plazma sıvısı ve proteinler interstisyel
alana fazlaca geçtiği için ödem gelişir.
alana fazlaca geçtiği için ödem gelişir.
Albumin, Protrombin ve
Albumin, Protrombin ve
Fibrinojen KC’ de,Globulinler
Fibrinojen KC’ de,Globulinler
ise KC’ ide içine alan tüm
ise KC’ ide içine alan tüm
monosit
monosit--makrofaj sisteminde
makrofaj sisteminde
sentezlenir.
sentezlenir.
Günde 17 gr Albumin, 5 gr
Günde 17 gr Albumin, 5 gr
Globulin sentezlenir. Bunun için
Globulin sentezlenir. Bunun için
kan Amino asit düzeyi % 35
kan Amino asit düzeyi % 35--65
65
mg olması gerekir.
mg olması gerekir.
Plazma Proteinlerinin Yapım Yerleri
Plazma Proteinlerinin Yapım Yerleri
2. Dehidratasyonda.
2. Dehidratasyonda.
Diare gibi aşırı su kaybının
Diare gibi aşırı su kaybının
olduğu durumlarda
olduğu durumlarda
1. Yaygın yanıklarda.
1. Yaygın yanıklarda.
plazma sıvısı
plazma sıvısı
dokulara sızdığı için,
dokulara sızdığı için,
Bazı Hastalıklarda
Bazı Hastalıklarda
Plazma Proteinlerinin Miktarları Değişir
Plazma Proteinlerinin Miktarları Değişir
“
“ p
plazma
lazma p
protein miktarı artar ”
rotein miktarı artar ”
Bazı Hastalıklarda
Bazı Hastalıklarda
Plazma Proteinlerinin Miktarları Değişir
Plazma Proteinlerinin Miktarları Değişir
1
1-- Hemoraji,
Hemoraji,
2
2-- Karaciğer sirozunda,
Karaciğer sirozunda,
3
3-- Nefrit ve nefrotik
Nefrit ve nefrotik
sendromda,
sendromda,
4
4-- Uzun süren açlıkta,
Uzun süren açlıkta,
5
5-- Barsakta protein emilimin
Barsakta protein emiliminin
in
bozulduğu koşullarda,
bozulduğu koşullarda,
“Hipoproteinemi”
“Hipoproteinemi”
gelişir.
gelişir.
“
“ p
plazma
lazma p
protein miktarı azalır ”
rotein miktarı azalır ”
Kanın rengi kırmızıdır.
Bu renk, eritrositlerin
içinde bulunan ve Fe
içeren Hemoglobinden
kaynaklanmaktadır.
Hb’nin O
2
ile birleşme
derecesi rengini etkiler. 1
gr Hb: 1.34 – 1.39 ml O
2
bağlar.
Kanın Fiziksel Özellikleri
Kanın Fiziksel Özellikleri
100 ml arter kanı
20 ml O
2
içerir ve
kiraz kırmızısı
rengindedir.
100 ml ven kanı
15 ml O
2
içerir ve
vişne kırmızısı
rengindedir.
Rediüt Hb, normal 100 ml kanda 3 gr ’dır, 5 gr olacak olursa
siyanoz denilen belirtiler ortaya çıkar.
O
2
’siz kalarak boğulmalarda Ferro (Fe
+2
) yerine, Ferrik (Fe
+3
)
demire dönüşürse Met-Hb oluşur. Deride siyanotik görünüm
ortaya çıkar.
Normalde Total Hb’nin % 1 Met-Hb dir.
Bu oran % 15 olursa klinik semptomlar görülür.
Eğer % 30-45 olursa anoksiye (O
2
azlığına) ait
bulgular
(baş ağrısı, baş dönmesi, kulak
çınlaması, taşikardi, kas krampları)
ortaya çıkar.
Eğer % 60-70 olursa, akut dolaşım yetersizligine
bağlı ölüm görülür.
Kanın Reaksiyonu
Kanın reaks
i
yonu haf
i
f alkal
i
kt
i
r
Arterlerde pH
(37
o
C)
7.40
Venlerde pH
(37
o
C)
7.35
Kanın Viskozitesi
Kanın Viskozitesi
n
n
2
2
Örneğin viskozitesi
Örneğin viskozitesi
t
2
n
2
=n
1
--------
t
1
Birimi Santipoisedir
n
n
1
1
Saf suyun viskozitesi
Saf suyun viskozitesi
tt
2
2
Örneğin geçiş süresi
Örneğin geçiş süresi
tt
1
1
Saf suyun geçiş süresi
Saf suyun geçiş süresi
Saf suyun viskozitesi
Saf suyun viskozitesi
1 santipoise
1 santipoise
Kanın viskozitesi
Kanın viskozitesi
3
3..5
5 –
– 5
5..4 santipoise
4 santipoise
Plasmanın viskozitesi
Plasmanın viskozitesi
1
1..8 santipoise
8 santipoise
1)
1) Eritrosit sayısı ve büyüklüklerinin artması.
Eritrosit sayısı ve büyüklüklerinin artması.
2)
2) Özellikle venöz kanda CO
Özellikle venöz kanda CO
2
2
ve osmotik
ve osmotik
basınç artması. (Hamburger Cl
basınç artması. (Hamburger Cl
--
göçmesi).
göçmesi).
3
3)) Lökositler normalde etkilemez, lösemide
Lökositler normalde etkilemez, lösemide
olduğu gibi sayıları çok artarsa viskozitede
olduğu gibi sayıları çok artarsa viskozitede
artar, kulak çınlaması ve başdönmesi gibi
artar, kulak çınlaması ve başdönmesi gibi
belirtiler ortaya çıkar.
belirtiler ortaya çıkar.
Viskoziteyi Artıran Etkenler
Viskoziteyi Artıran Etkenler
Kanın Donma Derecesi
(Kriyoskopi Noktası)
Kanın donma noktası
- 0.56
0
C
Plasmanın donma noktası
- 0.54
0
C
Kanın Özgül Ağırlığı
Kanın Özgül Ağırlığı
Saf suyun özgül ağırlığı 1000 olarak kabul edilirse
Saf suyun özgül ağırlığı 1000 olarak kabul edilirse
kıyaslama yöntemiyle diğerleride buna göre saptanır
kıyaslama yöntemiyle diğerleride buna göre saptanır
Puberteye kadar Erkek ve Kadında kanın özgül ağırlığı
Puberteye kadar Erkek ve Kadında kanın özgül ağırlığı
(1050
(1050--1060) değişmez
1060) değişmez
..
Puberteden sonra
Puberteden sonra erkekte
erkekte
1055
1055--1060
1060
(androjenlerin etkisi ile)
(androjenlerin etkisi ile)
Puberteden sonra
Puberteden sonra kadında
kadında
1050
1050--1055
1055
(östrojenlerin etkisi ile)
(östrojenlerin etkisi ile)
Eritrositler
Eritrositler
1080
1080--1090
1090
Plasma
Plasma
1027
1027--1030
1030
Yenidoğanlarda
Yenidoğanlarda
1066
1066
(polisitemi)
(polisitemi)
Kanın Özgül Ağırlığı
Kanın Özgül Ağırlığı
Bazı Hastalıklarda Değişir
Bazı Hastalıklarda Değişir
1).
1). Dehidratasyon.
Dehidratasyon.
a.
a. Diare.
Diare.
b.
b. Diürez.
Diürez.
c.
c. Fazla terleme ile aşırı su kaybı olursa,
Fazla terleme ile aşırı su kaybı olursa,
2).
2). Polisitemi.
Polisitemi.
” kanın özgül ağırlığı artar “
” kanın özgül ağırlığı artar “
1)
1) Anemi.
Anemi.
2)
2) Nefrit
Nefrit
(protein kaybına bağlı).
(protein kaybına bağlı).
3)
3) Hemoraji gibi hastalıklarda
Hemoraji gibi hastalıklarda
” kanın özgül ağırlığı azalır ”
” kanın özgül ağırlığı azalır ”
Sedimantasyon
Sedimantasyon
(SED)
(SED)
Eritrositlerin
Eritrositlerin
(mm/saat)
(mm/saat)
çökme hızı.
çökme hızı.
Normal SED değeri
Normal SED değeri
(mm/saat)
(mm/saat)
Ortalama
Ortalama
Yenidoğan
Yenidoğan
0
0 –
– 1
1
Erkekte
Erkekte
0
0 –
– 8
8
4
4
Kadında
Kadında
0
0 -- 16
16
8
8
Sedimantasyona Etkili Faktörler
1) Kanın durgun halde olması.
2) Plasma-Eritrosit özgül ağırlık
farkının bulunması.
3) Yer çekiminin etkisi.
4) Eritrositlerin elektriksel dengelerinin
bozulması.
A
A-- Akut ve Kronik Hastalıklar
Akut ve Kronik Hastalıklar
“ Globulin artmasına neden olur.”
“ Globulin artmasına neden olur.”
Örn;
Örn; Haptoglobulin, Seruloplasmin,
Haptoglobulin, Seruloplasmin,
Lipoprotein, mmun (gama) globulin
Lipoprotein, mmun (gama) globulin (Ig)
(Ig)
konsantrasyonunun
konsantrasyonunun artmasının yanı sıra
artmasının yanı sıra
Anemi ve Isı artışı da SED hızını artırır.
Anemi ve Isı artışı da SED hızını artırır.
SED Artmasına Neden Olan Hastalıklar
SED Artmasına Neden Olan Hastalıklar
“ SED artıran proteinlere genel olarak
“ SED artıran proteinlere genel olarak
agglomerinler
agglomerinler
adı verilir ”
adı verilir ”
B
B-- Dokuları Tahrip Eden Hastalıklar
Dokuları Tahrip Eden Hastalıklar
“ Fibrinojen artmasına neden olur ”
“ Fibrinojen artmasına neden olur ”
Örn; Tüberkülöz, Habis Tümörler ve Mafsal romatizmasında
Örn; Tüberkülöz, Habis Tümörler ve Mafsal romatizmasında
SED hızı 50 mm/saat’ in üzerine çıkar.
SED hızı 50 mm/saat’ in üzerine çıkar.
1)
1) Albumin artışı.
Albumin artışı.
2)
2) Defibrine kan.
Defibrine kan.
3)
3) Polisitemi.
Polisitemi.
4)
4) Soğuk.
Soğuk.
5)
5) Poikilositoz
Poikilositoz
(eritrositlerde şekil bozukluğu).
(eritrositlerde şekil bozukluğu).
6)
6) Anizositozis
Anizositozis
(eritrositlerin irili
(eritrositlerin irili--ufaklı olması).
ufaklı olması).
7)
7) Megaloblastik anemide
Megaloblastik anemide
” SED hızı azalır ”
” SED hızı azalır ”
SED Azalmasına Neden Olan Hastalıklar
SED Azalmasına Neden Olan Hastalıklar
Dostları ilə paylaş: |