Bakı Dövlət Universiteti (Qazax Filialı) Fakültə : Pedodoji

Bakı Dövlət Universiteti (Qazax Filialı)

• 
  Fakültə : Pedodoji
  

• 
  İxtisas : Tarix müəllimliyi
  

• 
  Qrup : TM 1-20
  

• 
  Kurs : 1
  

• 
  Fənn : Antropologiya
  

• 
  Tələbə : Mirzəyev Paşa
  

• 
  Müəllim : Adıgözəlov Veyis
  

• 
  Mövzu : Antropologiyanın predmenti və vəzifələri
  

Antropologiya yunan sözu olub insan haqqında elm deməkdir. Bu termini ilk dəfə Aristotel işlətmişdir.O,antropologiya dedikdə daha çox insanın ruhi təbiətinin öyrənilməsini nəzərdə tuturdu. Hələ qədim zamanlardan insanlar fərqli cizgilərə vərəngə malik insan qrupları ilə qarşılaşdıqda öz fiziki quruluşlarına da diqqət yetirməyə başlamışlar. İnsanlar fərqli sifət cizgilərini öz düzəltdikjləri heykəllərdə də əks etdirmişlər. Buret düşərgəsindən tapılmış paleolit dövrünə aid qadın heykəllərində monqoloied irqinə xas olan enli sifət və yastı burun açıq aşkar seçilir. Bu xüsusiyyət Qərbi Avropanın paleolit düşərgələrində tapılan insan heykəllərindənəzərə çarpmır. Qədim Masapatomiyada tapılan rəsm və heykəllərdə ensiz sifətli, uzunbaşlı şummerlərlə enli sifətli , yumru başlı akkadlar , arasındakı morfoloji fərqlər kəskin şəkildə nəzərə çarpmışdır. Buradan aşkar edilmış Kuti padşahının heykılini tədqiq edən fransız alimi T.Arni onu antropoloji baxımdan Şuşa şəhərinin Azərbaycanlı əhalisi ilə eyniləşdirmişdir. Qədim Çin yazılı mənbələrindən məlumolmuşdur ki, miladdan əvvəl Mərkəzi Asiya ərazisində yaşayan xalqların bəziləri xususilə də hunlar monqoloid deyildilər. Hunlar daha çox averopoidə bənzəyirdilər. Heredot ( e.ə 484-406) “ Tarix əsərində qədim xalqların məişət və adətlərilə yanaşı , həmdə onların fiziki tipi haqqında məlumat vermişdir. O.Qara dənizin şərqində yaşayan qədim kolxların qara dərili qıvrımsaçlı Yuxarı Don çayından Volqaya qədərki ərazidə yaşayan budinlərin(budun) mavi gözlü sarısaçlı , oldugunu yazır. Hazırda antropologiyanın digər elmlərlə müqayisədə yeri haqqında hnı tərəfindən qəbul ediləcək ümumi fikir yoxdur. ABŞ və Avropa alimləri antropologiya adı altında üç sahəni-antropologiyanın özünü etnoqrafiyanı və arxeologiyanı nəzərdə tuturlar. Antropologiyanı “bioloji və ya fiziki antropologiya” adlandırırlar.

Antropologiya təbiətşünaslığın bir sahəsi olub insanın mənşəyini və irqlərinin təkamülünü öyrənir. İnsdaanın ali keyfiyyətlərinə malik olmasını və onun həyatını cəmiyyətsiz, birgə istehsal mexanizmi olmadan təsəvvür etməyin mümkünsüzlüyünü antropologiya elmini digər təbiətşünaslıq elmlərindən fərqləndirir. Antropologiyanın vəzifəsi bioloji qanunauygunluqların sosial prosseslərə keçməsinin öyrənməkdir . Bununla da Antropologiya biologiya fənləri arasında xüsusi yer tutur.İnsanıöyrənərkən antropologiya sosial –tarixi amillərin cərayan etdiyi elm sahələrinə də nüfüz etməklə ona oxşar elm sahələrinə də təsir edir. Bioloji elmlərə yaxın olan antropologiya eyni zamanda ictimai elmlərlə sıx bağlıdır .