Klassik ritorika öz sahəsinə aid biliklərə üç aspektdən yanaşırdı: elocitio (söz), dispositio (sintaksis), inventio (məna). Buna uyğun olaraq rus formal nəzəriyyəsinin nümayəndələri də ədəbiyyatşünaslıq araşdırmalarını üç sahəyə ayırmışdılar: üslubiyyat, kompozisiya və mövzu.
Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında araşdırmalar bölgünün sonuncu qrupuna əsərin ideya istiqaməti məsələsini də əlavə edilməklə daha çox bu istiqamətdə aparılır. Təəssüflər olsun ki, rus və Avropa alimləri hələ XX əsrin otuzuncu illərində həmin prinsiplərdən bezmiş, çünki onun vasitəsilə yaradıcılıq hadisələrini dərinliklə öyrənməyin mümkünsüzlüyünü anlamış, bədii əsərin daxili qanunauyğunluqlarını göstərən, bütövlüyünü təmin edən əlamətlərin üzə çıxarılması üçün başqa metod və yollar aramışlar. Avropada meydana gələn linqivistik nəzəriyyə də çox irəli gedə bilməmiş, rus formalistlərindən fərqli olaraq fonologiya, sintaksis və semantik – deyə bölmələrə ayıraraq bədii mətni təhlil etmişlər. Bu, əslində ilkin prinsiplərə (klassik ritorikaya) qayıdış kimi təsiri bağışlayırdı. Tarixi poetikada bu üç aspektin hansının daha vacibliyi haqqında başlanğıcdan mübahisə mövcud olmuş və bu gün də davam etməkdədir.
Məşhur fransız strukturalisti S.Todorov isə bədii mətnin təhlilini aşağıdakı prinsiplə aparmağı təklif edirdi:
