Davolash fakulteti Mikrobiologiya,virusologiya va immunologiya kafedrasi Mavzu: Prionlar va ularning amaliy ahamiyati

Davolash fakulteti Mikrobiologiya,virusologiya va immunologiya kafedrasi Mavzu: Prionlar va ularning amaliy ahamiyati

Bajardi: To’ychiyeva Nasiba 213B-guruh

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi

proinlarning nimaligi va ularning kelib chiqishi haqida TUSHUNCHA

• Prion bu faqat oqsildan tuzilgan subvirus mavjudotdir,yoki bo’lmasa oqsildan tuzilgan virussimon yuqumli zarracha.Uning tuzulishi inson e’tiborini tortishi tabiiy,negaki, unda na DNK na RNK bor.Shu sababli ularda genlar mavjud emas. Sutemizuvchi va qushlar organizmida zararsiz holda yashasada,ammo tanamizning eng kerakli a’zosi hisoblanmish ---- miyaga borganda jiddiy kasalliklarni keltirib chiqaradi. Ular tashqi muhitda mezbon hujayrasiz hayotiy faoliyatini namoyon etmaydi. Ushbu oqsil grupppasini electron mikroskopda ko’rish imkoniyati ham yo’q.

P r io n la rn in g tuzilishi tayoqchasimon k o 'r in i sh d a bo'l ib,

• P r io n la rn in g tuzilishi tayoqchasimon k o 'r in i sh d a bo'l ib,

b o 'y i 100-200 nm, eni 10-20 nm. Prion tarkib ida DNK yoki RNK bo'lmay d i , ammo antigenlik xususiyatiga ega. Рrionlar s ich q o n va olmax o n la rg a

y u q t i r i lg a n d a ,

u la rd a ka sa l l ik

r iv o j lan ad i .Prionlar replikatsiyasini ta’sirlovchi genlar xo'jayin hujayralarning

genomida bo'ladi,deb taxmin qilinadi.

p r io n l a r ( in g l iz ch a proteinaceans infections perticle - oqsilli yuqumli zarracha)-odam va hayvonlarning markaziy nerv sistemasida og’ir degenerativ o’zgarishlarga olib keladi

prionlar keltirib chiqaruvchi kasalliklar

• Kuru
• Fatal Familial Insomnia (FFI)
• Creutzfeldt-Jakob disease (CJD)

• Scrapie
• Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE)
• Chronic Wasting Disease (CWD)

Human

Animal

Prionlar keltirib chiqaruvchi kasalliklar klassifikatsiyasi

• Infectious/Exogenous
• e.g., Kuru, BSE (mad cow disease), Scrapie
• Spread by
• Consumption of infected material.
• Transfusion.
• Sporadic
• Familial/Hereditary
• Due to autosomal dominant mutation of PrP.

Scrapie

BSE

CJD

Kuru

• Mikroskopda ko’rinishlari

Prionlar xo'jayinorganizmida persistensiya

• Prionlar xo'jayinorganizmida persistensiya

holatida bir necha о’n yillab saqlanadi , ammo ularga qarshi antitelolar sintez qilinmaydi, hujayraviу immun reaksiyalar

ham rivojlanmayd i. Ular interferonga ham

chidamli va organizmda interferon sintezini induksiya qilmaydi.

• Prionlar radiatsiya va UB nurlar,ultra tovush, yuqori harorat hamda dezinfeksiyalovchi moddalar ta’siriga o'ta chidamli, lekin efir va fenol ta’sirida parchalanadi .

Prionlar keltirib chiqaradigan kasalliklardan biri:

• ALZGEYMER KASALLIGIdir
• Alzgeymer kasalligi va Parkinson kasalligi, bir umumiy tabiati bor kasallik prion uchun shu tarzda rivojlanib belgilar. beta amiloid, tog oqsil va boshqa tuzilmalar molekulalari miya to'qimasida patogen tabiat omonatlarini hosil qiladi. Biroq, bu kasalliklar imkonsiz qo'lga olish uchun. Bu Amiloid fibrillerin shikastlangan oqsil molekulalarining tomonidan tashkil etiladi, lekin "sog'lom" harakat "kasal" amal qilmaydi, degan ma'noni anglatadi.
• Yaqinda, olimlar bu gumonga rad sichqonlarning tadqiqotlar bir qator, o'tkazgan. miya patogen oqsillar joriy etish, sog'lom hayvon butunlay keyin u tavsifi amiloid kafti bor. Bu patogen oqsil hali sog'lom strukturasini bulaşabilir, degan ma'noni anglatadi. kashfiyot Texas universiteti mutaxassislari uchun tegishli. Yaqin kelajakda Alzgeymer kasalligi, alomatlar va kasallik alomatlari to'liq bir kishi boshqa bir o'tgan bo'lishi mumkin, deb ko'rsatadi Londondan olimlar yana bir ishini, keladi.

Xulosa qilib aytganda: prionlar- oqsilli yuqumli zarracha

Thank you for your attention