Demokratik təŞƏBBÜSLƏR İnstitutu (idi)



Yüklə 191,61 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/3
tarix30.11.2016
ölçüsü191,61 Kb.
#486
  1   2   3

 

 



DEMOKRATİK TƏŞƏBBÜSLƏR İNSTİTUTU (IDI) 

 

 

 

 

 

 

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI 

 

PARLAMENT SEÇKİLƏRİ 

 

1 noyabr, 2015-ci il 

 

SEÇKİLƏR ÖNCƏSİ 

 

H E S A B A T 

 

Bakı şəhəri  

31 avqust 2015-cu il  

 

Ünvan: Azərbaycan, Bakı, AZ 1026, Nobel pr-ti 84/9 

Tel: (+994 55) 234 76 76; 

E-mail: 

demti.info@gmail.com 



Facebook page:

 

https://www.facebook.com/AKIFIDI?pnref=lhc



 

 

 



 

 



MÜNDƏRİCAT 

 

 

I. XÜLASƏ

 .............................................................................................................3 

 

II GİRİŞ

..................................................................................................................4 

 

III.  SİYASİ KONTEKST

 ......................................................................................5 

 

IV. SEÇKİ  SİSTEMİ  VƏ  HÜQUQİ ÇƏRÇİVƏ

.......................................................6 

  

 

A.  SEÇKİ SİSTEMİ

 ........................................................................................6 

 

B





HÜQUQİ ÇƏRÇİVƏ

..........................................................................................6 

 

V. PARLAMENT SECKİLƏRİNƏ HAZIRLIQ



.........................................................7 

 

A.  SEÇKİ ADMİNİSTRASİYASI

.......................................................................7 

 

B.  SEÇİCİ QEYDİYYATI

 ................................................................................7 

 

C.  SEÇKİ DAİRƏLƏRİNİN TƏŞKİLİ

 ...............................................................8 

 

VI. SECKİQABAĞI SİYASİ-HÜQUQİ MUHİT

.........................................................9  

 

A.  SİYASİ ŞƏRAİT

..........................................................................................9 

 

B.  MƏHKƏMƏ HAKİMİYYƏTİNİN DURUMU

...............................................10 

 

C.  İHAM SEÇKİ QƏRARI

 ............................................................................11 

 

D.  VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ

.........................................................................11 

 

1.  HÜQUQİ ÇƏRÇİVƏ

..............................................................................11 

 

2.  İÇTİMAİ MÜHİT

.................................................................................12 

 

E.  SƏRBƏST TOPLAŞMA

.............................................................................13 

 

1.  HÜQUQİ ÇƏRÇİVƏ

 ............................................................................13 

 

2.  SƏRBƏST TOPLAŞMA MÜHİTİ

...........................................................13 

 

VII. MEDİA

........................................................................................................14 

 

A.  HÜQUQİ ÇƏRÇİVƏ

..................................................................................14 

 

B.  MEDİA MÜHİTİ



..................................................................................14 

 

VIII. SECKİÖNCƏSİ VƏZİYYƏTİN MONİTORİNQİ ÜZRƏ NƏTİCƏLƏR    



          VƏ TÖVSİYYƏLƏR 

..................................................................................15              

 

 



 

I. XÜLASƏ 

 

Azərbaycanın tək palatalı parlamenti olan Milli Məclis 125 bir mandatlı seçki dairəsindən 



beş illik müddətə seçilir. Əvvəlki parlament seçkiləri 2010-ci ilin 7 noyabrda keçirilmişdir. 2015 

Parlament  seçkiləri  isə  29  avqust  2015-ci  il  tarixdə  imzalanmış  Prezident  sərəncamı  ilə 

Konstitusiyaya uyğun olaraq noyabr ayının ilk bazar günü  - 1 noyabr 2015-ci ilə təyin edildi.  

Seçkilərin texniki təşkilini təkmilləşdirmək üçün tədbirlər görülsə də, Azərbaycanda hələ 

də seçkilərin demokratik mühitinin yaradılmasında ciddi çətinliklər mövcuddur.  

Son 12 ildə 17 dəfə Seçki Məcəlləsinin 200-dək müxtəlif maddəsinə ictimai konsensuns 

əldə etmədən əlavə dəyişikliklər edilmişdir. Məcəlləyə edilən dəyişikliklər isə çox halda mövcud 

olan  normaları  daha  da  antidemokratik  vəziyyətə  gətirən,  azadlıqları  daraldacaq  normalar  ol-

muşdur. Seçki müddətinin 60 günədək qısaldılması, buna uyğun olaraq imza toplama müddətinin 

2 dəfə azaldılması, siyasi təşviqat müddətlərinin 22 günə salınması, təşviqat üçün mövcud olan 

platformaların  sayının  azaldılması,  sərbəst  toplaşma  yerlərinin  hər  rayonda  cəmi  bir  yer  ilə 

məhdudlaşdırılması, dövlətin Kütləvi İnformasiya Vasitələrində (KİV) təşviqat imkanlarının mə-

cəllədən çıxarılması, könüllü pul depozitinin ləğv olunması  və digər  mövcud imkanların məh-

dudlaşdırılması baş vermişdir. 

Rəsmi  kampaniya  dövrü  yığıncaqlar  və  toplantılar  keçirmək  və  kütləvi  informasiya 

vasitələrində çıxış etmək imkanı nöqteyi-nəzərindən namizədlərə və partiyalara xüsusi hüquqlar 

verir. Seçkilər arasındakı müddətdə mülki və siyasi hüquqların icrası ilə bağlı mövcud maneələri 

nəzərə  alaraq,  Seçki  Məcəlləsindəki  son  dəyişikliklər  namizədlər  və  partiyaların  öz  fikirlərini 

seçicilərə çatdırmaq imkanını faktiki olaraq məhdudlaşdırır.  

 Mərkəzi  Seçki  Komissiyasının  (MSK)  qəbul  etdiyi  bəzi  normativ  xarakterli  aktlar 

qanunvericiliklə  uyğunsuzluq  yaradaraq  Seçki  Məcəlləsinin  tələblərini  daha  da 

məhdudlaşdırmaqla seçki prosesinin demokratikliyinə mənfi təsir edir.  

Azərbaycanda  seçkilər  Mərkəzi  Seçki  Komissiyası  Dairə  Seçki  Komissiyaları  və 

Məntəqə Seçki  Komissiyalarından  ibarət olan üçpilləli  seçki administrasiyası tərəfindən  həyata 

keçirilir. Seçki komissiyalarının tərkibi problemli məsələ olaraq qalır, çünki təcrübədə bu format, 

hökumət  tərəfdarı  olan  qüvvələrə  bütün  səviyyələrdə  həlledici  üstünlük  verir  və  seçki 

administrasiyasının tərəfsiziliyinə və qərəzsizliyinə  olan etimadı sıfıra endirir.  

Seçkilər üçün hazırlıqlar 2015-ci ilin yanvar ayından etibarən davam etməkdədir və MSK 

aşağı  səviyyəli  komissiyalar  üçün  təlimlər  təşkil  edir.  Seçicilərin  siyahısı  yenilənsə  də,  dövlət 

qurumları  arasındakı  seçici  sayındakı  fərq  qalmaqdadır.  Seçicilərin  siyahıda  adlarını  yoxlamaq 

və düzəlişlər, əlavələri tələb etməsi üçün imkanlar mövcuddur.  

Qarşıdan  gələn  seçkilər  beynəlxalq  qurumların  və  yerli  ictimai-siyasi  təşkilatların 

çağırışlarına  baxmayaraq,  hakim  partiya  ilə  əsas  müxalif  qüvvələr  və  vətəndaş  cəmiyyəti 

arasında dialoqun yoxluğu ilə səciyyələnən siyasi mühitdə cərəyan edir.  

Ölkədə siyasi məhbus probleminin ciddi hal aldığı və onların azad olunması barədə yerli 

və  beynəlxalq  ictimaiyyətin  mütəmadi  çağırışları  durmadan  artmasına  baxmayaraq  əhəmiyyət 

verilmir.  

Müstəqil  vətəndaş  cəmiyyəti  təşkilatlarının  fəaliyyəti  iflic  edilib  və  onların  gələcək 

fəaliyyət imkanları qeyri-müəyyən vəziyyətə salınıb. 

Ölkə  miqyasında  sərbəst  toplaşmaq  azadlığı  tam  şəkildə  məhdudlaşdırılıb,  yalnız  Bakı 

şəhərində  1  məkanda  yarımqapalı  mitinqlər  keçirilməsinə  imkan  verilir.  Müxalif  siyasi 

partiyaların  və  müstəqil  QHT-lərin  bir  çoxunun  Bakıda  ofis  yerləri  yoxdur  və  fəaliyyətləri 

regionlarda davamlı məhdudlaşdırılır. Həmçinin qapalı məkanlarda konfrans, dəyirmi masa və s. 

formatlarda  ictimai  toplantılar  keçirmək  sadəcə  siyasi  partiyalar  deyil,  vətəndaş  cəmiyyəti 

təmsilçiləri üçün də demək olar ki, mümkünsüz hala gəlib. Siyasi gündəmli toplantıların hətta 5 

ulduzlu brend markalı otellərin toplantı salonlarında belə keçirilməsinə imkan verilmir.  

Həbslər,  diffamasiya  üzrə  məhkəmə  prosesləri,    maliyyə  sanksiyaları,  bank  hesablarına 

həbs  qoyulmalar,  müəyyən  bəhanələrlə  uzun-uzadı  istintaqlara  cəlb  edilmələr  və  jurnalistlər 



 

üzərində  digər  təzyiq  formaları  Azərbaycanda  media  azadlığına  ciddi  təsir  edir  və  demokratik 



seçki prosesinə xas olan ideyaların sərbəst ifadə edilməsi üçün əlverişli olmayan mühit yaradır.  

Məhkəmələr  hakimiyyətin  üçüncü  müstəqil  qolu  və  ədalətin  bərpası  olmaqdan  çıxaraq 

ələbaxımlı  duruma  düşmüşdür.  Cəmiyyətdə  məhkəmələrə  etibar  ciddi  şəkildə  sarsılmış 

vəziyyətdədır.  

İnsan Hüquqları üzrə  Avropa Məhkəməsi (İHAM) bu  yaxınlarda 2010-ci  il  seçkiləri  ilə 

əlaqədar iş üzrə qərar çıxarmışdır ki, bu da namizədlər üçün seçki hüququnun təmin edilməsində 

məhkəmələr və seçki komissiyalarından həlledici üstünlüyə malikdir.  

Avropa Şurası Nazirlər Komitəsi İHAM tərəfindən pozuntu kimi müəyyən edilmiş seçki 

işləri üzrə baş vermiş pozuntuların struktural/kompleks xarakterli olduğu nəticəsinə gəlmişdir. 

II. GİRİŞ 

 

Demokratik Təşəbbüslər İnstitutu (IDI) 05.11.2013-cü ildə bir qrup tanınmiş hüquqşünas 



və  ictimai  xadim  tərəfindən  yaradılıb.  Rəsmi  qeydiyyatdan  keçmək  üçün  Ədliyyə  Nazirliyinə 

dəfələrlə  müraciət  edilməsinə  baxmyaraq,  qanunsuz  olaraq  təşkilatın  qeydiyyata  alınmasından 

imtina edilmişdir. Ona görə də bununla əlaqədar məhkəməyə müraciət olunmuşdur. Bütün daxili 

məhkəmə  instansiyalarına  baş  vurulsa  da,  məhkəmə  Ədliyyə  Nazirliyinin  imtinasını  qüvvədə 

saxlamışdır. 06 aprel 2015-ci  il tarixdə IDI  hüquqarının təmin olunması üçün İnsan Hüquqları 

üzrə  Avropa  Məhkəməsinə  (IHAM)  müraciət  etmişdir.  Təşkilatın  fəaliyyətinin  əsas  məqsədi 

demokratik təsisatların, vətəndaş cəmiyyəti və seçki institutlarının səviyyəsinin yüksəldilməsinə; 

insan  huquqları  və  ifadə  azadlığının  təmininə;  yerli  özünü  idarənin  təkmilləşməsinə,  ölkənin 

sosial-iqtisadi  və  hümanitar  inkişafına;  bütün  sahələrdə  şəffaflığın  artırılmasına;  problemlərin 

həllində  gənclərin  və  qadınların  rolunun  artırılmasına;  konfliktlərin  dinc  yolla  həllinə  dəstək 

verməklə  sülh  və  barışın  qorunmasına;  Azərbaycan  cəmiyyətinin  demokratik  dünyaya 

inteqrasiyasına yardım etməkdən ibarətdir. 



IDI aşağıdakı istiqamətlər uzrə fəaliyyət gostərir:  

  Demokratik təsisatların formalaşdırılmasına yardım etmək; 

  Vətəndaş cəmiyyətinin inkişafına dəstək olmaq; 

  İdarəetmədə şəffaflığın təmin olunmasına kömək etmək; 

  Liberal islahatların həyata keçirilməsinə təkan vermək; 

  İnsan hüquq və azadlıqlarının təmin olunmasına çalışmaq; 

  Söz  və  mətbuat  azadlığı  da  daxil  olmaqla,  ümumən  ifadə  azadlığının  təmininə  yardım 

etmək; 


  Azad, ədalətli və şəffaf seçkilərin keçirilməsinə yardım etmək; 

  Seçən  və  seçilən  tərəflərlə  mütəmadi  işləmək  və  onlar  arasında  qarşılıqlı  görüş  və 

tədbirlərin keçirilməsinə nail olmaq, seçkili orqanların fəaliyyətini araşdırmaq və tədqiq 

etmək. 


  Cəmiyyətdə humanizmi, bəşəri dəyərləri və sülhü təbliğ etmək; 

  Konfliktlərin dinc yolla həllinə dəstək vermək; 

 

IDI 23 dekabr 2014-cü il tarixdə keçirilmiş Bələdiyyə seçkilərini müşahidə edib. Bu seckilər 



dövründə  78  nəfər  künüllü  muşahidəçiyə  15  təlim  kecirilib  və  onların  seçki  komissiyalarında 

akkreditə olunmaları ucun hüquqi-texniki yardım gostərilib. 

Bundan əlavə, ölkədə seçicilərin sayına dair real vəziyyəti öyrənmək məqsədilə IDI 2014-cü 

ildə “Seçici Qeydiyyatının Auditi” adlı araşdırma  aparmışdır.   SQA seçicilərin qeydiyyatının 

kəmiyyət  və  keyfiyyət  baxımından   monitorinqi  prosesidir.    Araşdırmanın  nəticələrini  2015-ci 

ildə  Azərbaycan və ingilis dillərində kitab formasında nəşr etdirmişdir.

1

 

                                                             



1

 

http://cloud.arqument.az/file/files/KITAB%20CAP%20VARIANTI.pdf



  

 

İDİ  2015-ci  ilin  noyabrın  1-də  keçiriləcək  parlament  seçkilərinin  azad,  ədalətli  və  şəffaf 



keçirilməsinin  təmin  edilməsi  üçün  seçkiöncəsi  mühitin  və  seçki  prosesinin  gedişini 

tənizimləyən  mövcud  qanunvericilik  bazasının  beynəlxalq  standartlar  çərçivəsində  götürülmüş 

öhdəliklərə cavab verməsi istiqamətində araşdırma aparmışdır. Araşdırmanın  ilkin nəticələrinin 

ayrı-ayrılıqda seçkinin  əsas tərəfləri olan 12 siyasi partiya  və təşkilat rəhbərlərilə, 10-dan artıq 

Vətəndaş  Cəmiyyəti  (VC)  liderlərilə  müzakirə  etmişdir.  Görüşlərdən  sonra  araşdırmanı 

yekunlaşdıraraq  18  avqust  2015-ci  il  tarixdə  ölkənin  aparıcı  siyasi  partiya  və  VC  liderlərinin 

iştirakı  ilə  “Seçkilərə  dair  qanunvericiliyin  analizi:  beynəlxalq  normalar,  problemlər  və 

perspektivlər” adında geniş ictimi müzakirə (forum) təşkil etmişdir. Hazırda həmin araşdırmanın 

nəticələri Azərbaycan və ingilis dillərində kitab formasında nəşr edilməkdədir. 

IDI Azərbaycan Respublikasının 12 bölgəsində - Bakı, Sumqayıt, Gəncə, Qazax, Şəki, Qax, 

Cəlilabad, Goycay, Beyləqan, Tərtər və Xacmaz şəhər və rayonlarında, həmçinin Naxçıvan MR 

ərazisində yerli vətəndaş qrupları, habelə mustəqil KİV və yerli QHT-lər ilə əməkdaşlıq edir.  

1  noyabr  2015-ci  ildə  keciriləcək  Parlament  seckiləri  ilə  bağlı    IDI  şərtlər  imkan  verdiyi 

çərçivədə, daxili resurslar hesabına seckilərin muşahidəsilə yanaşı, seçkidə iştirak edən tərəflərin 

–  seçicilərin,  seçki  komissiyasının  üzvlərinin,  siyasi  partiya  nümayəndələrinin,  namizədlərin, 

səlahiyyətli  nümayəndələrin,  vəkil  edilmiş  şəxslərin,  məşvərətçi  səs  hüquqlu  komissiya 

üzvlərinin,  müşahidəçilərin  və  QHT  təmsilçilərinin  maarifləndirilməsinə  yardım  edəcəkdir. 

Həmçinin  qeyd  olunan  tərəflərin  seçki  hüquqlarının  pozulması  zamanı  onlara  hüquqi  yardım 

göstərməyə çalışacaqdır.  

 

III. SİYASİ KONTEKST  

 

Prezidentli  respublika  olan  Azərbaycanda  hakimiyyətin  üç  əsas  qolu  var:  icraedici, 

qanunverici  və  məhkəmə  hakimiyyətləri  (məhkəmə  hakimiyyətindən  başqa  digər  hakimiyyət 

orqanları  seckili  orqanlardır).  Azərbaycan  Respublikası  icraedici  hakimiyyətin  daha  geniş 

səlahiyyət  həyata  keçirdiyi  güclü  prezident  sisteminə  malikdir.  Digər  çoxsaylı  öhdəlikləri  və 

səlahiyyətləri  ilə  yanaşı,  Prezident  Nazirlər  Kabinetini  təyin  edir,  mərkəzi  səviyyədə  icra 

hakimiyyətini  təyin  edir  və  regionlarda  icra  səlahiyyətini  həyata  keçirən  İcraedici 

Hakimiyyətlərin  başçılarını  vəzifəyə  təyin  edir,  vəzifədən  azad  edir  və  onların  səlahiyyət 

dairəsini müəyyən edir. 

Qarşıdan  gələn  seçki  bir  siyasi  qüvvənin  üstünlük  təşkil  etdiyi  bir  mühitdə  baş  verir.  

Parlamentdə təmsil olunan 11 partiyadan biri olan hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) 

rəhbəri hazırkı dövlət başçısıdır və bu partiya 125 yerlik ölkə parlamentində 69 deputatla çoxluq 

təşkil edir. Parlamentdə təmsil olunan sayca ikinci böyük qrup 42 müstəqil deputatdan ibarətdir 

ki, onlar da, adətən, səsvermədə hakim partiyanın tərəfində çıxış edirlər.  Qalan 12 yeri on siyasi 

partiya tutmuşdur. Mövcüd parlamentdə 5 yer hal-hazırda boşdur. Müxalif siyasi partiyalar olan 

Müsavat  və  Azərbaycan  Xalq  Cəbhəsi  Partiyası  (AXCP)  2010-cu  il  seçkilərində  parlamentdə 

təmsil olunmaq imkanını itirmişdirlər. 2009-cu ildə yaradılmış müxalif Respublikaçı Alternativ 

(REAL)  Hərəkatının  sədri  və  prezidentliyə  namizədi  İlqar  Məmmədov  2013-cü  ilin  fevral 

ayından barəsində İHAM-ın dərhal azad olunmasıyla bağlı qərar olmasına baxmayaraq, hələ də 

həbsdə  saxlanılır.  O,  İsmayıllıda  baş  verən  vətəndaş  etiraz  aksiyalarından  bir  gün  sonra  ora 

gedib,  vətəndaşlarla  görüşdüyünə  görə  “hadisələrin  təşkilatçısı”  kimi  qondarma  ittihamla  7  il 

həbs cəzasına məhkum edilib.  

Parlament  seçkiləri  Ermənistanla  Azərbaycab  arasında  davam  etməkdə  olan  Qarabağ 

münaqişəsi və Azərbaycan ərazisinin 20%-ə yaxın hissəsinin işğal olunduğu bir şəraitdə həyata 

keçiriləcək.  Bu  vəziyyət  həmin  ərazilər  üzrə  seçkilərin  keçirilməsini,  xüsusilə  də,  çox  saylı 

məcburi  köçkünlər  üçün  səsvermənin  təşkilini  çətinləşdirir.  Həmçinin  işğal  faktı  Dağlıq 

Qarabağın erməni əhalisinin seçkilərdə iştirakına şərait yaratmağa imkan vermir.   

 


 

 



 

IV. SEÇKİ  SİSTEMİ  VƏ  HÜQUQİ ÇƏRÇİVƏ 

   

A.  SEÇKİ SİSTEMİ 

 

Tək palatalı  parlament olan Milli Məclis beşillik müddət ərzində fəaliyyət göstərən 125 



deputatdan  ibarətdir.  Deputatlar  majoritar  seçki  sistemi  üzrə  birmandatlı  seçki  dairələrindən 

birbaşa seçki hüququ əsasında gizli səsvermə yolu ilə secilirlər. Seçkilərdə ən çox səs toplamış 

namizəd seçilmiş hesab edilir. Əgər seçki dairəsində heç bir namizəd qeydiyyata alınmayıbsa və 

ya  yalnız  bir  namizəd  qeydiyyata  alınıbsa,  o  zaman  həmin  dairədə  seçkilər  təxirə  salınır  və 

proses təkrarlanır. Seçkilərin baş tutmuş hesab edilməsi üçün yetərsay tələb olunmur.  

Əvvəlki  parlament  seçkiləri  7  noyabr  2010-cu  il  tarixdə  keçirilmişdir.  Beşinci  cağırış 

Parlament  seckiləri  29  avqust  2015-ci  il  tarixdə  imzalanmış  Prezident  sərəncamı  ilə  ölkə 

Konstitusiyasının 84-cu maddəsinə uyğun olaraq noyabr ayının ilk bazar günü  - 1 noyabr 2015-

ci ilə təyin edildi.  

 

B.  HÜQUQİ ÇƏRÇİVƏ 

 

2015-ci  il  parlament  seçkilərinin  keçiriləcəyi  əsas  qanunvericilik  Azərbaycan 

Respublikasının  Konstitusiyası  (1995,  son  dəfə  2009-cu  ildə  dəyişikliklər  edilmişdir)  və  Seçki 

Məcəlləsindən  (2003,  son  dəfə  2015-ci  ildə  dəyişikliklər  edilmişdir)  ibarətdir.  Seçkilər  üçün 

hüquqi  çərçivəyə  “Sərbəst  toplaşma  azadlığı  haqqında”  Qanun,  “Televiziya  və  radio  yayımı 

haqqında” Qanun,  “Kütləvi  informasiya  vasitələri haqqında” Qanun,  Mülki Prosesual  Məcəllə, 

Cinayət Məcəlləsi  və  İnzibati Xətalar Məcəlləsinin  müvafiq  müddəaları,  habelə  Mərkəzi Seçki 

Komissiyasının (MSK) normativ xarakterli aktları daxildir.  

 

Seçki Məcəlləsinə əlavə və dəyişikliklər 

 

Bütün növdən olan seçkilərin keçirilməsini tənzimləyən Seçki Məcəlləsi 27 may 2003-cü 

il tarixdə təsdiq edilmiş və qüvvəyə minmişdir. Aradan keçən 12 ildə 17 dəfə Seçki Məcəlləsini 

dəyişdirən  və  ya  əlavələr  edən  təşəbbüslər  Milli  Məclis  tərəfindən  reallaşmışdır.   Ən  son 

dəyişiklik  03 aprel 2015-ci il tarixdə edilmişdir. 

Ümumiyyətlə, son 12  ildə Seçki  Məcəlləsinin  200-dək  müxtəlif  maddəsinə əlavə, dəyi-

şiklik və ya düzəliş edilmiş, yaxud bütünlüklə maddə Məcəllədən çıxarılmışdır. Lakin bütün bu 

addımlar atılmamışdan öncə, cəmiyyətdəki alternativ siyasi fikir daşıyıcılarının, seçki sahəsində 

ixtisaslaşmış ictimai qurumların, beynəlxalq seçki missiyalarının  fikirlərinə əhəmiyyət verilmə-

miş, edilən dəyişikliklər üçün  ictimai konsensus axtarılmamışdır. Halbuki  Məcəllənin qəbulun-

dan keçən 12 ildə cəmiyyətin müxtəlif siyasi təbəqələrindən, ictimai institutlardan, hüquqşünas-

lardan, habelə beynəlxalq və regional təşkilatlardan, onların seçki sahəsindəki peşəkar qurum və 

ekspertlərindən Azərbaycanda seçki sisteminin təkmilləşdirilməsi, seçki məcəlləsinin ciddi şəkil-

də yenilənməsi və ictimai-siyasi konsensus yaradılaraq, cəmiyyətin seçkilərə, onun nəticələrinə 

olan inamsızlığını aradan qaldıracaq səmərəli təkliflər gəlmiş, layihələr hazırlanıb, ictimai müza-

kirələrə çıxarılmış, tövsiyələr təqdim etmişdır. Lakin rəsmi  iradə sahibi olan tərəf  bu təkliflərə 

hər zaman qapısını bağlamış, cəmiyyəti rahatladacaq, siyasi tərəflərdə inam yaradacaq ciddi də-

yişikliklərə getməmişdir.  

Məcəlləyə  edilən  dəyişikliklər  isə  bir  çox  halda  mövcud  olan  normaları  daha  da  anti-

demokratik  vəziyyətə gətirən,  yaxud  imkanları, azadlıqları daraldacaq şəklə salan  normalar ol-

muş, yaxud şəxslərə nəzərən qanunvericiliyə gətirilmişdir. Seçki müddətinin 60 günədək qısal-

dılması, buna uyğun olaraq imza toplama müddətinin 2 dəfə azaldılması, siyasi təşviqat müddət-

lərinin 22 günə salınması, təşviqat üçün mövcud olan platformaların sayının azaldılması, sərbəst 

toplaşma yerlərinin hər rayonda cəmi bir yerə düşürülməsi, dövlət kütləvi informasiya vasitələ-



 

rində təşviqat imkanlarının məcəllədən çıxarılması, könüllü pul depozitinin ləğv olunması  və di-



gər  mövcud imkanların məhdudlaşdırılması  bunlardan, sadəcə, bəziləridir.  

Müsbət  irəliləyiş  kimi  2008-ci  ildə  keçirilmiş  prezident  seçkilərindən  sonra  Mülki 

Prosessual  Məcəlləyə  Seçki  Məcəlləsində  seçki  ilə  bağlı  mübahisələrlə  əlaqədar  məhkəmə 

yurisdiksiyasına  dair  müddəalardaki  ziddiyətlər  aradan  qalxdı  və  bu  müvafiq  müddəanın 

tətbiqini asanlaşdırdı. 

 

MSK-nın normativ xarakterli aktları 



 

Seçki  Məcəlləsinin  25.3-cü  maddəsinin  tələblərinə  əsasən  MSK  öz  səlahiyyətləri 

daxilində  bu Məcəllənin  həyata keçirilməsinə dair təlimatlar  və  metodiki göstərişlər qəbul edir 

və  onları  dərc    etdirir.    “Normativ  hüquqi  aktlar  haqqında”  Azərbaycan  Respublikası 

Konstitusiya Qanununun  4.3-cü  maddəsinə uyğun olaraq,  normativ  hüquqi akt  əsasında qəbul 

edilməlidir  və  onun  müvafiq  normasına  istinad  etməlidir.  Həmin  Qanunun  4.4-cü  maddəsinə 

uyğun  olaraq,  Komissiyanın  aktları  Azərbaycan  Respublikasının  normativ  hüquqi  aktları  ilə  o 

cümlədən  Seçki  Məcəlləsilə  ziddiyyət  təşkil  edə  bilməz.  Ancaq  təsdiq  olunmuş  Komissiyanın 

aktlarının  monitorinqi  zamanı  məlum  olmuşdur  ki,  həmin  aktlarla  seçkilərə  dair  əsas  normativ 

hüquqi  akt  hesab  olunan  Seçki  Məcəlləsinin  tələbləri  arasında  ciddi  uyğunsuzluqlar  var.    Bu 

uyğunsuzluqlar və Seçki Məcəlləsinin tələblərinin daha da məhdudlaşdırılması daha çox “Seçki 

komissiyası  protokolunun  doldurulması”,  “Exit-poll”,  “Seçki  komissiyalarında  şikayətlərin 

araşdırılması”, “Mətbuat qrupu”, “Veb-kamera”  “Səlahiyyətli nümayəndələrinin statusu” 

haqqında olan normativ xarakterli aktlarda rast gəlinir. Bu barədə daha ətraflı məlumatı İDİ-nin 

apardığı araşdırmadan əldə etmək olar. 

. 

 


Yüklə 191,61 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin