Depressiya va suitsid



Yüklə 1,27 Mb.
səhifə1/2
tarix27.04.2023
ölçüsü1,27 Mb.
#103480
  1   2
Depressiya kouching slayd 2


Depressiya va suitsid
304 guguruh talabasi MURODOVA Dilobar
Depressiya ruhiy kasallik boʻlib, u odamda hayotga boʻlgan umidsizlik, odamlarga boʻlgan ishonchsizlik, tushkunlik, yolgʻizlik, stress, toʻxtovsiz xavotirlanish va shu kabi yomon [negative] hissiyotlarni uygʻotishi mumkin. Oʻta jiddiy holatlarda, baʼzilar sigaret chekish, spirtli ichimliklar ichish, meyoridan ortiqcha uxlash kabi yomon illatlar bilan oʻzlarini chalgʻitishga urinishadi. O'spirin yoshidagi bolalarning juda ko'p musiqa tinglashi depressiyadan qiynalishlariga sabab bo'lishi mumkin. Depressiya vaqtida inson ortiqcha miqdorda taom iste'mol qilishi ham mumkin
Depressiya turlari: Bipolyar depressiya — bipolyar buzilishi bilan odamlar past kayfiyat va juda yuqori energiya muqobil muddatlari bor davrlar. Past davr mobaynida ular g'amgin yoki umidsiz yoki energiya etishmasligi kabi depressiya belgilariga ega bo'lishi mumkin. Perinatal va tug'ruqdan keyingi depressiya:" Perinatal " tug'ilgan atrofida anglatadi. Ko'p odamlar bu turga postpartum depressiya deb murojaat qilishadi. Perinatal depressiya bir chaqaloqni keyin homiladorlik davrida va bir yilgacha sodir bo'lishi mumkin. Belgilari orqasida borish qaysi kichik achinish sabab, tashvish yoki stress. Doimiy depressiv buzuqlik: PDD ham dysthymia sifatida tanilgan. PDD belgilari asosiy depressiyadan kamroq. Lekin odamlar ikki yil yoki undan ko'proq vaqt davomida PDD alomatlarini boshdan o'tkazadilar. Premenstrual disforik buzilish: Premenstrual disforik buzilish premenstrual buzilish (PMS) ning og'ir shakli hisoblanadi.
Bu ularning hayz qadar etakchi kun yoki hafta ichida ayollarni ta'sir qiladi. Psikotik depressiya: psikotik depressiya bilan odamlar og'ir depresif alomatlar va delusions yoki gallyutsinatsiyalar bor. Delusions aslida asoslangan emas narsalar e'tiqod bor, gallyutsinatsiyalar ko'rib jalb esa, eshitish, yoki narsalar bilan tegdi his aslida yo'q, deb. Mavsumiy hissiy buzuqlik (SAD): mavsumiy depressiya, yoki mavsumiy hissiy buzuqlik, odatda kech kuzda va erta qishda boshlanadi. Ko'pincha bahor va yoz oylarida ketadi.
Depressiya (lot. depressio — bosilish, susayish) (iqtisodiyotda) — iqtisodiy tanglik natijasida va undan keyin boshlanadigan turgʻunlik davri. Bu davrda i.ch. oʻsmaydi, iqtisodiy jonlanish yuz bermaydi, isheizlar soni koʻpayadi, narxlar bir meʼyorga kelgan boʻlsa ham tovar va xizmatlarga talab past boʻladi. Tovar zaxiralari koʻpaymaydi, uning maʼlum qismi arzon bahoda sotiladi. Arzon sotilgan mahsulotlar oʻrnini qoplash uchun i.ch. harajatlarini kamaytirishga, ish haqini pasaytirishga, mehnat unumdorligini oshirishga qaratilgan choratadbirlar koʻriladi. Tanglikdan keyingi D. iqtisodiy tanglik yakuniy bosqichga oʻtganligini va iqtisodiyotda jonlanishni, soʻngra yuksalishni kutish mumkinligidan darak beradi.
Barchaga ma'lumki, barcha mamlakatlar jadallik bilan rivojlanmoqda ammo bir qancha global muammolar mavjud va xali hanuz o'z yechimini topmagan. Bulardan eng keng ommalashgan muammo sifatida suitsidni keltirish mumkin.
Suitsid-o'z joniga qasd qilish degan ma'noni anglatib,o'z joniga qasd qiluvchilar suitsidentlar nomi bilan ataladi.Bu holatni amalga oshiruvchilarning ko'pchiligi sog'lom ong egalaridir,ularda turli depressiya,oilaviy va moliyaviy muammolar,ruhiy va jismoniy holatlar natijasida shu jarayoni amalga oshiradilar.
Dunyoda har yili millionga yaqin odam o'zini o'ldiradi, 10-20 millionta xudkushlikka omadsiz harakat bo'ladi. Rossiyada har yili 60,000, AQShda taxminan 1,5 barobar ko'proq uchraydi. Yaponiyada 30,000 dan ziyod va Xitoyda 250,000 nafar kishi suitsid oqibatida vafot etadi.
Dunyoda har 40 soniyada bir kishi o'z joniga qasd qiladi, yiliga jami 800 mingdan ortiq kishi o'z hayotiga nuqta qo'yadi.
Hujjatda ta'kidlanishicha, o'n yillik tadqiqot natijalariga ko'ra, ushbu muammo dunyoning barcha mintaqalarida uchrashi va barcha yosh guruhlarida qayd etilishi aniqlangan.
Sayyoradagi o'z joniga qasd qilishlarning uchdan ikki qismi past va o'rtacha daromadli mamlakatlarda sodir bo'ladi. Jahonda 15—29 yoshli yigit-qizlarning o'limi sabablari ichida o'z hayotiga qasd qilish ikkinchi o'rinda turadi.
Umuman olganda, statistik jihatdan suitsidal axloq va aniq psixik buzilish ortasidagi yetarlicha aloqa aniqlanmagan. Sabablar. - dinsizlik; - ma'rifatsizlik
- to'qchilik;- yo'qchilik;- shahvoniy, nafsoniy sevgi;- o'z joniga qasd qilishni muammoning yechimi sifatida ko'rish;
- o'limning haqiqati, qabr azobi, oxirat, qayta tirilish, qiyomat va do'zaxdagi azob -uqubatlardan bexabarlik;
- ruhiy xastalik.
O'zbekistonda aholi suitsidiga quyidagilar sabab bo'lyapti:
-Ruhiy kasallik, asabiy xarakter, xulq-atvorida salbiylik alomatlari yuqori bo'lishi, ruhiyatdagi o'zgarishlar.
-Oilaviy janjallar, xususan, er-xotin, qaynona-qaynotalar, erning qavm-qarindoshlari yoki o'zining boshqa birovlar bilan janjallashib qolishi.
- Moddiy-maishiy jihatdan kam ta'minlanganlik.
Giyohvandlikka ruju qo'yish, sog'lom turmush tarzini yo'lga qo'ya olmaslik.
-Rashk tufayli.
-Ishxonadagi kelishmovchiliklar, boshqa birovning shaxsga tegadigan darajada haqorat qilishi.
- Boshqalar (sevgani bilan janjallashib qolishi, o'qishga kira olmasligi, farzand kasalligi yoki yo'qligi, pulini yo'qotish, boshqalar bilan ziddiyat.
Shu bilan birgalikda, shaxs suitsidal axloqining bir necha xatar omillarini ajratish mumkin: suitsidning avvalgi urinishlari (ushbu odamning); suitsidning oilaviy tarixi;

Yüklə 1,27 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin