Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin



Yüklə 1,42 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/45
tarix02.01.2022
ölçüsü1,42 Mb.
#1383
növüDərs
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   45
QALXAN AORTANIN ANEVRİZMASI 
 
Anevrizmaların  meydana  çıxması  baxımından  vacib  risk  fak-
torları  arasında  arterial  hipertenziya,  anadangəlmə  bikuspid  və  ya 
unikuspid  aorta  qapağı  və  Marfan  sindromu  hesab  olunur.  Anevriz-
maların  yaranmasında  generalizə  olunmuş  ateroskleroz  böyük  rol 
oynayır.Siqaret çəkmək anevrizmanın meydana çıxma riskini artırır.  
Qalxan  aorta  anevrizması  Valsalva  sinuslarının  dilatasiyası  və 
aorta  anulus  dilatasiyasının  birlikdə  göründüyü  vəziyyətlər  annulo-
aortik  ektaziya  olaraq  adlandırılır.Aortada,yaşla  bağlı  fraqmentasiya 
və  tunika  mediada  elastin  itkisi  aorta  divarının  zəifləməsinə  səbəb 
olur.Siqaret  çəkmək  ferment  səviyyələrini  artıraraq  yaşa  dolduqca 
elastin itkisini sürətləndirir.  
Günümüzdə  izolə  aorta  qapaq  çatışmazlığının  ən  sıx  etioloji 
səbəbi qalxan aortanın dilatasiyasıdır.  
Marfan  sindromlu  xəstələrin  75-85%-də  aorta  kökü  və  ya 
qalxan aorta dilatasiyası mövcuddur. Murdoch həmkarları ilə birlikdə 
Marfan  sindromu  tapılan  257  xəstənin  uzun  müddətli  təqiblərində  5 
illik yaşam nisbətinin ancaq 30% olduğunu müəyyən etdilər. Ehlers - 
Danlos sindromlu xəstələrdə isə aorta dilatasiyasının 28% nisbətində 
tapıldığı bildirilmişdir.  


22 
 
Qalxan  aortanın  degenerativ  anevrizmalarının  əmələ  gəlməsinin 
ikinci səbəbi ateroskleroz hesab olunur. Aterom piləklərın varlığı, aorta-
nın medial təbəqəsində elastik liflərin və düz əzələ hüceyrələrinin pozul-
ması və yox olması ilə birlikdə müşahidə olunur. Yerini alan ekstrasel-
lulyar  matriks  və  yağ toxuması  aorta divar  müqavimətini zəiflətməklə, 
anevrizmanın degenerasiyaya uğramasına zəmin hazırlamış olur.  
Qalxan  aortanın  dilatasiyası  ilə  bikuspid  aorta  qapağı  arasında 
ciddi  bir  birlik  mövcuddur.  Bikuspid  aorta  qapağı  olan  xəstələrdə 
aorta  divar  quruluşunda  patoloji  əlamətlər  meydana  çıxır.  Döş  aorta 
anevrizmaları ölümcül bir xəstəlikdir. Qalxan aorta anevrizmalarında 
spontan cırılma  və  ya diseksiya  meydana çıxması  ən qorxulu kliniki 
vəziyyət sayılır.  
Elektrokardioqrafiya ürəkdə dəyişikliklər olmadıqda normal ola 
bilir,lakin,aorta  çatışmazlığı  olan  xəstələrdə  sol  mədəciyin  hipertro-
fiyası  və  yüklənmə  əlamətləri  (ST  depressiyası  və  T  dalğasının 
tərsləşməsi) müşahidə edilir. Döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası zamanı 
asimptomatik  xəstələrdə  bəzən  anevrizma  görmək  mümkün  olur. 
Postero-anterior  rentgenoqrafiyada  genişlənmiş  divararalığı,  traxeya 
və ezofageal yerdəyişmə təyin edilir.  
Exokardioqrafiya  -  qalxan  aorta  anevrizmalarının  diaqnoz  və 
müalicəsində  böyük  bir  rol  oynayır.  Dilatasiya  olmuş  aorta  kökü  və 
ya  aorta  anevrizmalarında,  aorta  qapaq  çatışmazlığının  exokar-
dioqrafik  dəyərləndirilməsi  olmalıdır.  Multiplanar  trans-ezofageal 
izolə  qalxan  aorta  anevrizmaları  ilə  diseksiya  və  ya  intramural 
hematomaları ayırmaqda sürətli və etibarlı bir diaqnostik metoddur.  
Aortaqrafiya  -  aorta  anevrizmasında  hələ  də  istifadə  olunan 
informativ  bir  diaqnostik  metoddur.Bu  zaman  anevrizmanın  qövs 
şaxələri açıqca görünür.  
Komputer  tomoqrafiya  -  intravenoz  kontrast  istifadə  edilərək 
aparılan  müayinədə  aorta  anevrizması  ölçü  və  genişliyinin  dəqiq 
diaqnozunu  verir.  Xüsusilə,  intra-arterial  tromb  və  ya  diseksiya 
varlığında komputer tomoqrafiya tamamlayıcı rol oynayır.  
Koronar  angioqrafiya  40  yaşdan  yuxarı  və  ya  koronar  arteri-
yanın  xəstəlik  simptomları  olan  xəstələrdə,  qalxan  aorta  xəstəlyinin 
dəyərləndirilməsində məsləhət görülür.  
Qalxan  aorta  anevizmalarında  simptomların  ortaya  çıxması  və 
ya kəskin aorta diseksiyasının meydana çıxması təcili cərrahi göstəriş 
hesab olunur.  


23 
 
Anevrizmanın  genişlənməsini  aortanın  cırılmasının  formalaş-
masının ilkin təhlükəli xəbərdarlığı kimi qəbul etmək olar. 
Qaixan  aortanın  birincili  infeksion  (mikotik)  anerizmaları  
nadir  rast  gəlinir.Çox  vaxt  qapaq  endokarditlərindən  sonra  meydana 
çıxır.  
Qalxan aortanın psevdoanevrizmaları-kardial və torakal vaskul-
yar cərrahiyyə əməliyyatlarından sonra rast gəlinir. Toxuma degene-
rasiyası, texniki səhvlər, qreft materialının çatışmazlığı və ya infeksi-
ya  başlıca  səbəbdir.  Diaqnoz  çox  vaxt  döş  qəfəsinin  rentgenoqra-
fiyası və komputer tomoqrafiyası ilə qoyulur.  
Qalxan  aorta  qreftlərinin  infeksiya  ilə  yoluxması  təxminən                   
1-2%-dir.  Aortik  qreftlərdə  infeksiya  yoluxma  risk  faktorları:  cərra-
hiyyə  əməliyyatında  yetərsiz  steril  texnikaların  istifadə  olunması, 
uzun  müddətli  əməliyyat,  massiv  qan  transfuziyası,  peroperativ 
bakteriemiya və reoperasiya hesab olunur.  
  

Yüklə 1,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   45




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin