Dərslik Bakı 2016 layiHƏ Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün "Təsviri incəsənət" fənn kurikulu
Yüklə 30,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün “Təsviri incəsənət” fənn kurikulu- munun əsa sın da hazırlanmışdır. Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün “Təsviri incəsənət” dərslik komplek- tinə daxildir: 1. Dərslik 2. Müəllim üçün metodik vəsait “Təsviri incəsənət” – 9. Ümumtəhsil məktəbləri üçün dərslik. Bakı – 2016, 136 səh. LAYİHƏ LAYİHƏ LAYİHƏ MÜNDƏRİCAT 1. ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 1-2. Pol Sezann: kompozisiya, forma və rəng 8 3-4. Pablo Pikasso: yaradıcılıq mərhələləri 13 5. Vasili Kandinski: abstrakt sənətdə axtarışlar 21 6. Henri Spenser Mur: heykəltəraşlıqda təbiət fəlsəfəsi 27 7. Paul Klee: rəngkarlıqda xətlərin hərəkəti 31 8. Naum Qabo: heykəltəraşlıqda xətlərin həndəsiləşməsi 35 9-10. Salvador Dalı: dahinin sürrealist kainatı 39 11. Xuan Miro: realizmdən rəmzlərə 44 12. Alberto Cakometti: heykəlin zərif silueti 49 2. AZƏRBAYCAN TƏSVİRİ SƏNƏTİNDƏ MÜASİRLİYİN ƏKSİ 13. Mikayıl Useynov: memarlıqda konstruktivizm prinsipləri 58 14. Mircavad Mircavadov: miqyas, rəng və forma 63 15. Ömər Eldarov: gözəllik və harmoniya 67 16. Tahir Salahov: neft mövzusu 71 17. Fazil Nəcəfov: insan obrazında forma axtarışları 75 18. Arif Hüseynov: Azərbaycan nağılı 80 19. Fərhad Xəlilov: Abşeron motivləri 84 20. Sakit Məmmədov: müasir və klassik üslubun sintezi 87 3. ƏTRAFIMIZDA OLAN RƏSSAM YARADICILIĞI 21. Rəssam və teatr sənəti 94 22. Rəsm əsərindən fotoşəklədək 100 23. Fotoqrafiya və kompüter 107 24. Rəssam və kino sənəti 112 25-26. Animasiya sənəti 119 27. Karikatura və şarj: şəkilli əhvalatlar 125 LAYİHƏ D Ə R S L İ K L Ə TA N I Ş L I Q Dərslikdəki mövzular üzrə təlim materialları aşağıdakı ardıcıl- lıqla verilmişdir: 1. İncəsənət haqqında dialoq və Xatırlayın – mövzuya maraq oyadan sual, şəkil, anlayışların çıxarılması əvvəllər qazanıl- mış biliklərə əsaslanır və aktiv fəaliyyətə cəlb edir. 2. Tanış olun – dərs materialı üzərində müstəqil iş və müzakirə üçün verilən məzmun. Burada təsviri sənətin tarixi, onun cə- miyyətdə rolu haqqında məlumatlar, müxtəlif sxem və cədvəl- lər əks olunur. 3. Görkəmli rəssamlar – Azərbaycanın və dünyanın görkəmli təs- viri sənət nümayəndələrinin həyat və yaradıcılığı ilə tanışlıq. 4. Təsviri sənət qalereyası – estetik münasibət bildirmək üçün Azərbaycan və dünya rəssamlarının qrafika, rəngkarlıq, hey- kəltəraşlıq və dekorativ-tətbiqi sənət əsərlərindən nümunələr. 5. Müzakirə üçün suallar – məzmunun mənimsənilməsinə xidmət edən və təfəkkürü fəallaşdırmaq üçün vacib sayılan suallar. 6. Bu, maraqlıdır və Bilirsinizmi? – mövzu ilə əlaqəli olan, dün- yagörüşü genişləndirməyə xidmət edən maraqlı faktlar və ha- disələr öz əksini tapır. 7. Düşünün və izah edin – verilmiş fikrin izahı. 8. Sənətkar məsləhəti – yeni üsul və vasitələrə, praktik və yara- dıcı tapşırıqlarda əməl edilməsi vacib olan qaydalara dair töv- siyələr. 9. Sərbəst iş üçün tapşırıqlar – mövzu ilə bağlı nəzəri və praktik tapşırıqlar; yeni qazanılmış bacarıqların tətbiqi, onların izahı və rəsmin çəkilməsinə yardım edən təsvir ardıcıllığı. 10. Müəyyən edin və Yaradıcı fəaliyyət – maraq və bacarığa görə seçim imkanı verən tapşırıqlar. 11. Özünüzü yoxlayın və Ümumiləşdirici tapşırıqlar – özünüqiy- mətləndirmə və əldə olunmuş nəticələri ümumiləşdirmək üçün verilmiş sual və tapşırıqlar. LAYİHƏ XX əsrin təsviri sənəti bir-neçə cərəyan əsasında inkişaf etmişdir: fovizm, kubizm, abstraksionizm, sürrealizm… Lakin heç bir cərəyan bir-birindən əmələ gəlməmiş, heç biri yenisinin yaranmasına səbəb olmamış, heç bir üslub istiqaməti təsviri sənəti bütövlükdə əhatə etməmişdir. Hər bir cərəyanın taleyi müxtəlif olsa da, yalnız qarşılıqlı təsir göstərməklə onlar XX əsr təsviri sənətinin tarixini yaratdılar. ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 8 Təsviri sənət qalereyası POL SEZANN: KOMPOZİSİYA, FORMA VƏ RƏNG Tanış olun XX əsr təsviri sənətinin səciyyəvi xüsusiyyətlərindən biri – rəssam- ların çoxşaxəli yaradıcılığı, onların yaradıcı axtarışlarının müxtəlifl iyi və ziddiyyətli olması idi. Postimpressionizmin görkəmli nümayəndəsi, fransız rəssamı Pol Se- zann məhz belə rəssamlardandır. Sezann impressionistlərin sərgilərində iştirak etmiş, onların təsvir tərzindən çox şey öyrənmişdir. Lakin im- pressionistlərdən əksinə olaraq, Sezann təsvirlərə ümumiləşdirici xarak- ter verməyi, ümumiyyətlə, dünya haqqında düşüncələrini ifadə etməyi məqsəd seçərək, sabit həcmli formaların, onların konstruktivliyinin, forma və rəngin məntiqi sintezinin çatdırılmasına səy göstərirdi. “Şaftalılar və armudlar”. 1880-ci illərin sonu. A.S.Puşkin adına Dövlət Təsviri Sənət muzeyi, Moskva “Marna sahili”. 1888. Ermitaj, Sankt- Peterburq. 1 Təmiz rəng – rəng dairəsindəki bütün əsas rənglər və onların çalarları. Sezann mənzərələr, portretlər, müxtəlif həyat səhnələri çəkirdi, lakin onun yaradıcılıq prinsipləri natürmortlarda daha dolğun əks olunmuşdur. Rəssam sabit kompozisiya quruluşlarındakı təmiz rəng 1 ardıcıllığının köməyi ilə əşyalar aləminin dəyişməz keyfi yyətlərini, təbiətin əzəmətlili- yini və onun formalarının üzvü bütövlüyünü aydınlaşdırmağa çalışırdı. Postimpressionistlərin yaradıcılığında əsas xüsusiyyətlər hansılar idi? Pol Sezannın əsərlərində rəngin təravəti, formaların ümumiliyi Postimpressionizm cərəyanına aid hansı rəssamları sadalaya bilərsiniz? İncəsənətə dair dialoq Xatırlayın 1-2 LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 9 POL SEZANN: KOMPOZİSİYA, FORMA VƏ RƏNG ROMANTİK DÖVR (1860–1872) Sezannın erkən rəngkarlıq yaradıcılı- ğında tünd, dolğun qara rənglər üstünlük təşkil edirdi. Rəssam öz duyğularını, yaşan- tılarını, çoxqatlı və bədbin fi kirlərini ifadə etməyə cəhd göstərirdi. O, hələ nə rəngə, nə işığa, nə for maya, nə də yaxma lar la işləmə texnikasının icra kamilliyinə malik, buna görə də istədiklərini sona qədər ifadə edə bilmirdi. Onun həmin zamanlarda yaratdığı əsərlərdəki deformasiyaya uğramış fi qurlar qeyri- sabit tarazlığı ilə fərqlənirdi. “Piano çalan qız”. 1868. Rəssamın bacısı Mari və anasının portreti. Ermitaj, Sankt- Peterburq Pol Sezann yaradıcılığını bir neçə mərhələyə ayırmaq olar: İMPRESSİONİST DÖVR (1872–1879) Bu dövrdə Sezann impres sio nist lə rin yaradıcılığı ilə ta nış olur, onun əsərlərin- də rəngin təravəti, ke çid lərin yumşaqlığı hiss olunur. Bu dövr üçün işıq-hava mü- hitinin zərif keçidi və daha işıq lı rəng qamması xarakterikdir. Onun yaradıcı- lığında mənzərə və çiçəkli natürmortlar əsas janra çevrilir. Əsərlər də əşyaların yerləşməsi ba xımından hələ qəliz de yil. Onlarda rəssamın öz bənzərsiz rəng ça- larlarını – tünd gö yümtül mavi və sa- rım tıl narıncının uyğunluğunu yaratdı- ğını görmək mümkündür. KONSTRUKTİV DÖVR (1879–1888) Sezann yaradıcılığının kamilliyi ilə seçilən bu dövrü – onun sənətkarlığı- nın zirvəsi olub, iri formaların və ciddi kompozisiyaların harmonik uyğunluğu ilə fərqlənir. Bu onun rəngkarlığın dahi qurucularından biri olmasını şərtlən- dirmişdir. Sezann öz əsərlərində həndə- si formalardan daha çox istifadə edir və harmoniyanın məğzini vurğulayırdı. “Alma, şaftalı, armud və üzüm”. 1879–1880. Ermitaj, Sankt-Peterburq “Vazada gül dəs tə si”. 1873–1875. Ermi- taj, Sankt- Peterburq LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 10 POL SEZANN: KOMPOZİSİYA, FORMA VƏ RƏNG “Parça və bardaq ilə natürmort”. Təxminən 1899-cu il. Ermitaj, Sankt-Peterburq. SİNTETİK DÖVR (1888–1899) Mənzərə və natürmort bu dövrdə onu uydur ma süjetlərdən daha çox cəlb edirdi. Sezannın natürmortları qəlizli- yi, müx təlif ölçülü ləvazimat və meyvə- lər lə yük lənməsi, onlarda ağırqatlı, sal- la nan rəngbə rəng parçaların yer alması ilə diqqət çəkir. “Mavi mənzərə”. 1900. Ermitaj, Sankt-Peterburq ÖZ-ÖZÜNƏ ƏMƏLƏ GƏLƏN (QƏFİL) RƏNGKARLIQ DÖVRÜ (1900-cü illər) Bu dövr əsərlərin kompozisiya- sının əvvəlcədən düşünülməsi bila- vasitə iş prosesində öz- özünə peyda olması ilə seçilir. Rəssamın cəsarətli sərt palitrasında lirik çalarlar görün- məyə başlayır. Rəssamın öz natürmortlarında istifadə etdiyi əşyalar nə qeyri-adi, nə də təmtəraqlı idi. Zinət, bəzək əşyaları, zərif ipək onu cəlb etmirdi. O, daha çox mey- və, tərəvəz, qab-qacaq çəkirdi. Pol Sezann natürmort janrında təxminən 200 əsər yaratmışdır. Fransa təsviri sənətinin XIX əsrin əsas janrı olan mənzərədən tədricən imtina edərək, natürmorta üz tutmasında heç şübhəsiz Sezannın böyük təsiri olmuşdur. Bilirsinizmi? Sezan dünyanı yeniləşdirməyi arzulayırdı. Onu ətraf mühitin dinami- kası, atmosferdə rəngin dəyişkənliyi, məkan planları maraqlandırmırdı. Onun əsərlərini ayrı-ayrı perspektivli məkanların üst-üstə düşərək qo- vuşması səciyyələndirir. Dəqiq düz xətlərə az rast gəlinir: onlar gah qat- lanır, gah əyilirlər. Sezannın boyaları üç rəngin – yaşıl, mavi, noxudu və təbii ki, bəyaz rənglərin uyarlığıdır. LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 11 POL SEZANN: KOMPOZİSİYA, FORMA VƏ RƏNG Pol Sezann (fr. Paul Cézanne) Həyat xronologiyası Yaşadığı illər Doğulduğu yer Təhsili Üslub və texnika Əsərlərin mövzusu Məşhur əsərləri Müdrik f ikirləri 19.01.1839–22.10.1906 Eks-an-Provans, Cənubi Fransa Eks-an-Provansda bələdiyyə rəsm məktəbi (1858-1860), Parisdə Süis Akademiyası postimpressionizm; rəngkarlıq mənzərə, natürmort, portret “Viktor Şokenin portreti” (1875), “Küçə boyunca ev- lər” (1881), “Estak körfəzi” (1886), “Qırmızı jiletli oğlan” (təxminən 1890), “Kart oynayanlar” (1890- 1892), “İri şam ağacı” (1892-1896), “Sent-Viktuar dağı” (1902-1904) və s. Nə xətlər, nə də formalar mövcuddur, yalnız ziddiyyətlər var. Bu ziddiyyətlər qara və ağ deyil, rəng duyumu ilə əmələ gəlir. Forma çalarların dəqiq nisbəti ilə yaranır. Çalarlar harmonik və ardıcıl düzüldükdə əsər öz-özünə yaranır. GÖRKƏMLİ RƏSSAMLAR Pol Sezannın yaradıcılığı haqqında sayt http://paulcezanne.tumblr.com/ Sezann özünün oxşar düzbucaqlı yaxma sis- temini icad etmişdi: yaxma lövhənin diaqonalı üzrə: adətən yuxarı sağ küncdən aşağı sol küncə enir və bütün kətanı bürüyürdü. Zaman keçdikcə o, yaxmanın istiqamətini təkcə müxtəlif əsərlərdə deyil, həm də eyni əsərin müxtəlif hissələrində də- yişirdi, amma hər sahənin içində yaxmanın eyni formanı saxlamasına və eyni paralel istiqamətdə yayılmasına ciddi diqqət yetirirdi. Yaxmanın bu cür yayılması Sezann rəngkarlığına parça, hətta xalça səthi ilə oxşarlıq, “Medan qəsri” kimi əsər- lərə isə ritmik hərəkət hissi bəxş edir. Bu, maraqlıdır “Medan qəsri”. 1881. Kunsthauz muzeyi. Sürix, İsveçrə Hansı postimpressionist üslubunda fəaliyyət göstərən rəssam özü nə məxsus yaxma sistemi yaratmışdı? O öz əsərlərində bunu necə əks etdirirdi? Düşünün və izah edin LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 12 POL SEZANN: KOMPOZİSİYA, FORMA VƏ RƏNG 3. P.Sezannın yaradıcılığı haqqında əlavə məlumat toplayın və təqdim edin. 1. Karandaşla eskiz 2. Rəngləmə Müəyyən edin 1. P.Sezannın müxtəlif yaradıcılıq dövrlərinin əsas xüsusiyyətləri han- sılardır? Yaradıcı fəaliyyət 2. P.Sezannın natürmortlarından birini təkrarlamağa çalışın. Sənətkar məsləhəti Sezannın əsərini təkrarlayarkən, əvvəlcə onun sadə karandaşla eskizini çəkin. Masa, stul və qatlanmış parçanın yerlərini müəyyən edin. Meyvə və bardağı rəngləyərkən təmiz rənglərdən istifadə edin. Pastel təbaşirlər, quaş, akvarel 3 P.Sezannın əsərləri impressionistlərin əsərlərindən nə ilə fərqlənir? 3 Təsviri sənətin inkişafında P.Sezann hansı rolu oynayıb? Sərbəst iş üçün tapşırıqlar Özünüzü yoxlayın 2 Kubizm – (fr. cubisme, cube – kub) – XX əsrin əvvəlində ilk nəhəng formalist cərəyan. Klassik incəsənətin böhran keçirməsi kubizmin yaranmasını şərtləndirmişdi. Rəssamlar naturanın əsasında sadə həndəsi formaların durduğu fikrini əsas tuturdular. Rəngkarlığa özünəməxsus baxış Sezannı onun müasirlərinin əksə- riyyətindən fərq lən dirir. O, XIX əsrin sonuna xas olan impressionizm üslubu ilə XX əsrin əvvəlinin yeni bədii istiqaməti – kubizm 2 arasında körpü saldı. Təsviri sənətdə yeniliyin əsasını qoyan Sezannın rolu gələ- cək nəsillər tərəfindən layiqincə qiymətləndirildi. Pol Sezann təkcə dahi kompozisiya yox, həm də böyük kolorit ustası idi. Klassisizm və romantizm ənənələrini əsas götürən Sezann onları tam yekdilliyə çatdırmaqla bütöv bir dövrü başa vurdu. Sonrakı nəsillər şək- siz etiraf etdilər ki, Sezann sənət aləmində yeni yol açmışdır. LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 13 “Yelpikli xanım”. 1907. Rusiya, Sankt-Peterburq, Dövlət Ermitaj Muzeyi “Masada çörək və meyvə qabı”. 1909. Bazel Təsviri Sənət Muze- yinin kolleksiyası. İsveçrə “Kraliça İzabo”. 1909. A.S.Puş- kin adına Dövlət Təsviri Sənət Muzeyi. Moskva, Rusiya Təsviri sənət qalereyası Tanış olun Dünyanı həndəsi fi qur formaları vasitəsilə dərk edən primitivizm əs- lində elə kubizmdir. Bu cərəyanın mənbəyi öz əksini yalnız Pol Sezannın rəngkarlıq əsərlərində tapmamışdır. Kubizmin ən məşhur nümayəndələ- rindən biri – şöhrətli Pablo Pikassodur. O, müxtəlif həndəsi formaların birləşməsindən tamamilə yeni və qeyri-adi sənət əsərləri yaradırdı. Pablo Pikassonun yaradıcılığı çox zəngindir. O, dünya təsviri sənət tarixinə kubizmin yaradıcısı kimi daxil olsa da, kubizm onun yaradıcılı- ğındakı dövrlərdən biri və rəssamın yaradıcılığının yalnız on ilini təşkil edir. Primitivizm üslubunda yaradılan əsərlər haqqında nə demək olar? Bu cərəyanın əsas ideyası nədən ibarət idi? Pikassonun əsərlərində sadə həndəsi formalar İncəsənətə dair dialoq Əşyaların formalarının dəyişdirilməsi, onların sadələşdirilməsi, mü- əy yən həndəsi fi qurlara bölünməsi hansı üsluba işarədir? Xatırlayın PABLO PİKASSO: YARADICILIQ DÖVRLƏRİ 3-4 Təsviri sənətin elə bir janrı yoxdur ki, Pikasso orada özünü sınamasın. Onun əsərlərinin rəngkarlıq janrlarına bölünməsi tamamilə şərtidir. Rəs- LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 14 PABLO PİKASSO: YARADICILIQ MƏRHƏLƏLƏRİ ERKƏN İLLƏR (1889–1901) Balaca Pablo artıq üç ya şın dan rəsm çəkməyə hə vəs göstərməyə baş- layır. “Sarı pikador” Pi kassonun öküz döyüşünün təə ssüratı altında yağlı boya ilə çək diyi ilk rəsmlərin- dən biri hesab edilir. MAVİ DÖVR (1901–1905) 1901-ci ilin payızında Pikasso öz fərdi üslubuna doğru sıçrayış edir. Həmin vax tadək o, impressionistlə- rin istedadlı şa gir di və təqlidçisi olmuşdur. 1901-ci il dən mavi dövr başlayır. “Ana və uşaq”. 1901 (20 ya şında). Foqqa Mu ze yi, Harvard İncəsənət Mu zeyi, ABŞ “Sarı pikador”. 1889 (8 yaşında). Oğlu Klod Pikasso nun şəxsi kolleksi yası “Şar üzərində qızcığaz”. 1905 (24 yaşında). A.S. Puşkin adına Dövlət Təsviri Sənət Muzeyi. Moskva, Rusiya ÇƏHRAYI DÖVR (1904–1906) Çəhrayı dövrü çox zaman həm də sirk döv rü adlandırırlar. Pi kas sonun yeni rəngkarlığının sevimli motivlərindən biri – sirk mövzusudur. O, sonsuz sayda arlekin-təlxək və ak ro batların şə- killərini çəkmişdir. samın əsərləri janra görə deyil, onun yaradıcılığının bu və ya digər mər- hələsini müəyyən edən üslub və rənglərin üstünlüyünə görə fərqlənir. Ənənəvi olaraq Pikassonun yaradıcılığını 11 dövrə ayırmaq olar: LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 15 PABLO PİKASSO: YARADICILIQ MƏRHƏLƏLƏRİ AFRİKA DÖVRÜ (1907–1909) Bu dövrdə Pikasso özü üçün arxaik-(köhnə) Afrika incəsənətini kəşf edir və onu öz yaradıcılıq üslubunun təsiri altında dəyişmək zərurətini hiss edir. O, təsvir etdiyi əşyaların formasını sadələş- dirməyə, onları monumental və ifadəli etməyə, per- sonajların simasını deformasiya etməyə başlayır. Bu qısa dövrü bəzən “sezansayağı” adlandırırlar, çünki həmin vaxtlar Pikasso təsvirdə Sezann me- todunu – formaları şar, silindr, konus formasına- dək sadələşdirməyi sınayır. Afrika dövrü kubizmin “ixtirasına” gətirib çıxardı. “Avinyon qızları” Pi- kassonun kubizm üslubunda yaradılmış ilk əsəri sayılır. “Avinyon qızları”. 1905 (24 ya- şında). Müasir İncə sənət Mu- zeyi, Nyu York. ABŞ ANALİTİK KUBİZM (1909–1912) Analitik kubizm dövrü rəngkarlığının fərq- li xüsusiyyətlərindən biri – monoxromluqdur 1 . İkincisi – hər bir detalın dəqiq ifadəsindən imtina etməkdir. Üçüncü fərqləndirici xüsusiyyət – ku- bizmdə perspektiv və onun qanunları yoxa çıxır. Nəyin təsvir edildiyini yalnız tək-tək detalların əlamətinə əsasən anlamaq olar. Pikasso onla- rı “atribut” adlandırırdı. Rəssamlar dünyanın necə göründüyünü deyil, necə qurulduğunu öy- rənmək və analiz – “təhlil etmək” istəyirdilər. “Mandolinalı qız”. 1910 (29 yaşında). Müasir İncəsənət Muzeyi, Nyu-York. ABŞ 1 Monoxrom (yunanca birrəngli) – bir rənglə işlənilmiş; bir rəng daşıyan. 2 Kollaj (fransızca collage) – təsviri sənətdə üsul və texnika. Rəng və fakturaya görə fərqlənən hər hansı bir səth üzərinə yapışdırılmış müxtəlif materiallar. SİNTETİK KUBİZM (1912–1917) Kubizmin bu dövrü təsadüfən sintetik adlan- dırılmayıb – Pikasso öz dekorativ kollajlarını 2 yaradaraq, onları sanki “sintez edir”. Kompozi- siyalar rəngli olur və dekorativləşir. Həmin döv- rdə onun tablolarında şriftlər və tək-tək hərfl ər görünür. “Masada meyvələrlə natürmort”. 1915 (34 yaşında). Kolumbus İncəsənət Muzeyi. ABŞ LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ 16 PABLO PİKASSO: YARADICILIQ MƏRHƏLƏLƏRİ 3 Sürrealizm (fr. surrealisme – “realizmdən üstün”) – XX əsrin birinci yarısında dünya in- cəsənətində bədii istiqamət. Sürrealist rəssamlar xəstə təxəyyülün qarabasmalarını, dəh- şətli yuxuları, mistik görüntüləri incəsənətdə göstərməyi öz qarşılarında məqsəd qoyurlar. Cəfəngiyat və sərsəmlik onlar üçün dünyanın yeganə qanunauyğunluğudur. Onlar hesab edirlər ki, ağlın çaşması yaradıcı proses üçün ideal haldır. Belə incəsənətin məqsədi – ta- maşaçını iradədən, dərrakədən, aktivlikdən məhrum etməkdir. “Olqanın kresloda portreti”. 1917 (36 yaşında). Pikasso Muzeyi. Paris, Fransa KLASSİSİZM DÖVRÜ (1917–1925) Klassisizm – Pikassonun həyat və yaradıcı- lı ğında çox parlaq və zəngin dövrdür. O, on il ər zində altı rus balet quruluşunun bədii tərti ba- tın da iştirak edib. Əhatələndiyi mühit – klassik balet, həm də Roma və bütünlükdə antik memar- lıq klassikasının təsiri onun əsərlərinin üslubu- nu müəyyənləşdirmişdir. Pikasso klassikanın dər hal tanınan, lakin özünəməxsus və bənzərsiz variantını yaratmışdır. SÜRREALİZM 3 DÖVRÜ (1925–1937) Həmin illərdə sürrealizm cərəyanı Pi kas soya tə sir göstərməyə baş la yır. O, qadınların təsvir olunduğu bir neçə tablo çəkir və oradakı forma- ları yaradarkən kubizmin həndəsi tərzi ilə həyati elementlərini birləşdirir. O, Afrika heykəltəraş- lığından aldığı təəssüratlarını kubizm və sürre- alizm üsulları vasitəsilə uyğunlaşdıraraq hey- kəltəraşlıqla aktiv məşğul ol ma ğa davam edir. “Qiraət”. 1932 (51 yaşında). Pikasso Muzeyi. Paris, Fransa 30-cu İLLƏRİN SONU VƏ MÜHARİBƏ DÖVRÜ (1937–1945) O, 1930-cu illərin sonunda, İkinci Dünya mü- haribəsi ərəfəsində, eləcə də onun vətəni İspaniya- nı bürümüş müharibə zamanı xeyli ağlayan qadın portreti çəkir. “Ağlayan qadın”. 1937 (56 yaşında). Teyt qalereyası. London, Böyük Britaniya LAYİHƏ ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ Kataloq: 2016 2016 -> По антикоррупционной работе в поликлинике 2016 -> AZƏrbaycan respublikasi səHİYYƏ naziRLİYİ azərbaycan tibb universiteti 2016 -> Agnela da Cruz Henriques de Barros Wilper Statement (afta 2016) 2016 -> Seks riSKƏ BƏrabər deyiL!! 2016 -> Qastroentrologiya 1 Yaşlı insanlarda qida borusunun uzunluğu təqribən nə qədərdir? 2016 -> Az Book Library Palanik Çak DÖYÜŞÇÜ klubu “Döyüşçü klubu”nun birinci qaydasında deyilir: «“Döyüşçü klubu” barədə heç kimə danışmamaq 2016 -> Az Book Library Filosof Fikri 2016 -> Ubutumire uniib iratumiye abantu, imigwi y'abantu canke amashirahamwe bose bipfuza gushikiriza inkuru hamwe/canke ivyandiko bijanye n'ihonyangwa ry'agateka ka zina muntu hamwe n'ayandi mabi yose vyakozwe I Burundi guhera mu kwezi kwa Ndamukiza Yüklə 30,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|