Əhmədov İlham Səmid oğlu
Yüklə 41,46 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Alfa Blokatorlar
- Hormonal
| 1
Alfa Blokadorlarin Seksual Funksiyalara Təsiri və Erektil Disfunksiyanin Müalicəsində İstifadəsi Aşağı urinar sistem simptomları (AUSS) şikayəti yaşla birlikdə artır və 50 yaşdan yuxarı kişilərin 50%-inə təsir edir. Simptomların şiddəti həyat keyfiyyətinə mənfi təsir etdiyindən müalicə seçimində ən çox diqqət yetirilən kriteriya hesab olunur . Aşağı urinar sistem simptomları xəstənin yuxusuna və sosial həyatına o , cümlədən seksual funksiyalarına da mənfi təsir edir . AUSS/ Benign prostatın xoş hiperplaziyası (PXH) ilə seksual funksiyalar arasındakı bu əlaqəni vurğulayan bir çalışmada xəstələrin 72%-i seksual aktivliyi , 63%-i isə seksual funksiyalarda razılıqlı həyat keyfiyyətinə ən çox təsir edən ilk 7 problem içərisində qəbul edilmişdir . AUSS çalışması seksual problemlərin şiddəti ilə əlaqəli olduğunu göstərir . Son 10 ildə AUSS/PXH üçün müxtəlif tibbi müalicə növləri istifadə olunur və müalicələrin təsiri AUSS şiddəti və urodinamik nəticələrə bağlı olaraq dəyərləndirilir . AUSS/PXH simptomları üçün ən sıx Beynəlxalq Prostat Simptom Testi (BPST) dən istifadə olunur . Seksual funksiyaların həyat keyfiyyətindəki təsiri nəzərə alındığında müalicələrin dəyərləndirilməsində verilən müalicənin seksual funksiyalara təsiri də araşdırılmalıdır . Beynəlxalq Prostat Simptom Testi (BPST) seksual funksiyaları sorğulamaq üçün ən sıx istifadə olunan formalardır . Yaxın zamanda inkişaf etdirilən 4 suallıq kişilərdə seksual funksiyaların dəyərləndirilməsi AUSS/PXH xəstələrində seksual funksiyanı sorğulamaq üçün faydalı ola bilər . Günümüzdə istifadə edilən tibbi müalicələri dəyərləndirərkən müqayisə etmək bir çox səbəblə çətindir . Bu çətinliklər , dəyərləndirmələr üçün istifadə edilən metodların fərqli olmasından , çalışma qrupları arasındakı fərqlərdən və çalışmaların çox bir hissəsinin retrospektiv olmasından qaynaqlanır . Orqanizmdəki
α
reseptorları sidiklik boynu , prostatik stroma və kapsulunda çox yayılmışdır və stimulə edilərkən kontraksiya yaradırlar . α 1 reseptorlarının 3 subtipi var : α 1A , α
1B v
ə
α 1D .
α 1A v ə α 1D reseptorlar
stroma və sidiklik boynunda çoxdursa , α 1A və α
1B vaskulyar düz əzələdə çox olurlar . Alfa blokator müalicəsinin əsasında , α 1 adrenergik sinirlərin sidiklik boynu və prostatik düz əzələlərdə əks-təsir yaradaraq sidiklik çıxım obstruksiyasını yaratdığı hipotezi vardır . AUSS/PXH müalicəsində 4 α 1 reseptor ataqonisti istifadə olunur : Terazosin , Doxazosin , Tamsulosin , Alfazosin . Terazosin və Doxazosin hipertoniyanın müalicəsi üçün inkişaf etdirilmiş və non- uroselekdivdirlər . Tamsulosin və Alfazosin isə funksional olaraq uroselektivdirlər və α 1A və α 1D
2 blokadası yaradırlar . Alfa blokatorların mənfi təsirləri ; Ortostatik hipotoniya , sərsəmlik hissi , yorğunluq , eyakulyasiya problemləri və s aiddir . Eyakulyasiya problemləri içərisində eyakulyasiya olmaması , retroqrad eyakulyasiya və eyakulyat azalmasını sadalamaq olar . α 1
əzələlərində yumşalma yaratması nəticəsində ortaya çıxır .
Mənfi təsir profili müqayisə edildiyində Tamsulosinlin yüksək uroselektivasiyası səbəbindən daha az ortostatik hipotoniya əmələ gətirərkən , daha çox eyakulyasiya problemlərinə yol açtığını görürük . Cədvəl 1’də AUSS/PXH tibbi müalicəsində istifadə edilən dərmanların seksual funksiya , libido və eyakulyasiya üzərinə mənfi təsirləri müqayisə edilmişdir .
Eyakulyasiya (%) Erektil Problemlər (%) Azalmış libido (%)
Alfuzosin
3 1 Doxazosin 0 4 3 Tamsulosin 10 4 Terazosin 1 5 3 Hormonal Finasterid 4 8 Kombinasiya
Alfu/Finasterid 1 8 2 Doxa/Finasterid 3 10 3 Tera/Finasterid 7 9 5 Plasebo 1 4 3
Bir çox çalışma α 1 reseptor antaqonistlərinin seksual funksiya üzərinə olan mənfi təsirlərini araşdırmışdır . Müxtəlif çalışmalarda nisbətlər arasında fərq olmağına baxmayaraq ortaq nöqtələr mövcuddur . Randomize , plasebo kontrollu çalışmalarda Tamsulosin’in 0.4 mq/gün doza ilə Avropa çalışmalarında eyakulyasiya problemləri 4% nisbətində görülərkən , ABŞ’da 11% tapılmışdır . Ancaq, anormal eyakulyasiya səsəbi ilə müalicəni dayandırma nisbəti 3 0.6% kimi aşağı düşmüşdür . Tamsulosin’in dozası 0.8 mq’a qaldırıldığında eyakulyasiya problemləri 18.1%-ə çatır .
Tamsulosin 0.4 mq , Alfuzosin 2.5 mq x 3/gün və plasebo 830 xəstədə müqayisə edildiyində total seksual funksiyanın plaseboya göre artdığı bildirlmişdir . Alfuzosin ilə Tamsulosin arasında seksual funksiyaya təsir baxımından bir fərq aşkar edilməmişdir . Alfuzosin ilə görülən bir illik , prespektiv bir çalışmada gündə 3 dəfə 2.5 mq ilə gündə iki dəfə 5 mq istifadəsi müqayisə edilmiş və seksual funksiya nəticələrinin əsaslı artdığı göstərilmişdir . Doxazosin’in də seksual funksiyalara müsbət təsir etdiyi bildirilir . Bu müsbət təsirin alfa blokatorların kavernoz düz əzələdə boşaldıcı təsirinə bağlı ola biləcəyi düşünülür . Eyni zamanda AUSS şiddəti azaldığı və həyat keyfiyyəti yüksəldiyi üçün seksual funksiyalar müsbət nəticələnir.
Eyakulyasiya pozulmalarının isə sidiklik boynu , eyakulyator kanalların və düz əzələlərinin boşalmasına bağlı olabiləcəyi düşünülür . Bir başqa təsiridə alfa blokatorların qan- beyin bariyerini keçərək mərkəzi sinir sistemindəki α 1 adrenergik reseptorlara təsiri ola bilər . Finasterid bir 5 α reduktaza inhibitorudur . Bir çox çalışma finasteridin seksual və erektil funksiyalara mənfi təsiri olduğunu göstərir . Proscar ilə müalicə zamanı 472 xəstədə 2 il sonunda plasebo ilə 6.3% , finasterid ilə 15.8% erektil disfunksiya bildirmişlər . Seksual olaraq aktiv şəxslərdə AUSS/BPH varsa , finasterid istifadəsinə diqqət etməliyik .
Finasteridin seksual funksiyalara mənfi təsirinin dihidrotestosteron səviyyəsini aşağı salaraq kavernoz toxumada nitrik oksid və nitrik oksid sentazı azaldaraq ortaya çıxdığı deyilə bilər .
Yeni bir 5 α reduktaza inhibitoru olan Dutasterid’in daha selektiv olaraq 5 α reduktaza tip I və II’ni blokada edərək təsirini göstərdiyi bildirilmişdir . Tip II izoenziminə prostat və genital orqanlarda rast gəlinərkən , Tip I isə qaraciyər və dəridə daha çox rast gəlinir . Medical Therapy of Prostatic Symptoms (MTOPS) çalışmasında Dutasteride istifadəsi ilə 2 ildə ED səviyyəsi 7%, plasebo ilə 4% - dir . Zaman keçdikcə bu səviyyə azalmağa başlayır .
Nəticə olaraq , seksual funksiya həyat keyfiyyəti ilə yaxından əlaqəlidir və AUSS/PXH olanlarda müalicə seçimində dərmanların seksual funksiya üzərinə olan təsirləri göz önündə tutulmalıdır .Azərbaycan Tibb Universitetinin Uralogiya kafedrasında 2006 – 2008 illər ərzində 52 xəstəyə tamsulosin 4 mq 2 ay ərzində təyin edilmiş , müalicə zamanı və sonrakı dövrdə seksual funksiyalar dəyərləndirilmişdir . Xəstələr əvvəllcədən eriktin funksiya baxımından dəyərləndirilmişdir . ED- si olan xəstələr əsas qrupa daxil edilməmişlər .
4 Eyakulyasiya pozğunluqları , retroqrad eyakulyasiya , azalmış eyakulyasiya olan 9 xəstədə (5%) müşahidə zamanı yalnız 2 xəstədə mülayim ED (1%) görünmüşdür . Heç bir xəstədə libidonun azalması müşahidə edilmədi . Müalicəni dəyərləndirərkən BEFY testləri istifadə edilmiş və ya xəstələrin özləriylə bir başa danışılmışdır . Beləliklə qərara alınmışdırki , AUSS olan xəstələrin müalicəsi zamanı daha selektiv
α 1
adrenoblokator Omnik-Okas daha , az erektil funksiyalara təsir edir . Lakin eyakulyasiyaya bəzi xəstələrdə mənfi təsir göstərir . Ona görə də erektil funksiyanın qorunması məqsədiylə Omnik – Okas bu tip xəstələrdə təyin olunması tövsiyyə olunur .
Ədəbiyyat 1.
Roehrborn C .G and McConnel J.D . : Etiolog , pathophysiology , epidemiology and natural history of benign prostatic hyperplasia . In: Campbell’s Urology . 8-th ed .Edited by P . C . Walsh , A . B . Retik , E . D .Vaughan , Jr and A . J Wein .Philadelphia : W . B . Saunders Co . chapt . 38 ,pp . 1297 – 1330 , 2002 2.
multinational Survey of the Aging Male (MSAM-7) (abst) AUA annual meeting , Orlando, Florida , May , 2002 3.
MSF – 4 : a fouritem male sexual function questionnaire for patients with benign prostatic hyperplasia . Value Health 4 : 335 – 343 , 2001 4.
: 530-547, 2003 5.
Prescribing information : Flomax capsules . Physicians Desk Reference . Montvale, NJ, Medical Economics pp 974 – 977 , 2002 6.
determine the best options ? Eur Urology suppl 2 : 13 - 19 , 2003 Kataloq: upload -> files -> meqale-fayllari files -> The importance of learning Russian Shahin Boyukaga oglu Alibeyli meqale-fayllari -> Kisi sonsuzluğu haqqında files -> Opća bolnica/ Klinički bolnički centar files -> Adrenoleykodistrofiya Şahin Böyükağa oğlu Əlibəyli Adrenoleukodystrophy meqale-fayllari -> Peyroni xəstəliyi (İndurasiya penis plastika) və onun müalicəsi meqale-fayllari -> AZƏrbaycan urologiya və andrologiya assosiASİyalarinin IX simpoziumu 5 7 iyun 2015 Qəbələ / Azərbaycan meqale-fayllari -> AZƏrbaycan urologiya və andrologiya assosiASİyalarinin IX simpoziumu meqale-fayllari -> Andrologiya və Reproduktiv Təbabət Assosiasiyasının (arta) təşkilatçılığı və Baku Medical Plazanın sponsorluğu ilə DƏYİRMİ masa Yüklə 41,46 Kb. Dostları ilə paylaş:
|