Ekspert sisteml
ə
r
Vikipediya, azad ensiklopediya
Ekspert sisteml
ə
r - konkret predmet sahəsində mütəxəssis biliklərini özündə əks etdirən və az kvalifikasiyalı istifadəçilərə qərara gəlməkdə
m
əsləhətçi olan mürəkkəb kompleks proqramlardır. Belə sistemlər konkret predmet sahəsində az təcrübəli mütəxəssislərə ərar qəbul etməkdə
d
əstək olurlar. Odur ki, belə sistemlərə bəzən qərarların qəbul olunmasını dəstəkləyən sistemlər də deyirlər. Ekspert sistemi –
müəyyən
bilgil
ərə və tətbiq olunduğu sahənin (məsələn, maliyyə və tibb) ekspertləri tərəfindən qoyulmuş analitik
qaydalara əsaslanmaqla həmin
sah
ədə
problemləri həll edən, tövsiyələr (məsləhətlər) verən və hətta qərarlar qəbul edən tətbiqi proqramın bir növü.
Ekspert-insanlar
probleml
əri həll edərkən mühakimə yürütmək qabiliyyətlərindən istifadə edərək faktoqrafik biliklərini tətbiq edirlər. Ekspert sistemində bu iki
əsas prinsip bir-biri ilə əlaqəli olan iki ayrıca komponent kimi gerçəkləşdirilib: biliklər bazası və məntiqi nəticə (çıxarma) mexanizmi. Biliklər
bazası verilmiş mövzuya
aid olan spesifik fakt v
ə qaydaları
təqdim edir, məntiqi nəticə (çıxarma) mexanizmi
isə ekspert sisteminə nəticə
çıxarmağa imkan ver
ən mühakiməyürütmə qabiliyyətini gerçəkləşdirir. Ekspert sistemləri istifadəçi interfeysi və həllin (qərarın) əsaslandırılması
kimi
əlavə vasitələri də özündə birləşdirir. İstifadəçi interfeysləri, başqa tətbiqi
proqramlarda olduğu kimi, sorğuları formalaşdırmağa,
informasiyanı t
əqdim etməyə və sistemlə özgə yollarla qarşılıqlı əlaqədə olmağa imkan verir. Ekspert sistemlərin ən maraqlı komponentlərindən
biri olan
əsaslandırma vasitələri sistemə çıxardığı nəticələri izah etməyə imkan verir; bu vasitələr sistemi hazırlayanlara həmin sistemlərin işini
yoxalmağa imkan verir.