65
SONUÇ
KSEA uygulamasında intratekal levobupivakaine ek olarak kullandığımız 0.1 mg
morfin ya da 20 µg fentanilin, duyusal ve motor blok seviyelerine ulaşma ve gerileme
süreleri açısından aralarında bir fark olmadığı sonucuna vardık. Spinal anestezi
uygulamalarında lokal anesteziklere eklenen opiyoidlerin, ameliyat sırasında anestezi
kalitesini artırdığı ve ameliyat sonrası ilk analjezik gereksinim süresini uzattığı yönündeki
genel kanıya paralel olarak, biz de çalışmamızda iyi kalitede analjezi ve yüksek derecede
hasta memnuniyeti elde ettik. İntratekal lokal anesteziğe ek olarak uygulanan morfinin,
postoperatif dönemde analjezik etkinliğinin fentanile göre daha üstün olduğu
düşüncesinden farklı olarak çalışmamızda her iki opiyoid ajanın ameliyat sonrasında VAS
skorları, ilk analjezik gereksinim süresi ve hasta memnuniyeti açısından benzer olduğunu
gördük.
Hemodinamik parametreler açısından her iki grupta stabil bir seyir gözlendi ve
hipotansif yan etkiler minimaldi.
Yan etki profilinde beklendiği üzere çok ciddi yan etkiler her iki gruptada
gözlenmemekle birlikte, özellikle morfin grubunda bulantı/kusma insidansı fentanil
grubuna göre anlamlı olarak yüksekti. Yine morfin grubunda yanlızca bir hastada görülen
kaşıntının da, istatiksel olarak anlam arzetmemekle birlikte, klinik kullanım söz konusu
olduğunda göz önünde tutulması gereken bir yan etki olduğu düşüncesindeyiz.
Sonuç olarak KSEA uygulamalarında lokal anestezik – opiyoid
kombinasyonlarında morfin ya da fentanil tercihinin analjezik etkinlik , hemodinamik
stabilite açısından benzer olduğu ama düşük riskli yan etkiler gözönüne alındığında
fentanilin, morfine tercih edilebilir olduğu sonucuna vardık.
66
ÖZET
KSEA altında elektif histerektomi ameliyatı geçirecek olgularda intratekal verilen
levobupivakain – morfin ve levobupivakain - fentanilin, motor ve duyusal blok oluşma,
bloğun başlama, gerileme ve sonlanma süreleri, dermatomlara ulaşma süreleri, ilk
analjezik gereksinim süreleri, hemodinamik parametreler üzerine etkileri, komplikasyonlar,
analjezi kalitesi, hasta ve cerrah memnuniyeti açısından karşılaştırmayı amaçladık.
Çalışmamız; ASA I-II, 30-72 yaş arası, elektif histerektomi ameliyatı uygulanacak
toplam 50 olguda gerçekleştirildi. Levobupivakain - morfin uygulanan olgular Grup M
(n:25), levobupivakain – fentanil uygulanan olgular Grup F (n:25) olarak ayrıldı. Her iki
grup arasında yaş, boy, ağırlık gibi demografik özellikler açısından istatistiksel olarak
anlamlı fark yoktu. Her iki gruptaki hastalara el sırtından 20 G kanül ile damar yolu açıldı.
Premedikasyon amacıyla 0,03 mg kg
-1
midazolam intravenöz yoldan yapıldı. KSE blok
öncesi 30 dk. süresince gidecek şekilde 10 ml/kg % 0.9 izotonik NaCl infüzyonu başlandı.
Hastalar ameliyathaneye alınarak standart DII derivasyonunda elektrokardiyografi (EKG),
kalp atım hızı (KAH), noninvaziv sistolik arter basıncı (SAB), diastolik arter basıncı
(DAB), ortalama arter basıncı (OAB) ve periferik oksijen satürasyonu (SpO2)
monitörizasyonu yapıldı Epidural blok öncesi, epidural başlangıç, 5.dk, 10.dk, 15.dk,
30.dk, 45.dk, 60.dk, 90.dk, 120.dk, ameliyat bitimi 15.dk, 30.dk’ lardaki değerleri
kaydedildi.
Hastalara oturur ya da lateral dekübit pozisyon verilip, cilt dezenfeksiyonu
povidone–iyot ile sağlandı. Uygun pozisyonda L
3–4
veya L
4-5
aralığından girilerek %2
lidokain 3 ml (60 mg) ile infiltrasyon anestezisi uygulandı. Epidural aralık 18 G Tuohy
iğnesi ile serum fizyolojik kullanılarak “direnç kaybı” yöntemi ile tesbit edildi. Epidural
aralık saptandıktan sonra 27 G spinal iğne ile Tuohy iğne içinden geçilerek dural
ponksiyon yapıldı. Spinal iğne ile duranın geçildiği hissedilip, serbest beyin omurilik
sıvısının (BOS) akışı gözlendikten sonra kilit sistemi kapatıldı. 30 saniyelik bir sürede M
grubundaki hastalara 3 ml (15 mg) levobupivakain % 0.5 (Chirocaine®, Abbott, Newyork)
+ 0.5 ml (0.1 mg) morfin, F grubundaki hastalara 3 ml (15 mg) levobupivakain % 0.5 + 0.5
ml (20 µg) fentanil (Fentanyl citrate®, Janssen-Cilag, Belçika) subaraknoid aralığa enjekte
edildi. Subaraknoid enjeksiyonun tamamlanmasından sonra 27 G spinal iğne çıkarıldı.
67
Epidural kateter Tuohy iğnesinin içinden kranial yönde ilerleyecek şekilde epidural
boşlukta 2-3 cm ilerletilerek tespit edildi. İşlem bitiminden sonra hastalar supin pozisyona
getirilerek baş tarafları 30
o
yukarı kaldırıldı. Sempatik blok buz testi ile, duyusal blok
seviyesi orta klaviküler hatta bilateral "pin-prick" testi ile, motor blok seviyesi ise
Modifiye bromage skalası ile, lokal anestezik verilmesi sonrası, her iki dakikada bir
değerlendirildi. Bu takiplerle duyusal blok başlama, duyusal bloğun T
6
’ ya ulaşma süresi,
motor blok başlama, gerileme, duyusal blok iki segment gerileme süresi, ilk analjezik
ihtiyaç süresi, bulantı-kusma, hipotansiyon, bradikardi gibi yan etkiler, hasta ve cerrah
memnuniyeti, analjezi kalitesi kaydedildi. İstenilen anestezi düzeyi T
6
olarak belirlendi ve
"pin-prick" testi ile kontrol edilip ameliyat başlatıldı.
Duyusal bloğun başlama zamanı olarak L
1
dermatomundaki duyu kaybı olduğu an,
iki segment gerileme zamanı olarak da duyusal bloğun ulaştığı en yüksek dermatomdan
iki dermatom gerilediği zaman kabul edildi. Motor blok üst seviyesi; iki grupta da
Bromage 3’e ulaşma süresi olarak belirlendi. Motor blok geri dönüşüm zamanı olarak
hastanın ulaştığı en yüksek motor blok skalasından bir puan gerilediği zaman
değerlendirildi. Cerrahi işlem başladıktan sonra ağrı şiddetini belirlemek amacıyla Vizüel
analog skala (VAS) kullanıldı. Hastalardan ağrı şiddetleri için 0'dan 10'a kadar bir numara
vermesi istendi. Bu değerlendirme; 0-4: iyi, 5-7: orta, 8-10: kötü olarak gruplandırıldı.
Hastaların ameliyat sonrasındaki dönemde ilk analjezik ihtiyacına kadar geçen süre
kaydedildi. Hastaların analjezik ihtiyacı VAS değeri 5 ve üzeri olduğu zaman kabul edildi.
Hasta ve cerrah memnuniyeti, cerrahi işlem bitiminde hastaya ve cerraha memnuniyet
skoru sorularak değerlendirildi.
Grupların duyusal ve motor blok başlama ve gerileme süreleri, ilk analjezik ihtiyacı
süresi, hasta ve cerrah memnuniyeti ve KAH, SAB, DAB, OAB, SPO2 değerleri arasında
istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmedi (p>0.05).
Her grup kendi içinde SAB, DAB, OAB KAH ölçümleri açısından bazal değerlerle
karşılaştırıldı istatistiksel olarak anlamlı (p<0.05) derecede düşmeler gözlendi. Ancak bu
düşmeler M grubunda 2 ve F grubunda 3 hastada efedrin kullanımını, M grubunda 3
hastada atropin kullanımını gerektirecek düzeyde oldu.
68
Grup M de bulantı varlığı 12 (%48) grup F den 4 (%16) istatistiksel olarak anlamlı
derecede yüksek bulundu (p=0,015).
Sonuç olarak KSEA uygulamalarında lokal anestezik – opiyoid
kombinasyonlarında morfin ya da fentanil tercihinin analjezik yeterlilik, hemodinamik
stabilite açısından benzer olduğuna ama düşük riskli yan etkiler gözönüne alındığında
fentanilin, morfine tercih edilebilir olduğu kanaatine vardık.
69
KAYNAKLAR
1. Kayhan Z. Klinik Anestezi. 3. baskı, Istanbul: Logos yayıncılık, 2004; 267, 77
2. Morgan E. Klinik Anesteziyoloji 3. Baskı Güneş Kitapevleri Ltd 2004; 253-80.
3. Rawal N, Holmstrom B. The combined spinal-epidural technique. Best Pract Res
Clin Anaesthesiol. 2003;17(3):347-64. Review.
4. Erdine S : Rejyonel Anestezi Nobel Tıp kitapevleri Ltd 2005; 185-91
5. Hodgson E. Combined spinal/epidural anesthesia. Middle East J Anesthesiol.
2003;17(1):103-12. Review.
6. King HK, Huntington C, Louis-Jacques M. Combined epidural – spinal - general
anesthesia. Reg Anesth. 1995; 20(6): 548.
7. T.M.Cook Combined epidural-spinal techniques Review Article Anaesthesia,
2000; 55-64.
8. Kalso E. Effects of intrathecal morphine, injected with bupivacaine on pain after
orthopaedic surgery. Br J Anaesth 1983; 55: 415-22.
9. Dahlgreen G, Hulstrand C, Jakobsson J, et all: Intrathecal sufantanil, fentanyl or
placebo added to bupivacaine for caesarian section. Anesth Analg 1997; 85: 1288-
93.
10. Leighton BL, Arkoosh VA, Huffnagle S, Huffnagle HJ, Kinsella SM, Norris
MC. The dermatomal spread of epidural bupivacaine with and without prior
inthrathecal sufentanil. Anesth Analg 1996; 83: 526-29.
11. Maves TJ, Gebhart GF: Antinociceptive synergy between intrathecal morphine
and lidocaine during visceral and somatic nociception in rat. Anesthesiology 1992;
76: 91-99.
12. Frase HM, Chapman V, Dickenson AH: Spinal local anaesthetic actions on
afferent evoked potentials and wind-up of nociceptive neurones in the rat spinal
cord: Combination with morphine produces marked potentiation of nociception.
Pain 1992; 49: 33-41.
13. Chaney MA: Side effects of intrathecal and epidural opioids. Can J Anaesth 1995;
42: 891-903.
14. Liu S, Chiu AA, Carpenter RL et all: Fentanyl prolongs lidocaine spinal
anesthesia without prolonging recovery. Anesth Analg 1995; 80: 730-34.
15. Vaghadi H, Mcleod DH, Mitchell GWE et all: Small-dose hypobaric lidocaine-
fentanyl spinal anestesia for short duration outpatient laparoscopy. II. Optimal
fentanyl dose. Anesth Analg 1997; 84: 65-70.
16. Erdine S. Peridural Anestezi, Sinir Blokları. İstanbul: Emre matbaacılık; 1993,
178-209.
17. Barash PG, Cullen BF, Stoelting RK. Handbook of Clinical Anesthesia. (Çeviri
ed.) Elar Z, Karcı A, Öztekin S. Epidural ve Spinal Anestezi, Klinik Anestezi El
Kitabı. 3.baskı. İstanbul: Logos Yayıncılık; 1997; 239.
70
18. Katz J. Atlas of Regional Anesthesia. Spinal and Epidural anatomy. A publish
division of Prentice- Hall United States of America 1985; 425-89
19. Prof Dr. Orhan Kuran ; Normal Anatomi, 1986; 235-46.
20. Soresi AL. Episubdural anesthesia. Anesth analg 1937; 16: 306-10
21. Curelaru I. Long duration subarachnoid analgesia with continuous epidural
blocks. Prakt Anaesth 1979;14: 71-8
22. Coates MB. Combined subarachnoid and epidural techniques. Anaesthesia 1982;
37: 89–90
23. Eldor J, Brodsky V : Danger of metallic particles in the spinal epidural spaces
using the needle-through-needle approach (letter ). Acta Anaesthesiol Scand. 1991;
35 :461-3.
24. Suzuki N, Koganemaru M, Onizuka S, et al. Dural puncture with a 26-gauge
spinal needle affects spread of epidural anesthesia. Anesth Analg 1996; 82: 1040-2.
25. Grene NM. Physiology of spinal Anesthesia 4th editons Williams- Wilkins, 1993;
123-45.
26. Bridenbauugh P.O, Grene N.M, Brull S.J. : Spinal (Subarachnoid) Neural
Blockade. Neural Blockade in Clinical Anesthesia and management of pain M.J
.Cousine, P.O Bridenbaugh (Eds) 3rd edition. Lippincott Raven.1998; 203-41.
27. Tahtaci N, Neyal Combined spinal and epidural anaesthesia in elderly patients. Int
J Clin Pract. 2002; 56(9): 655-8.
28. Leeda M, Stienstra R, Arbous MS, Dahan A, Th Veering B, Burm AG, Van
Kleef JW. Lumbar epidural catheter insertion: the midline vs. the paramedian
approach. Eur J Anaesthesiol. 2005; 22(11): 839-42
29. Willis RJ : Caudal Epidural Blockade. In Cousins MJ, Bridenbaugh DO ( eds
):Neural Blockade. Philadelphia, JB Lippincott, 1988; 376-77.
30. Figueredo E. [Techniques for identifying the epidural space] Rev Esp Anestesiol
Reanim. 2005; 52(7): 401-12. Review.
31. Scott DB Identification of the epidural space: loss of resistance to air or saline?
Reg Anesth. 1997; 22(1): 1-2.
32. Ames WA, Hayes JA, Petroz GC, Roy WL. Loss of resistance to normal saline is
preferred to identify the epidural space: a survey of Canadian pediatric
anesthesiologists. Can J Anaesth. 2005; 52(6): 607-12.
33. Lang SA. The use of air for the identification of the epidural space. Reg Anesth
Pain ed. 2001; 26(4): 383.
34. Hogan QH, Prost R, Kullier A, Taylor ML, Liu S, Mark L : Magnetic
resonance imaging of cerebrospinal fluid volume and the influence of body habitus
and abdominal pressure. Anesthesiology 1996; 84: 1341-9.
35. Kayaalp O. Rasyonel tedavi yönünden tıbbi Farmakoloji. 2.Cilt. 4.Baskı, Ankara:
Feryal Matbaacılık San.ve Tic.Ltd. Şti .,1988.
36. Rawal N, Van Zundert A, Holmstöm B, Crowhurst JA. Combined spinal-
epidural technique. Reg Anesth 1997; 22: 406-23.
71
37. Felsby S, Juelsgaard P. Combined spinal epidural anesthesia. Anesth Analg 1995;
80: 821-6.
38. Hodgkinson R, Total spinal block after epidural injection into an interspace
adjacent to an inadvertant dural perforation. Anesthesiology 1981; 55: 593-5.
39. Rawal N, Susetio J, Wesstöm G. Epidural versus combined spinal epidural block
for cesarean section. Acta Anaesthesiol Scand 1988: 32; 61-6.
40. Ramsay M, Roberts C. Epidural injection does cause an increase in CSF pressure.
Anesth Analg 1991; 73: 668.
41. Dirkes WE, Rosenberg J, Lund C, Kehlet H. The effect of subarachnoid
lidocaine and combined subarachnoid lidocaine and epidural bupivacaine on
electrical sensory thresholds. Reg Anesth 1991; 16: 262-4
42. Collins VJ: Local anesthetics: Principles of Anesthesiology. 3th Edition. Collins
VJ (ed) Lea & Febiger, Philadelphia 1993; 1232-81
43. Kayhan Z: Lokal/ bölgesel anestezi yöntemleri: Klinik Anestezi. 2. Baskı. Logos
Yayıncılık, İstanbul 1997; 270-3
44. Morgan GE, Mikhail MS, Murray MJ, Larson CP. Local anesthetics, Clinical
Anesthesiology. 3rd edition. Los Angeles: The McGraw-Hill Companies; 2002,
253-344.
45. Erdine S. Periferik Sinir Fizyolojisi ve Lokal Anestezik Ajanlar, Sinir Blokları.
İstanbul: Emre matbaacılık; 1993; 49-80.
46. Veering B, Strichartz G R. Local Anesthetics.In:Brown D L. Regional Anesthesia
and Analgesia.Philadelphia. 1996; 188-207.
47. McCellan KJ, Spencer CM: Levobupivacaine. Drugs 1998; 56: 355-62
48. Foster RH, Markham A: Levobupivacaine: A review of its pharmacology and use
as a local anaesthetic. Drugs. 2000; 59: 531-79
49. Tucker GT, Mather LE: Properties, absorbtion and disposition of local anesthetic
agents: Neural Blockade in Clinical Anesthesia and Management of Pain. 3 th
edition. Cousins MJ. Bridenbaugh PO (eds) Lippincott-Raven, Philadelphia 1998;
55-95.
50. Gristwood RW, Greaves JL. Levobupivacaine: a new safer long acting local
anaesthetic agent. Expert Opin İnvest Drung 1999; 8: 861-76.
51. Bardsley H, Gritswood R, Watson N et al: The local anaesthetic activity of
levobupivacaine does not differ from racemic bupivacaine (Marcaine): first clinical
evidence. Expert Opin Invest Drug. 1997; 6: 1883-85
52. McLeod GA, Burke D. Review Article: Levobupivacaine. Anaesthesia 2001; 56:
331-41.
53. Morrison SG, Dominguez JJ, Frascarola P, et al. A comparison of the
electrocardiographic cardiotoxic effets of racemic bupivacaine, levobupivacaine,
and ropivacaine in anesthetized swine. Anesth and Analg 2000; 90: 1308-14.
54. Van F, Roln PE, Brennan N, et al. Differential effects of levo and racemic
bupivacaine on the EEG in volunteers (abstract). Region Anesth Pain Med Suppl.
1998; 23: 48.
72
55. Huang YF, Pryor ME, Mather LE, et al. Cardiovascular and central nervous
system effets of intravenous levobupivacaine and bupivacaine in sheep. Anesth
Analg 1998; 86: 797-804.
56. Simonetti MPB, Fernandes L. S(-) bupivacaine and RS(±) bupivacaine: a
comparison of effects on the right and left atria of the rat (abstract). Reg Anesth
Suppl 1997; 22: 58.
57. Gunter JB, Gregg T, Varughese AM et al: Levobupivacaine for ilioinguinal/
iliohypogastric nevre block in children. Anaesth and Analg.1999; 89: 647-649
58. Cox CR, Faccenda KA, Gilhooly C et al: Extradural S (-)-bupivacaine:
comprasion with racemic RS-bupivacaine. Br J Anaesth. 1998; 80: 289-93
59. Kopacz DJ, Allen HW, Thompson GE: A comparasion of epidural
levobupivacaine with 0.75 % racemic bupivacaine for peribulbar anaesthesia.
Anaesthesia. 1998; 53: 1160-4
60. Abbott Laboratories. Chirocaine 2.5 mg/ml: Summary of product characteristics.
Cambridge. UK, 1999
61. Purdue Pharma L.P. Chirocaine (levobupivacaine injection) prescribing
information. Norwalk (CT). USA, 1 Dec 1999.
62. Burke D. Kennedy S. Bannister J. Spinal Anesthesia with 0.5% s (- ) bupivacaine
for elective lower limb surgery. Region Anesth Pain Med 1999; 24(6): 519- 23.
63. Sover RB, Phelps R W. Opioid and Nonopioid Analgesics.In: Brown D L.
Regional Anesthesia and Analgesia.Philadephia:1996; 319-56.
64. James MK, Feldman PI, Schuster JV. Opioid reseptor activity of G187084 B,a
novel ultra-short acting analgesic, in isolated tissues. J.Pharmacol Exp Ther 1991;
259: 712-8.
65. Bailey PL, Stanley TH. Pharmacology of intravenous narcotic anesthetics. In:
Anesthesia, Miller RD (ed), Churchill Livingstone, New York, 1986; 745-97
66. Berek JS. Novak Jinekoloji. 13. baskı. İstanbul. Nobel Tıp Kitabevleri, 2004.
67. Crews JC, Foreman AS, Weller RS et al: Onset, duration and dose tolerability of
levobupivacaine 0.5 % for axillary brachial plexus neural blockade (absract).
Anaesthesiology.1998; 89(3A) Suppl: A 894
68. Leighton BL, DeSimone CA, Norris MC, Ben-David B: The combination of
fentanyl and morphine intrathecally provides rapid onset of profound, prolonged
analgesia. Anesth Analg 1989; 69: 122-5.
69. Adkisson GH, Waters JH, Burger GA: Fentanyl added lidocaine results in higher
spinal anesthetic levels (abstract). Anesth Analg 1993; 76: S2.
70. Alahuhta S, Kangas-Saarela T, Hollmen AI, Edström HH: Visceral pain during
cesarean section under spinal and epidural anaesthesia with bupivacaine. Acta
Anaesthesiol Scand 1990; 34: 95-8.
71. Tejwani GA, Rattan AK, Mc Donalds JS: Role of spinal opioid reseptors in the
antinociceptive interactions between intratecal morphine and bupivacaine. Anesth
Analg 1992; 74: 726-34.
73
72. Penning JP, Yaksh TL: Interaction of intratecal morphine with bupivacaine and
lidocaine in the rat. Anesthesiology 1992; 77: 1186-2000.
73. Karaman S, Kocabas S, Uyar M, Hayzaran S, Firat V, The effects of sufentanil
or morphine added to hyperbaric bupivacaine in spinal anaesthesia for caesarean
section, Eur J Anaesthesiol 2006; 23: 285-91.
74. Palmer CM, Emerson S, Volgoropolous D, Alves D. Dose-response relationship
of intrathecal morphine for postcesarean analgesia. Anesthesiology 1999; 90: 437-
44.
75. Cowan CM, Kendall JB, Barclay PM, Wilkes RG, Comparison of intrathecal
fentanyl and diamorphine in addition to bupivacaine for caesarean section under
spinal anaesthesia, Br J Anaesth 2002; 89: 452-8.
76. Sibilla C, Albertazzi P, Zatelli R, Martinello R. Perioperative analgesia for
cesarean section: Comprasion of intratecal morphine and fentanyl alone or in
combination. Int J Obstet Anesth 1997; 6: 43-8.
77. Gürkan Y, Canatay H, Ozdamar D, Solak M, Toker K. Spinal anesthesia for
arthroscopic knee surgery. Acta Anaesthesiol Scand. 2004 Apr; 48(4): 513-7.
78. Abouleish E, Rawal N, Fallon K, Hernandez D, Combined intrathecal morphine
and bupivacaine for cesarean section, Anesth Analg 1988; 67: 370-4.
79. Yegin A, Sanli S, Hadimioglu N, Akbaş M, Karsli B. Intrathecal fentanyl added
to hyperbaric ropivacaine for transurethral resection of the prostate. Acta
Anaesthesiol Scand. 2005 Mar; 49(3): 401-5.
80. Atallah MM, Shorrab AA, Abdel Mageed YM, Demian AD. Low-dose
bupivacaine spinal anaesthesia for percutaneous nephrolithotomy: the suitability
and impact of adding intrathecal fentanyl. Acta Anaesthesiol Scand. 2006 Aug;
50(7): 798-803.
81. S. Lane, P. Evans, Z. Arfeen, U. Misra: A comparison of intrathecal fentanyl and
diamorphine as adjuncts in spinal anaesthesia for Caesarean section. Anaesthesia,
2005; 60: 453-457
82. Kallio H, Snall EV, Suvanto SJ. Spinal hyperbaric ropivacaine-fentanyl for day-
surgery. Reg Anesth Pain Med. 2005 Jan-Feb; 30(1): 48-54.
83. Sites BD., Beach M., Biggs R., et al. Intrathecal Clonidine Added to a
Bupivacaine - Morphine Spinal Anesthetic Improves Postoperative Analgesia for
Total Knee Arthroplasty, Anesthesia Analgesia 2003; 96: 1083 - 8.
84. Kang FC, Tsai YC, Chang PJ. Subarachnoid fentanyl with diluted small dose
bupivacaine for cesarean section delivery. Acta Anaesthesiol Scand 1998;36:207-
14.
85. Kahveci ŞF, Şahin Ş. Sezaryende spinal anestezide bupivakain ve fentanil
kombinasyonu. Türk Anest ve Rean. Cem. Mec. 1994; 22: 1.
86. Swart M, Sewell J, Thomas D. Intrathecal morphine for caesarean section: an
assesment of pain relief, satisfaction and side-effects. Anaesthesia 1997; 52: 364-
81.
74
87. Zakowski M, Ramanathan S, Khoo P, Turndorf H. Plasma histamine with
intraspinal morphine in Cesarean section. Anesth Analg 1990; 70: 448.
88. Abouleish EL, Apnea following intrathecal morphine :a case report, Br J Anaesth
1989; 70: 390-4.
89.
Arai YC, Ogata J, Fukunaga K, Shimazu A, Fujioka A, Uchida T, The effect of
intrathecal fentanyl added to hyperbaric bupivacaine on maternal respiratory
function during Cesarean sect
ion, Acta Anaesth Scand 2006; 50: 364-7.
Dostları ilə paylaş: |