Erkən Postnatal Ontogenez Və Təcrübi Hipoksiya Zamanı Qanda Qlükoza Homeostazı E. C. Mehbalıyeva



Yüklə 473,91 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix04.01.2017
ölçüsü473,91 Kb.
#4487

АМЕА-nın Xəbərləri (biologiya və tibb elmləri), cild 71, №1, səh. 117-120 (2016)

 

117 



Erkən Postnatal Ontogenez Və Təcrübi Hipoksiya Zamanı  

Qanda Qlükoza Homeostazı 

 

E.C. Mehbalıyeva 

 

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti, Üzeyir Hacıbəyli küç.,  68, Bakı AZ 1000, Azərbaycan;  



E-mail: Mehbaliyeva79@gmail.com 

 

Tədqiqat göstərdi ki, normal inkişaf edən ikiaylıq erkək və dişi dovşan balalarının qanında gün ərzin-

də qlükozanın səviyyəsi çox xarakterik dinamika üzrə dəyişilir. Bu yaşda qlükozanın qandakı miqdarı 

günün müxtəlif vaxtlarında (səhər, günorta və axşam) təxminən eynidir və ritmik xarakter kəsb etmir, 

cinsə görə kəskin fərqlər müşahidə olunmur. Hipoksiyanın ağır forması bu azyaşlı heyvanların orqa-

nizmində qanın qlükoza homeostazı əvvəl hiper, sonra isə hipoqlikemik reaksiyaları üzrə dəyişdirir və 

heyvanın cinsi bu tip reaksiyaların inkişafında əhəmiyyətli rol oynamır.  Güman edilir ki, kəskin ok-

sigen  çatışmazlığı  zamanı  toxumalarda  qlükozanın  mənimsənilməsi  ilk  anlarda  zəiflədiyindən  qanda 

hiperqlikemik vəziyyət yarana bilər.  

  

Açar sözlər: Hipoksiya, qan, qlükoza homeostazı, hipe-, və hipoqlikemiya 

 

 

GİRİŞ 

 

Qlükoza insan və heyvanların orqanizmində ən 



mobil enerji substratı olmaqla yanaşı  toxumalarda 

qlikogenin biosintezində, hüceyrədaxili  biokimyəvi 

proses  və  çevrilmələrdə  fəal  iştirak  edir.  Qlükoza-

nın hüceyrələrdə anaerob parçalanması (qlikoliz) və 

mitoxondrial metabolik tsikldə (Kreps tsikli) oksid-

ləşməsi  hesabına  orqanizm  kifayyət  qədər  enerji 

(ATF)  əldə  edir  (Ленинджер,  1985).  Hesab  edilir 

ki, hüceyrələr tərəfindən istifadə edilən qlükoza  ilə 

molekulyar oksigen (O

2

) arasında müəyyən kəmiy-



yət  asıllığı  var  və  orqanizmin  ümumi  homeosta-

zının  fiziki-kimyəvi  və  fizioloji  təşküllündə  bu 

asıllıq mühüm rol oynayır.    

Qanda  və  hüceyrələrdə  qlükozanın  miqdarı 

müxtəlif səbəblərdən dəyişə bilər. Yaşlı orqanizmin 

qanında  gün  ərzində  qlükozanın  səviyyəsi  tez-tez 

tərəddüd  edir  (Хватова  и  др.,  1983),  hiper-  və  ya 

hipoglikemik reaksiyalar müşahidə olunur (Долгов 

и  др.,  2006).    Müvafiq  tənzimləyici  mexanizmlər 

təcili  surətdə  onun  nisbi  tarazlıq,  -  homeostatik 

vəziyyətini təmin edir, nəticədə orqanizmdə normal 

qlükoza homeostazı bərpa olunur. Qandqa qlükoza-

nın tənzimi bəzi səciyyəvi xüsusiyyətlərə malikdir. 

R.R.Wolfe radioizotop metodundan istifadə edərək 

müəyyənləşdirmişdir ki, heyvan orqanizmində nor-

mada  yenidən  əmələ  gələn  qlükozanın  15-20%-i 

energetik və digər mübadilələrdə sərf olunmur, or-

qanizmə  hormonlar, emosional stres, fiziki yük və 

sair  faktorlar  təsir  etdikdə  belə  dəyişməz  fizioloji 

“konstant” kimi qorunur (Wolfe, 1989).  

Bəzi  tədqiqatçılar  belə  güman  edir  ki,  qanda 

qlükozanın  gün  ərzində  dəyişməsi  sutkalıq  (sirka-

dian)  bioritmə  tabedir  (Əliyeva  və  b.,  2009;  Far-

hadi, 2008). Orqanizmin yaş və cins xüsusiyyətləri 

ilə qanda qlükozanın qatılığı arasında müəyyən kor-

relyasiya  olduğu  haqda  faktlar  mövcuddur  (Hers, 

1990).  Bu  kimi  təsəvvürlər  fiziologiya  və  təbabət 

üçün müəyyən maraq və əhəmiyyət kəsb edir.  

Qanın qlükozası çox həssas və reaksiyaya me-

yilli  homeostatik  göstəricidir.  Tədqiqatlardan  mə-

lum olur ki, bəzi ekstremal faktorlar və patoloji hal-

lar  qlükoza  homeostazı  və  onu  tənzimləyən  mexa-

nizmi poza bilər. Orqanizmdə oksigen çatışmazlığı, 

(hipoksiya) məhz belə  mənfi təsirə malik olan fak-

torlardan  biri  sayılır.  Orqanizm  üçün  təhlükəli  hi-

poksik  vəziyyət  müxtəlif  şəraitlərdə  və  bütün  yaş-

larda yaranır, ona dözümlülük isə daha çox növü və 

fərdi xarakter daşıyır, yaşla əlaqəlidir, posthipoksik 

reaksiyaların  dayanıqlığı  isə  qısa  və  ya  uzunmüd-

dətli,  üzv  və  toxumaların  oksigenə  ehtiyacları  ilə 

bağlıdır  (Колчев  и  Коровин,  2000).  Hipoksiyanın 

təsirinin  təcrübədə  hərtərəfli  öyrənilməsi  tibbi-

bioloji  kompleks  tədqiqatlarda  mühüm  yer  tutur 

(Mehbaliyeva, 2013; Ватаева и др., 1998). Azyaş-

lılarda  hipoksiya  zamanı  qlükoza  homeostazında 

baş  verən  dəyişikliklərin  tədqiqi  məsələsi  istər  fi-

ziologiya, istərsə də klinika üçün mühüm əhəmiyy-

ət kəsb edir. Bunları nəzərə alaraq, təcrübi tədqiqat-

ların aparılması qarşımıza məqsəd qoyulmuşdur.  

 

 



MATERİAL VƏ METODLAR 

 

Tədqiqat  2  aylıq  36  baş  erkək  və  dişi  cinsli 



dovşan  balaları  üzərində  aparılmışdır.  Onlar  həm 

cinsə, həm də tədqiqatın xarakterinə görə nəzarət və 

təcrübi  qruplara  ayırmışdır.  Təcrübi  qrupdakı  hey-

vanlar məlum metodika üzrə (Хватова и др., 1983) 

kiçik  həcmli  barokamerada  tək-tək  ağır  hipoksiya 

formasına  məruz  qoyulmuşdur.  Ağır  hipoksiya 



E.C. Mehbalıyeva 

118 


yaradılarkən onlar barokamerada azot (N

2

) 95% və 



oksigen  (O

2

)  5%  nisbətdə  götürülən  qazlar  qarışığı 



mühitində  tənəffüs  etmişlər.  Hər  heyvanın  baroka-

merada  tənəffüsü  20  dəq  müddətində  davam 

etmişdir.   

Bizim təcrübələrdə hipoksiya ancaq səhər vax-

tı  tətbiq  edilmişdir.  Hipoksiya  günü  heyvana  qida 

verilməmişdir.  Fizioloji  aclıq  fonunda  normal  və 

hipoksiya edilmiş 2-aylıq dovşan balalarının hər bi-

risindən gündə 3 dəfə: səhər, günorta və axşama ya-

xın  qan  götürülmüş  (qulaq  venasından)  və  qanda 

qlükozanın miqdarı ölçülmüşdür. Bu təcrübi qayda 

nəzarət qruplarındakı dovşan balaları üçün də tətbiq 

olunmuşdur.  

Qanda qlükozanın təyini bir neçə üsulla müm-

kündür. Hal-hazırda istər klinika, istərsə də labora-

toriya şəraitində pasiyentlərdə və təcrübi heyvanlar-

da  qandakı  qlükozanın  monitoringini  aparmaqdan 

ötrü  müxtəlif  firmaların  istehsal  etdiyi  qlükometr-

lərdən  geniş  istifadə  edilir.  Mütəxəssislər  onu  da 

qeyd  edirlər  ki,  bu  tip  cihazlarda  qlükozanın  miq-

darı haqqında verilən məlumatlar bir-biri ilə uyğun 

gəlməyə də bilər (Долгов и др., 2006). Qlükozanın 

təyini portativ avtomatik qlikometrdən (ABŞ isteh-

salı)  istifadə  etməklə  ekspres  yolla  həyata  keçiril-

mişdir. Bu üsul qanda qlükozanın miqdarını az vaxt 

ərzində  bir  neçə  heyvanda  paralel  olaraq  təyin 

etməyə imkan verir. 

Tədqiqatın  nəticələrinin  kəmiyyət  göstəriciləri 

parametrik  hesablama  üsulla  variasion-statistik  ola-

raq  işlənmiş,  nəzarət  və  təcrübi  nəticələri  arasında 

fərqlərin  etibarlılıq  dərəcəsi  (P)  Styudent-Fişer  cəd-

vəli üzrə müəyyən edilmişdir (Лакин, 1980). Hesab-

lamalar  zamanı  ECSEL  kompyuter  proqramın  im-

kanlarından yararlanmışdır. Alınan nəticələr cədvəl-

də  verilmiş,  qlükozanın  miqdar  qiymətləri  mq%-lə, 

təyinetmə müddətləri isə saatla ifadə olunmuşdur.  

 

 

NƏTİCƏLƏR VƏ ONLARIN MÜZAKİRƏSİ 

 

Qeyd olunduğu kimi, insanda və digər məmə-



lilərdə  qlükoza  homeostazı  orqanizmin  daxili  mü-

hitin  ümumi  homeostatik  vəziyyətin,  biokimyəvi 

tərkibi  və  sabitliyin  qorunmasında  mühüm  rol 

oynayır,  onun  kəskin  dəyişilmələri  ilk  növbədə 

energetik  mübadiləyə,  beynin  işinə  və  sinir-əzələ 

fəalliyətə böyük təsir göstərir. Erkən postnatal mor-

fofunksional inkişafda olan heyvan orqanizm üçün 

qlükoza  homeostazı  xüsusi  əhəmiyyət  kəsb  edir. 

Fərqli növlərə aid heyvanlarda qandakı qlükozanın 

miqdarı  müxtəlif  ola  bilər  (Тагиев,  1976).  Aşkar 

edilmişdir  ki,  laborator  təcrübələrində  istifadə  edi-

lən dovşanlarda (yaşlı fərdlərdə) bəzi heyvanlardan 

fərqli  olaraq  xeyli  yüksəkdir,  140-156  mq%  təşkil 

edir.  


Biz əvvəlcə normal böyüyən erkək və dişi dov-

şan balalarınınqanında qlükozanı təyin etdik. Məq-

səd  kiçik  yaşda  olan,  həm  də  cinsə  görə  fərqələn 

fərdlərin  qanında  qlükozanın  fizioloji  səviyyələri 

üçün  xarakterik  qiymətləri  və  onların  gün  ərzində 

dəyişməsi  mənzərəsi  müəyyənləşdir-məkdən  ibarət 

olmuşdur.  Onların  qanında  günün  müxtəlif  vaxtla-

rında  qlükozanın  normal  miqdar  qiymətləri  1 saylı 

cədvəldə verilmişdir.  

Tədqiqat göstərdi ki, 2 aylıq dovşan balalarının 

qanında qlükozanın miqdarı onların cinsindən asılı 

olmayaraq, 105-110 mq% arasında tərədüd edir. Bu 

qiymətlər  ədəbiyyatda  göstərilən  qiymətlərdən  bir 

qədər fərqlənir (Əliyev və b., 2009; Farhadi, 2008). 

Cinsə görə qlükozanın səviyyəsində müşahidə edi-

lən  zəif  fərqlər  statistik  etibarsızdır  və  müqayisə 

üçün əhəmiyyət etmir. Hər halda qeyd etmək lazım-

dır ki, erkək dovşan balalarının qanında qlükozanın 

miqdarı  105-100  mq%,  dişi  dovşan  balalarının  qa-

nında isə 107-110 mq% qədər təyin olunur. Həm də 

onların qanında qlükozanın nisbətən yüksək səviy-

yəsi  günorta  saatlarında  müşahidə  edilir.  Bu  da 

maraqlıdır  ki,  verilmiş  yaş  dövründə  qanda  qlüko-

zanın  gün  ərzində  dinamikası  dayanıqlı  sutkalıq 

bioritmə o qədər də meyilli deyil.  

Hipoksiya  ilə  təcrübə  aparılan  zaman  ikiaylıq 

dovşan balalarında gün ərzində qandakı qlükozanın 

səviyyəsində yaranan dəyişikliklər 2 saylı cədvəldə 

nümayiş olunur.  

Bu  təcrübələrin  nəticələri  və  onların  statistik 

işlənməsi ilk növbədə bizə onu deməyə əsas verir ki, 

erkən postnatal inkişaf dövründə olan azyaşlı heyvan 

balaları hipoksiyaya xeyli həssasdırlar. Bunu  azyaşlı 

dovşan  balaları  və  onlarda  qlükoza  homeostazı 

üçün də şamil etmək olar. 

   


Cədvəl 1. İyirmi dəqiqəlik ağır hipoksiya ( 95% N

2

 : 5% O



2

) zamanı dovşan balalarının qanında qlükozanın miqdarının 

gün ərzində dəyişməsi xüsusiyyətləri  (M ±m, mq%) 

Heyvaların  

yaşı və cinsi 

Göstəricilərin  

xarakteri 

Günün vaxtı 

Səhər (saat 10

00

-11

00

)  Günorta (saat 13

00

-14

00

)  Axşam (saat 16

00

-17

00



2-aylıq erkək dovşan 

balaları, (n=6) 

Norma 

106±4,2 


108±4,6 

105±3,6 


Təcrübə 

118±7,3 


p<0,05 

103±2,6 


97±4,5 




2-aylıq dişi dovşan 

balaları, n=6 

Norma 

108±5,0 


110±4,4 

107±5,2 


Təcrübə 

117±5,0 


p<0,05 

107±3,5 


102±3,1 




Qeyd:  Təcrübə nəticələrinin normativ göstəricilərdən fərqləri p<0,05 qiymətlərində etibarlı sayılmışdır. 

Erkən Postnatal Ontogenez Və Təcrübi 

119 


Belə ki, ağır hipoksik təsir onların qanında qlükoza-

nın  miqdarını  əhəmiyyətli  dərəcədə  dəyişdirir.  Təc-

rübəaltı  heyvanlarda  qlükozanın  səviyyəsinin  dəyiş-

məsi,  bizim  təcrübələrimizə  görə,  müəyyən  xarak-

terik  xüsusiyyətlərə  malikdir.  Biz  müəyyən  etmişik 

ki, ağır hipoksiya zamanı qlükoza kimi homeostatik 

göstərici üçün ilkin reaksiya hiperqlikemik reaksiya 

şəklində  inkişaf  edir,  sonrakı  (gecikən)  dinamika 

daha çox hipoqlikemik reaksiya forması kəsb edir. 2-

aylıq  dovşan  balalarında  20  dəqiqəlik  ağır  hipoksi-

yanın təsirindən dərhal sonra qanda qlükozanın miq-

darca artması (p<0,05) çox  maraqlı və diqqət çəkən 

faktdır. Sonrakı müddətlərdə isə onun tədricən azal-

ması    da  bir    xarakterik  hal  kimi  qiymətlərləndirilə 

bilər. Bizim aldığımız təcrübi faktlara görə, heyvanın 

cinsi bu kimi dəyişikliklərə çox az təsir edir.  

Bizim təsəvvürümüzə görə posthipoksik təsirin 

ilkin  dövrlərində  qlükozanın  qandakı  səviyyəsində 

baş  verən  hiper,  -  və  hipoqlikemik  vəziyyətlər  üzv 

və  toxumalarda  qlükozadan  enerji  (ATF)  hasili 

üçün  istifadəsinin  dinamik  xüsusiyyətləri  ilə  sıx 

əlaqədar ola bilər. Belə təsəvvür var ki, ağır hipok-

siyanın  təsir  mexanizmlərindən  biri  oksigen  çatış-

mazlığı  üzündən  mitoxondrilərdə  ATF-in  sintezin-

də  yaranan  kritik  hal,  “mitoxondrial  şok  ola  bilər. 

Bu halda hüceyrələr enerji subsratlarını çox az mə-

nimsəyə  bilir,  ya  da  onların  hüceyrələrə  daxil  ol-

ması prosesləri ləngiyə (tormozlana) bilir (Ватаева 

и  др.,  1998;  Колчев  и  Коровин,  2000).  Orqaniz-

min  daxili  mühitinin  fizioloji  parametrlərinin  tən-

zimi  daha  çox  vegetativ  sinir  mərkəzlərinin  fəallı-

ğından  asılıdır.  Hipoksiya  şəraitində  simpato-ad-

renal sisteminin fəallığının artması halları müşahidə 

olunur, bu da müdafiə-uyğunlaşma xarakteri daşıyır 

(Сороко  и  Бурых,  2004).  Ağır  hipoksiya  zamanı 

baş  beynin  adrenergik,  serotoninergik  və  QAMK-

ergik  strukturları  da  vegetativ  tənzimində  orqaniz-

min  oksigen  çatışmazlığına  uyğunlaşmasında  mü-

hüm rol oynayır (Колчев и Коровин, 2000). Hesab 

edilir ki, hipoksiya şəraitində orqanizmdə müdafiə-

uyğunlaşma  mexanizmi,  bir  tərəfdən,  müxtəlif  sə-

viyyələrdə homeostatik vəziyyəti qoruyub saxlanıl-

masına yönəldilmiş reaksiyaları, digər tərəfdən, hə-

yati  vacib  funksiyaların  və  metabolik  proseslərin 

yaşa və fizioloji fəallığa görə adekvat tənzimi əsa-

sında qurulur və fəaliyyət göstərir.  Erkən postnatal 

ontogenezdə  bu  proseslər  xüsusi  əhəmiyyət  kəsb 

edir (Mehbaliyeva, 2013; Мехбалиева, 2014; Hers, 

1990).  Bu  dövrdə  maddələr  mübadiləsinin  yüksək 

səviyyədə  olması,  vegetativ  sinir  və  humoral  tənzi-

min  tədricən  vüsət  alması  orqanizmin  ekstremal 

amillərə,  o  cümlədən  hipoksiyaya  həssaslıq  səviy-

yəsini  şərtləndirir.  Güman  etmək  olar  ki,  hipoksiya 

şəraitində  azyaşlı  heyvanlarda  müşahidə  edilən  qli-

kemik  reaksiyaların  dinamik  dəyişiklikləri  də  məhz 

bu  kimi  faktorlarla  bağlıdır  və  qlükoza  homeostazı-

nın adaptiv yönümlü olmasını təmin edir. 

ƏDƏBİYYAT 

 

Əliyeva  F.Ə.,  Qasımzadə  M.B.,  Cavadov  S.Ə. 

(2009)  Postnatal  ontogenezdə  müxtəlif  işıqlanma 

şəraitində  ozon  qazının  günün  müxtəlif saatların-

da  qlikemik  reaksiyaların  sirkad  ritminin  dəyiş-

məsinə təsiri. AMEA-nın A.İ.Qarayev adına Fizio-



logiya  İnstitutunun  elmi  əsərlərinin  külliyyatı

XXVII: 100-105. 

Mehbalıyeva  E.C.  (2013)  Hipoksiya  problemi: 

fundamental  aspektlər  və  onların  eksperimental 

tədqiq  yolları.  AMEA-nın  xəbərləri,  biologiya  və 

tibb elmləri seriyası, 68(№1): 109-116. 

Farhadi  N.  (2008)  Prenatal  hipoksiyaya  məruz 

qalmış  30  günlük  dovşan  balalarında  epifizekto-

miyadan  sonra  qanda  qlükozanın  təyini.  AMEA-

nın  A.İ.Qarayev  adına  Fiziologiya  İnstitutunun 

elmi əsərlərinin külliyyatı, XXVI: 76-79. 

Ватаева  Л.А.,  Отеллин  В.А.,  Кассиль  В.Г., 

Косткин В.Б., Коржевский Д.Э., Хожай JI. И., 

Гончар В.С. (1998) Гипоксия в раннем постна-

тальном  онтогенезе.  Доклады  РАН,  36(№3): 

409-411. 

Долгов В.В. и др. (2006) Лабораторная диагнос-

тика  нарушения  обмена  углеводов.  Тверь: 

Триада. 

Колчев  А.И.,  Коровин  А.Б.  (2000)  Гипоксия 

органов  и  систем  В  kн:  Гипоксия:  адаптация, 



патогенез, клиника. М.: Медицина, с. 189-214. 

Лакин  Г.Ф.  (1980)  Биометрия.  М.:  Высшая 

школа. 


Ленинджер А.Л. (1985) Основы биохимии. М.: 

Мир, т. 2. 



Мехбалиева Е.Дж. (2014) Первичные и вторич-

ные реакции нервной ткани на нехватку кисло-

рода  и  их  отражение  в  сложносистемных 

функциях  организма.  Вестник  Московского 



Государственного  Областного  Университе-

та, №4: 32-41.   

Сороко  С.И.,  Бурых  Э.М.  (2004)  Внутри,  -  и 

межсистемные  перестройки  физиологических 

параметров при острой экспериментальной ги-

поксии. Физиология человека, 30(№2): 58-66. 



Тагиев  Ш.К.  (1976)  Филогенетическая  и  онто-

генетическая 

эволюция 

интерецептивных 

влияний  на  гликемические  реакции  у  поз-

воночных. Баку: Элм. 



Хватова  Е.Н.,  Сидоркина  А.Н.,  Миронова 

Г.В., Балишина И.Н. (1983) Способы опреде-

ления  степени  тяжести  гипоксии  в  мозгу  жи-

вотных. Авторское свидетельство №1020777, 

СССР, открытие № 20



Хиггиенс  К.  (2014)  Расшифровка  клинических 

лабораторных анализов. М.: БИНОМ. 



Hers  N.G.  (1990)  Mechanisms  of  blood  glucose 

homeostasis.  J.  Inherit.  Metab.  Dis.,  13(4):  393-

410. 


E.C. Mehbalıyeva 

120 


Wolfe  R.R.  (1989)  Resent  advances  in  the  use  of 

stable  isotopes  to  study  glucose  and  fatty  acids. 



New  Earl.  Global  Hormone  Nutr.  Proc.  14

th

Int. 

Congr. Nutr., Seul: p. 836-838.  

 

 



 

 

Гомеостаз Глюкозы В Крови Во Время Раннего Постнатального Онтогенеза  



И Экспериментальной Гипоксии 

 

Э.Дж. Мехбалиева 

 

Азербайджанский государственный педагогический университет 

 

Исследование  показало,  что  в  крови  нормально  развивающихся  двух  месячных  крольчат-  самцов  и 

самок уровень глюкозы в течении дня изменяется с очень характерной динамикой. В этом возрасте 

количество  глюкозы  в  крови  в  различные  время  дня  (утром,  днем,  вечером)  приблизительно  оди-

наково, не обладает особой ритмикой и не проявляет выраженные различия по полу. Тяжелая форма 

гипоксии в организме этих малолетних животных гомеостаза глюкозы крови первоначально изменяет 

по гипер-, а затем по гипогликемическим реакциям, и пол животных не играет значительную роль в 

развитии этих реакций.  Предполагается, что при остром дефиците кислорода из-за резкого снижения 

утилизации глюкозы в тканях может возникать в крови гипергликемическое состояние. 

 

Ключевые слова: Гипоксия, кровь, глюкозный гомеостаз, гипо, - и гипергликемия      

 

 

 

Glucose Homeostasis In Blood During Early Postnatal Ontogenesis And Experimental Hypoxia 

 

E.J. Makhbaliyev 

 

Azerbaijan State Pedagogical University 

 

The  study  showed that the  glucose  levels  changes  with  very  characteristic  dynamics  throughout  the  day  in 

the blood of normally developing two monthly rabbit- males and females. At this age, the amount of glucose 

in the blood at various times of the day (morning, afternoon, evening) is approximately the  same; it has no 

special rhythm and does not show marked differences by gender. Severe hypoxia in the body of those young 

animals blood  glucose homeostasis  changes the  initially  hyperactive,  and then hypoglycemic  reactions  and 

gender  of  animals  does  not  play  a  significant  role  in  the  development  of  these  reactions.  Assumed  that  in 

acute oxygen deficiency due to a sharp decline in the utilization of glucose in the tissues may occur in the 

blood hyperglycemic condition. 

 

Key words: Hypoxia, blood, glucose homeostasis, hypo- and hyperglycemia 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

 



Yüklə 473,91 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin