Fan va texnikaning mavjud yangiliklari ularni o‘quv dasturlari va darsliklari mazmuniga jadal kiritishni talab etadi va bu orqali talabalarning zamonaviy bilimlarini shakllantirishga zamin yaratadi

3.2. Informatika fanidan amaliy mashg’ulotlarni kreativ vositalar asosida tashkil qilishning dasturiy va uslubiy ta’minotini takomillashtirish

Fan va texnikaning mavjud yangiliklari ularni o‘quv dasturlari va darsliklari mazmuniga jadal kiritishni talab etadi va bu orqali talabalarning zamonaviy bilimlarini shakllantirishga zamin yaratadi. Zamonaviy o‘qitish texnologiyalarining joriy etilishi va turli metodik yondashuvlar esa, o‘z navbatida, talabalarda ko‘plab fundamental tushunchalarni nisbatan engil va mustahkam shakllanishiga qulay sharoit yaratadi.

O‘quvchilarga o‘quv materialini bildirishning asosiy metodlaridan biri o‘z ichiga : so‘zlab berish, tushuntirish, Amaliy mashg‘ulotlarni og‘zaki bayon etishdir. Bularning xammasida ta’lim berishning faqat bir vositasidan - o‘qituvchi so‘zidan foydalaniladi.

So‘zlab berish o‘quv materialini hikoya tarzida bayon etishni ko‘zda tutadi. Bu metod o‘quv materiali, asosan, tavsifi harakterda bo‘lib, mantiqiy izchilligi bilan farqqiladigan xollarda qo‘llaniladi. Tushuntirish. O‘quv materialini og‘zaki bayon etishni ko‘zda tutadi. Tushuntirish jarayonida o‘qituvchi solishtirish, taqqoslash, deduksiya, induksiya, asoslash, qonuniyatlar chiqarish va shu kabilardan foydalaniladi. Tushuntirish, asosan, xususiy va aniq ma’lumotlarni bildirishda qo‘llaniladi.

Amaliy mashg‘ulotlar, so‘zlab berish va tushuntirishdan farqli o‘larok, ancha aniq tuzilgan bo‘ladi. Amaliy mashg‘ulotlarda o‘quv materiali yaxlit va izchillik bilan bayon etiladi, o‘zaro bog‘langan tushunchalar, qonuniyatlar tizimi ochib beriladi, kursning turli mavzulari orasida ichki bog‘lanishlar o‘rnatiladi.

Amaliy mashg‘ulotlar qiziqarli uzoq davom etadi va o‘quvchilarning o‘rganib yozib borishini ko‘zda tutiladi. Amaliy mashg‘ulotlarni eshitish tushintirib berishni eshitishga qaraganda osonroq, chunki ko‘proq diqqat e’tiborni talab etadi. Metodik usul nuqtai nazaridan olganda so‘zlab berish, tushuntirish xamda amaliy mashg‘ulotlar juda ko‘p umumiylikka ega, shu sababli umuman og‘zaki bayon metodikasini ko‘rib chiqamiz va har qaysi metodning o‘ziga xos xususiyatlarini qayd etamiz.

O‘quvchilar ish tajribasida yangi fakt xodisa, qonuniyat va vokealarni tushuntirishni tuzishning ikki usuli: induktiv xamda diduktiv usullari qo‘llaniladi. Induktiv usulda o‘qituvchi xususiydan umumiyga, deduktiv ususlda esa, aksincha, umumiydan xususiyga boradi. Bir materialning o‘zini ko‘pincha ikki usul bilan berish mumkin.

O‘quv materialini bayon etishga muayyan vaqt ajratilishi sababli o‘qituvchi darsda muljallaganlarning xammasini bayon etishga ulgurishi uchun harakat qilishi kerak.

Buning uchun o‘qituvchi:

• 
  darsni o‘z vaqtida boshlashi;
  
• 
  darsga tayyorlanish vaqtida uning ayrim bosqichlari uchun ketadigan vaqtni, agar zarur bo‘lsa, ayrim asosiy masalalarga ketadigan vaqtni taxminan belgilab olishi va dars jarayonida ana shu reglamentga rioya qilishi;
  
• 
  o‘quvchilardan quyilgan savollarga aniq va qisqa javob qaytarishni talab etishi;
  
• 
  shaxsan o‘zi uchun qiziq bo‘lgan masalalarni ortiq darajada batavsil va uzoq vaqt bayon etmasligi lozim, aks xolda axamiyati kam bo‘lmagan boshqa masalalarni bayon etishga vaqt etishmay qoladi;
  
• 
  dars vaqtida konspektdan oqilona foydalanishi, lekin ularga bog‘lanib qolmasligi, faqat vaqti - vaqti bilan o‘zini teshirish maqsadida ularga qarab olishi zarur.
  

Shaxsga yo‘naltirilgan o‘qitish avvalo ta’limning paradigmasini o‘zgartiradi. Shu paytga qadar mavjud ta’lim tizimida o‘qitish ustuvor sanalgan bo‘lsa, ayni paytda jamiyatning axborotlashuvi davrida ustuvorlik - o‘qishga o‘rgatishga yo‘naltirilgan. Shu sababdan ta’limning o‘qituvchi-darslik-talaba paradigmasi talaba-darslik-o‘qituvchi paradigmasi bilan o‘rin almashishi zarurdir.

Multimedia vositalari asosida o‘qitish jarayonida aniq fanlarni kompyuter asosida to‘liq o‘qitish, amliy mashag‘ulotlar matnlarini tahrir qilish, talabalar topshirgan nazorat natijalarining tahlili asosida amaliy mashg‘ulotlar mavzularini bayon qilish uslubini yaxshilash, o‘quvchi-talabalar amaliy mashg‘ulotlar mavzularini axborot texnologiyalari multimedia vositalari asosida animatsiya elementlarini dars jarayonida ko‘rishi, eshitishi va mulohaza qilish imkoniyatlariga ega bo‘ladi.

Zamonaviy sharoitda o'qituvchi oldida yangi-yangi vazifalar turibdi, nafaqat o'quvchilarga bilimlarni beribgina qolmay, shu bilan birga kelajakda ularga yordam beradigan bunday ko'nikma va ko'nikmalarni rivojlantirishga ko'maklashish zarur. hozircha mavjud emas. Bitiruvchi "maqsadlarga erishish yo'llarini, shu jumladan alternativ maqsadlarni mustaqil ravishda rejalashtirish, ongli ravishda ta'lim va bilim vazifalarini hal qilishning eng samarali usullarini tanlashi" imkoniyatiga ega bo'lishi kerak .

Standart o'quvchilarning faol ta'lim va bilim faoliyatini ta'minlaydigan tizim-faoliyat yondashuviga asoslanadi, bu esa o'z navbatida motivatsiyaning tegishli darajasisiz mumkin emas. Standart o'quvchilar tomonidan asosiy umumiy ta'limning asosiy ta'lim dasturini o'zlashtirish natijalariga talablarni belgilaydi, ular orasida predmet, shu jumladan, ma'lum bir fan sohasiga xos bo'lgan mavzuni o'rganish jarayonida talabalar tomonidan o'zlashtirilgan ko'nikmalar; va metasubject natijalari: talabalarning o'quv va bilim faoliyatida o'zlari uchun yangi vazifalarni belgilash va shakllantirish qobiliyati, ularning bilim faoliyati motivlari va qiziqishlarini rivojlantirish; maqsadlarga erishish yo'llarini, shu jumladan alternativani mustaqil ravishda rejalashtirish qobiliyati, o'quv va bilim vazifalarini hal qilishning eng samarali usullarini ongli ravishda tanlash; rejalashtirilgan natijalar bilan o'z harakatlarini o'zaro bog'lash qobiliyati, natijaga erishish jarayonida o'z faoliyatini nazorat qilish; ta'lim vazifasini amalga oshirishning to'g'riligini, uni hal qilishning o'z imkoniyatlarini baholash qobiliyati.

Kreativlik metodikasi bo'yicha ijodiy darsning tuzilishi Davlat Ta'lim Standartida ko'rsatilgan natijalarga erishish uchun idealdir. Kreativlik darslarini qurish mantiqi o'quv jarayonini chinakam rivojlantirib borishga qaratilgan.

Dars davomida asosiy vazifalarning asosiy maqsadi, men dars davomida talabalarning faol ijobiy motivatsiyasini maqtash, olingan natijalarning ko'rinishi, dars davomida interaktiv doskada talabalarning ishlarini sharhlar va munozaralar bilan namoyish etish orqali ko'rinadi.

1-blok (motivatsiya). Mo''jiza bilan uchrashuv. Interfaol doska shakl. bitta.