Global isish oqibatlari

Global isish oqibatlari

Yer yuzidagi eng muhim ekologik muammolardan yana biri bu global isish muammosidir. Global isish olimlarning fikrlaridan qat’i nazar biz ko’p yillar davomida kuzatib kelgan noxush haqiqat. Global isish o’rtacha yillik harorat ko’rsatkichi darajasining sekin, ammo barqaror o’sishini anglatadi. Ushbu hodisaning sabablari Quyosh faolligining ko’payishidan tortib, inson faoliyati natijalariga qadar cheksiz xilma-xillik deb ataladi.

Bunday isish nafaqat to’g’ridan-to’gri harorat ko’rsatkichlari bilan seziladi-bu bilvosita ma’lumotlar bilan aniq kuzatilishi mumkin:

• 
  Dengiz sathining o’zgarishi va o’sishi (bu ko’rsatkichlar mustaqil kuzatuv liniyalari tomonidan qayd etiladi). Ushbu hodisa harorat ko’tarilishi ta’sirida suvning elementar kengayishi bilan izohlanadi;
  
• 
  Arktikada qor va muz qoplami maydonini kamaytirish;
  
• 
  Muzlik massalarining erishi.
  

Biroq, aksariyat olimlar bu jarayonda insoniyatning faol ishtirok etish g’oyasini qo’llab-quvvatlaydilar.

AQSH va Buyuk Britaniya olimlari global isishning mumkin bo’lgan ssenariylarini modellashtirdilar.

Mutaxassislar sayyoradagi global isish bilan bog’liq o’zgarishlarning uchta modelini taqdim etishdi. Ulardan biriga ko’ra, insoniyatning yo’q bo’lib ketishi kutilmoqda.

“Agar global isish to’xtatilmasa, 500yildan keyin Yer shunchalik o’zgaradiki, biz nafaqat o’z hayotimizni, balki tarixiy geografik ildizlarga ega bo’lgan madaniyatimizni saqlab qolish uchun kurashishga majbur bo’lamiz”, deyiladi tadqiqotda.

Agar hammasi shu ssenariy bo’yicha ketsa, kelajakda sayyoramizning bir qismi global isish tufayli yashashga yaroqsiz bo’lib qoladi. Unumdor yerlarning yetishmasligi tufayli bir qator qishloq xo’jalik ekinlari, shu jumladan, bug’doy va kartoshka tanqisligi yuzaga keladi.

Global isishni to’xtatish uchun qanday choralar ko’rilmoqda?

Iqlimshunoslarning global haroratning doimiy ravishda oshib borishi bo’yicha keng miqyosda birlashishi bir qator shtatlar, korporatsiyalar va shaxslarni global isishning oldini iloshga yoki unga moslashishga harakat qildi. Ko’plab atrof-muhit tashkilotlari iqlim o’zgarishiga qarshi kurashishni asosan iste’molchilar , balki shahar, viloyat va hukumat darajasida qo’llab-quvvatlamoqda. Ba’zilar shuningdek yoqilg’ining yonishi va CO2 chiqindilarining to’g’ridan-to’g’ri bog’liqligini ta’kidlab, qazib olinadigan yoqilg’ining global ishlab chiqarilishini cheklashni yoqlamoqda.

Bugungi kunda Kioto protokoli (1997 yilda kelishilgan, 2005 yilda kuchga kirgan), BMTning iqlim o’zgarishi bo’yicha Doiraviy konventsiyasiga qo’shimcha, global isishga qarshi kurash bo’yicha asosiy global kelishuvdir. Protokol 160dan ortiq davlatni o’z ichiga oladi va global issiqxona gazlari chiqindilarining 55foizini qamrab oladi.

Yevropa Ittfoqi CO2 va boshqa issiqxona gazlarining emissiyasini 8foizga, AQSH 7foizga, Yaponiyani 6foizga kamaytirishi kerak. Shunday qilib asosiy maqsad- kelgusi 15 yil ichida issiqxona gazlari chiqindilarini 5foizga kamaytirish amalga oshiriladi. Ammo bu global isishni to’xtatmaydi, aksincha uning o’sishini biroz sekinlashtiradi. Va bu eng yaxshi. Shunday qilib, global isishning oldini olish bo’yicha jiddiy choralar ko’rilamydi degan xulosaga kelishimiz mumkin.