Gözün travmaları korlugun və əlilliyin əsas səbəblərindən biridir.Tavmalar əsasən 40 yaşda,nadir hallarda uşaq yaşlarında müşahidə olunur.Metallurqlar,şaxtyorlar,kənd təsərrüfatı ilə məşgul olan şəxslərdə (iribuynuzlu heyvanların buynuzları,toyugun dimdiyi və s.),mexanizatorlarda gözün travmaları daha çox rast gəlinir.Uşaqlar əsasən partlayıcı alətlərlə (piston,feerverq) oynadıqda travmalara məruz qalır.Zədələyici alətlər nəinki gözü zədələyir,həmçinin infeksiya mənbəyinə çevrilir.Bu zaman yaranın kənarları sarı rəngdə olur.Buynuz qişa ətrafında damarlar genişlənir.Kliniki olaraq gözdə agrılar,daha sonra gözün ön tərəfində sarı möhtəviyyat yaranır.Proses davam edərsə daxili qişalar və hətta bütün qişalar iltihaba məruz qalır.
Gözün travmaları korlugun və əlilliyin əsas səbəblərindən biridir.Tavmalar əsasən 40 yaşda,nadir hallarda uşaq yaşlarında müşahidə olunur.Metallurqlar,şaxtyorlar,kənd təsərrüfatı ilə məşgul olan şəxslərdə (iribuynuzlu heyvanların buynuzları,toyugun dimdiyi və s.),mexanizatorlarda gözün travmaları daha çox rast gəlinir.Uşaqlar əsasən partlayıcı alətlərlə (piston,feerverq) oynadıqda travmalara məruz qalır.Zədələyici alətlər nəinki gözü zədələyir,həmçinin infeksiya mənbəyinə çevrilir.Bu zaman yaranın kənarları sarı rəngdə olur.Buynuz qişa ətrafında damarlar genişlənir.Kliniki olaraq gözdə agrılar,daha sonra gözün ön tərəfində sarı möhtəviyyat yaranır.Proses davam edərsə daxili qişalar və hətta bütün qişalar iltihaba məruz qalır.
Agır iltihabi prosesdən sonra göz almasının ölçüləri kiçilir,deformasiya olunur.Müəyyən hallarda güzehli qişa iltihablaşdıqda,simpatik iltihab baş verə bilər.Belə hallarda prosesə ikinsi göz qoşulur.Bu hal olduqca təhlükəlidir,çünki nəticədə hər iki gözün korlugu baş verə bilər.Simpatik iltihab adətən yaralanmanın 10-cu günündən və ya bir neçə ildən sonra baş verir.Əgər xəstə göz görmürsə və ya müalicəyə tabe olmursa göz çıxarılır,belə ki,yalnız bu halda digər gözü saxlamaq olur.
Agır iltihabi prosesdən sonra göz almasının ölçüləri kiçilir,deformasiya olunur.Müəyyən hallarda güzehli qişa iltihablaşdıqda,simpatik iltihab baş verə bilər.Belə hallarda prosesə ikinsi göz qoşulur.Bu hal olduqca təhlükəlidir,çünki nəticədə hər iki gözün korlugu baş verə bilər.Simpatik iltihab adətən yaralanmanın 10-cu günündən və ya bir neçə ildən sonra baş verir.Əgər xəstə göz görmürsə və ya müalicəyə tabe olmursa göz çıxarılır,belə ki,yalnız bu halda digər gözü saxlamaq olur.
Gözün travmalarının aşagıdakı növləri var:
Gözün travmalarının aşagıdakı növləri var:
1.yarıb-keçməyən
2.yarıb-keçən
3.göz almasının kontuziyası
4.göz almasının yanıqları
Yarıb-keçməyən yaralar ən yüngül yaralardır,adətən buynuz qişa ilə məhdudlaşır.Kliniki olaraq gözdən yaş axma,agrı hissiyatı,görmənin zəifləməsi ilə özünü göstərir.Bundan başqa vaxtında müalicə aparılmasa infeksiya qoşula bilər.
Yarıb-keçməyən yaralar ən yüngül yaralardır,adətən buynuz qişa ilə məhdudlaşır.Kliniki olaraq gözdən yaş axma,agrı hissiyatı,görmənin zəifləməsi ilə özünü göstərir.Bundan başqa vaxtında müalicə aparılmasa infeksiya qoşula bilər.
Yarıb-keçən yaralar həcmindən asılı olmayaraq agır yaralardaır.Çünki əksər hallarda yara ilə yanaşı gözə yad cisim daxil olur və infeksiya qoşulur.bu cür yaralanmalar zamanı qüzehli qişa,bllur,kiprikli cisim,torlu qişa zədələnə bilər.
Gözün kontuziyaları dərəcəsindən asılı olaraq yüngül,orta agır və agır olmaqla üç qrupa bölünür.Yüngül kontuziyalar zamanı həkim heç bir şey aşkar etməyə də bilər.Agır kontuziyalar zamanı isə gözün qişalarının cırılması,geniş qansızmalar və göz strukturlarının xaricə çıxması baş verə bilər.
Gözün yanıqları yüksək temperaturun təsirindən (su buxarı,kimyəvi maddələr,şüa enerjisi) baş verə bilər.
Yanıq zamanı 15-20 dəq ərzində göz axar su altında yuyulur.bundan sonra yerli keyləşdirici məhlul damızdırılır:2 %-li lidokain məhlulu,0.25%-li dikain,0.4 %-li inokain məhlulu,antibakterial preparatlar (0.25%-li levomisetin) damızdırılır.sonra steril sargı qoyulur.İmkan olduqda tetanus əleyhinə zərdab yeridilir.
Yanıq zamanı 15-20 dəq ərzində göz axar su altında yuyulur.bundan sonra yerli keyləşdirici məhlul damızdırılır:2 %-li lidokain məhlulu,0.25%-li dikain,0.4 %-li inokain məhlulu,antibakterial preparatlar (0.25%-li levomisetin) damızdırılır.sonra steril sargı qoyulur.İmkan olduqda tetanus əleyhinə zərdab yeridilir.
