Hayot eliksiri vitaminlar klassifikasiyasi

• HAYOT ELIKSIRI

• VITAMINLAR

• KLASSIFIKASIYASI

• SUVDA ERUVCHAN
• (В1, В2, В6, РР, С,
• В5, В9, В12)

• YOG’DA ERUVCHAN
• ( А, D, Е, К )

• Organizmdagi kechadigan muhim jarayonlarni amalga oshirishga kerakli kimyoviy tabiati turlicha bo’lgan quyi molekulyar organik birikmalar

• VITAMIN

• A

• RETINOL

• Rodopsin ko’z pigmenti
• tarkibida bo’lib, epiteliy
• to’qimasining normal
• o’sishi va rivojlanishi uchun
• muhim. Yetishmovchiligi
• SHAPKO’RLIKkasalligiga olib keladi.

• Manbalar:
• sut,
• baliq, tuxum,
• Baliq moyi, sabzi,
• petrushka,
• o’rik.

• VITAMIN

• B1

• Moddalar almashinuvi, qon
• aylanishi, silliq muskul
• ishini boshqarishda ishtirok etadi,
• miya ishini faollashtiradi.
• Yetishmovchiligida Beri-beri kasalligi
• (nerv sistemasi buzilishi,
• Qo’l oyoq harakatlari susayadi
• va shol kasalligi kuzatiladi).

• Manbalar:
• yong’oq,
• apelsin,
• quyi navli un,
• go’sht, parranda,
• ko’kat.

• TIAMIN

• VITAMIN

• B2

• riboflavin

• Moddalar almashinuvida, qon
• hosil bo’lishida ishtirok etadi
• Ko’z charchog’ini pasaytiradi,
• Hujayraning kislorod yutishini
• yengillashtiradi. Yetishmovchiligida
• - beholligi,Ishtahaning pasayishi,
• shilliq qavatining yallig’lanishi,
• ko’rish funksiyasining buzilishi

• Manbalar:
• Go’sht,
• Sut mahsulotlari,
• Yashil sabzavotlar,
• don va dukkakli o’simliklar.

• VITAMIN

• B5

• Pantoten kislotasi

• Buyrak usti bezining ishini,
• Vitaminlarning so’rilishi
• Yog’lar almashinuvida
• ishtirok etadi.

• Manbalar:
• No’xat,
• achitqilar, o’rmon
• yong’ogi, bargli
• sabzavot, parranda
• yormalar,
• Baliq ikrasi

• ВИТАМИН

• B6

• piridoksin

• Aminokislotalar va yog’lar
• almashinuvida, xolesterin
• miqdorining nazoratida
• ishtirok etadi. Nerv sistemasi
• ishini me’yorlashtiradi.
• Yetishmovchiligida kamqonlik,
• dermatit, mushaklar tortilishi,
• hazm sistemasining buzilishi

• Manbalar:
• loviya yog’i, banan,
• Dengiz mahsulotlari,
• kartoshka,
• sabzi,
• dukkaklilar

• Vitamin

• B9

• folik kislotasi

• Nuklein va aminokislotalar
• sintezida ishtirok etadi.
• Qon hosil bo’lish
• jarayonini boshqaradi

• Manbalar:
• go’sht, ildizmeva,
• xurmo, o’rik,
• zamburug’, qovoq,
• отрубях

• VITAMIN

• B13

• Orot kislotasi

• Oqsillar almashinuvida
• ishtirok etib, jigar ishini
• me’yorlashtiradi, reproduktiv
• sog’likni ta’minlaydi

• Manbalar:
• Sut va sut mahsulotlari,
• jigar,
• achitqilar

• VITAMIN

• B12

• Siankobalamin

• Immunitetni oshiradi
• Qon hosil bo’lishida ishtirok etadi
• Qon bosimini me’yorlashtiradi
• Yetishmovchiligida kamqonlik
• va nerv to’qimalarining degenerativ
• o’zgarishlariga olib keladi.

• Manbalar:
• Loviya yog’i,
• pishloq, ustritsa,
• achitqilar,
• tuxum

• VITAMIN

• C

• Askorbin kislotasi

• Infeksiyaga qarshi kurashishda,
• Ko’rish qobiliyatini oshirishda
• Hujayralarning qayta
• tiklanishida ishtirok etadi.
• Yetishmovchiligida singa(milklar
• qonashi va shishishi, tishlarning
• tushishi. Behollik, charchoqlik,
• bosh aylanishi).

• Manbalar:
• sitrus mevalar,
• bulg’or qalampiri,
• qulupnay, sabzi

• VITAMIN

• D

• Kalsiferol

• Fosfor va kalsiy almashinuvida
• Ishtirok etadi. Suyaklar o’sishini
• ta’minlaydi. Yetishmovchiligida
• -raxit (suyaklar deformasiyasi, nerv
• sistemasining buzilishi, behollik,
• asabiylashuv) kasalligiga olib keladi.

• UB nurlar ta’sirida
• terida hosil bo’ladi.
• Manbalar:
• tuxum sarig’i,
• sariyog’,
• baliq yog’i,
• baliq ikrasi

• VITAMIN

• E

• Tokoferol

• Organizm nerv sistemasining
• yaxshilanishiga va hujayralarning
• tiklanishiga, reproduktiv
• sog’likni saqlashga yordam beradi

• Manbalar:
• Sut
• Bug’doy endospermi,
• o’simlik yog’i,
• salat barglari,
• go’sht, jigar,
• sariyog’

• VITAMIN

• H

• Biotin

• Uyqu, ishtaha, teri va soch
• holati hamda qondagi
• xolesterin miqdori uchun
• javob beradi

• Manbalar:
• karam,
• zamburug’,
• dukkaklilar,
• qulupnay,
• makkajo’xori,
• go’sht

• VITAMIN

• K

• Qon ivishini ta’minlaydi,
• osteoporoz oldini oladi

• Manbalar:
• ko’kat,
• yashil pomidor,
• quyi navli un,
• karam

• Fitomenadion

• VITAMIN

• PP

• Nikotin kislotasi

• Nuklein va aminokislota sintezida
• ishtirok etadi, qon hosil bo’lish
• organlari ishini boshqaradi.
• Yetishmovchiligida pellagra
• (dermatit, diareya, uyqusizlik
• asabiylashuv) kasalligi yuzaga keladi

• Manbalar
• cho’chqa go’shti, baliq,
• araxis, pomidorlar,
• petrushka,
• na’matak,
• мяте

• VITAMINLAR – SANOAT miqyosida

• Vitamin yetishmovchiligining turlari

• АВИТАМИНОЗ

• ГИПОВИТАМИНОЗ

• Vitaminning organizmda yo’qligi

• Singa, Raxit, Shapko’rlik, pellagra, Beri-Beri

• Vitaminning qisman yetishmovchiligi

• Ish qobiliyatining pasayishi, charchoqlik, asabiylashuv, Infeksiyalarga qarshiligining pasayishi

• SOCHLAR UCHUN: А, В2, В6,Н

• KO’ZLAR UCHUN: А и В

• TISHLAR UCHUN: Е и D

• TIRNOQ UCHUN: А, D, С

• TERI VA BUTUN
• ORGANIZMGA: А, В, В12, Е

• GO’ZALLIK VA SALOMATLIK UCHUN VITAMINLAR