Organizmde barliq fiziologik funktsiyalardin orinlaniwinda,fizikaliq jumis islewde energiya sarplanip turadi.. Jurek, buyrek ham bulshiq etler ishine bir sutkada sarplangan energiya 100 l suwdi qaynatiwga jetiwi mumkin.
Energiya almasiwi.
Organizmde bioximiyaliq tarqaliw joli menen awqat quramindagi potencial energiya ximiyaliq, issiliq, mexanikaliq ham basqa energiyalarga aylaniwi mumkin. Qabil qilingan energiya menen sarp bolgan energiya arasindagi baylanisliliq energetik balans delinedi. Awqat zatlarinin tarqaliwinan ajiralgan energiyanin 67%i bevosita biologik jumis orinlaw ushin sarplansaб qalgan 33%i dene temperaturasin bir normada uslap turiw ushin sarplanadi.
Energiya sarplaniwin tekseriw usullari.
Bul tarawda bir neshe usillar bar bolip, en kop tarqalgani vositasiz va vositali kolometriya esaplanadi. Vositasiz kolometriya sarplangan energiyanin issilik manisi. Birinshi kolorimetr 1893 jilda V.V.Pashutin laboratoriyasinda oylap tabilgan.
Energiya sarplaniwin tekseriw usullari.
Vositali kolorimetriya printsipin I.M.Sechenov, D.G.Duglaslar islep shiqqan bo`lip, ajralgan energiya mugdari sarplangan O2 ham ajralip shiqqan CO2 ga salistirganda hisoblanadi.
Qansha ko`p energiya sarplansa, sonsha ko`p kislorod o`zlestirilip, karbonat angidrid shigariladi ham sogan jarasa qaytariliw-oksidlaniw reaktsiyalari kushlirek baradi.
