“ telekomunikatsiya va Kasb Ta’lim ” fakultetining
“Dastur injiniring” yo’nalishi
Dasturiy taminod tizimlarini loyihalash
650-20 guruh talabasi Karimov Obidjonning
fanidan tayyorlagan
kichik loyiha ishi
FARG’ONA 2022
Mundarija
MAVZU: FARGONA SHAXAR 25-MAKTAB WEB SAYITINI YARATISH
Reja:
Kirish.
Asosiy qism.
1-bo`lim. Dasturning bosh qismi
2-bo`lim. Yaratilgan web sahifA
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.
KIRISH
Veb-sayt (shuningdek, veb-sayt sifatida yozilgan) umumiy domen nomi bilan aniqlangan va kamida bitta veb-serverda nashr etilgan veb-sahifalar va tegishli tarkiblar to'plamidir. Mashhur veb-saytlarga misollar: Google, Facebook, Amazon va Vikipediya.
Omma uchun ochiq bo'lgan barcha veb-saytlar birgalikda World Wide Webni tashkil qiladi. Bundan tashqari, faqat shaxsiy tarmoq orqali kirish mumkin bo'lgan shaxsiy veb-saytlar mavjud, masalan, kompaniyaning o'z xodimlari uchun ichki veb-sayti.Veb-saytlar odatda yangiliklar, ta'lim, savdo, o'yin-kulgi yoki ijtimoiy tarmoq kabi ma'lum bir mavzu yoki maqsadga bag'ishlangan. Veb-sahifalar orasidagi giperhavola ko'pincha bosh sahifadan boshlanadigan sayt navigatsiyasini boshqaradi. Foydalanuvchilar ish stollari, noutbuklar, planshetlar va smartfonlar kabi turli xil qurilmalarda veb-saytlarga kirishlari mumkin. Ushbu qurilmalarda ishlatiladigan dastur veb-brauzer deb ataladi.
World Wide Web (WWW) 1989 yilda ingliz CERN kompyuter olimi Tim Berners-Li tomonidan yaratilgan.[1][2] 1993-yil 30-aprelda CERN World Wide Web-dan har kim foydalanishi mumkinligini e'lon qildi va bu Internetning ulkan o'sishiga hissa qo'shdi.[3] Gipermatnni uzatish protokoli (HTTP) joriy etilishidan oldin, serverdan alohida fayllarni olish uchun Fayl uzatish protokoli va gopher protokoli kabi boshqa protokollar ishlatilgan. Ushbu protokollar foydalanuvchi navigatsiya qiladigan va yuklab olish uchun fayllarni tanlaydigan oddiy katalog tuzilmasini taklif qiladi. Hujjatlar ko'pincha formatsiz matnli fayllar sifatida taqdim etilgan yoki matn protsessor formatlarida kodlangan.
Veb-saytlardan turli uslublarda foydalanish mumkin: shaxsiy veb-sayt, kompaniyaning korporativ veb-sayti, hukumat veb-sayti, tashkilot veb-sayti va boshqalar. Veb-saytlar jismoniy shaxs, biznes yoki boshqa tashkilotning ishi bo'lishi mumkin va odatda muayyan mavzu yoki maqsad. Har qanday veb-sayt har qanday boshqa veb-saytga giperhavolani o'z ichiga olishi mumkin, shuning uchun foydalanuvchi tomonidan qabul qilingan alohida saytlar orasidagi farq xiralashishi mumkin.
Ba'zi veb-saytlar kontentga kirish uchun foydalanuvchi ro'yxatdan o'tishni yoki obunani talab qiladi. Obuna veb-saytlariga ko'plab biznes saytlari, yangiliklar veb-saytlari, akademik jurnal veb-saytlari, o'yin veb-saytlari, fayl almashish veb-saytlari, xabarlar taxtasi, veb-ga asoslangan elektron pochta, ijtimoiy tarmoq veb-saytlari, real vaqtda fond bozori ma'lumotlarini taqdim etuvchi veb-saytlar, shuningdek, veb-saytlar kiradi. turli xil boshqa xizmatlar.
"Veb-sayt" asl imlo bo'lsa-da (ba'zan katta harf bilan yozilgan "Veb-sayt", chunki "Web" World Wide Webga ishora qilinganda to'g'ri ot bo'ladi), bu variant kamdan-kam qo'llanila boshlandi va "veb-sayt" standart imloga aylandi. . The Chicago Manual of Style[4] va AP Stylebook[5] kabi barcha asosiy uslublar qo'llanmalari bu o'zgarishni aks ettirgan.
Statik veb-sayt - bu mijoz veb-brauzeriga yuboriladigan formatda serverda saqlangan veb-sahifalarga ega veb-sayt. U asosan Hypertext Markup Language (HTML) da kodlangan; Kaskadli uslublar jadvallari (CSS) asosiy HTMLdan tashqari ko'rinishni boshqarish uchun ishlatiladi. Rasmlar odatda kerakli ko'rinishni yaratish va asosiy tarkibning bir qismi sifatida ishlatiladi. Audio yoki video, agar u avtomatik ravishda o'ynasa yoki umuman interaktiv bo'lmasa, "statik" kontent sifatida ham ko'rib chiqilishi mumkin. Ushbu turdagi veb-sayt odatda barcha tashrif buyuruvchilarga bir xil ma'lumotlarni ko'rsatadi. Mijozlarga yoki mijozlarga chop etilgan broshyurani topshirishga o'xshab, statik veb-sayt odatda uzoq vaqt davomida izchil, standart ma'lumotlarni taqdim etadi. Veb-sayt egasi vaqti-vaqti bilan yangilanishlarni amalga oshirishi mumkin bo'lsa-da, matn, fotosuratlar va boshqa tarkibni tahrirlash qo'lda amalga oshiriladigan jarayon bo'lib, veb-sayt dizayni uchun asosiy ko'nikmalar va dasturiy ta'minotni talab qilishi mumkin. Klassik veb-sayt, besh sahifali veb-sayt yoki broshyura veb-sayti kabi oddiy shakllar yoki veb-saytlarning marketing misollari ko'pincha statik veb-saytlardir, chunki ular foydalanuvchiga oldindan belgilangan, statik ma'lumotlarni taqdim etadi. Bu matn, fotosuratlar, animatsiyalar, audio/video va navigatsiya menyulari orqali kompaniya va uning mahsulotlari va xizmatlari haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olishi mumkin.
1991 yili asli Britaniyalik , CERN( Yevropa Yadro Tadqiqotlari Tashkiloti) olimi Timoty Jon Berners-Lee HyperText Marcup Language, yoki qisqacha HTML nomli tilni o’ylab topadi. Ushbu til WORLD WIDE WEB – BUTUN DUNYO (O’RGIMCHAK) TO’RI ni qurish va formatlash uchun xizmat qilardi. Aslida, WORLD WIDE WEB g’oyasi ham Timotyga tegishli edi. HTML u aynan o’z g’oyasi ustida ishlayotgan paytda paydo bo’lgan ekan ( bir o’q bilan ikkita quyon).
HTML aslini olganda SGML(Standart Generalized Markup Language) ning avlodi bo’lib, undan farqli o’laroq HTML dan faqatgina mutaxassislar emas, balki oddiy insonlar ham foydalana olishi mumkin edi. Dastlabki vaqtlarda HTML quyidagi qulayliklarga ega edi:
Oddiylik. HTML da butun kod TEGlar vositasida yozilgani uchun ham uni tushunish oson : Hello world (Bu yerda - teg);
Hujjatlarga hech qanaqangi ekran qurilmalarisiz ishlov berish imkoniyati;
Shunday qilib, dunyodagi birinchi web sayt Timoty tomonidan yaratiladi. HTML aynan qachon yaratilgani ma’lum emas, chunki uning yaratilishi ancha vaqt davom etadi. Shunga qaramay , birinchi web saytning yaratilish sanasi ma’lum : 1991- yil 6-avgust (Mustqalligimizdan roppa-rossa 25 kun avval)
Ushbu versiya atigi 40 ta tegdan iborat edi, shundan 3 tasi dizayn uchun, qolganlari esa mantiqiy kodlash uchun ishlatilardi.
WORLD WIDE WEB CONSORTIUM (W3C) – Tim Berners Lee tomonidan asos solingan korporatsiyadir. Bu korporatsiyaning tuzilishi ahamiyati shunday ediki, o’sha paytlarda hamma o’zining HTML versiyasini yaratishga ishqiboz edi. Tasavvur qiling-a, millonlab HTML tillari!!!
CSS bu stillar bilan ishlay oladigan kaskadli stillar majmuasidir. Web sahifalarga har xil stillar berish uchun ishlatiladi. HTML xujjat ichida teglar bilan birga foydalaniladi. CSS kodlarini kompilyastiya qilish uchun qandaydir kompillyatorlar, qandaydir dasturlar, va bu kod tushuna oladigan qandaydir redaktorlar kerak bo’lmaydi. Bu kodlarni HTML singari web brauzerning o’zi kompilyastiya qiladi va natijani chiqarib beradi.
Bu stillar jadvali(CSS) to’liq holatda 1997 yilda tashkil topib, “WWW Consorcium” ida qo’llab quvvatlangan va foydalanishga taqdim etilgan. O’sha paytlarda HTML ning 3 versiyasi ommabop edi. CSS ni dastlab Netscape Navigator 4.0 va Internet Explorer 4.0 brouzerlarida ko’rish mumkin bo’lgan. Hozirda barcha brouzerlar css da yozilgan kodlarni tushuna oladi. Bu stillarga oid dasturlash tilini o’rganish sodda bo’lib, yangi stillar qo’shilishi natijasida kengayib bormoqda.
CSS ni HTML xujjati ichida ishlatilishini birin ketin ko’rib o’tamiz:
Web sahifada ishlatiladigan CSS kodlari orqali hosil qilinadigan stillarni hammasini bitta faylga yozib, uni serverda saqlaymiz. So’ng, sahifadan, serverdagi saqlab qo’yilgan faylga murojaat qilib, kerakli stilni olamiz. Bu usul katta hajmdagi web sahifalar yaratishda foydali hisoblanadi. Faylga murojaat, tegi ichida amalga oshiriladi va quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi.
HTMLni veb-sahifa uchun ramka sifatida tasavvur qilishingiz mumkin . HTML - bu belgilash tili sifatida tanilgan kompyuter tili va siz har kuni Internetda ko'riladigan veb-sahifalarning katta qismi boshqa narsalar qatori HTML-dan yaratilgan.
HTML elementlari nima?
Uyning ramkasi alohida yog'och bo'laklaridan iborat bo'lgani kabi, HTML hujjati ham alohida HTML elementlaridan iborat . Mana oddiy HTML elementiga misol:
Bu element
Har bir HTML elementi teglardan iborat bo'lib, bu element uchun ikkala tomonda ko'riladigan
va belgilar.
Siz ularni konteyner sifatida tasavvur qilishingiz mumkin , bu erda
teg elementning boshlanishini belgilaydi,
teg oxirini belgilaydi va kontent ular orasidagi matndir.
CSS (Cascading Style Sheets) sizga ajoyib ko'rinishga ega veb-sahifalarni yaratishga imkon beradi.
CSS yordamida biz web sahifaga turli xil ranglar, animatsiyalar va boshqa ko’plab stillar qo’shish orqali saytni foydalanuvchiga qulay va chiroyli holga keltiramiz.
Dostları ilə paylaş: |