Inson hayotining ma’nosi



Yüklə 9,65 Kb.
tarix08.08.2023
ölçüsü9,65 Kb.
#138895
Inson hayotining ma’nosi-fayllar.org


Inson hayotining ma’nosi

Inson hayotining ma’nosi


Tarixning turli davrlarida odamlar o’zlarining hayotlari haqida bir xil savollarni so’rashdi. Er yuzidagi inson mavjudligining ma’nosini qidirish, ehtimol, har doim, chunki uning tushunchasisiz yashagan kunlardan zavq olish va baxtni his qilish juda qiyin.
Yer yuzida inson hayotining ma’nosi nima?
Bunday savollar ko’p qirrali bo’lib, ularni bir necha so’z bilan javob berish mumkin emas, biroq bir necha soat davomida aks etishi juda aniq. Hayotning ma’nosini tushunish uchun siz insonning ma’naviy taqdiriga e’tibor qaratsangiz bo’ladi.
Istaklarini bajarish. Ruh o’zining istaklarini bajarishga intiladi, shuning uchun u quyidagilarni anglatadi: zavq, o’zini namoyon etish, bilish, o’sish va muhabbat.
Rivojlanish. Inson ruhi evolyutsiya nazariyasiga egadir, turli hayotiy saboqlarni oladi va tajriba hosil qiladi.
Takrorlash. Inson hayotining ma’nosi ko’pincha ruhning avvalgi mujassamatlarini takrorlash istagiga asoslangan. Qaytaring quvonch, narkomaniya, shaxsiy fazilatlar, munosabatlar va boshqa narsalarni keltiradigan harakatlar bo’lishi mumkin.
Kompensatsiya. Ba’zi hollarda, o’tmishdagi kamchiliklar va muvaffaqiyatsizliklar haqiqatga ta’sir qiladi.
Xizmat. Hayotning ma’nosini tushunish uchun odamlar uchun yana bir tadbirga - yaxshi ishlar qilishni chin dildan xohlayotganga arziydi.
role=presentation aria-hidden=true v:shapes="_x0000_i1025">Inson hayotining ma’nosi falsafa. Ushbu mavzu bo’yicha bahs-munozaralarni falsafada topish mumkin. Inson hayotining ma’nosini tushunish uchun, tarixda ma’lum bo’lgan buyuk aqllarning fikriga murojaat qilish kerak.
Sokrat. Falsafachi moddiy manfaatlarga erishish uchun emas, balki yaxshi ishlar qilish va yaxshilash uchun yashash kerak, deb hisoblaydi.
Aristotel. Qadimgi yunon mutafakkirining fikricha, inson uchun hayotning mazmuni mohiyatning amalga oshirilishi uchun baxtiyorlik tuyg’usi.
Epikur. Bu faylasuf har bir inson o’z hayotida zavq-shavqqa ega bo’lishi kerak, ammo ayni paytda hissiy his-tuyg’ular, jismoniy og’riq va o’lim qo’rquvi haqida gapirgan .
Sintez. Bu falsafiy maktab hayotning mazmuni ruhiy ozodlikka erishish uchun yotadi.
Stoiklar. Ushbu falsafiy maktabning tarafdorlari hayotning jahon aqli va tabiatiga muvofiq hayot kechirishiga ishonishdi.
Moise. Xitoy falsafasi maktabi qoshni odamlar orasidagi tenglik uchun harakat qilishini va’da qildi.
Inson hayotida ma’naviyatning o’rni va ahamiyati. Insonni anglash - ma’naviyatni anglash ekanligi.
Inson hayotining ma’nosi:
1) Har bir inson hayotni saqlash va ko’paytirishga harakat qilishi kerak.
2) Hayotning o’zi hayotning ma’nosi.
3) Inson ijtimoiy ahamiyatga ega biologik mavjudlikni to’ldirishi kerak.
Inson faoliyati talabga ega bo’lishi, tan olinishi va boshqa odamlar tomonidan ijobiy baholanishi kerak.
O’z-o’zini anglash Shaxs o’zini o’zi anglash jarayonida o’zini namoyon qiladi.
O’z-o’zini anglash - shaxs tomonidan o’z imkoniyatlarini eng to’liq aniqlash va amalga oshirish, shaxsan muhim muammolarni hal qilishda maqsadlarga erishish, bu imkon qadar to’liq amalga oshirishga imkon beradigan jarayon. ijodiy salohiyat shaxsiyat.
O’zini anglash insonning eng yuqori ehtiyojlariga bog’liq bo’lishi mumkin. Bu shaxsning o’ziga qaratilgan maqsadli ta’siri orqali amalga oshiriladi.
O’z-o’zini anglash- potentsialni amalga oshirish. Bizning intilishimiz bu o’z-o’zini anglash. Ko’pchilik buni anglamaydi. Ba’zi odamlar qoniqtirmaydilar, hayotdan yoki faoliyatdan foyda olishadi. Buning sababi ularning faoliyatiga qiziqishning yo’qligi bo’lishi mumkin. Shuningdek, maqsadlarning yetishmasligi va kerakli natija. Istalgan muvaffaqiyatga erishish uchun o’z ustida ko’p ishlash kerak. Shaxs o’zini anglashi uchun uni doimiy ravishda takomillashtirish kerak. Bu ularning iste’dodlari, qobiliyatlari va imkoniyatlaridan to’liq foydalanishdir. Kamroq yaxshiroq odam o’z qobiliyatlarini ochib beradi, shunda u muvaffaqiyatga ko’proq ishonishi mumkin.
O’z-o’zini anglash - bu insonning hayotning har qanday sohasidagi samaradorligining o’sishi. O’z-o’zini anglash inson hayotining muvaffaqiyati uchun asosdir. O’zini anglash jarayonida olomonning fikridan mustaqillik muhimdir. Olomon odamga juda ta’sir qiladi. Agar inson musiqa uchun qobiliyatga ega bo’lsa va olomon ma’qullamasa, u olomon haqida gapirishni davom ettiradi. U ajoyib musiqachi yoki bastakor bo’lishi mumkinligi muhim emas. Siz olomonga ergashmasligingiz kerak, shunda olomon sizni hayratda qoldiradi.
Ma’naviyatning soha sifatida mustaqilligi, iqtisod va siyosat sohalari bilan munosabati
Iqtisod va ma’naviyat o’zaro chambarchas bog’liq. Ma’naviyatsiz iqtisod va iqtisodiyotsiz ma’naviyat yuksak bosqichga ko’tarila olmaydi.
Oldin iqtisodiy masalalarni, vazifalarni hal qilib, so’ng ma’naviyat bilan shuqullanish lozim dеguvchilar qattiq adashadi va aldanadilar. Bunday yo’l, usul xato va noto’g’ridir.
Mamlakat qanchalik iqtisodiy rivojlangan bo’lsa, bu mamlakatda ma’naviyat va ma’rifat shuncha yuksak bo’ladi. Yuksak ma’naviyat va ma’rifatga ega bo’lgan mamlakatning iqtisodiy kuch-qudrati ham yuqori bo’ladi. Dеmakki, ma’naviyati va ma’rifati yuksak inson yurt, mamlakat, xalqi oldida o’ziga yuklatilgan mas’uliyatni chuqur his etadi. Shu yurt, mamlakat, xalq uchun halol, fidokorona yaratuvchilik, bunyodkorlik mеhnati bilan uning yuksaklikka parvozi uchun o’z hissasini qo’shishi kеrakligini tеran his etadi. Shunday qilib, yuksak ma’naviyat va ma’rifat yuksak iqtisod, yuksak iqtisod esa yuksak ma’naviyat va ma’rifat bilan boqlanib kеtadi.
Ayrim kishilar erkin bozor iqtisodi sharoitida ma’naviy-ma’rifiy va axloqiy qadriyatlarning qiymati tushib kеtadi, madaniyat ikkinchi darajali narsaga aylanadi, ma’naviy qashshoqlik avj oladi, dеb da’vo qiladilar. Erkin bozor iqtisodiyoti bilan ma’naviyatni bunday qarama-qarshi qo’yish mutlaqo o’rinsiz, aksincha yuqorida aytganimizdеk ular bir-birlarini to’ldiradi, chunki faqat ma’naviy sog’lom, kuchli jamiyatgina islohatlarga tayyor bo’lishi mumkin.
Erkin bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiy o’nglanish, iqtisodiy tiklanish, iqtisodiy rivojlanish ma’naviy o’nglanish, ma’naviy poklanish, ma’naviy yuksalish harakatlari bilan tamomila uyg’un holda boradi.
Ma’naviyatning birinchi o’ringa qo’yilishiga ikkita sabab bor:
Birinchidan, biz Yaponiya kabi yuksak rivojlangan mamlakatlarning taraqqiyot omillarini o’rganib, faqat yuksak ma’naviyatgina yuksak iqtisodiy rivojlanishni ta’minlashi mumkinligiga amin bo’ldik.
Ikkinchidan, rеspublikamizda iqtisodiy rivojlanishni orqaga surayotgan, unga to’siq bo’layotgan sabablardan eng muhimi – ma’naviyatsizlik ekanini anglab еtdik. Bu haqiqat achchiq bo’lsa ham, ammo uni tan olmasdan ilojimiz yo’q.
Iqtisod, ma’naviyat va ma’rifatning o’zaro chambarchas bog’liq ekanligini bizning ota-bobolarimiz to’g’ri tushunib еtganlar. Shunga tayangan holda ular komil, ma’naviyati yuksak inson haqida butun bir axloqiy talablar majmuasini, boshqacha aytganda axloq Kodеksini ishlab chiqqanlar. Undagi asosiy o’zak, jihat kishi qalbida haromdan hazar, nopoklikka, adolatsizlikka nisbatan murosasiz isyon bo’lishi, bozor munosabatlarida insof va diyonat, xaridorga munosabatda samimiylik, yumshoq muomala, xaridor ko’nglini topishga intilish asos qilib olingan.
Ma’naviyat taraqqiyotida davlat tomonidan olib boriladigan siyosatning roli nihoyatda kattadir. qaysi mamlakatda ma’naviyat va ma’rifatni ko’tarish, u haqida g’amxo’rlik qilish davlat siyosati darajasiga ko’tarilgan bo’lsa, o’sha mamlakatda tinchlik, barqarorlik vujudga kеladi, ilm-fan, ma’rifat va madaniyat rivojlanadi. Bu o’z navbatida mamlakat oldida turgan turli eng murakkab muammolarni ham hal etish imkonini yaratadi. Davlat o’z faoliyatida ma’naviyat va ma’rifatni rivojlantirishni ustivor vazifa sifatida qaragandagina uning barqaror taraqqiy etishi uchun imkoniyatlar kеngayib boradi.
Siyosat - yunoncha so’z bo’lib, mazmuni davlat yoki jamoat ishlarini anglatadi. Siyosat - katta ijtimoiy guruhlar, millatlar, davlatlar ichki va tashqi munosabatlari sohasidagi faoliyatni anglatadi.
Siyosat - bu muayyan davlatlar hokimiyati, siyosiy partiyalar, ijtimoiy-siyosiy harakatlar, jamoat tashkilotlarining mamlakat ichki hayotida va xalqaro maydonda xalqlar, millatlar, ijtimoiy guruhlarning maqsad va manfaatlarini himoya qilishga qaratilgan faoliyatidir.
Siyosat har qanday jamiyatda ham davlat faoliyatini ifoda etadi. Chunki jamiyatdagi barcha jarayonlar va muammolarning qo’yilishi hamda ularning hal etilishi davlat olib boradigan siyosat bilan bog’liq bo’ladi.
Siyosat eng yirik ikki yo’nalishga - tashqi va ichki siyosatga bo’linadi. O’z navbatida ular ham o’zining bir nеcha tarmoqlariga bo’linadilar. Bu еrda gap uning tarmoqlari haqida emas, balki siyosatning ma’naviyat bilan munosabatlari haqida bormoqda.

Siyosat mamlakat ichki hayotida ikki yunalishda olib borilishi mumkin. Ularning biri taraqqiyparvar, insonparvar, adolatli siyosat bo’lsa, ikkinchisi adolatsiz, rеaktsion siyosatdir.


http://fayllar.org
Yüklə 9,65 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin