International clinical guidelines

 

•  X st liyin qar ısının alınması v  ya geni  yayılmaması m qs dil   yoluxdurucu xüsusiyy tl r  

malik x st likl rd n  ziyy t ç k n x st l ri bu bar d  m lumatlandırmalı (A:III) 

 

 

 

Diabetik retinopatiya ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin Subyektiv müayin  

 

• 

k rli diabetin müdd ti (A:I) 

•  Sonuncu d f  qanda  k rin müayin si ( hemoqlobin A1c) (A:I) 

•  D rman vasit l ri (A:III)  

•  Ümumi anamnez ( cinsi yeti k nliyin ba lanması (A:III), piyl nm  (A:III), böyr k x st likl ri 

(A:II), ümumi qan t zyiqi (A:I), qanda lipidl rin miqdarı (A:II), hamil lik(A:I)) 

 

lkin obyektiv müayin  

 

•  Görm  itiliyi korreksiya il  (A:I) 

•  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

•  Göst ri  olduqda qonioskopiya ( qüzehli qi anın neovaskulyarizasiyası v  GDT-nin artması) 

(A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

•  Gen b b kd  göz dibinin streoskopik müayin si (A:I) 

•  Tor qi anın periferiyası, h mçinin  ü vari cismin dolayı (indirekt) oftalmoskopiya v  ya  kontakt 

linza il  h yata keçiril n yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)   

 

Diaqnoz 

 

•  H r iki gözd  K MÖ(klinik  h miyy tli makular ödem)  mü ahid  olunması v  ya olunmaması 

daxil olmaqla diabetik retinopatiyanı kateqoriyasına v  a ırlıq d r c sin  gör  t snifatlandırmalı 

(A:III). H r bir kateqoriya proqressivl m  riski il   laq dardır. 

 

Sonrakı müayin l r 

 

•  Görm  simptomları (A:III)  

•  Ümumi status (hamil lik, qan t zyiqi, böyr kl rin v ziyy ti) (A:III)  

•  Qanda  k rin s viyy si (A:II) 

 

Sonrakı obyektiv müayin l r 

 

•  Görm  ititliyi (A:I) 

•  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

•  Qüzehli qi anın müayin si daxil olmaqla yarıqlı lampa il  biomikroskopiya (A:II) 

•  Qonioskopiya ( neovaskulyarizasiyaya  übh  olduqda, GDT olduqda v  ya artdıqda ) (A:II)  

•  Gen b b kd  göz dibinin stereo müayin si (A:I) 

•  Göst ri  olduqda tor qi anın periferiyası v   ü vari cismin müayin si (A:II) 

 

Yardımçı testl r 

 

•  Minimal diabetik retinopatiyalı v  ya ilkin fotoqrafik t svird n sonra d yi m z olaraq qalan 

hallarda göz dibinin fotografiyası nadir hallarda  h miyy t k sb edir (A:III)  

•  Göz dibinin fotografik müayin si x st liyin n z r  çarpan d yi iklikl rini izl m k v  müalic nin 

effektini mü ahid  etm k üçün faydalı ola bil r (B:III) 

•  Flüoressein angioqrafiyası K MÖ-nin (A:III) müalic si üçün tövsiyy  zamanı v  nam lum s b bli 

görm  itiliyinin z ifl m sinin t yin edilm si üçün istifad  oluna bil r (A:III). Angioqrafiya 

makulyar kapilyarların qeyri perfuziyasını (A:II) v  ya makulyar ödemin ( v  ya h r ikisinin) 

s b bini t yin etm y  köm k ed  bil r. 

•  Flüoressein angioqrafiyası diabetli x st l r  müayin nin bir hiss si kimi kor-koran  t yin 

edilm m lidir (A:III)  

•  Flüoressein angioqrafiyasının K MÖ-nin v  ya PDR-in diaqnostikasında istifad si lüzumsuzdur, 

bel ki, onların h r ikisi klinik müayin l rl  mü yy n edil  bil r  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  X st l rl  n tic ni v  ya müayin l ri müzakir  edib, n  dü ündüyünüzü izah etm li (A:II) 

•  Diabeti olan lakin, diabetik retinopatiyadan  ziyy t ç km y n x st l ri ild  bir d f  olmaqla gen 

b b kl  müayin  olunma a h v sl ndirm li (A:II) 

•  Görm nin, h mçinin gözl rin v ziyy tinin q na tb x  olmasına baxmayaraq, diabetik 

retinopatiyanın effektiv müalic sinin müt madi mü ahid  v  müayin l rd n asılı olması bar d  

x st l ri m lumatlandırmalı (A:III) 

•  Qanda  k rin miqdarının, h mçinin qan t zyiqinin normaya yaxın olması v  plazmada lipidl rin 

s viyy sinin a a ı olmasının vacibliyi bar d  x st l ri m lumatlandırmalı (A:III) 

•  Gözl   laq dar müayin l rin n tic si bar d  müalic  h kimini m lumatlandırmalı (A:III) 

•  C rrahi v  terapevtik metodlarla müalic si mümkün olmayan x st l ri reabilitasiya kursuna v  ya 

lillik müavin ti almaq üçün  lazımi mü ssis l r  gönd rm li(A:III) 

 

Diabetik retinopatiya 

(Müalic y  dair tövsiyy l r) 

 

k rli diabeti olan x st l rin müalic si üzr  tövsiyy l r 

 

Retinopatiyanın 

a ırlıq d r c si 

K MÖ 

olması 

Mü ahid  

müdd ti 

(aylar) 

Panretinal 

lazer 

koaqulyasiya 

Flüoressein 

angioqrafiyası 

Fokal lazer 

koaqulyasiya 

1.Normal v  ya 

minimal QPDR 

Yox 

12 

Yox 

Yox 

Yox 

2. Z ifd n orta 

d r c li QPDR 

Yox 

6-12 

Yox 

Yox 

Yox 

3.A ır v  ya çox 

a ır QPDR 

H  

2-4 

Yox 

Ad t n 

Ad t n* 

 

4.A ır v  ya çox 

a ır QPDR 

Yox 

2-4 

B z n  ‡ 

Nadir hallarda 

Yox 

5.Qeyri yüks k 

riskli PDR 

H  

2-4 

B z n  ‡ 

Ad t n 

Ad t n ** 

6.Qeyri yüks k 

riskli PDR 

Yox 

2-4 

B z n  ‡ 

Nadir hallarda 

Yox 

7.Yüks k riskli PDR 

H  

2-4 

B z n  ‡ 

Ad t n 

Ad t n 

 

8.Yüks k riskli PDR 

Yox 

3-4 

Ad t n ‡ 

 

Nadir hallarda 

Yox 

9.Fotokoaqulyasiya 

üçün  lveri siz 

yüks k riskli PDR 

(optik mühitl rin 

bulanıqlı ı) 

 

 

H  

 

 

3-4 

 

 

Ad t n ‡ 

 

 

 

Ad t n 

 

 

Ad t n** 

10.Fotokoaqulyasiya 

üçün  lveri siz 

yüks k riskli PDR 

(optik mühitl rin 

bulanıqlı ı) 

 

 

- 

 

 

1-6 

 

 

Mümkün deyil 

†† 

 

 

B z n 

 

 

Mümkün 

deyil †† 

 

 

K MÖ-Klinik  h miyy tli Makulyar Ödem; QPDR-Qeyri Proliferativ Diabetik Retinopatiya; 

PDR-Proliferativ Diabetik Retinopatiya. 

 

*  stisnalara daxildir: ür k çatı mazlı ı il   laq dar hipertenziya v  ya mayenin organizmd  

l ngim si, böyr k çatı mazlı ı, hamil lik v  ya makulyar ödem  a ırla dıra bil c k dig r s b bl r. Qeyd 

olunan hallarda qısa müdd tli müalic  kursu h yata keçiril r k  fotokoaqulyasiyanı t xir  salmalı. 

H mçinin, makulanın m rk zi z dl nm dikd , görm  itiliyi yüks k olduqda v  x st l r mümkün riski 

anladıqda K MÖ-in müalic si  seçici olaraq t xir  salına bil r. 

 

† Fokal fotokoaqulyasiya ya mikroanevrizml r  birba a fokal lazer koaqulyasiyası, ya diffuz maye 

sızması olan nahiyy l r  q f s fotokoaqulyasiya,  ya da flüoressein angiqrafiyada qeyri perfuzion 

nahiyy l rd  t tbiq olunur. 

 K MÖ zamanı fokal fotokoaqulyaiya  makulanın m rk zi z d l nm dikd , görm  itiliyi yüks k 

olduqda, v  x st l r ba  ver c k riski anladıqda müt madi n zar t altında seçici olaraq t xir  salına bil r. 

 

‡ Panretinal lazer fotokoaqulyasiya  m liyyatı yüks k riskli PDR olan x st l rd  h yata keçiril  

bil r. 2-ci tip  k rli diabetli a ır qeyri proliferativ retinopatiyası olan x st l rd  erk n panretinal 

fotokoaqulaysiyanın faydası 1-ci  tip  k rli diabetli  x st l r  nisb t n daha çoxdur. Müalic  2-ci tip 

k rli diabet v  a ır QPDR olan x st l rd  n z r  alınmalıdır. X st l rin növb ti mü ahid l r üçün 

razıla maması, h yata keçiril c k kataraktanın ekstraksiyası v  ya hamil lik kimi amill r, h mçinin dig r 

gözün v ziyy ti panretinal fotokoaqulyasiyanın vaxtının t yin olunmasına  köm k edir. 

 

** B zi müt x ssisl r panretinal lazer koaqulyasiya il   laq dar makulyar ödemin k skinl m sini 

azaltmaq m qs di il  panretinal fotokoaqulyasiyadan  vv l fokal fotokoaqulyasiyanın h yata 

keçirilm sin  üstünlük verirl r. 

 

†† B zi hallarda vitrektomiya göst ri dir. 

 

Quru Göz Sindromu ( lkin müayin ) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  

 

•  Okulyar simptom v   lam tl r (A:III) 

•  A ırla dırıcı amill r (B:III) 

•  Simptomların davam etm  müdd ti (A:III) 

• 

stifad  olunan damcılar v  onların simptomlara t siri (A:III)  

•  Okulyar anamnez  daxildir: 

o

  Kontakt linzalar, onlardan istifad  qaydası v  qulluq (A:III)  

o

  Allergik konyunktivitl r (B:III) 

o

  Korneal anamnez (keratoplastika, LAS K,FRK) (A:III)  

o

  Göz ya ı nöqt l rind   m liyyat (A:III)  

o

  Göz qapaqlarında  m liyyat ( ptozun aradan qaldırılması, blefaroplastika, 

entropian/ektropionun aradan qaldırılması) (A:III)  

o

  Bell sindromu (A:III) 

o

  Göz almasının s thi strukturlarının iltihabı ( okulyar çapıqla an pemfiqoid, Stevens-Jonson 

sindromu) (A:III)  

•  Ümumi anamnez  daxildir: 

o

  Siqaret  km  (A:III) 

o

  D ri x st likl ri (sızaqlar) (A:III) 

o

  Ekzema (A:III)  

o

  Menopauza (A:III)  

o

  Sistem iltihabi x st likl r ( öqren sindromu, revmatoid artrit, sistem qurd e n yi, 

skleradermiya) (A:III)  

o

  Sistem d rman vasit l ri ( antihistaminl r, aritmiya  leyhin  d rmanlar, izotretinoin, 

difenoksilat/atropin, beta-blokatorlar, kimy vi terapiya v  antixolinergik effektli dig r d rman 

vasit l ri) (A:III)  

o

  Travma ( kimy vi) (A:III)   

o

  Xronik virus infeksiyası ( xronik hepatit C, insan immunodefisit virusu) (B:III)  

o

  C rrahiyy  ( sümük iliyinin transplantasiyası, ba  v  boyun c rrahiyy si) (B:III) 

o

  Orbitanın  üalandırılması (B:III) 

o

  Nevroloji v ziyy t ( Parkinson x st liyi, Bell sindromu, Riley-Day sindromu ) (B:III) 

o

  Quru a ız, kariesli di l r, a ızın selikli qı asında xoralar (B:III)  

 

lkin obyektiv müayin  

 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Xarici müayin   

o

  D ri (A:III)  

o

  Göz qapaqları (A:I)  

o

  Gözün köm kçi aparatı (A:III)  

o

  Ekzoftalmiya (B:III) 

o

  K ll -beyin sinirl rinin funksiyası (A:III) 

o

 

ll r (B:III) 

•  Yarıqlı lampa il  biomikroskopiya 

o

  Göz ya ı t b q si (A:III) 

o

  Kirpikl r (A:III)  

o

  Göz qapaqlarının ön v  arxa k narları (A:III)  

o

  Göz ya ı nöqt l ri (A:III)  

o

  A a ı ta  v  tarzal konyunktiva (A:III)  

o

  Bulbar konyunktiva (A:III)  

o

  Buynuz qi a (A:III)  

 

Müalic y  göst ri l r 

 

•  Göz ya ının defisiti olan x st l r  a a ıdakı t dbirl r göst ri dir: 

o

  V ziyy ti a ırla dıran d rman vasit l rinin istifad sini azaltmalı (A:III)  

o

  Göz  trafı manipulyasiyaları azaltmalı (A:III) 

o

 

traf mühitin havası n ml ndirilm lı (A:III)  

o

  Komputerl  i  azaldılmalı (A:III)  

o

  Süni göz ya ı preparatlarından istifad  etm li (A:III)  

•  Göz ya ının defisiti olan x st l rd  d rman müalic si effekt verm dikd  a a ıdakı c rrahi müdaxil l r 

h yata keçiril  bil r: 

o

  Blefaritl r, trixiaz v  ya qapaq qüsurlarının korreksiyası ( laqoftalmiya, entropion/ektropion) 

(A:III)  

o

  Göz ya ı nöqt l rinin okkluziyası (A:III)  

o

  A ır v ziyy tl rd  tarzoraffiya (göz qapaqlarının tikilm si) (A:III)  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  X st l ri quru göz sindromunun xroniki xüsusiyy ti v  gedi i bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

•  Müalic nin rejimi bar d  xüsusi t limatla t min etm li (A:III)  

•  X st l r  ba  ver  bil c k mümkün struktur d yi ikliyinin riskini anlatmalı v  onları effektiv müalic  

n tic sind  mümkün yax ıla manın olmasına inandırılmalı (A:III)  

•  Sistem x st likl rin manifesti mü ahid  olunan x st l ri uy un müt x ssis  gönd rm li (A:III)  

•  Ba lan ıc m rh l d  olan quru göz sindromundan  ziyy t ç k n x st l ri LAS K v  FRK 

m liyyatlarından sonra gözl rinin v ziyy tinin a ırla a bil c yi bar d  x b rdar etm li (A:III)  

 

Ezotropiya – Daxili ç pgözlük  

( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

 

 

 

lkin subyektiv müayin   

 

•  Okulyar simptom v   lam tl r (A:III)  

•  Okulyar anamnez ( deviasiyanın ba lanma vaxtı v  tezliyi, diplopiyanın olub-olmaması) (A:III)  

•  Ümumi anamnez ( pre-, peri- v  postnatal tibbi faktorlar) (A:III)  

•  Ç pgözlük, ambliopiya v  ekstraokulyar  z l l rd  h yata keçiril n  m liyyatlar daxil olmaqla ail  

anamnezi (A:III)  

 

lkin obyektiv müayin  

 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Ortoforiya ( uza a v  yaxına) (A:III)  

•  Ekstraokulyar  z l l rin funksiyası (A:III)  

•  Hissi parametrl r (A:III) 

•  Makulanın v ziyy ti n z r  alınmaqla göz dibinin müayin si (A:III)  

•  Sikloplegiyadan sonra refraksiyanın t yini (A:III)  

 

Müalic y  göst ri l r 

 

• 

lk olaraq klinik  h miyy tli refraksiya qüsurlarını korreksiya etm li (A:III)  

•  Ezotropiyaların bütün formalarını müalic  üçün n z rd n keçirm li v  ortoforiyanı t xirasalınmadan 

t min etm li (A:III)  

•  Optik korreksiya ortoforiyanı t min etm diyi hallarda, c rrahi korreksiyanı h yata keçirm li (A:III)  

•  Mümkün binokulyarlı ı artırmaq üçün klinik  h miyy tli ambliopiyanı c rrahi  m liyyata q d r 

müalic  etm li (A:III)  

 

Sonrakı mü ahid l r 

 

•  Sonrakı mü ahid l r zamanı a a ıdakılar n z r  alınmalıdır: 

o

  Müalic y  tolerantlıq v   lav  effektl r (A:III)  

o

  Refraksiya qüsurunun korreksiyası il  görm  itiliyinin v  fiksasiyanın müayin si (A:III)  

o

  Refraksiya qüsurunun korreksiyası il  üzaq v  yaxın m saf y  fiksasiya zamanı deviasiya 

(A:III)  

o

  A v  ya V patternl rinin v /v  ya ç p disfunksiyanın mü ahid si (A:III)  

o

  Binokulyar görm nin xarakteri (A:III)  

•  Hipermetropiyanı t yin etm k üçün  n azı bir il olmaqla, lazım olduqda 4-6 aylıq fasil  il   

      sikloplegiyadan istifad  etm li (A:III)  

 

Növb ti müayin l rin intervalları 

 

Ya  (ill r) 

Rutin müayin l rin intervalı (aylar)* 

0-1 

1-3 

1-5 

3-6 

5-10 

6-12 

*Ambliopiya aradan qalxmadıqda v  ya ortofariyada pisl m  mü ahid  edildikd , müraci tl rin 

sayı artırıla bil r 

 

X st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  X st liyi anlamaq, h mçinin ona qar ı birg  mübariz  aparmaq üçün  x st lik v  onun n tic l rini 

x st  v  /v  ya valideynl ri il  müzakir  etm li (A:III)  

•  Ya lı x st l rl  müxt lif müalic  üsullarının üstünlükl rini v  çatı mazlıqlarını müzakir  etm li 

(A:III)  

•  X st nin valideynl ri v /v  ya ail  üzvl ri il  münasib müalic  planını formala dırmalı (A:III)  

•  Lazım olduqda x st  v /v  ya valideynl ri il  yaranan  lav  psixoloji effektl ri müzakir  etm li 

(A:III)  

 

Cüzam zamanı görm  üzvünün x st likl ri 

( lkin müayin  v  müalic ) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  

 

•  Okulyar simptomlar (görm nin z ifl m si, ya axma, qıcıqlanma  lam tl ri) (A:III)   

•  Laqoftalmiyanın müdd ti ( 6 aydan az v  ya çox) (A:III)  

•  Cüzamın müdd ti (ad t n diaqnoz qoyulan vaxtdan) (B:III) 

•  Cüzamın tipi (A:III)  

•  Çox saylı preparatlarla müalic ; n  q d r v  hansı preparatların q bulu (A:III)  

•  Cüzam reaksiyasının anamnezi (B:III) 

 

lkin obyektiv müayin  

 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Göz qapaqları v  gözün ba lanması (A:III)  

•  Buynuz qi anın h ssaslı ı (A:III)  

•  Konyunktiva (A:III)  

•  Sklera (A:III)  

•  B b k (A:III)  

•  Nazolakrimal aparat (A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası 

o

 

Buynuz qi a epitelinin tamlı ı 

o

 

Buynuz qi anın  sinir lifl rinin muncuqvari olması, stromal bulanıqlıq (B:III) 

o

 

Ön kamera (A:III) 

o

 

Qüzehli qi anın atrofiyası (A:III) 

o

 

Qüzehli qi a “mirvaril ri” (B:III) 

o

 

Arxa sinexiyalar (A:III) 

o

 

Katarakta (A:III) 

Müalic y  göst ri l r 

 

Z ruri hallarda (katarakta, laqoftalmiya, ön uveitl r) cüzamlı x st l rin müalic si dig r x st l rin 

müalic sind n f rql nm m li v  onlara normal oftalmoloji xidm ti t min etm li, xüsusi il : 

•  Katarakta x st nin görm  funksiyasına n z r  çarpacaq d r c d  mane olduqda  m liyyat olunmalı 

(A:III) 

•  C rrahi  m liyyat keyfiyy tli keç rs  v  göz sakit olarsa  OL implantasiyası  ks göst ri  deyil (A:III)  

• 

g r buynuz qi a  xronik laqoftalmın n tic sind  z d l n rs , v  ya zahiri problem olarsa, laqoftalmın 

a ırlıq d r c sind n asılı olaraq o c rrahi üsulla aradan qaldırılmalı (A:III)  

•  Cüzama yoluxmu  x st l rd  xüsusi il  a a ıdakılar n z r  alınmalıdır: 

o

  Yeni ba lamı  laqoftalm ( müdd ti 6 aydan az) 6 ay müdd tin  t dric n azaltlmaqla günd lik 

oral 25-30 mg prednizolonla müalic  olunmalı (A:III)  

o

  K skin uveitl r intensiv olaraq damcı  killi steroidl rl  müalic  olunmalı; yana ı sistem 

cüzam reaksiyası sistem steroidl rl  müalic  olunmalı (A:III)  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  Çoxsaylı d rman vasit l ri il  müalic  olunan x st l r laqoftalmın inki af ed  bil c yi v  onunla 

laq dar risk bar d  x b rdar edilm li (A:III)  

•  Laqoftalmın  qalıq  lam tl ri olan x st l r mümkün risk, qırmızı göz sindromunun inki afı v  

görm nin azalması bar d  xüsusi il  x b rdar edilm li (A:III)   

•  X st l r reaksiya zamanı göz  olan riski anlamalı v  reaksiyanın inki af etm sinin m ruz  olunması 

bar d  t limatlandırılmalı (A:III)  

•  Bütün x st l r görm nin z ifl m sinin vacibliyi v  onun ba  verdiyi halda xüsusi  xsl r  m ruz  

etm sinin z ruriliyi  bar d  m lumatlandırılmalı (A:III)  

 

ü vari cismin arxa qopması ( CAQ), tor qi anın cırıqları 

v  “Lattis” degenerasiyası 

( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  

 

• 

ü vari cismin arxa qopmasının ( CAQ) simptomları (A:I) 

•  Ail  anamnezi (A:II) 

•  Gözd  travma v  c rrahi  m liyyatlar (A:II) 

•  Miopiya (A:II) 

•  Katarakta c rrahiyy si (A:II) 

 

lkin obyektiv müayin  

 

• 

ü vari cismin qopmasının, piqment hüceyr l r, hemorragiya v  qatıla masının müayin si (A:III)  

•  Skleranın sıxılması  rti il  göz dibinin periferiyasının müayin si (A:III).  Periferik vitreoretinal 

patologiyanın indirect oftalmoskopiya metodunun skleral sıxılma il  kombinasiyada müayin si daha 

m qs d uy undur. (A:III)  

 

Yardımçı müayin l r 

 

•  Tor qi anın periferik hiss l rini müayin  etm k olmursa, B-scan ultras s müayin sini h yata keçirm li 

(A:II).  g r bu müayin d n sonra heç bir d yi iklik a kar olunmazsa, x st nin müt madi mü ahid si 

m sl h tdir. (A:III)   

 

C rrahi v  c rrahi  m liyyatdan sonrakı müayin l r 

 

•  X st l ri mümkün risk, fayda v  alternativ c rrahi  m liyyatlar bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

•  X st l r   m liyyatdan sonrakı müalic  planını qısa v  dürüst  kild  anlatmalı (A:III)  

•  X st l ri göz önünd  uçan z rr cikl r v  görm  sah sinin qüsurları mü ahid  edildikd  t cili 

oftalmoloqa müraci t etm l ri bar d  m lumatlandırılmalı (A:II) 

 

Müalic nin seçilm si 

 

Z d l nm nin tipi 

Müalic  

K skin simptomatik nal  killi cırıqlar 

T cili müalic  

K skin simptomatik operkulyasiya olunmu  

cırıqlar 

Müalic  vacib olmaya bil r 

 

Tor qi anın travmatik z d l nm l ri 

Ad t n müalic  olunmalıdır 

Simptomsuz nal  killi cırıqları 

Ad t n müalic  ehtiyac olmur 

Simptomsuz operkulyasiya olunmu  cırıqları 

Müalic si nadir hallarda tövsiyy  olunur 

Simptomsuz atrofik gird  cırıqlar 

Müalic si nadir hallarda tövsiyy  olunur 

Simptomsuz yarıqsız «lattis» degenerasiyası 

CAQ nal  killi cırıqların  m l  g lm sin  s b b 

olmayınca müalic  edilmir 

Simptomsuz yarıqlı «lattis» degenerasiyası 

Ad t n müalic  t l b olunmur 

Simptomsuz dializl r 

Müalic si üçün ortaq fikir v  q na tb x  d lil 

yoxdur  

Dig r gözd  atrofik yarıq, «lattis» degenerasiyası, 

v  ya simptomsuz nal killi cırıqlar 

Kataloq: dynamic
dynamic -> Transplantologiya 2014. № P. 6-11
dynamic -> Tibbi Cİhazlar ile yapilan gözlemselçalişmalar iÇİn başvuru rehberi
dynamic -> Neurological exam
dynamic -> Ganoderma lucidum İngilizce: Reishi, Red Lingzhi
dynamic -> Specification data product Name Versi-Foam® Systems 1, 9, 15 and 50 Class I disposable Foam Kits Manufacturer
dynamic -> Learners often have specific, immediate, and unique learning needs arising from their interests, personal goals, tasks, or assignments
dynamic -> Melaleuca alternifolia (Maiden and Betche) Cheel