International clinical guidelines

Müalic si üçün ortaq fikir v  q na tb x  d lil 

yoxdur  

 

Sonrakı subyektiv müayin l r 

 

•  Görm  simptomları (A:I) 

• 

ntraoculyar c rrahiyy  daxil olmaqla, göz travmalarının interval anamnezi (A:I) 

 

Sonrakı obyektiv müayin l r 

 

•  Görm  itiliyi (A:III) 

•  Pigment hüceyr l rin v  sinerezisin müvcudlu una  sas n  ü vari cismin statusunu qiym tl ndirm li 

(A:II) 

•  Skleral sıxılma il  göz dibinin periferiyasını müayin  etm li (A:II)  

•  Optik mühitl rin bulanıqlı ı zamanı B-scan ultras s müayin si h yata keçirilm li (A:II)  

• 

ü vari cismin hemorragiyası olan tor qi anın detalları müayin  edilm y n, h mçinin B-scan 

müayin sinin n tic si m nfi olan x st l r  müt madi n zar t etm li. Tor qi anın cırı ına  übh li olan 

x st l ri 4 h ft  sonra t krar B-scan müayin sind n keçirm li. (A:III)  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  Tor qi anın yüks k qopma riski olan x st l ri  CAQ v  tor qi anın qopma simptomları, h mçinin 

müt madi müayin l rin  h miyy ti  bar d  m lumatlandırmalı. (A:II) 

•  Tor qi anın yüks k qopma riski olan x st l ri göz önünd  üz n z rr cikl rin miqdarının artması, 

görm  sah sinin itirilm si v  görm  itiliyinin azalması il  mü ahid  olunan hallarda t cili göz 

h kiml rin  x b r verm l ri bar d  m lumatlandırmalı. (A:III) 

 

Birincili açıq bucaqlı qlaukoma  

( lkin müayin ) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  

 

•  Okulyar anamnez (A:III) 

•  Ümumi anamnez (A:III)  

•  Ail  anamnezi (A:II) 

•  Günd lik h yat  raiti v  f aliyy tl rin görm  funksiyalarına t sirinin qiym tl ndirilm si (A:III)  

•  Münasib m lumatlarla tanı lıq (A:III) 

  

lkin obyektiv müayin  

 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  B b kl r (B:II) 

•  Ön seqmentin yarıqlı lampa ilı biomikroskopiyası (A:III)  

•  GDT-nin ölçülm si (A:I) 

o

  Gün  rzind  GDT-d  f rq mü ahid  olundu una gör  müayin  vaxtının qeyd olunması (B:III) 

•  Buynuz qi anın m rk zi qalınlı ı (A:II) 

•  Qonioskopiya (A:III)  

•  Böyüdülmü  stereoskopik müayin nin köm yi il  görm  siniri m m ciyini v  tor qi anın sinir lifl ri 

qatını qiym tl ndirm li (A:III)  

•  Görm  siniri m m ciyinin morfologiyasının r ngli stereofotoqrafik v  ya komputer- saslı t svir 

analizinin köm yi il  s n dl dirilm si daha m qs d uy undur (A:II) 

•  Göz dibinin müayin si ( mümkün olarsa gen b b kd ) (A:III)  

•  Görm  sah sinin müayin sinin statik avtomatik perimetriya il  h yata keçirilm si daha 

m qs d uy undur (A:III)  

 

Müalic y  göst ri  olan x st l rl  davranma planı 

 

•  Müalic d n  vv lki t zyiqin görm  siniri m m ciyin  z d l yici t sirini ehtimal ed r k, h d f t zyiq 

müalic d n  vv lki t zyiqd n 20% a a ı olmalı. (A:I) GSM-nin z d l nm si n  q d r artıqdırsa, 

h d f t zyiq bir o q d r artıq a a ı salınmalıdır. (A:III)  

• 

ks r hallarda damcı  killi preparatlar ilkin olaraq yax ı n tic  verir. (A:III)  

•  Lazer trabekulektomiyası ilkin müalic y  münasib alternativl rd ndir. (A:III)  

•  Fistul edici c rrahi  m liyyatlar b z n müalic y  münasib alternativ ola bil r (A:I) 

•  Arzu olunan terapevtik n tic ni  ld  etm k üçün maksimal effektiv v  tolerans rejim seçm li (A:III)  

 

 

Lazer trabekuloplastika  m liyyatı v   m liyyatdan sonra x st l rin müayin si 

 

•  X st l rin  m liyyatdan sonra lazımi qay ı il  t min olunmasına    min olmalı. m liyyatdan  vv lki 

v  sonrakı t dbirl r planı: 

o

  Tam m lumatlandırmadan sonra razılı ın alınması (A:III)  

o

 

m liyyatdan  vv l  n azı bir d f  olmaqla c rrah x st ni müayin  etm li v  GDT-ni ölçm li 

(A:III)  

o

 

n azı  m liyyatdan 30-120 d q sonra GDT-ni t krar yoxlamalı (A:I) 

o

 

m liyyatdan sonra 6 h ft  müdd tind  GDT-ni yoxlamalı.  g r GDT –l   laq dar görm  

sinirinin z d l nm sinin öyr nilm sin  ehtiyac olarsa, müayin ni daha tez h yata keçirm li. 

(A:III)   

 

m liyyatlar v  fistul edici  m liyyatdan sonra x st l rin müayin si 

 

•  X st l rin  m liyyatdan sonra lazımi qay ı il  t min olunmasına    min olmalı. (A:III)  m liyyatdan 

vv lki v  sonrakı t dbirl r planı: 

o

  Tam m lumatlandırmadan sonra razılı ın alınması (A:III)  

o

 

m liyyatdan  vv l  n azı bir d f  olmaqla c rrah t r find n müayin  (A:III)  

o

  X st ni birinci gün ( m liyyatdan 12-36 saat sonra) v  növb ti 2-10-cu gün müdd tind   n azı  

bir d f  olmaqla müayin  etm li (A:II) 

o

   A ırla malar olduqda  m liyyatdan sonrakı 6 h ft  müdd tind   lav  rutin müayin  etm li 

(A:III) 

o

 

ks göst ri  meydana çıxmayınca,  m liyyatdan sonrakı dövrd  damcı  killi 

kortikosteroidl ri istifad  etm li (A:II) 

o

 

m liyyatdan sonrakı a ırla maları olan x st l r müt madi müayin  olunmalıdırlar (A:III)  

o

  Uzunmüdd tli müv ff qiyy tin  ld  olunması üçün  lav  müalic  vacibdir (A:III)  

 

 

Konservativ müalic  alan x st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  Diaqnozu, x st liyin a ırlı ını, proqnozunu, h mçinin müalic  planını v  müalic nin ömür boyu 

davam ed c yini x st l rl  müzakir  etm li. (A:III)  

•  Ümumi absorbsiyanın qar ısını almaq m qs di il  damcıların istıfad sind n sonra gözün 

yumulmasının v  nazolakrımal okkluziyanın vacibliyi bar d  x st l ri m lumatlandırmalı. (B:II) 

•  Antiqlaukomatoz damcılardan istifad  ed n x st l ri fiziki v  emosional d yi iklikl r ba  verdikd  bu 

bar d  oftalmoloqlarına x b r verm l rinin vacibliyi haqda m lumatlandırmalı (A:III)  

•  X st l r x st lik prossesi, müayin l rin m qs di, x st liyin v ziyy ti, v  alternativ müdaxil l rin 

faydası v  riski bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

 

Birincili açıq bucaqlı qlaukoma 

 ( Sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

Subyektiv müayin  

 

• 

nterval okulyar anamnez (A:III) 

• 

nterval ümumi anamnez (B:III)  

•  Göz damcılarının  lav  t sirl ri (A:III)  

•  D rmanlardan sonra GDT-nin azalmasının tezliyi v  vaxtı, h mçinin göz damcılarının istifad si 

bar d  m lumat (B:III)  

 

Obyektiv müayin  

 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Yarıqlı lampa il  biomikroskopiya (A:III)  

•  Görm  sinirinin v  görm  sah sinin müayin si (A:III)  

•  Buynuz qi anın qalınlı ını d yi

 bil c k h r bir hadis d n sonra paximetriyanı t krarlamalı (A:II) 

 

Konservativ müalic d  olan x st l rin müalic  planı 

 

•  X st nin h r müraci tind  GDT yoxlamalı v  onun h d f GDT-y  yaxınlı ını t yin etm li (A:III)  

•  H r bir müayin d  istifad  olunan d rmanların dozasının v  istifad  tezliyinin qeydiyyatı aparılmalı, 

h mçinin x st l rin müalic  rejimin  riay t etm l rini v  alternativ müalic  üsullarına v  ya 

diaqnostik prosedurlara münasib tl rinı müzakir  etm li (A:III)  

•  Ön kamera buca ının qapanmasına  übh  olduqda, ön kameranın daralması v  ya ön kamera 

buca ının anormallı ı, h mçinin GDT-nin nam lum s b bli d yi iklikl ri zamanı qonioskopiya h yata 

keçirilm li. (A:III) Qonioskopiya müt madi h yata keçirilm lidir ( 1-5 il) (A:III)  

• 

g r h d f GDT  ld  olunmayıbsa, x st  üçün potensial riski v  faydanı n z r  almaqla  lav  v  ya 

alternativ müalic  rejimini n z rd n keçirm li. (A:III) 

• 

g r istifad  olunan d rman preparatı GDT-ni a a ı salmırsa, effektiv n tic   ld  edil n  q d r 

alternativ preparat seçm li. (A:III)  

• 

g r GSM v  ya görm  sah sind ki d yi iklikl r proqressivl

rs , h d f t zyiqi nizama salmalı. 

(A:III)  

•  Tövsiyy  olunan h r bir m rh l d  mü ahid nin  t krarlanmasının t yinin  yardım ed n faktorlara -  

z d l nm nin a ırlıq d r c si, x st liyin m rh l si, proqressivl m nin sür ti, h d f t zyiqd n artıq 

olan GDT, h mçinin görm  sinirini z d l y n dig r risk faktorlarının miqdarı v   h miyy ti daxildir. 

(A:III)  

•  D rman vasit l rinin istifad sinin dayandırılması v  ya yenil rinin istifad si növb ti müayin l r 

zamanı  ld  olunan n tic l r   saslanmalıdır. (A:III)  

 

Növb ti mü ahid l r üçün tövsiyy l r 

H d f 

GDT  ld  

olunub 

Z d l nm l rin 

proqressivl m si 

N zar rin 

müdd ti 

(aylar) 

Mü ahid  

intervalı 

GSM-nin 

müayin si 

Görm  sah sinin 

qiym tl ndirilm si 

H  

Yox 

 6 

6 ay 

müdd tind  

3-12 ay 

3-12 ay 

H  

Yox 

6 v  çox 

12 ay 

müdd tind  

3-12 ay 

3-12 ay 

H  

H  

Müvafiq 

deyil 

4 ay 

müdd tind  

1-12 ay 

12 ay 

Yox 

Yox v  ya H  

Müvafiq 

deyil 

4 ay 

müdd tind  

1-12 ay 

12 ay 

 GDT-Göz daxili t zyiq; GSM-Görm  siniri m m ciyi. 

 

Konservativ müalic d  olan x st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  Antiqlaukomatoz damcılardan istifad  ed n x st l ri fiziki v  emosional d yi iklikl r ba  verdikd  bu 

bar d  oftalmoloqlarına x b r verm l rinin vacibliyi haqda m lumatlandırmalı (A:III)  

•  N z r  çarpacaq görm  qüsuru olan v  ya kor x st l ri görm nin reabilitasiyasına gönd rm li v  

lillik müavin tinin alınması t min etm li. (A:III) 

 

Birincili açıq bucaqlı qlaukomaya  übh  

( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

lkin subyektiv müayin  

 

•  Okulyar anamnez (A:III)  

•  Ümumi anamnez (A:III) 

•  Ail  anamnezi (A:III)  

•  Münasib qeydl rin n z rd n keçirilm si (A:III)  

•  Günd lik f aliyy t v  v rdi l rin görm  funksiyasının z d l nm sin  t sirinin qiym tl ndirilm si 

(A:III)  

 

lkin obyektiv müayin  

 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  B b kl r (B:II) 

•  Ön seqmentin yarıqlı lampa il  biomikroskopiyası (A:III)  

•  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

•  Buynuz qi anın m rk zi hiss sinin qalınlı ı (A:II) 

•  Qonioskopiya (A:III)  

•  Böyüdülmü  stereoskopik müayin nin köm yi il  görm  siniri m m ciyini v  tor qi anın sinir lifl ri 

qatını qiym tl ndirm li (A:III)  

•  Görm  siniri m m ciyinin morfologiyasının r ngli stereofotoqrafik v  ya komputer- saslı t svir 

analizinin köm yi il  s n dl dirilm si daha m qs d uy undur(A:II)  

•  Göz dibinin müayin si ( mümkün olarsa gen b b kd ) (A:III)  

•  Görm  sah sinin müayin sinin statik avtomatik perimetriya il  h yata keçirilm si daha 

m qs d uy undur (A:III)  

 

Müalic y  göst ri  zamanı plan 

 

• 

lkin m qs d h d f t zyiqi yüks k GDT-nin 20%-i q d r azaltmalı v    24 mm c st s viyy sini  ld  

etm li (A:I) 

•  Arzu olunan terapevtik n tic ni  ld  etm k üçün maksimal effektiv v  q bul edil  bil n müalic  

rejimini seçm li (A:III)  

 

Növb ti müayin l r 

 

• 

nterval okulyar anamnez (A:III)  

• 

nterval ümumi anamnez v  sistem preparatların q bulunda h yata keçiril n h r hansı d yi iklikl r 

(B:III)  

•  Müalic  alan x st l rd  göz damcılarının  lav  effektl ri (A:III)  

• 

vv ll r müalic  olunan x st l rin sonuncu antiqlaukomatoz d rman vasit l rinin istifad  tezliyi v  

vaxtı, h mçinin istifad  qaydası (B:III) 

 

Növb ti obyektiv müayin l r 

 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

•  GDT v  onun günün hansı vaxtı ölçülm si (A:III)  

•  Ön kamera buca ının qapanmasına  übh  olduqda, ön kameranın daralması v  ya GDT-nin nam lum 

s b bli d yi iklikl ri zamanı qonioskopiya h yata keçirm li (A:III)  

 

Növb ti mü ahid l r üçün tövsiyy l r 

Müalic  

H d f GDT  ld  

olunub 

Z d l nm nin 

yüks k riski 

Mü ahid l rin 

intervalı 

GSM v  görm  

sah sinin 

müayin sinin 

t krarlanma 

müdd ti 

Yox 

Müvafiq deyil 

Yox 

6-24 ay 

6-24 ay 

Yox 

Müvafiq deyil 

H  

3-12 ay 

6-18 ay 

H  

H  

H  

3-12 ay 

6-18 ay 

H  

Yox 

H  

 4 ay 

3-12 ay 

Konservativ müalic d  olan x st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  X st l rl  risk faktorları v  onların a ırlı ı, proqnozu, idar  olunma planı, h mçinin müalic nin 

mümkünlüyü v  uzunmüdd tli olaca ı bar d  müzakir  etm li (A:III)  

•  X st l ri x st lik prossesi, müayin l rin m qs di, x st liyin v ziyy ti, h mçinin alternativ 

müdaxil l rin fayda v  riski  bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

•  Ümumi absorbsiyanın qar ısını almaq m qs di il  damcıların istıfad sind n sonra gözün 

yumulmasının v  nazolakrımal okkluziyanın vacibliyi bar d  x st l ri m lumatlandırmalı (B:II) 

•  Antiqlaukomatoz damcılardan istifad  ed n x st l ri fiziki v  emosional d yi iklikl r ba  verdikd  bu 

bar d  oftalmoloqlarına x b r verm l rinin vacibliyi haqda m lumatlandırmalı (A:III)  

 

Birincili qapalı bucaqlı qlaukoma 

( lkin müayin  v  müalic ) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

Subyektiv müayin  

 

•  Ümumi anamnez (damcı  killi v  ya sistem preparatların istifad si) (A:III)  

•  Okulyar anamnez ( müt madi ba  ver n qapalı bucaqlı qlaukoma tutmalarının simptomlarının ehtimal 

edilm si) (A:III)  

•  K skin qapalı bucaqlı qlaukoma tutmalarının ail  anamnezi (B:II) 

 

Obyektiv müayin  

 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Refraksiya (A:III)  

•  B b kl r (A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

o

  Ön kameradakı iltihaba  sas n tez –tez ba  ver n qlaukoma tutmalarının ehtimal edilm si  

o

  Buynuz qi anın ödemı 

o

  Ön kameranın m rk zi v  periferik nahiyy l rd  d rinliyi 

o

  Qüzehli qi anın sektoral tipli atrofiyası, arxa sinexiyalar v  ya orta ölçüd  gen lmi  b b k 

o

 

vv lki qapalı bucaqlı qlaukoma tutmalarının  lam tl ri 

•  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

•  H r iki gözün qonioskopiyası (A:III)   

•  Birba a oftalmoskopiya v  ya biomikroskopiya vasit si il  göz dibinin v  GSM-nin müayin si (A:III)  

 

Diaqnoz 

 

• 

kincili formaları istisna etm kl  birincili qapalı bucaqlı qlaukomanın diaqnozunu t rtib etm li (A:III)  

 

ridotomiyaya göst ri  olan x st l rin müalic  planı 

 

•  K skin birincili qapalı bucaqlı qlaukoması olan x st l ri lazer v  ya insizion iridotomiya il  müalic  

etm li.  g r lazer iridotomiyanın h yata keçirilm sind  ç tinlikl r varsa, o zaman insizion 

iridotomiya t tbiq etm li. (A:III)  

•  K skin qapalı bucaqlı qlaukoma tutmalarında ilk olaraq GDT-nin a a ı salınması, a rının azaldılması 

v  g l c k iridotomiya üçün buynuz qi a ödeminin aradan qaldırılması m qs di il  konservativ 

müalic  t yin etm li. (A:III)  

• 

g r dig r gözd  anatomik olaraq kamera buca ı dar olarsa, profilaktik iridotomiya h yata keçirm li 

(A:II) 

•  H r iki gözd  insizion iridotomiya t l b olunan hallarda ikit r fli a ırla maların qar ısını almaq üçün 

m liyyatı bir neç  gün fasil  il   vv l bir, sonra is  dig r gözd  h yata keçirm li. (A:III)  

 

ridotomiya  m liyyatı v  x st l r   m liyyatdan sonrakı qulluq 

 

• 

min olun ki, x st l r  m liyyatdan sonrakı lazımı qulluqla t min olunublar. (A:III)  m liyyatdan 

vv lki v  sonrakı plana daxildir: 

o

  Razılıq bar d  m lumat (A:III)  

o

  C rrah t r find n  n azı bir  m liyyat önü müayin  (A:III)  

o

  Lazer  m liyyatından sonrakı 30-120 d qiq  müdd tind   n azı bir d f  olmaqla GDT-ni 

yoxlamalı (A:II) 

o

 

ks göst ri l ri n z r  almaqla  m liyyatdan sonrakı dövrd  iltihab  leyhin  damci  killi 

d rmanlardan istifad  etm li (A:III)  

•  Növb ti müayin l r  daxildir: 

o

  ridotomiyanın n tic sinin qiym tl ndirilm si (A:III)  

o

  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

o

 

g r  m liyyatdan d rhal sonra Qonioskopiya müayin si h yata keçirilm yibs , onu h yata 

keçirm li (A:III)  

o

  Arxa sinexiyaların  m l  g lm  riskini azaltmaq üçün b b yin geni l ndirilm si (A:III)  

o

  Klinik göst ri  olduqda göz dibinın müayin si (A:III)  

•  A ır d r c li x st liyi olan  xsl rd   m liyyat zamanı GDT-nin gözl nilm d n qalxmasının qar ısını 

almaq üçün  m liyyatdan önc  d rman vasit l rind n istifad  etm li. (A:III)  

•  N z r  çarpacaq görm  qüsuru olan v  ya kor x st l ri görm nin reabilitasiyasına gönd rm li v  

lillik müavin tinin alınması t min etm li. (A:III)  

 

ridotomiyadan sonra x st l rin müayin  v  mü ahid si 

 

• 

ridotomiyadan sonra qlaukomatoz optik neyropatiyası olan x st l ri birincili açıq bucaqlı qlaukomada 

oldu u kimi mü ahid  etm li (A:III)  

•  Dig r x st l ri birincili açıq bucaqlı qlaukomaya  übh  oldu u hallarda h yata keçiril n müayin y  

uy un yoxlamalı. (A:III)   

 

ridotomiya h yata keçirilm y n x st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  X st l ri k skin qapalı bucaqlı qlaukoma tutmasının riski v  simptomarı haqda m lumatlandırmalı, 

h mçinin bu simptomlar ba  verdiyi  halda t cili h kimi x b rdar etm l ri bar d  t limatlandırmalı. 

(A:III)  

•  X st l ri b b yi gen ld n v  qapalı bucaqlı qlaukoma tutmasına s b b ola bil c k d rmanların 

q bulunun t hlük si bar d  x b rdar etm li. (A:III)  

 

Traxoma 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

Subyektiv müayin  

 

•  Traxoma üçün endemik  razid  ya amaq (A:III)  

•  Qırmızı gözün müdd ti (k skin follikulyar konyunktivit dig r tör dicil rl  ba lı ola bil r) (C:III)  

• 

vv l r buna b nz r epizodların olması (aktiv traxoma ad t n t krarlanır) (C:III)  

•  Xronik konyunktivitl rin v  ya traxomanın ail  üzvl ri arasında ba  verm si (B:I) 

• 

rinli ifrazat (baxmayaraq ki, aktiv traxoma ad t n sub-klinik v  ya asimptomatik olur) (C:III)  

•  Trixiazın müdd ti (C:III)  

• 

vv ll r göz qapaqlarında h yata keçirilmi  c rrahi  m liyyatların anamnezi (C:III)  

  

Obyektiv müayin  

 

•  Ümumdünya S hiyy  T

kilatının (ÜST) traxomanın a ırlıq d r c sini t yin etm k üçün t rtib etdiyi 

kaladan istifad  etm kl  x st l ri  2,5 d f  böyütm  qabiliyy ti  olan lupa v  kifay t q d r i ıq ( gün 

v  ya elektrik lampasının i ı ı ) v  ya biomikroskopla müayin  etm li. (A:III) 

•  Trixiaz v  ya buynuz qi anın bulanıqlı ına fikir verm li. Üst göz qapa ını çevir r k palpebral 

konyunktivanı tarsal hiss d ki follikulları qeyd etm li ( tarzusun m rk zind  olan ölçüsü 0,5 mm-d n 

artıq 5 follikul ÜST-nın TF d r c sin  uy undur). Güclü iltihab n tic sind  a a ı qatlarda olan 

konyunktival damarlar v  asanlıqla görün  bil n çapıqların müayin si ç tinl ir. 

 

Diaqnostik (laborator) testl r 

 

•  Xlamidiyanın DNT-nin t yini üçün polimeraz z ncirvari reaksiya- identifikasiyanın qızıl 

standartıdır(B:I) 

•  Birba a xlamidia immunoflüoressens test +/- konyunktival epitel hüceyr l rin xlamidiya kulturası 

(C:II) 

•  Xlamidiya kulturası ( ld  olunması ç tindir) (C:II) 

•  Koyunktival qa ıntının Gimza üsulu il  boyanması t tbiq edilir: 

o

  Epitelial hüceyr l rin bazofil intrasitoplazmatik  lav l rinin v  (C:III)  

o

  Polimorfnuklear leykositl rin t yinind  (C:III)  

 

Müalic  

 

•  Traxomanın müalic si tam icma  saslı olmalıdır.ÜST “SAFE” ( startegiya, trixiazın aradan 

qaldırılması  m liyyatı, icma miqyaslı antibiotik müalic si, üzün gigiyenası bar d  

maarifl ndirm  v   traf mühitin abadla dırılması )proqramını tövsiyy  edir (B:III) 

•  C rrahi: trixiazis c rrahiyy si (ikiqat torzal rotasiya v  ya Trabut  m liyyatı) a a ıdakılardan biri 

mövcud olarsa, h yata keçirilm lidir: 

  X st  birba a ön  baxan zaman bir v  ya daha çox kirpiyin buynuz qi anı 

qıcıqlandırması (A:II) 

  Buynuz qi anın trixiaz n tic sind  z dl nm sini sübut ed n d yi iklikl rinin olması 

(B:II) 

  Trixiaz n tic sind  a ır diskomfort (C:III)  

o

 

Trixiaz c rrahiyy si üçün  ks-göst ri l r  göz qapaqlarının qapanma defekti, x st nin az ya lı 

olması (ümumi anesteziyaya ehtiyacı var) , s hh td ki ümumi probleml r daxildir. (C:III)  

o

 

C rrahi  m liyyatdan imtina edildikd  kirpikl rin epilyasiyasını alternativ variant kimi 

n z rd n keçirilm li. (B:III) 

• 

cmada olan 1-9 ya lı u aqların 10%-d n çoxu aktiv traxomadan  ziyy t ç k rs , icma-miqyaslı 

antibiotik müalic si tövsiyy  edilm li. Klinik aktiv v ziyy tl rin müalic si geni  yayılmamı  hallarda 

tövsiyy  edilir. Ail  üzvl ri infeksiyanın aktiv  lam tl ri olmadıqda bel  müalic  olunmalıdırlar. 

Kataloq: dynamic
dynamic -> Transplantologiya 2014. № P. 6-11
dynamic -> Tibbi Cİhazlar ile yapilan gözlemselçalişmalar iÇİn başvuru rehberi
dynamic -> Neurological exam
dynamic -> Ganoderma lucidum İngilizce: Reishi, Red Lingzhi
dynamic -> Specification data product Name Versi-Foam® Systems 1, 9, 15 and 50 Class I disposable Foam Kits Manufacturer
dynamic -> Learners often have specific, immediate, and unique learning needs arising from their interests, personal goals, tasks, or assignments
dynamic -> Melaleuca alternifolia (Maiden and Betche) Cheel