Iqtisadi sistemlərin idarə edilməsində korrelyasiya və reqressiya təhlili metodunun tətbiqi
Plan.
Sistemlərdə asılılıqların tipləri. Funksional asılılıqlar və korrelyyasiya asılılıqları.
Korrelyasiya və reqressiya təhlili nəzəriyyəsinin predmeti.
Cüt korrelyasiyanın xətti və qeyri-xətti modelləri.
Ən kiçik kvadratlar metodu.
Korrelyasiya asılılıqlarında sıxlığının qiymətləndirilməsinin statistik əmsalları.
Xətti və qeyri-xətti çoxkorrelyasiyalı modellər.
İstehsal funksiyaları.
İqtisadi inkişafın proqnozlaşdırılmasının metod və modelləri.
Maddi aləmin
sistemlərində
rast gəlinən
asılılıqlar
Funksional asılılıqlar
Korrelyasiya asılılıqları
Funksional asılılıq dedikdə - hər bir müşahidə zamanı tam və dəqiq ödənən asılılıq başa düşülür.
Korrelyasiya asılılığı dedikdə - orta hesabla, ümumi şəkildə və yalnız kütləvi müşahidələr zamanı ödənən asılılıq başa düşülür.
Cüt korrelyasiyada iqtisadi sistemin iki göstəricisi arasındakı korrelyasiya asılı-lığı öyrənilir:
Sərbəst dəyişən –
Asılı dəyişən –
Korrelyasiya asılılığının əlaqə tənliyi:
Cüt korrelyasiyada əlaqə tənliyinin
Cüt korrelyasiyada əlaqə tənliyinin
ən sadə ifadə forması:
(düz xətt tənliyi)
Bu reqressiya tənliyi göstəricilər arasındakı elə bir əlaqəni ifadə edir ki, göstəricilərdən birinin müəyyən bir sabit kəmiyyət qədər dəyişməsi zamanı digər göstərici başqa bir sabit kəmiyyət qədər dəyişir.
Reqressiya tənliyinin əmsallarının qiymətləndirilməsi üçün ən kiçik kvadratlar metodunun tətbiqi.
Bu metoda görə reqressiya tənliyinin əmsalları üçün elə ədədi qiymətlər tapılmalıdır ki, asılı dəyişənin faktiki qiymətlərinin onun hesabi qiymətlərindən kənarlaşmalarının kvadratları cəmi minimum olsun: