İxtisas : Politologiya Qrup : 126 Mövzu : Sosializm Bakı 2020

Kurs işi

Ad : Dünya
Soyad : Quluzadə
Fakültə : İctimai və siyasi elmlər
İxtisas : Politologiya
Qrup : 126
Mövzu : Sosializm

Bakı 2020
Mündəricat
Giriş………………………………………………………………..…..……...3
Sosializm və kapitalizm: əsas institusional təzadlar……………………….….4
Mülkiyyət……………………………………………………………………...5
Şəxsi, Dövlət və Sosial Mülkiyyət…………………………………………….6
Hibridlər kimi iqtisadi sistemlər…………………………….…………....……9
Sosializm və marksist düşüncədəki kommunizm……………………………..10
Niyə sosializm? İqtisadi mülahizələr………………………………………….13
Niyə sosializm? Demokratiya…………………………………………………16
Sahə……………………………………………………………………………17
Təsir…………………………………………………………………………....18
Niyə sosializm? İstifadəsi………………...……………………………………21
Məcburi, ödənilməyən əmək kimi istismar……………………………………21
Ədəbiyyat…………………………………………………………………...…25
Sosializm – Giriş
Sosializm həm iqtisadi bir sistemdir, həm də bir ideologiyadır (bu terminin qeyri-səlis mənasında). Sosialist iqtisadiyyatı istehsal vasitələrinə fərdi mülkiyyət deyil, sosial xarakter daşıyır. Həm də adətən iqtisadi fəaliyyətini bazar qüvvələri yox, planlaşdırma yolu ilə təşkil edir və istehsal mənfəət toplamaq əvəzinə ehtiyaclarını ödəmək üçün istehsal edir. Sosialist ideologiyası, xüsusən kapitalizmlə müqayisədə bu xüsusiyyətlərə sahib bir iqtisadiyyatın mənəvi və iqtisadi üstünlüyünü təsdiqləyir. Daha dəqiq desək, sosialistlər adətən iddia edirlər ki, kapitalizm demokratiyanı sarsıdır, istismarı asanlaşdırır, imkanlar və mənbələri ədalətsiz şəkildə bölüşdürür və cəmiyyətə xələl gətirir, özünü həyata keçirməyə və insan inkişafına mane olur. Sosializm iqtisadi münasibətləri demokratikləşdirmək, humanistləşdirmək və səmərələşdirməklə bu problemləri xeyli dərəcədə aradan qaldırır.
Bununla da sosialist ideologiyasının həm tənqidi, həm də konstruktiv tərəfləri var. Tənqidi, kapitalizmlə əlaqəli olmayan şeylərin hesabını təqdim edir; konstruktiv olaraq, kapitalizmin qüsurlarını, yəni kapitalizmin özündən keçərək kapitalizmin mərkəzi xüsusiyyətlərini (şəxsi əmlak, bazarlar, qazanclar) sosialist alternativləri ilə əvəz etmək (minimum sosial mülkiyyət, lakin adətən planlaşdırma və istehsal kimi istifadə etmək üçün) nəzəriyyəsini təqdim edir. yaxşı).
Sosial mülkiyyət və planlaşdırma kimi sosialist anlayışlarının praktikada necə həyata keçirilməli olması, sosialistlər arasında mübahisə mövzusudur. Bir əsas bölünmə bazarların sosialist iqtisadiyyatında düzgün roluna aiddir. Bəzi sosialistlər bazarlara geniş etibarın əsas sosialist dəyərlərinə mükəmməl uyğun olduğunu iddia edirlər. Digərləri, sosialist olmağın (digər şeylər arasında) planlaşdırılmış iqtisadiyyatın lehinə 'bazarın anarxiyasını' rədd etməklə mübahisə edirlər. Bəs sosialistlər planlaşdırmanın hansı formasını müdafiə etməlidirlər? Bəzi sosialistlər mərkəzi planlaşdırmanı dəstəkləyən, digərləri isə radikal mərkəzləşdirilmiş, iştirakçı alternativ təklif edən ikinci bir mübahisənin əsas sahəsidir.
Bu məqalədə bütün bu mövzular araşdırılır. Təriflərdən başlayır, sonra sosializmin kapitalizmə üstünlük verməsi üçün normativ arqumentlər təqdim edir və üç geniş sosialist institusional təklifini müzakirə edərək yekunlaşdırır: mərkəzi planlaşdırma, iştirakçı planlaşdırma və bazar sosializmi.
Başlanğıcda iki məhdudiyyət qeyd edilməlidir. Məqalədə sırf iqtisadi məsələlərə deyil, mənəvi və siyasi-fəlsəfi məsələlərə toxunulur, ikincilərini yalnız qısaca müzakirə edirik. İkincisi, burada sosializmin zəngin və mürəkkəb tarixi haqqında çox şey deyilmir. Məqalədə sosial inkişaf ideyalarının tarixi inkişafı və ya siyasi təcəssümü yox, fəlsəfi məzmunu vurğulanır.