KEKSA VA KEKSA YOSHDAGI BEMORLAR BILAN SUHBATLASHISH CHORALARI VA SUHBATNING XUSUSIYATLARI Jamiyatda keksaygan insonlar soni ortib borgan sari uzoq muddatli parvarish bilan shug‘ullanadiganlar soni ham ortib borish bilan birga qariyalar bilan muloqot qilish imkoniyatlari ham oshib bormoqda. Ko‘plab insonlar keksalar bilan muloqotni unutadilar. Oqibatda keksalar ranjib ham qolishadi.
Keksalar bilan yumshoq suhbatlashishga imkon beradigan nutq uslubining o‘ziga hos xususiyatlari mavjuddir.
Yoshi ulg‘aygan sari, yuqori chastotali tovushlarni eshitish hamda tez gapiradigan tovushlarni ham eshitish qiyinlashadi. Shuning uchun, ularga sekin va aniq ovozda qo‘pol va dag‘al bo‘lmagan ovozda so‘zlashish lozim bo‘ladi. Birdaniga baland ovozda gapirish keksa yoshdagi insonlarga nisbatan hurmatsizlik hisoblanadi. Har bir so‘zlayotgan nutqimizni o‘ylab va fikrlab gapirishi lozim. Keksa yoshdagi insonlar bilan muloqot jarayonida ularni gapirayotgan fikrini tugallamagunicha so‘z qo‘shmaslik, fikrini bosh chayqatib ma’qullab turish, ularni fikrini to‘g‘riligi haqida o‘ziga bildirib turish kerak bo‘ladi. Keksa yoshdagi bemorlarni hikoyasi tugamagunicha, ularni tinglash orqali sizni qiziqtirayotganini bildirish lozim. So‘ng, gaplashib bo‘lgach, savollar berish orqali suhbatni kengaytirish maqsadga muvofiqdir.
Bundan tashqari, agar siz qishloqda bo‘lsangiz, standart tilda gapirish o‘rniga, ba’zi lahjalar aralashgan holda gapirish sizga tanish bo‘lishi mumkin.
Gapirishdan tashqari, agar siz yuz ifodalaringizga e’tibor bersangiz va ular bilan qanday munosabatda bo‘lsangiz, muloqot yanada yumshoq bo‘ladi. Bir-birlari bilan suhbatdan zavq olish uchun, ularga boshqa odamga keskinlik tuyg‘usini beradigan qattiq ifoda bilan emas, balki yorqin tabassum bilan muomala qilish muhim bo‘ladi. Bundan tashqari, nima haqida gapirayotganingizni eshitishni osonlashtirish uchun, orqadan emas, yon tomondan yoki old tomondan gapirish yaxshiroqdir.
Qolaversa, keksa yoshdagi bemor tushkunlikka tushganda yoki qayg‘uga tushganda, uning orqasiga tegish, ya’ni silash yoki qo‘llarini ushlab turish kabi og‘zaki bo‘lmagan muloqotdan foydalanish ham muhimdir. Imo-ishora bilan muloqot qilish ko‘pincha suhbat paytida keksa odamlarning munosabatini o‘zgartiradi.
Har safar qariyalar bilan suhbatlashganda, yangi mavzular va hikoyalar tayyorlash shart emas. Aslida, keksa odamlar bilan tez-tez gaplashadigan ko‘p odamlar buni boshdan kechirishadi, lekin keksa odamlar ko‘pincha hayot tajribasida sinalgan voqeyliklarni ibrat va nasihat tariqasida aytib o‘tailar. Ularning har bir gaplari oltinga tengdir. Ularni diqqat bilan tinglashdan boshqa chorasi yo‘q, shuning uchun ular ilgari ham xuddi shu narsani gapirganini ko‘rsatish o‘rniga, diqqat bilan tinglayotganligingizni hamda birinchi marta eshitayotgandek ko‘rsatiishingiz kerak bo‘ladi. Eshitishdan charchamaslik uchun, avvalgisidan boshqacha savol berish yaxshiroqdir.