Kompüter faylı

---

Kompüter faylı

Kompüter faylı — 

informasiyanın

 

diskdə

 tutduğu yerdir.

Faylın adı iki hissədən ibarət olur: adın özündən və faylın tipini göstərən uzantıdan. Faylın

adında hərf və rəqəmlərdən istifadə etmək olar. Məsələn: “İnformatika-7”, “Lesson1”,

“sgfg123”, “Bölüm_1”. Bəzi 

simvolların

 xüsusi təyinatı olduğundan faylın adında onlardan

istifadə etmək olmaz.

Kompüter

 üçün faylın adının böyük və ya kiçik hərflərlə yazılmasının fərqi yoxdur. Faylın adı ən

çoxu 255 simvoldan ibarət ola bilər, ancaq çalışmaq lazımdır ki, o, yetərincə qısa olsun. Faylın

adında * / : < > ? \ | “ simvollarından istifadə etməyin. Həmin simvolların hər birinin əməliyyat

sistemi üçün xüsusi mənası var.

[1]

Faylın aşağıdakı növləri olur:

1. 

Sistem

 faylları – dəyişməyən fayllar. Bunlar yalnız əlavələrin və əməliyyat sistemlərinin

versiyaları digərlərilə əvəz olunduqda dəyişilirlər (*.sys).

2. 

İnformasiya

 faylları – dəyişilməyə məruz qalan fayllar, məsələn:

mətn

 redaktorlarında yaradılan fayllar (*.doc, *.odt, *.txt);

verilənlər bazasının

 faylları (*.mdb, *.odb);

elektron cədvəllərinin

 faylları (*.xls, *.ods),

mediya

-fayllar (səs faylları: *.wav, *.mp3, *.ogg, *.midi, *.au, video-fayllar: *.avi, *.mov);

qrafik fayllar

 (*.jpg, *.gif, *.bmp, *.tif, *.png);

prezentasiyalar

 (*.ppt, *.pps, *.odp);

web-fayllar

 (*.htm, *.html);

konfiqurasiya

 faylları (sistem reestr, 

DHCP

, 

WINS

, 

DNS

 və Active Directory verilənləri);

---

Hər bir faylın öz unikal adı və ünvanı vardır. Ünvan faylın harada yerləşdiyini göstərir. Eyni

məqsədli faylları qovluqlarda quruplaşdırırlar. Bu istifadəçiyə faylı tez axtarıb tapmağa imkan

verir.

Hər bir fayl yarandığı 

proqramdan

 asılı olaraq xüsusi formata (genişləndiriciyə) malikdir.

Bütün 

əməliyyat sistemləri

 faylların axtarışı ilə məşğul olan xüsusi 

proqrama

 malikdir. 

Disketlər

,

bərk və kompakt disklər cığırlara və sektorlara bölünmüşdür. Ən birinci cığır və ya 0-cı cığır –

yükləmə sektoru (Boot Record) sistem xarakterli olub, onda diskin formatı haqqında əməliyyat

informasiya

 yerləşir. Ondan sonra fayılların yerləşmə cədvəli (

FAT

-cədvəli) yerləşir. Bu

cədvəldə

 diskdəki faylların ünvanları yerləşir. Əgər diskdən hər hansı fayl istifadə üçün

çağırılsa, bu zaman bu cədvəldən həmin faylın yerləşdiyi cığır və sektor müəyyən olunur.

Bundan sonra maqnit başlıq həmin yerdən faylı oxuyur, prosessor isə onu operativ yaddaşa

göndərir. 3,5 düyümlü disketlər (

floppi

) 1,44 Mbayt informasiya tutumuna malik olub, hər cığırda

18 sektor olmaqla 80 cığıra bölünür. Bəzən hər hansı bir faylın və ya qovluğun harada

saxlandığını, yaxud hansı adla saxlandığını heç cür xatırlamaq olmur.Belə fayl yaxud qovluqları

tapmaq üçün əməliyyat sisteminde AXTARIŞ SİSTEMİ nezerde tutulmuşdur.

1. R.MAHMUDZADƏ, İ.SADIQOV, N.İSAYEVA. "İnformatika – 7. Ümumtəhsil məktəbləri üçün

dərslik" Bakı, “Yaznəşr”, 2014, 96 s., 

ISBN 978-9952-430-16-5

 (1)

İnformatika

Kompüter Əməliyyat Sistemləri

Kompüter proqramları

http://ikt.az

http://www.express.com.az

 

Arxivləşdirilib (https://web.archive.org/web/2009082712472

8/http://www.express.com.az/)

 2009-08-27 at the 

Wayback Machine

İstinadlar

Həmçinin bax

Keçidlər

---

 

Sonuncu redaktə 7 ay əvvəl İşçiBot tərəfindən edilib  

Vikipediya

Mənbə — "

https://az.wikipedia.org/w/index.php?

title=Kompüter_faylı&oldid=5925269

"