Mavzu: O‘quvchilarda suisidal harakatlarni oldini olish



Yüklə 161,22 Kb.
səhifə1/5
tarix21.12.2022
ölçüsü161,22 Kb.
#77060
  1   2   3   4   5
PFGfKcDXjdeXfI0EhwNEXWn5pwj3h1DroZdbyQ39

Mavzu:O‘quvchilarda suisidal harakatlarni oldini olish



Qo‘llab-quvvatlaydigan munosabatlar bilan xavfsiz ta’lim muhitini yarating.


O‘quvchilar va o‘qituvchilar o‘rtasidagi qo‘llab-quvvatlovchi munosabatlar sinf ishtiroki, qatnashish va o‘quvchilarning yutuqlariga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi isbotlangan. Ushbu qo‘llab-quvvatlovchi munosabatlar kam ta’minlangan o‘quvchilarning maktabda o‘qish natijalarining yomon bo‘lish tendensiyasini bekor qilishi mumkin degan fikr ham bor.
Buning sababi shundaki, o‘quvchilar qo‘llab-quvvatlanishini his qilganda, ular sinf munozaralarida o‘z fikrlari va g‘oyalarini ifoda etishda, qiyinchiliklarga urinishda va yordamga ehtiyoj sezganda qulayroq bo‘lishadi. Keyinchalik yuqori darajadagi hamkorlik va ishtirok etish yanada rivojlangan bilim va katta yutuqlarga olib keladi.
Kommunikativlik yordamida qo‘llab-quvvatlanadigan o‘quv muhiti yaratiladi: siz o‘quvchilaringizni yaxshi bilishingiz va ularning sinfingizdagi hukm yoki tahqirlardan xavfsiz ekanliklarini ko‘rsatishingiz kerak. Yil boshida o‘quvchilarning ismlarini bilib, ularni tez-tez ishlatib turish maqsadga muvofiqdir. O‘quvchilar kelib, siz bilan har qanday masala yuzasidan suhbatlashishlari va ular bilan doimo aloqada bo‘lganingizda hamdardlik va g‘amxo‘rlik ko‘rsatishlari uchun ochiq eshiklar tartibini oling: ularni tushunmaganliklari uchun ayblamang va ularning fikrlari va g‘oyalarini masxara qilmang. .
Qolaversa, ba’zi o‘quvchilar darsda o‘rtoqlari oldida suhbatlashishni o‘zlariga ep ko‘rmasligini tan olishingiz kerak. Chunki, majburiy ishtirok etish odatda keraksizdir: ehtimol tinchroq o‘quvchilar tinglash qobiliyatlarini mukammal egallaydilar va o‘zlarining fikrlari bilan bo‘lishmasliklariga qaramay, shuncha narsani o‘rganadilar.

2. Ko‘proq jamoaviy ish


Jamoaviy ish va guruh muhokamalari sinfni yanada qulay muhitga aylanishiga hissa qo‘shadi. Kichik guruhlarda ishlash orqali o‘quvchilar o‘zlarining fikrlarini osonroq baham ko‘rishlari va o‘zlarining muloqot qobiliyatlarini takomillashtirishlari mumkin. Ushbu tadbirlar, shuningdek, sizga savollar berish va o‘z ishlari haqida fikr-mulohazalar olish uchun yaxshi imkoniyat yaratadi, bu sizning o‘rtangizdagi samarali muloqotga, darsni yaxshiroq tushunishga va akademik afzalliklarga olib keladi.
O‘zingizning hamkasblaringiz bilan jamoaviy ishlash orqali muloqot qobiliyatingizni yaxshilashga harakat qilishingiz mumkin. Ko‘proq darslarni birgalikda rejalashtirish, fikr almashish va birgalikda muammolarni hal qilish o‘zaro munosabatingizni rivojlantiradi.
Shaxsiy mas’uliyat. O‘z-o‘ziga beriladigan bahoning sog‘lom darajasiga yetishmoqchi bo‘lsangiz, o‘zingizni boricha qabul qila olishingiz va o‘z qarorlaringiz hamda xatti-harakatlaringizdan cho‘chimasligingiz lozim. Ammo o‘z-o‘ziga beriladigan bahoning shakllanish jarayonida boshqa bir muhim xislat ham mavjudki, u ko‘pincha, nazardan chetda qoladi. Bu – o‘z kelajagingiz uchun masʼuliyatni o‘z qo‘lingizga olish qobiliyatidir. Shaxsiy masʼuliyat bilan hayot kechirish uchun uch asosiy doirada o‘z xatti-harakatingizga erkin taʼsir ko‘rsata olishingiz kerak:

  • Maqsadlaringizga yetishishga ko‘maklashuvchi vazifani amalga oshirishga kirishish.

  • O‘z qarorlaringiz, tanlovlaringiz va xatti-harakatlaringiz uchun javobgarlikni qo‘lga olish.

  • Sizga yo‘l ko‘rsatuvchi qadriyatlarni izlash va ularni hech ikkilanishlarsiz qabul qilishda oilangiz, do‘stlaringiz yoki boshqalar bergan maslahatga ko‘r-ko‘rona ergashmasdan, o‘z fikringizga tayanish.

Shaxsiy mas’uliyat sizdan mashaqqatni, fikrlash va bir qancha mushkul qarorlar qabul qilishni talab etadi. Ko‘pchilik insonlar, bu — uddalab bo‘lmaydigan vazifa ekanligiga o‘zini ishontiradilar. Ba’zi insonlar o‘z muammolarida boshqalarni ayblaydi. Qolganlar esa kimdir kelib, barchasini hal qilib berishiga umid bog‘laydilar.
Yodda tuting: yelkangizdagi yuklarni boshqalar zimmasiga ortaversangiz, o‘zingizga bo‘lgan hurmat va ishonch qolmaydi.
Maxsus yordamga muhtoj bo‘lgan bolalar ta’lim-tarbiyasi ularni o‘qish va yozishga o‘rgatish muammolarini ijtimoiy hayotga moslashtirishga ko‘mak
berish, bu ishlarni samarali amalga oshirish, maxsus soha xodimlari hamda
nogron bolalar ota-onalariga amaliy yordam berish kabi masuliyatli ishlar
jumlasiga kiradi. Maxsus yordamga muhtoj bolalar asosiy muamolarini ular o’zlari yashab turgan muxitdan, oiladan uzoqda ta’lim tarbiya berish bilan hal qilib bo’lmaydi. Jamiyat o‘z a’zolariga javobgarlikni o‘z bo‘yniga olmas ekan, cheklab qo‘yilgan huquq va imkoniyatlar qaytarib berilmas ekan ijtimoiy integratsiyaga erishish qiyin. Maxsus ehtiyojli bolalarni ta’lim tarbiyasida tenghuquqlilik muammosini hal etish bugungi kunning dolzarb muammolaridan biridir. Ammo bugungi kunda ham juda ko‘plab bolalar turli xildagi sabablarga ko‘ra ta’limdan chetda qolib ketmoqdalar. Inklyuziv ta’limga jalb qilishning tashkiliy, ilmiy-uslubiy choralarini ko‘rib chiqish ya’ni mutaxassislarini tayyorlash, malakasini oshirishga oid tadbirlarni ishlab chiqish lozim. Alohida yordamga muhtoj bolalarni umumta’lim muassasalariga jalb qilishning ikki asosiy omili bor: Birinchidan, alohida ehtiyojga ega bo‘lgan bolalar ham sog‘lom bolalar bilan birgalikda o‘zaro faoliyat ko‘rsatishlari mumkin. Inklyuziv ta’lim maqsadga muvofiq tarzda tashkil etilsa, maxsus ehtiyojli bolalar ijtimoiy tomondan himoyalanadilar, sog‘lom bolalar esa ijtimoiy adolat va tenglikning tan olinishi buyukligini nogiron bolalarga nisbatan yanada mehribon va e’tibor bilan munosabatda bo‘lishni his etadilar. Ikkinchidan, nogiron bolalar ham sog‘lom tengdoshlari bilan yonma-yon o‘qish, tarbiyalanish huquqiga ega ekanligi.
Amaliy topshiriqlar

Yüklə 161,22 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin