Mavzu: qishloq xo’jaligi yerlaridan sаmаrаli vа оqilоnа fоydаlаnish 107-guruh o'quvchisi



Yüklə 1,04 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/4
tarix02.01.2022
ölçüsü1,04 Mb.
#44470
  1   2   3   4
Toshmurodov D.ekologiya



Mavzu: QISHLOQ 

XO’JALIGI 

YERLARIDAN 

SАMАRАLI VА 

ОQILОNА 

FОYDАLАNISH



107-guruh o'quvchisi

Toshmurodov D.


Reja:


1.SUV RESURSLARIDAN MUKAMMAL FOYDALANISH

3.Qishloq xo'jaligiga mo'ljallangan yerlar hosildorligini oshirish muammolari

2.Agroekologiya tushunchasi va jamiyat hayotidagi ahamiyati

4.O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020-2030 yillarga

mo‘ljallangan strategiyasida belgilangan vazifalarni 2021 yilda amalga oshirish

chora-tadbirlari to‘g‘risida




Suv hayot manbai ekanligini faqat issiq va o‘ta issiq, quruq iqlim sharoitidagina to‘la tasavvur etish mumkin. Xalq iborasi bilan aytganda: 

qayerda suv paydo boMsa, o‘sha yerda hayot boshlanadi,  suv tugagan yerda esa hayot ham tugaydi. Shuning uchun ham qadim zamonlardan

boshlab oMkamizda suvga hurmat, uni e’zozlash. isrofgarchiligiga va ifloslanishiga yo‘l qo‘ymaslik ruhi hukm surgan. Shu bilan birga «suvday

serob bo‘l»s «oldingdan oqqan suvning qadri yo‘q» va shu kabi iboralar ma’lum sharoit va davrda o‘z «xizmatini» o‘tagan. Ayniqsa, 

asrimizning 50-yillarida «tabiatni xalq izmiga bobysundirish» uchun boshlangan kurash o ‘ziga xos hayot maktabi bo‘Jdi va muhim xulosalarga

olib keldi.  Ular ichida eng muhimi, suv boyliklarining cheklanganligini,  ularga ortiqcha miqdorda iflos suv tashlanmagandagina o‘z sifatini

saqlab qolishi mumkinligini, tabiat yoM qo‘yilgan xatolarni kechirmasligini va har bir xato uchun qasos olishini tushunishdan iborat boMdi. 

Maxsus tekshirishlar shuni ko‘rsatdiki. soni doimo o‘sib borayotgan sayyoramiz aholisini (agar uning soni 1800-yiIda — 0,9 mlrd., 1920-yili —

1,8 mlrd., Ï970-yiI — 4,0 mlrd., 1990-yil - 5.2 mlrd., 2000-yil - 6.3 mlrd. bo'lgan boMsa, 2050-yil - 11 mlrd.bo‘Jishi kutilmoqda) oziq-ovqat

bilan ta’minlash uchun 2050-yilga kelib, 500 mln. ga sug‘oriladigan yerlarda yuqori hosildorlikka erishish uchun dehqonchilik qilish (hozirda

bu maydon 285 mln.ga yaqin) kerak boMadi. Ammo mavjud suv boyliklari faqat 450 mln. gektar yerni sug‘orishga yetadi.




Dunyoda suv qurilishi tarixi qariyb 6 ming yilni tashkil qilib, shundan 4 ming yili eramizgacha boMgan davrdagi suvdan

foydalanishni tashkil qiladi. Asrimizning 50-yillarigacha «suv resurslari cheksiz, u tugamaydigan tabiiy resurs, undan

xohlagancha foydalanish mumkin, u hech qachon tugamaydi, daryo suvini olib ishlatish uning miqdoriga ta’sir etmaydi, 

suvning sifati ham o‘zgarmaydi, qancha oqova va chiqindi bo4Isa ham suvga oqizish mumkin, chunki u yetti marotaba

dumalasa yana toza boMib qoladi», degan noto‘g‘ri ftkr yoki tushuncha odamlar ongidan o‘rin oigan edi.




Agroekologiyaning maqsad va vazifalari.

Agroekologiya - kompleks (mujassamlashgan) fan 



bo'lib, u qishloq xo'jalikda insonning atrof-muhit bilan

bo'lgan asosiy aloqalarini o'rganish jarayonida qishloq

xo'jalikning tabiiy majmualarga, ularning elementlariga

ta'sirini aniqlaydi, qishloq xo'jalik agroekosistemalar

funksiyasi va moddalar hamda energiya olamida

tehnogenez mohiyatini yoritadi.

Agrosenoz - qishloq xo'jalik ekologiyasi bo'lib, uning



bo'limlari autoekologiya va sinekologiya, madaniy

o'simliklar va uy hayvonlarini o'rganadi.

Agroekologiyaning maqsadi - bu qishloq xo'jaligi va



u bog’liq bo'lgan tabiiy muhitda barqaror, sifatli

biologik mahsulot ishlab chiqarishda

agroekosistemalarning tabiiy bioenergetik

potensialidan foydalanish, agrarsektorning tabiiy

boyliklar bazasini muhofaza qilish, uni tiklash, 

ko'paytirish, ekologik toza mahsulot olish choralarini

yoritish va atrof-muhit sofligini saqlash, uning

ifloslanishining oldini olishdan iborat.

Qishloq xo'jaligida tuproqqa tinimsiz ishlov



berishda katta va og’ir mashinalardan foydalanish

natijasida tuproqning fizikaviy tuzilishi zarrachaligi

yo‘qoldi, uning zichligi oshib, havo o'tkazish

qobiliyatining pasayishi tufayli unda bo'lib o'tadigan

biologik jarayonlar o'zgardi. Natijada tuproqdan

o‘g’itlar, zararli moddalar berish bilan ham yuqori hosil

olish qiyin bo'lib qoldi.



Qishloq xo'jaligiga mo'ljallangan yerlar hosildorligini oshirish muammolari

Bugungi kunda qishloq xo'jaligi yerlari hosildorligini oshirish mamlakatimiz 

oldida turgan dolzarb vazifalardan biridir. Yerni qancha e'zozlasang, u senga 

shuncha ko'p rizqu nasiba beraveradi.

Bugungi kunda joylarda yerlardan oqilona va samarali foydalanish, 

sug’oriladigan yerlarning ekologik va meliorativ holatini yaxshilash bo'yicha 

zarur choralar ko'rilmoqda, shuningdek, tuproq, iqlim, hududning hamda 

ekilayotgan ekinning o'ziga hos xususiyatlarini inobatga olgan holda yuqori 

hosildorlikni ta'minlovchi, tuproq unumdorligini oshirishga xizmat qiluvchi 

meliorativ, agrokimyoviy, agrotehnik tadbirlar tizimi amalga oshirilmoqda.




So’nggi bir nеchа o’n yilliklаrdа ko’pginа 

mаmlаkаtlаr cho’llаnish vа yеrlаrning 

dеgrаdаsiyagа uchrаshi muаmmоlаrini 

bоshidаn kеchirаyotgаni, оqibаtdа dunyo 

bo’yichа qаriyb 2 milliаrd gеktаr yеr mаydоni 

yarоqsiz аhvоlgа kеlgаni mаsаlаning nеchоg’li 

dоlzаrb ekаnligini ko’rsаtib turibdi.




Аytish jоizki, sоhа mutахаssislаri tоmоnidаn yеrgа оid qоnun vа mе’yoriy-

huquqiy hujjаtlаrning izchil ijrоsini tа’minlаsh, ulаrning mаzmun-mоhiyatini 

kеngrоq tushuntirish bo’yichа jоylаrdа tаrg’ibоt-tаshviqоt tаdbirlаrini 

o’tkаzish аn’аnаgа аylаndi. Nаtijаdа аhоlining yеr rеsurslаrigа bo’lgаn 

munоsаbаti tubdаn o’zgаrdi. Eng muhimi, dеhqоn vа fеrmеr хo’jаliklаridа 

yеrdаn sаmаrаli fоydаlаnish, ulаrni muhоfаzа qilishgа bo’lgаn mаs’uliyati 

yanаdа оshdi.







Yüklə 1,04 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin