Microsoft Word Beynelxalq Klinik Tovsiyyeler azeri & eng



Yüklə 0,69 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix02.01.2022
ölçüsü0,69 Mb.
#1409


Beyn lxalq Oftalmologiya  urası 

Müasir Oftalmologiyanın  nki afına Yardım Birliyi 

 

 

 



 

 

 



 

 

Inernational Council of Ophthalmology 



Assistance for Development of Modern Ophthalmology Union 

 

 



 

 

BEYN LXALQ KL N K TÖVS YY L R 



 

 

 



INTERNATIONAL CLINICAL GUIDELINES 

 

 



 

 

 



 

SUMQAYIT / SUMGAIT 

 2008 

 



 

Layih nin r hb ri: Emin  lihüseynli MO YB-nin s dri 

 

Chief of the project: Emin Alihuseynli president of ADMOU 



 

 

 



 

MO YB-nin t rcüm  m rk zind  t rcüm  edilmi dir.  

 

Translated in translation center of ADMOU. 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Bu  kitabça  Beyn lxalq  Oftalmologiya  urası  (BO )  t r find n  q bul  edilmi   19  beyn lxalq  klinik  tövsiyy d n 

ibar tdir.  Tövsiyy l r  az rbaycan  dilin   Müasir  Oftalmologiyanın  nki afına  Yardım  Birliyi  (MO YB)  t r find n  t rcüm  

edilmi dir.  sas  m qs d  oftalmoloqlara  d st k  v   oftalmoloji  t hsilin  artırılması,  h mçinin  x st l r   yüks k  keyfiyy tli 

xidm tin göst rilm sini  t min  etm kd n ibar tdir. Tövsiyy l r hazirlanark n Amerika Oftalmologiya Akademiyası t r find n 

t rtib edilmi  Üstünllük Veril n Praktik Nümun l r   saslanmı dır. 

 

 

This  booklet  contains  19  International  Clinical  Guidelines  defined  by  the  International  Council  of  Ophthalmology 



(ICO). Guidelines translated to Azeri language by Assistance for Development of Modern Ophthalmology Union (ADMOU). 

Main  goal  is to serve a  supportive and  educational  role  for  ophthalmologists.  These  guidelines  are  intended  to  improve  the 

quality  of  eye  care  for  patients.  They  have  been  adapted  in  many  cases  from  similar  documents  created  by  the  American 

Academy of Ophthalmology based on their Preferred Practice Patterns. 

 

 

 



 

© Müasir Oftalmologiyanın  nki afına Yardım Birliyi, 2008. 




Beyn lxalq Oftalmologiya  urası  

 

  



 

Beyn lxalq  Oftalmologiya  urası  (BO )  bütün  dünyada  görm nin  qorunması  üçün 

oftalmoloji  xidm ti  t min  ed r k,  oftalmoloji  t hsilin  artırılması  namin   oftalmoloji 

c miyy tl r, oftalmoloqlar v  bu sah d  f aliyy t göst r n dig r qurumlarla  m kda lıq edir.  

 

BO -un  sas öhd lik ri a a ıdakılardır: 



 

• 

nki af etm kd  olan ölk l rin ehtiyaclarını öd m k üçün oftalmoloji t hsilin artırılması, xüsusi il  



d   h min regionlarda  çalı an oftalmoloqlara v  oftalmoloji  xidm t  göst r n  personala  t liml rin 

keçirilm si; 

•  Görm nin  qorunması  üzr   t

bbüsl r   c lb  olunmaq  namin   bütün  dünyada  oftalmoloji 

c miyy tl r v  oftalmoloqlar arasında  laq l rin v   m kda lı ın yaradılması v  d st kl nm si;  

•  Oftalmoloji  xidm tin  artırılması  üçün  t klif  olunmu   standartların  v   tövsiyy l rin  mü yy n 

edilm si v  yayılması; 

•  Qar ısı alınabil c k korlu un kökünün k silm si üçün elmi ara dırmaların stimulla dırılması; 

•  Bütün  dünyada  korlu un  vurdu u  iqtisadi,  sosial  v   f rdi  ziyan  bar d   m lumatın,  h mçinin 

görm nin qorunması  v  b rpası  üçün  mailiyy   yardımınin c lb  edilm sinin  v  d st kl nm sinin 

artırılması. 

 

BO -un  sas proqram v  f aliyy tl ri a a ıdakılardır: 



 

• 

ki ild n bir dünyanın müxt lif regionlarında Beyn lxalq Oftalmologiya Kongresinin keçirilm si; 



•  Oftalmoloqlar üçün Bazis v  Klinik bilikl rin qiym tl ndirilm si; 

•  Beyn lxalq “Fellowship” kurslarının t kili; 

•  Beyn lxalq Klinik Tövsiyy l rin t rtib olunması; 

•  Oftalmoloji t hsil sah sind  dig r t

bbüsl rin hazırlanması. 

 

 



 

 Müasir Oftalmologiyanın  nki afına Yardım Birliyi 

 

 

Müasir Oftalmologiyanın  nki afına Yardım Birliyi (MO YB) Az rbaycanda v  regionda 



g nc oftalmoloqların yaratdıqları ilk oftalmoloji t kilatıdır. 

 T kilatın  sas m qs di görm nin qorunması v  korlu un qar ısının alınmasından ibar tdir. 

 Bu m qs d  çatmaq üçün biz oftalmoloji t hsilin artırılmasına, beyn lxalq oftalmoloji t kilatlarla 

m kda lı a, h mçinin müasir  oftalmologiyanın nailiyy tl rinin ölk mizd  t bli  v  t tbiq edilm sin  böyük 

ön m veririk. 

 

BO -un hazırladı ı Beyn lxalq Klinik Tövsiyy l r t kilatımız t r find n az rbaycana dilin  t rcüm  



edilmi  ikinci  s rdir. Bundan  vv l yen  d  BO  t r find n hazırlanmı  v  q bul edilmi  “Oftalmoloqlar 

üçün Etik Kod” ana dilimiz  t rcüm  olunmu dur. 

 

 

 



Hörm tli m sl kda larımız, t rcüm  il   laq dar h r hansı irad v  ya t klifl riniz olarsa, lütf n bizi bu 

bar d  m lumatlandırma ı unutmayın. 

 



BO -un Beyn lxalq Klinik Tövsiyy l ri 

 

 



Bu  s n d  Beyn lxalq  Oftalmologiya  urası  t r find n  q bul  edilmi   19  beyn lxalq  klinik 

tövsiyy d n ibar tdir. 

 

Tövsiyy l r  oftalmoloqlara  x st l rin  müalic si  zamani  yardim  etm k  üçün  oftalmoloji 



c miyy tl r  t r find n  t rcum   edilib  uy unla dirilması  m qs di  il   hazırlanmı dır. 

sas  m qs d 

oftalmoloji t hsilin artırılması v  x st l r  göst ril n oftalmoloji xidm tin s viyy sinin yuks ldilm sidir. 

 

Tövsiyy l r a a ıdakılardan ibar tdir: 



 

•  Ya la  laq dar Makulyar Degenerasiya ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

•  Ya la  laq dar Makulyar Degenerasiya (Müalic y  dair tövsiyy l r) 

•  Ambliopiya ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

•  Bakterial keratitl r ( lkin qiym tl ndirm ) 

•  Bakterial keratitl r (Müalic y  dair tövsiyy l r) 

•  Blefaritl r ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

•  Katarakta ( lkin müayin ) 

•  Konyunktivitl r ( lkin müayin ) 

•  Diabetik retinopatiya ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

•  Diabetik retinopatiya (Müalic y  dair tövsiyy l r) 

•  Quru göz sindromu ( lkin müayin ) 

•  Ezotropiya-Daxili ç pgözlük ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

•  Cüzam zamanı görm  üzvünün x st likl ri( lkin v  sonrakı müayin l r) 

• 

ü vari cismin arxa qopması, tor qi anin cırıqları v  «Lattis» degenerasiyası ( lkin v  sonrakı 



müayin l r) 

•  Birincili açıq bucaqlı qlaukoma ( lkin müayin ) 

•  Birincili açıq bucaqlı qlaukoma (Sonrakı müayin l r) 

•  Birincili açıq bucaqlı qlaukomaya  übh  ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

•  Birincili qapalı bucaqlı qlaukoma ( lkin müayin  v  müalic ) 

•  Traxoma 

 

Ön söz. 


 

 

Beyn lxalq  Klinik  Tövsiyy l r  Oftalmoloji  T kilatların  Beyn lxalq  Federasiyasının  t l bi  il  



Beyn lxalq Oftalmologiya  urasi t r find n hazırlanıb. 

 

Tövsiyy l rin  sas  m qs di  oftalmoloqlara  d st k  v   oftalmoloji  t hsilin  artırılması,  h mçinin 



x st l r   yüks k  keyfiyy tli  xidm tin  göst rilm sini  t min  etm kd n  ibar tdir.  Onlar  hazirlanark n 

Amerika  Oftalmologiya  Akademiyası  t r find n  t rtib  edilmi   stinad  Olunan  Praktik  Nümun l r  

saslanmı dır. 

 

Bu  cür  tövsiyy l rin ümumi  standart  klind  t qdim edilm si b zi ç tinlikl rl   mü ahid  edilir. 



Bel ki,    müxt lif  co rafi  rait,  avadanlıq  potensialı,  x st l rin  müxt lifliyi  v   s.  ümumi  standartların 

hazırlanmasında ç tinlik tör dir. 

 

Tövsiyy l r  müayin l r  zamanı  istifad   olunan  avadanlıqların,  d rman  vasit l rinin  v   c rrahi 



müdaxil l rin istifad si üçün xüsusi göst ri l r toplusudur. 


 

Bel likl ,  sas  gözl nil n  m qamlar  ld   olunub  v   g r 

rait  imkan  verirs ,  diaqnozun 

qoyulması, müalic   v   sonrakı müayin l r  h yata  keçiril  bil r. H tta  uy un  rait  olmasa bel   yüks k 

s viyy li xidm t göst rm k mümkündür. 

 

Qeyd etm k lazımdır ki, tövsiyy l rin kor-koran  yerin  yetirilm si müv ff giyy tli n tic nin  ld  



olunmasına t minat vermir. Burada x st l rin f rdi xüsusiyy tl ri, mövcud  rait, h mçinin h kimin f rdi 

bacarı ı  n z r   alınmalı  v   v ziyy td n  asılı  olaraq  müxt lif  d yi iklikl rin  h yata  keçirilm sinin 

mümkünlüyü n z rd n qaçırılmamalıdır. 

 

Qeyd  olunan  tövsiyy l r  tibbi  t crüb y   v   n  son  elmi  m lumatlara  saslanaraq  t rtib 



olunmu dur. BO  istifad  olunan m lumatları müt madi olaraq (t qrib n h r iki, üç ild n bir) t z l m k 

üçün öhd lik götürmü dür.  

 

Ya la  laq dar Makulyar Degenerasiya (Y MD) 



( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin   



•  Simptomlar (metamorfopsiya, gorm nin z ifl m si ) (A:II) 

•  D rman v  qida q bulu (B:III) 

•  Okulyar anamnez (B:II) 

•  Sistem anamnez (h r hansı hiperh ssaslıq reaksiyası) (B:II) 

•  Ail  anamnezi, xüsusil  ail d  Y MD  ziyy t ç k nl rin mövcudlu u (B:II) 

•  Sosial anamnez, xüsusi il  siqaret ç km  (B:II) 

 

lkin obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III) 

•  Makulanın stereobiomikroskopik müayin si (A:I) 

 

Yardımçı müayin l r 



 

Y MD zamanı göz dibinin flüoressein angioqrafiyası a a ıdakı klinik hallarda h yata keçirilm ldir: (A:I) 

 

•  X st  yeni metamorfopsiyalardan  ikay t etdikd  



•  X st d  izah edil  bilm y n bulanıq görm  olduqda 

•  Klinik müayin l r tor qi anın v  ya retinal piqment hüceyr l rin qabardı ını, subretinal 

hemorragiyanı, s rt eksudatları v  ya subretinal fibroz toxumanı a karladıqda 

•  Xoriovitreal neovaskulyarizasiyanı (XVN) a kar etm k, onun ölçül rini, tipini, yerl m sini 

mü yy nl dirm k, h mçinin xoriodal neovaskulyarizasiya il  (XNV) z d l mi  nahiyy ni 

d qiql dirdikd  

•  Müalic y  tövsiyy  (laser fotokoaqulyasiya, c rrahiyy  v  ya vertoporfin fotodinamik terapiya) 

•  Müalic d n sonra XNV-nin davamlı ını v  ya yenid n  m l  g lm sini mü yy nl dirm k lazım 

olduqda 



•  Görm nin itirilm sinin s b bini klinik müayin l rl  izah etm k mümkün olmadıqda, onun t yin 

olunmasına yardım zamanı 

 

Ba  ver  bil c k a ırla maların qar ısını almaq m qs dil  h r bir angioqrafik müayin  keçiril n yer t cili 



v ziyy tl rd  t l b olunan vasit l rl  t chiz olunmalıdır. (A:III) 

 

Sonrakı müayin l r 



 

•  Görm nin z ifl m si v  metamorfopsiya daxil olmaqla, visual simptomlar (A:II) 

•  D rman v  qida q bulunda d yi iklikl rin h yata keçirilm si (B:III) 

• 

nterval anamnez ( B:III) 



• 

nterval sistem anamnez ( B:III) 

•  Sosial v ziyy td  d yi ikliyin h yata keçirilm si, xüsusil  siqaretin istifad sini t rgitm li (B:II) 

 

Sonrakı fiziki müayin l r 



 

•  Görm  itiliyi (A:III) 

•  Göz dibinin stereo biomikroskopik müayin si (A:III) 

 

Termal lazer c rrahiyy si, fotodinamik terapiya (FDT) v  ya  ntravitreal inyeksiyaya m ruz qalmı  



x st l r   m liyyat v   m liyyatdan sonrakı  qulluq 

  

•  X st l rl  mümkün risk, fayda v  a ırla malar bar d  söhb t ed r k razılıq  ld  edilm lidir (A:III) 



•  Termal laser c rrahiyy si v  FDT flüoressein angiografiyasından sonrakı bir h ft  müdd tind  

h yata keçirilm lidir (A:I) 

•  XVN-nin ilkin termal lazer c rrahiyy sind n sonra obliterasiya olundu unu sübut etm k üçün 

x st  2-4 h ft y  q d rki müdd td  müayin  olunaraq, flüoressein angiografiyası yerin  

yetirilm lidir (A:I) 

•  Termal lazer c rrahiyy sind n 4-6 h ft  sonra  x st ni müayin  ed r k, klinik  lam tl r  sasında  

flüoressein angiografiyası h yata keçirilm lidir ( A:I)  

•  Verteporfin FDT-d n sonra 2 il  q d r  n azı 3 aydan bir flüoressein angiografiyası h yata 

keçirilm kl  x st  müayin  edilm lidir (A:I) 

•   Intravitreal inyeksiyadan sonra x st  4-8 h ft  sonra müayin  olunmalıdır (c dv l  bax) (A:III) 

 

X st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  X st  okulyar v  funksional v ziyy tin  uy un olaraq müalic sinin proqnozu v  potensial 

h miyy ti bar d  m lumatlandırmalıdır (A:III) 

•  Ba lan ıc Y MD olan x st l rd  intermedial Y MD-ni vaxtında a karlamaq üçün müt madi 

h yata keçiril n gen ldilmi  b b kl  müayin nın  h miyy ti çatdırılmalıdır (A:III) 

•  Intermedial Y MD olan x st l ri XVN-nin t yin olunmasının yeni metodları bar d  

m lumatlandırılmalı v  onun vaxtında t yin olunmasının oftalmoloq üçün n  q d r vacib olması 

çatdırılmalıdır (A:III) 

•  Bir gözü z d l y n x st likl rd n  ziyy t ç k n x st l ri sa lam gözun müt madi müayin sinin 

vacibliyi bar d  m lumatlandırmalı v  sa lam gözd  yeni v  ya n z r  çarpacaq vizual 

d yi iklikl r mü ahid  edildikd  d rhal h kim  müraci t etm sinin vacibliyi çatdırılmalıdır (A:III) 



•  Müalic sin  göst ri  olan v  XVN-d n  ziyy t ç k n x st l r  a a ıdakılar m sl h t görülm lidir: 

(A:III) 


Müalic  a ır d r c li görm nın itirilm sini azaldacaq, ancaq onun qar ısını ala bılm y c k; 

skotomanın m rk zi görm nin funksiyasına n  d r c d  t sir etdiyini x st y  izah ed r k, termal 

lazer c rrahiyy sinin daimi skotoma yaratması bar d  x st ni m lumatlandırmalı; 

Vertoporfin FDT v  pegatianib xloridl  müalic  orta a ır, h mçinin a ır d r c li görm nın 

itirilm sinin qar ısını alacaq, ancaq  ks r x st l r 2 ild n artıqdır ki, görm l rini itiribl r v  

görm nin bel  halda b rpa olunması nadir hallarda t sadüf olunur; termal lazer c rrahiyy sind n 

sonra davamlı,v  ya qayıdan XNV-nin yüks k riski mövcuddur v  bu risk birinci il daha 

yüks kdir; müt madi h yata keçiril n flüoressein angioqrafiyası bel  x st l rin mü ahid si üçün 

çox vacibdir; 

•  Görm  qabiliyy ti z if olan  xsl r tibbi reabilitasiyaya v   lillik müavin ti alma a 

gönd rilm lidir (A:III) 

 

Ya la  laq dar Makulyar Degenerasiya (Y MD) 



(Müalic y  dair tövsiyy l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

 



Tövsiyy  olunan müalic  

Müalic  üçün uy un diaqnoz 

Növb ti tövsiyy l r 

Heç bir tibbi v  ya c rrahi 

müalic  olmadan mü ahid  (A:I) 

Y MD klinik  lam tl ri yoxdur 

(Y GXTN kateqoriyası 1) 

 

Ba lan ıc Y MD (Y GXT 



kateqoriyası 2) 

 

nki af etmi  Y MD ikit r fli 



subfoveal co rafi atrofiya v  

disk killi çapıqla ma 

Üstünlük veril n Praktik 

Nümun l rd ki- tövsiyy l r  

uy un Ya lı  xsl rin gözl rinin 

müayin si(A:III) 

 

6-24 ay müdd tind  t krar 



müayin , v  ya XVN ehtimalı 

olduqda t cili müayin  (A:III) 

 

Simptomlar mü ahid  



olunmayınca göz dibinin 

fotografik v  ya angiografik 

müayin sin  eytiyac yoxdur(A:I) 

Y GXT-nin tövsiyy l rin  

sas n antioksidant vitamin v  

minerallarla t minat (A:I) 

ntermedial Y MD (Y GXTN 

kateqoriya 3)  frat inki af etmi  

Y MD bir gözd  (Y GXTN 

kateqoriya 4) 

Yaxından görm nin 

monookulyar monitorinqi 

(oxuma/Amsler q f si) (A:III) 

 

6-24 ay müdd tind  t krar 



müayin , v  ya XVN ehtimalı 

olduqda t cili müayin  (A:III) 

 

Münasibdirs  göz dibinin 



fotografik müayin si  


 

Ödem  v  ya XVN 

simptomlarına d lil olduqda 

flüoressein angioqrafiyası  

MFT * m ruz sind  tövsiyy  

olundu u qaydada termal laser 

fotokoaqulayasiya c rrahiyy si 

(A:I) 


Ekstrafoveal klassik XNV, yeni 

v  ya t krarlanan yukstafoveal 

klassik XNV 

 

g r z d l nmi  nahiyy nin 



ölçül ri 2 MFT* disk sah sind n 

kiçik nahiyy ni  hat  edirs , 

görm  0,2 v  daha azdırsa, 

xüsusi il  FDT  ks göst ri  v  ya 

qeyri mümkün olduqda yeni v  

ya qayıdan subfoveal XNV kimi 

n z r  alınsın 

 

Yukstafoveal XVN kimi n z r  



alına bil r  

Müalic d n t qrib n 2-4 h ft  

sonra t krar flüoressein 

angioqrafiyası, ondan sonra 4-6 

h ft  v  daha sonra klinik v  

angiografik müayin nin 

n tic l rind n asılı olaraq (A:III) 

 

Göst ri  olduqda t krar müalic   



 

Yaxından görm nin 

monookulyar monitorinqi 

(oxuma/Amsler q f si) (A:III) 

 

YFM v  FTV m ruz l rinin 



tövsiyy l rin   sas n FDT 

Verteporfin il  (A:I) 

Klassik komponenti z d l nmi  

nahiyy nin 50%-d n çox 

hiss sini v  z d l nmi  

nahiyy nin tam ölçüsünün  n 

böyük x tti diametri  5400 

mikron olan yeni v  ya 

t krarlanan subfoveal XNV 

 

Görm  0,4-d n az olduqda v  ya 



XNV 4 MFT* disk sah sind n 

az , görm  is  0,4-d n çox 

olduqda gizli XNV FDT üçün 

göst ri  ola bil r  

Müayin l r v ziyy t stabill

n  


q d r t qrib n 3 aydan bir 

t krarlanmalı, göst ri  olduqda 

t krar müalic  h yata keçirm li 

(A:III) 


 

Flüoressein angiografiyası v  ya 

dig r t svir müayin l ri 

göst ri dir 

 

Yaxından görm nin 



monookulyar monitorinqi 

(oxuma/Amsler q f si) (A:III) 

 

Pegabtanib xlorid haqqında 



d biyyatın tövsiyy l rin  uy un 

onun intravitreal inyeksiyası 

(A:I) 

Predominant klassik z d l nmi  



nahiyy l r  12 MFT* disk 

sah si ölçüsünd  olan yeni v  ya 

t krarlanan subfoveal XNV 

olduqda 


 

Minimal klassik, v  ya gizli heç 

bir klassik z d  nahiyy si 

olmayan v  ölçüsü   12 MFT* 

disk sah si olan, z d nin  50% 

ölçüsünü  hat  ed n XNV il  

laq li subretinal hemorragiya, 

v /v  ya lipid  lav l ri, v /v  ya 

X st l r gözd  a rı v  ya 

diskomfort hissinin artması, 

gözun qızarmasının davamlı 

artması, görm nin bulanması v  

z ifl m si, i ı a h ssaslı ın 

artması, v  ya göz önünd  üz n 

cisimcikl rin çoxalması il  

mü ah d  olunan endoftalmit 

üçün xarakterik bütün 

simptomlar hiss edildikd  

yubanmadan h kim  müraci t 

etm si bar d  

m lumatlandırılmalıdırlar (A:III) 



ilkin 12 h ft  müdd tind  10 v  

daha çox sıra görm sini itirmi  

x st l r 

 

 



 

Göst ri  olduqda  sas n t krar 

müayin  v  müalic  6 h ft d n 

sonra (A:III) 

 

Yaxından görm nin 



monookulyar monitorinqi 

(oxuma/Amsler q f si) (A:III)  

 

 

N r edilmi  m ruz l r   sas n 



Bevacizumab (avastin) 0,5 mg 

intravitreal inyeksiyası (A:I) 

Subfoveal XNV 

X st l r gözd  a rı v  ya 

diskomfort hissinin artması, 

gözun qızarmasının davamlı 

artması, görm nin bulanması v  

z ifl m si, i ı a h ssaslı ın 

artması, v  ya göz önünd  üz n 

cisimcikl rin çoxalması il  

mü ah d  olunan endoftalmit 

üçün xarakterik bütün 

simptomlar hiss edildikd  

yubanmadan h kim  müraci t 

etm si bar d  

m lumatlandırılmalıdırlar (A:III) 

 

Göst ri  olduqda  sas n t krar 



müayin  v  müalic  4 h ft d n 

sonra (A:III) 

 

Yaxından görm nin 



monookulyar monitorinqi 

(oxuma/Amsler q f si)  (A:III) 

 

 

N r edilmi  m ruz l r   sas n 



Bevacizumab (avastin) 

intravitreal inyeksiyası (A:III) 

 

Oftalmoloq x st  il  razıla ma 



sasında mün sib müalic ni 

t min etm li (A:III) 

Subfoveal XNV 

X st l r gözd  a rı v  ya 

diskomfort hissinin artması, 

gözun qızarmasının davamlı 

artması, görm nin bulanması v  

z ifl m si, i ı a h ssaslı ın 

artması, v  ya göz önünd  üz n 

cisimcikl rin çoxalması il  

mü ah d  olunan endoftalmit 

üçün xarakterik bütün 

simptomlar hiss edildikd  

yubanmadan h kim  müraci t 

etm si bar d  

m lumatlandırılmalıdırlar (A:III) 




 

Göst ri  olduqda  sas n t krar 

müayin  v  müalic  4-8 h ft d n 

sonra (A:III) 

 

Yaxından görm nin 



monookulyar monitorinqi 

(oxuma/Amsler q f si)  (A:III) 

 

 

Qeyd:  g r termal lazer fotokoaqulyasiya c rrahiyy si, verteporfin FDT, v  ya intravitreal inyeksiyalar il  



müalic  olunmu  x st l r görm nin azalması, v  ya növb ti müraci td n  vv l meydana g l n 

d yi iklikl r d n  ikay t edirl rs , flüoressein angioqrafiyası daxil olmaqla t krar müayin  m sl h tdir. 

 

Y MD – ya la  laq dar makulyar degenerasiya; Y GXTN- Ya la  laq dar Göz X st likl rinin 



T dqiqinin N tic l ri; XNV- xoriodal neovaskulyarizasiya; MFT- Makulyar fotokoaqulyasiyanın t dqiqi; 

YFM-Y MD-nin FDT (fotodinamik terapiya) il  müalic si; FTV-fotodinamik terapiyada verteporfin. 

 

*Qeyd: 1 MFT disk sah si= 2,54 mm



2

 

  



Ambliopiya ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  ( sas  rtl r) 



 

•  Oculyar simptom v   lam tl r (A:III) 

•  Oculyar anamnez (A:III) 

•  Prenatal, perinatal v  postnatal  anamnez (A:III) 

•  Göz v  sistem x st likl r daxil olmaqla ail  anamnezi (A:III) 

 

 



lkin obyektiv müayin  ( sas  rtl r) 

 

•  Görm  itiliyi (A:III) 



•  Fiksasiyanın qiym tl ndirilm si (A:III) 

•  B b yin reaksiyası (A:III) 

•  Goz almasının v ziyy ti v  h r k tliliyi (A:III) 

•  Göz qapaqlarının, kirpikl rin, göz ya ı aparatının, orbitanın v  sif tin müayin si (A:III) 

•  Göz dibinin müayin si (A:III) 

•  Sikloplegiyadan sonra refraksiyanın t yini (A:III) 

 

 

 




Müalic y  göst ri l r 

 

•  10 ya a q d r uy un müalic ni t min etm li (A:III) 



•  X st nin vizual, fiziki, sosial v  psixoloji ehtiyaclarını, h mçinin x st  üçün potensial riski v  

faydanı n z r  almaqla müalic ni t yin etm li (A:III) 

•  Müalic d   sas m qs d fiksasiyanın  ld  olunması v  ya görm  itiliyinin normalla ması olmalı 

(A:III)  

•  Maksimal görm  itiliyi  ld  olunduqda müalic nı saxlamalı (A:III) 

 

Sonrakı müayin l r 



 

•  Növb ti müraci tl r zamanı a a ıdakılar n z r  alınmalıdır: 

o

  okkluziyalarin miqdarı v /v  ya eyn kd n istifad  (A:III) 



o

  lav  effektl r (d ri qa ınması, gözün qızarması, psixoloji diskomfort) (A:III) 

o

  h r bir gözun görm  itiliyi, v  ya  fiksasiyasının v ziyy ti (A:III) 



o

  ortoforiyanın v ziyy ti (A:III) 

o

  göst ri  uy un sikloplegiyadan sora refraksiyanı t krar t yin etm li ( n azı ild  bir d f , 



lazım olduqda 4-6 aylıq intervalla) (A:III)  

 

Aktiv müalic  dövründ  müayin l rarası intervallar 



 

 

Ya  



Yüks k d r c li okkluziya 

(oyaq vaxtın 70%-i) 

Z if d r c li okkluziya 

(oyaq vaxtın  70%),  

v  ya penalizasiya 

Cari müalic , v  ya 

mü ahid  

0-1 


Bir neç  günd n 4 h ft y d k 

2-8 h ft  

1-4 ay 

1-2 


2-8 h ft  

2-4 ay 


2-4 ay 

2-3 


3-12 h ft  

2-4 ay 


2-4 ay 

3-4 


4-16 h ft  

2-6 ay 


2-6 ay 

4-5 


4-16 h ft  

2-6 ay 


2-6 ay 

5-7 


6-16 h ft  

2-6 ay 


2-6 ay 

7-9 


8-16 h ft  

3-6 ay 


3-6 ay 

9-dan 


yuxarı 

8-16 h ft  

3-6 ay 

3-6 ay 


 

X st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  Diaqnozu, x st liyin a ırlıq d r c sini, proqnozunu v  x st nin müalic  planını valideynl ri v /v  



ya himay si altında oldu u  xsl r il  müzakir  etm li (A:III) 

•  Zahiri, psixoloji, sosial v  iqtisadi faktorlar n z r  alınmaqla, x st , onun valideynl ri, ail  üzvl ri, 

v  ya himay si altında oldu u  xsl r il  yaxın münasib t qurmalı, h mçinin onların x st liyi, 

müalic nin mahiyy ti v  m qs dini, onun faydasını v  ver  bil c k a ırla mlarını anladıqlarına 

min olmalı (A:III) 

•  Valideynl r/himay si altında oldu u  xsl r il  potensial psixoloji  lav  effektl ri müzakir  etm li 

(A:III)  



•  X st y , valideynl r / himay si altında olan  xsl r  uzunmüdd tli mü ahid  v  müayin l rin 

vacibliyini izah etm li (A:III)  

 

Bakterial keratitl r ( lkin müayin ) 



 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  



 

•  Okulyar  lam tl r (A:III) 

•  Simptomların ba lanmasına  traf mühit amill rinin t siri (A:III) 

• 

vv l r keçirilmi  göz x st likl rinin anamnezi (A:III) 



•  Sistem anamnez (A:III) 

•  Cari istifad  olunan v  t z likc  istifad sin  ba lanmı  d rman vasit l ri (A:III) 

•  D rman allergiyası (A:III) 

 

lkin obyektiv müayin  



 

•  X st nin ümumi görünü ü (B:III) 

•  Sif tin müayin si (B:III) 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Göz qapaqları açıq v  qapalı v ziyy td  (A:III) 

•  Konyunktiva (A:III) 

•  Nasolakrimal aparat (B:III) 

•  Buynuz qi anın hissiyyatı (A:III) 

•  Yarıqlı lampa il  biomikroskopiya  

o

  Göz qapaqlarının k narı (A:III) 



o

  Konyunktiva (A:III) 

o

  Sklera (A:III) 



o

  Buynuz qi a (A:III) 

o

  Ön kamera (A:III) 



o

  ü varı cismin ön hiss si (A:III)  

 

Diaqnostik testl r 



 

•  Müraci t etmi  x st l rin  ks riyy tini yaxma götürm d n (bakterial kultura  ld  olunmadan) empirik 

müalic  etm li. (A:III) 

•  Yaxma v  bakterial kultura üçün göst ri l r: 

o

  Müalic y  ba lamazdan  vv l mikrob m n li olmasına  übh  olan, görm y  x t r yetir n 



v  ya a ır d r c li keratitl r  (A:III) 

o

  Buynuz qi anın d rin qatlarına do ru siray t ed n geni  korneal infiltratlar (A:III)  



o

  Xroniki prossesl r (A:III)   

o

  Geni  spektrli antibiotikl rl  müalic y  davamlı keratitl r (A:III)  




o

  Klinik  lam tl rin   sas n göb l k, amöb v  ya mikobakteriya m n li olması t xmin 

edil n keratitl r (A:III)  

 

•  Bakterial keratitl r zamanı meydana g l n hipopion ad t n steril olur v  mikrob m n li 



endoftalmitl r   übh  olmadıqda ön kamera mayesi v  ya  ü vari cisim müayin  üçün 

götürülm m lidir (A:III)  

 

•  Bakterial kulturanın m hsuldarlı ını artırmaq m qs di il  buynuz qi adan götürül n qa ıntı v  ya 



yaxma birba a münasib qidalı mühit   kilm lidir. (A:III)  g r bu mümkün deyils , nümun l ri 

transport qidalı mühitl r   km li. (A:III)   ks t qdird  yubanmadan onları inkubatora yerl dirm li, 

v  ya laboratoriyaya gönd rm li. (A:III)  

 

Müalic y  göst ri l r 



 

• 

ks r hallarda antibiotik damcılarla h yata keçiril n müalic y  üstünlük verilir (A:III) 



•  Bakterial keratitl r   übh  olduqda empirik müalic  kimi geni  spektrli antibiotik damcılardan 

istifad  etm li (A:III)  

•  A ır keratitl r ( d rin stromal z d l nm , v  ya ölçüsü 2 mm-d n artıq olan defektl r) zamanı  

birinci saat müdd tind  z rb  dozası olaraq h r 5-15 d qiq  müdd tind , sonra is  15 d qiq d n 

bir olmaqla damcıları davam etm li. Orta a ır keratitl r üçün damcıların istifad  rejiminin tezliyi 

uy un qaydada azaldılmalıdır. (A:III)  

•  Gonokok m n li keratitl r zamanı sistem müalic  h yata keçirm li (A:III)  

• 

g r 48 saat müdd tind  yax ıla ma v  ya stabill m  olmazsa, ilkin terapiyanı d yi m li (A:III) 



•  Damcı  killi kortikosteroidl rl  müalic  olunan x st l rd  bakterial keratit   übh  olarsa, 

kortikosteroidl ri azaltmalı v  ya saxlamalı (A:III)  

•  Buynuz qi ada olan infiltrat görm  oxu üz rind  olarsa,  n azı 2-3 gün müdd tind  antibiotikl rin 

istifad si artırılmaq  rti il  müalic y  damcı  killi kortikosteroidl ri  lav  etm k olar.Damcı 

killi antibiotikl ri t dric n azaltmaq  rti il  yüks k dozada istifad  etm yi davam etm li. (A:III) 

•  Kortikosteroidl rin istifad sinin I-II günü müdd tind  x st l ri maüyin  etm li (A:III)  

  

Bakterial keratitl r 



(Müalic y  dair tövsiyy l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

Növb ti müayin  



 

•  Müayin l rin tezliyi x st liyin a ırlıq d r c sind n asılıdır v  a ır hallarda klinik yax ıla ma v  

stabill m  qeyd olunana q d r x st l ri  n azı günd  bir d f  müayin  etm li (A:III)  

 

X st l rin maarifl ndirilm si  



 

•  Bakterial keratitl rin destruktiv t bi ti v  t cili müalic nin vacibliyi bar d  x st l ri 

m lumatlandırmalı (A:III)  



•  Görm  qabiliyy tinin daimi itm si v  görm nin g l c k reabilitasiya m s l l rini x st l rl  

müzakir  etm li (A:III)  

•  Kontakt linzalardan istifad  ed n x st l ri kontakt linzaları yatark n çıxarmadıqda v  lazımı 

gigiyena qaydalarına ciddi riay t etm dikd  mümkün infeksion riskin artması bar d  

m lumatlandırmalı (A:III)  

• 

g r ciddi görm  qüsurlu v  ya kor olmu  x st l ri c rrahi üsulla görm l rini b rpa etm k 



mümkün deyils , o zaman onları reabilitasiya kursuna gönd rm li (A:III)  

 

Bakterial keratitl rin antibiotik müalic si 



 

Mikroorganizm 

Antibiotik 

Topikal konsentrasiya 

Subkoyunktival doza 

Heç bir mikroorganizm 

t yin edilm dikd , v  

ya mikroorganizml rin 

müxt lif tipl ri 

Sefazolin tobramisin 

il / 

Gentamisin v  ya 



Fluoroxinolonlar 

50mg/ml 


9-14 mg/ml 

3 v  ya 5 mg/ml 

100 mg/0,5 ml 

20 mg/0,5 ml 

 

 

 



Gram müsb t koklar 

Sefazolin 

Vankomisin* 

Bacitrasin* 

Miksofloksasin v  ya 

Gatifloksasin 

50 mg/ml 

15-50 mg/ml 

10 000 TV 

 

3 v  ya 5 mg/ml 



100 mg/0,5 ml 

25 mg/0,5 ml 

 

 

Gram m nfi çöpl r 



Tobramisin 

/Gentamisin 

Seftazidim 

Fluoroxinolonlar 

9-14 mg/ml 

50 mg/ml 

3 v  ya 5 mg/ml 

20 mg/0,5 ml 

100 mg/0,5 ml 

 

Gram m nfi koklar** 



Seftriakson 

Seftazidim 

Fluoroxinolonlar 

50 mg/ml 

50 mg/ml 

3 v  ya 5 mg/mg 

100 mg/ 0,5 ml 

100 mg/ml 

Qeyri v r m 

mikobakteriyaları 

Amikasin 

Klaritromisin*** 

Fluoroxinolonlar 

20-40 mg/ml 

 

3 v  ya 5 mg/ml 



20 mg /0,5 ml 

 

 



Nicardia 

Amikasin 

Trimetoprim / Sulfa 

metaksszol: 

Trimetoprim 

Sulfametoksozol 

20-40 mg/ml 

 

 



16 mg/ml 

80 mg/ml 

20 mg / 0,5 ml 

 

* Rexistent Enterokok v  Stafilokok  tamları v  penisillin  qar ı allergiya zamanı. 



Vankomisin v  Bacitrasinin heç bir gram m nfi aktivliyi olmadı ından onlardan bakterial keratitl rin 

empirik müalic sind  t k agent kimi istifad  olunmamalıdır. 

 

** Gonokok infeksiyasına  übh  olduqda sistem terapiya z ruridir. 



 

*** Ya lılarda oral sistem terapiya üçün doza h r 12 saatdan bir 500 mg-dır.Damcı  killi preparatlarla 

müalic nin b zi üstünlükl ri var idi ancaq, bu damcıların qiciqlandırıcı xüsusiyy tin  gör  klinik istifad si 

m hdudla dırılıb. 




Blefaritl r ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin Subyektiv müayin  



 

•  Göz simptomları v   lam tl ri (A:III)  

•  Simptomların müdd ti (A:III)  

•  Bir v  ya iki t r fli olması (A:III)  

•  Qıcıqlandırıcı amill r ( sigaret ç km , allergenl r, kül k, kontakt linza, quru hava, dieta, spirtli 

içkil r.) (A:III)  

•  Sistem x st likl rl   laq dar simptomlar ( sızanaqlar, allergiya) (A:III)  

•  Cari v   vv lki sitem v  damcı  killi d rman vasit l rinin q bulu (A:III)  

•  Pedikulyozlu  xsl rl  kontakt (C:III) 

•  Okulyar anamnez ( keçirilmi  c rrahi  m liyyat, radiasion v  ya kimy vi travma) (A:III)  

•  Sistem anamnez ( akne, roseasea v  ekzema kimi dermotoloji x st likl r, h mçinin izotretionin 

kimi d rmanların q bulu ) (A:III)  

 

lkin Obyektiv müayin  



•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Xarici müayin   

o

  D ri (A:III)  



o

  Göz qapaqları (A:I) 

•  Yarıqlı lampa il  biomikroskopiya 

o

  Göz ya ı t b q si (A:III)  



o

  Göz qapaqlarının ön v  arxa k narları (A:III)  

o

  Kirpikl r (A:III)  



o

  Tarsal konyunktiva (A:III)  

o

  Bulbar konyunktiva (A:III)  



o

  Buynuz qi a (A:III)  

 

Diaqnstik testl r 



 

•  Bakterial kulturanın müayin si a ır iltihabı gedi li, v  müalic y  davamlı xronik blefariti olan 

x st l r üçün göst ri dir. (A:III)  

•  Assimmetriya qeyd olunan hallarda, h mçinin müalic y  rezistent v  ya yunifokal t krarlanan 

xalazionlarda karsinomanın mümkünlüyünü istisna etm k üçün göz qapaqlarının biopsiyası h yata 

keçirilm lidir. (A:II) 

• 

g r piy v zi hüceyr l rinin karsinomasından  übh l nirsinizs , biopsiyadan  vv l patoloqldan 



m sl h t alınmalıdır. (A:II) 

 

Müalic y  göst ri l r 



 

•  Blefaritl rin müalic sin  göz qapaqlarının gigiyenasına riay t etm kd n ba lamalı (A:III)  




•  Stafilokok m n li blefaritl rin müalic si günd  bir d f  v  ya daha çox olmaqla, bir h ft  v  ya 

daha artıq müdd t  göz qapaqlarına eritromisin m lh minin t yini il  h yata keçirm li (A:III)  

•  Xronik simptomarı v   lam tl ri göz qapaqlarının gigiyenasına riay t olunmaqla aradan 

qalxmayan v  meybom v zil rinin disfunksiyası olan x st l r  oral tetrasiklin t yin oluna bil r 

(A:III)  

•  Damcı  killi kortikosteroidl rin qısa müdd tli istifad si göz qapaqlarının v  göz almasının ön 

seqmentinin iltihabında faydalı ola bil r. g r mümkündürs , kortikosteroidl ri minimal effektiv 

dozada v  qısa müdd t  rzind  t yin etm li (A:III)  

 

Sonrakı müayin l r 



 

•  Növb ti müraci tl r zamanı a a ıdakılar n z r  alınmalıdır 

o

  nterval anamnez (A:III)  



o

  Görm  itiliyi(A:III) 

o

  Xarici müayin (A:III) 



o

  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  X st l ri x st lik prossesinin xronik gedi i v  t krar olunması bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

•  X st liyin simptomlarının tez-tez z ifl m si, ancaq nadir hallarda aradan qalxması bar d  x st l ri 

m lumatlandırmalı (A:III)  

 

Katarakta ( lkin v  sonraki müayin l r) 



 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin Subyektiv müayin  



 

•  Simptomlar (A:II)  

•  Oculyar anamnez(A:III)  

•  Sistem anamnez (A:III)  

•  Vizual funksional statusun qiym tl ndirilm si (A:II)  

 

lkin Obyektiv muayin  



 

•  Görm  itiliyi korreksiya il  (A:III)  

•  Maksimal visual korreksiya (göst ri  olduqda refraksiya il ) (A:III)  

•  Göz almasının v ziyy ti v  h r k tliliyi(A:III)  

•  B b k reaksiyası v  funksiyaları(A:III)  

•  GDT-nin ölçülm si(A:III)  

•  Xarici müayin  (A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

•  Göz dibinin müayin si (gen lmi  b b kl ) (A:III)  



•  Fiziki v   qli sa lamlı ın uy un aspektl rinin qiym tl ndirilm si (B:III) 

 

 Müalic y  göst ri l r 



 

•  Katarakta c rrahiyy si mümkün olan yax ıla manı t min etdiyind n, görm  qabiliyy ti x st ni 

qane etm dikd  c rrahi  m liyyat göst ri dir (A:II) 

•  Katarakta c rrahiyy si, h mçinin büllürla  laq dar x st likl rin v  ya görm  üçün potünsial 

h miyy t  malik göz dibinın müayin si t l b olunan hallarda göst ri dir (A:III)  

•  C rrahi  m liyyat a a ıdakı hallarda h yata keçirilm m lidir: (A:III)  

•  Eyn kl r v  ya dig r vasit l r x st nin ehtiyacını öd y c k s viyy d  görm sini t min ed rs , 

c rrahi  m liyyatdan sonra görm  funksiyasının artmayaca ı t qdird ; ümumi v  ya göz m n li 

probleml ri olan x st l rin c rrahi  m liyyatı u ursuz olaca ı ehtimal edildikd ;  m liyyatdan 

sonra uy un müalic nin aparılması mümkün olmadıqda.  

•  C rrahi  m liyyat üçün göst ri l r h r iki göz üçün eynidir(A:II) ( binokulyar funksiyaya olan 

t l bl r n z r  alınmaqla)  

 

m liyyatdan  vv lki müayin  



 

m liyyatı h yata keçir n c rrah a a ıdakılara cavbadehdir: 

 

• 

m liyyatdan  vv l x st ni müayin  etm li (A:III)  



•  Müayin  zamanı  ld  olunmu  n tic l rin d qiqliyin  v  c rrahi  m liyyata göst ri  oldu una 

min olmalı (A:III)  

•  X st ni mümkün risk,  m liyyatın faydası v  gözl nil n n tic l ri bar d  m lumatlandırmalı 

(A:III) 


• 

OL seçimi daxil olmaqla,  m liyyatın gedi ini qisaca v  dürüst izah etm li (A:III)  

• 

m liyyat önc si v  diaqnostik müayin l rin n tic l rini x st y  izah etm li (A:III)  



•  X st y   m liyyatdan sonrakı müayin  v  müalic  planını qısaca v  dürüst izah etm li (A:III)  

 

Sonrakı müayin l r 



 

•  Yüks k riskli x st l r  m liyyatdan sonrakı 24 saat müdd tind  mü ahid  olunmalı (A:III)  

•  Dig r x st l r  m liyyatdan sonrakı 48 saat müdd tind  mü ah d  olunmalı (A:III)  

• 

m liyyatdan sonrakı müayin l r a a ıdakılardan ibar t olmalıdır: 



o

  nterval anmnez, yeni simptomlar v   m liyyatdan sonra t yin olunmu  d rmanların istifad si 

bar d  m lumat daxil olmaqla (A:III)  

o

  X st l rin görm  qabiliyy tinin müayin si (A:III)  



o

  Görm  funksiyalarının müayin si ( görm  itiliyi, d likli ekran testi) (A:III)  

o

  GDT-nin ölçülm si (A:III)  



o

  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

 

  Nd: YAG Lazer kapsulotomiyası 



 

•  Arxa kapsulun bulanması n tic sind  x st ni qane etm y n görm  qabiliyy tinin z ifl m si v  ya 

göz dibinin müayin si vacib olan hallarda  Nd: YAG lazer kapsulotomiyasını h yata keçirm li 

(A:III)  




• 

ü vari cismin arxa qopması, tor qi anın de ilm si v  qopması, h mçinin bu simptomlar 

mü ahid  olunan t qdird  t xir salınmadan h yata keçiril c k müayin  bar d  x st ni 

m lumatlandırmalı (A:III) 

 

X st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  Funksional c h td n monookulyar olan x st l rl   m liyyatın faydası v  kor olmaq riski daxil 

olmaqla, ba  v r  bil c k mümkün riskl ri müzakir  etm li (A:III) 

 

Konyunktivitl r ( lkin v  Sonrakı müayin l r) 



 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  



 

•  Okulyar simptom v   lam tl r ( qa ınma, ifrazat, qızartı, a rı, fotofobia,  

      görm nin bulanması) (A:III)  

•  Simptomların müdd ti (A:III)  

•  Bir v  ya iki t r fli olması (A:III)  

• 

frazatın xarakteri (A:III)  



•  Yoluxmu   xsl rl  kontakt (A:III)   

•  Travma (mexaniki, kimy vi, ultrab növ yi) (A:III)  

•  Kotakt linzalardan istifad  (linzanın tipi, gigiyena v  istifad  rejimi) (A:III)  

•  Sistem x st likl rl  potensial  laq si olan simptom v   lam tl r ( sidik-cinsiyy t orqanlarından 

ifrazat, disuriya, yuxarı t n ffüs yollarının infeksiyası, d ri v  selikli qi aların z d l nm si) (A:III)  

•  Allergiya, astma, ekzema (A:III)  

•  Yerli v  ümumi preparatların istifad si (A:III)  

• 

xsi gigiyena vasit l rinin istifad si (A:III)  



•  Okulyar anamnez (  vv l r keçiril n konyunktivitl r (A:III) v  c rrahi  m liyyatlar) (B:III)  

•  Ümumi anamnez ( immun v ziyy t v  mümkün sistem x st likl r) (B:III)  

•  Sosial anamnez ( siqaret ç km , v rdi l r v  hobbil r, s yah t v  seksual aktivlik) (C:III)  

 

lkin obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Xarici müayin   

o

  Regional limfaadenopatiya (xüsusi il  periokulyar) (A:III)  



o

  D ri (A:III)  

o

  Göz qapaqlarının v  gözün köm kçi aparatının qüsurları (A:III)  



o

  Konyunktiva (A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası 

o

  Göz qapaqlarının kirpik k narları (A:III)  



o

  Kirpikl r (A:III)  

o

  Göz ya ı nöqt l ri v  kanalları (B:III)  




o

  Tarzal v  ta  konyunktivası (A:II) 

o

  Bulbar konyunktiva / limb (A:II) 



o

  Buynuz qi a (A:I) 

o

  Ön kamera / qüzehli qi a (A:III)  



o

  R ngl yici madd l rl  test (konyuntiva v  buynuz qi a) (A:III)  

 

Diaqnostik testl r 



 

•  Yenido ulmu ların infeksion koyunktivitl rin   übh  olduqda kultura, yaxmanın sitoloji v  xüsusi 

r ngl yici metodlarla  müayin si göst ri dir (A:I)  

•  Qonokokk m n li konyunktivitl r   übh  olduqda yaxmanın  sitoloji v  xüsusi r ngl yici 

metodlarla müayin si tövsiyy  olunur (A:III)  

•  Ya lıların v  yenido ulmu ların xlamidial konyunktivitl rini immunodiaqnostik test v /v  ya 

kultura il  sübüt etm li (A:I) 

•  Aktiv iltihabi prosses olan gözı rd  okulyar çapıqla an pemfiqoid   übh  olduqda bulbar 

konyunktivanın v  limb  yaxın z d l nm mi  nahiyy d n nümun  biopsiya üçün götürülm lidir 

(A:III) 


•  Piy v zil rinin karsinomasına  übh  olduqda biopsiya üçün material göz qapa ının bütün qatları 

daxil olmaqla tam qalınlı ında götürülm lidir (A:II) 

 

Müalic y  tövsiyy l r 



 

•  Neisseria gonorrhoeae (A:I) v  ya Chlamydia trachomatis m n li konyunktivitl rd  sistem 

antibiotikl rd n istifad  etm li. (A:III)  

•  Konyunktivitl r cinsi yolla ötürül n x st likl rl   laq dar olduqda x st liyin t krarlanmasının v  

yayılmasının qar ısını almaq üçün cinsi partnyorları müalic  etm li v  x st l ri, h mçinin onların 

seksual partnyorlarını uy un müt x ssisin müayin sin  gönd rm li (A:III)  

•  Sistem x st likl rin t zahürü mü ahid  edil n x st l ri uy un müt x ssisin müayin sin  

gönd rm li (A:III)  

 

Sonrakı müayin l r 



 

•  Sonrakı müraci tl r zamanı a a ıdakıları n z r  almalı: 

o

  nterval anamnez (A:III)  



o

  Görm  itiliyi (A:III)  

o

  Yarıqlı lampa il  biomikroskopiya (A:III)  



 

X st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  X st liyin qar ısının alınması v  ya geni  yayılmaması m qs dil   yoluxdurucu xüsusiyy tl r  



malik x st likl rd n  ziyy t ç k n x st l ri bu bar d  m lumatlandırmalı (A:III) 

 

 



 


Diabetik retinopatiya ( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin Subyektiv müayin  



 

• 

k rli diabetin müdd ti (A:I) 



•  Sonuncu d f  qanda  k rin müayin si ( hemoqlobin A1c) (A:I) 

•  D rman vasit l ri (A:III)  

•  Ümumi anamnez ( cinsi yeti k nliyin ba lanması (A:III), piyl nm  (A:III), böyr k x st likl ri 

(A:II), ümumi qan t zyiqi (A:I), qanda lipidl rin miqdarı (A:II), hamil lik(A:I)) 

 

lkin obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi korreksiya il  (A:I) 

•  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

•  Göst ri  olduqda qonioskopiya ( qüzehli qi anın neovaskulyarizasiyası v  GDT-nin artması) 

(A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

•  Gen b b kd  göz dibinin streoskopik müayin si (A:I) 

•  Tor qi anın periferiyası, h mçinin  ü vari cismin dolayı (indirekt) oftalmoskopiya v  ya  kontakt 

linza il  h yata keçiril n yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)   

 

Diaqnoz 



 

•  H r iki gözd  K MÖ(klinik  h miyy tli makular ödem)  mü ahid  olunması v  ya olunmaması 

daxil olmaqla diabetik retinopatiyanı kateqoriyasına v  a ırlıq d r c sin  gör  t snifatlandırmalı 

(A:III). H r bir kateqoriya proqressivl m  riski il   laq dardır. 

 

Sonrakı müayin l r 



 

•  Görm  simptomları (A:III)  

•  Ümumi status (hamil lik, qan t zyiqi, böyr kl rin v ziyy ti) (A:III)  

•  Qanda  k rin s viyy si (A:II) 

 

Sonrakı obyektiv müayin l r 



 

•  Görm  ititliyi (A:I) 

•  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

•  Qüzehli qi anın müayin si daxil olmaqla yarıqlı lampa il  biomikroskopiya (A:II) 

•  Qonioskopiya ( neovaskulyarizasiyaya  übh  olduqda, GDT olduqda v  ya artdıqda ) (A:II)  

•  Gen b b kd  göz dibinin stereo müayin si (A:I) 

•  Göst ri  olduqda tor qi anın periferiyası v   ü vari cismin müayin si (A:II) 

 



Yardımçı testl r 

 

•  Minimal diabetik retinopatiyalı v  ya ilkin fotoqrafik t svird n sonra d yi m z olaraq qalan 



hallarda göz dibinin fotografiyası nadir hallarda  h miyy t k sb edir (A:III)  

•  Göz dibinin fotografik müayin si x st liyin n z r  çarpan d yi iklikl rini izl m k v  müalic nin 

effektini mü ahid  etm k üçün faydalı ola bil r (B:III) 

•  Flüoressein angioqrafiyası K MÖ-nin (A:III) müalic si üçün tövsiyy  zamanı v  nam lum s b bli 

görm  itiliyinin z ifl m sinin t yin edilm si üçün istifad  oluna bil r (A:III). Angioqrafiya 

makulyar kapilyarların qeyri perfuziyasını (A:II) v  ya makulyar ödemin ( v  ya h r ikisinin) 

s b bini t yin etm y  köm k ed  bil r. 

•  Flüoressein angioqrafiyası diabetli x st l r  müayin nin bir hiss si kimi kor-koran  t yin 

edilm m lidir (A:III)  

•  Flüoressein angioqrafiyasının K MÖ-nin v  ya PDR-in diaqnostikasında istifad si lüzumsuzdur, 

bel ki, onların h r ikisi klinik müayin l rl  mü yy n edil  bil r  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  X st l rl  n tic ni v  ya müayin l ri müzakir  edib, n  dü ündüyünüzü izah etm li (A:II) 

•  Diabeti olan lakin, diabetik retinopatiyadan  ziyy t ç km y n x st l ri ild  bir d f  olmaqla gen 

b b kl  müayin  olunma a h v sl ndirm li (A:II) 

•  Görm nin, h mçinin gözl rin v ziyy tinin q na tb x  olmasına baxmayaraq, diabetik 

retinopatiyanın effektiv müalic sinin müt madi mü ahid  v  müayin l rd n asılı olması bar d  

x st l ri m lumatlandırmalı (A:III) 

•  Qanda  k rin miqdarının, h mçinin qan t zyiqinin normaya yaxın olması v  plazmada lipidl rin 

s viyy sinin a a ı olmasının vacibliyi bar d  x st l ri m lumatlandırmalı (A:III) 

•  Gözl   laq dar müayin l rin n tic si bar d  müalic  h kimini m lumatlandırmalı (A:III) 

•  C rrahi v  terapevtik metodlarla müalic si mümkün olmayan x st l ri reabilitasiya kursuna v  ya 

lillik müavin ti almaq üçün  lazımi mü ssis l r  gönd rm li(A:III) 

 

Diabetik retinopatiya 



(Müalic y  dair tövsiyy l r) 

 

k rli diabeti olan x st l rin müalic si üzr  tövsiyy l r 



 

Retinopatiyanın 

a ırlıq d r c si 

K MÖ 


olması 

Mü ahid  

müdd ti 

(aylar) 


Panretinal 

lazer 


koaqulyasiya 

Flüoressein 

angioqrafiyası 

Fokal lazer 

koaqulyasiya 

1.Normal v  ya 

minimal QPDR 

Yox 


12 

Yox 


Yox 

Yox 


2. Z ifd n orta 

d r c li QPDR 

Yox 

6-12 


Yox 

Yox 


Yox 

3.A ır v  ya çox 

a ır QPDR 

H  


2-4 

Yox 


Ad t n 

Ad t n* 


 


4.A ır v  ya çox 

a ır QPDR 

Yox 

2-4 


B z n  ‡ 

Nadir hallarda 

Yox 

5.Qeyri yüks k 



riskli PDR 

H  


2-4 

B z n  ‡ 

Ad t n 

Ad t n ** 

6.Qeyri yüks k 

riskli PDR 

Yox 

2-4 


B z n  ‡ 

Nadir hallarda 

Yox 

7.Yüks k riskli PDR 



H  

2-4 


B z n  ‡ 

Ad t n 


Ad t n 

 

8.Yüks k riskli PDR 



Yox 

3-4 


Ad t n ‡ 

 

Nadir hallarda 



Yox 

9.Fotokoaqulyasiya 

üçün  lveri siz 

yüks k riskli PDR 

(optik mühitl rin 

bulanıqlı ı) 

 

 

H  



 

 

3-4 



 

 

Ad t n ‡ 



 

 

 



Ad t n 

 

 



Ad t n** 

10.Fotokoaqulyasiya 

üçün  lveri siz 

yüks k riskli PDR 

(optik mühitl rin 

bulanıqlı ı) 

 

 



 

 

1-6 



 

 

Mümkün deyil 



†† 

 

 



B z n 

 

 



Mümkün 

deyil †† 

 

 

K MÖ-Klinik  h miyy tli Makulyar Ödem; QPDR-Qeyri Proliferativ Diabetik Retinopatiya; 



PDR-Proliferativ Diabetik Retinopatiya. 

 

*  stisnalara daxildir: ür k çatı mazlı ı il   laq dar hipertenziya v  ya mayenin organizmd  



l ngim si, böyr k çatı mazlı ı, hamil lik v  ya makulyar ödem  a ırla dıra bil c k dig r s b bl r. Qeyd 

olunan hallarda qısa müdd tli müalic  kursu h yata keçiril r k  fotokoaqulyasiyanı t xir  salmalı. 

H mçinin, makulanın m rk zi z dl nm dikd , görm  itiliyi yüks k olduqda v  x st l r mümkün riski 

anladıqda K MÖ-in müalic si  seçici olaraq t xir  salına bil r. 

 

† Fokal fotokoaqulyasiya ya mikroanevrizml r  birba a fokal lazer koaqulyasiyası, ya diffuz maye 



sızması olan nahiyy l r  q f s fotokoaqulyasiya,  ya da flüoressein angiqrafiyada qeyri perfuzion 

nahiyy l rd  t tbiq olunur. 

 K MÖ zamanı fokal fotokoaqulyaiya  makulanın m rk zi z d l nm dikd , görm  itiliyi yüks k 

olduqda, v  x st l r ba  ver c k riski anladıqda müt madi n zar t altında seçici olaraq t xir  salına bil r. 

 

‡ Panretinal lazer fotokoaqulyasiya  m liyyatı yüks k riskli PDR olan x st l rd  h yata keçiril  



bil r. 2-ci tip  k rli diabetli a ır qeyri proliferativ retinopatiyası olan x st l rd  erk n panretinal 

fotokoaqulaysiyanın faydası 1-ci  tip  k rli diabetli  x st l r  nisb t n daha çoxdur. Müalic  2-ci tip 

k rli diabet v  a ır QPDR olan x st l rd  n z r  alınmalıdır. X st l rin növb ti mü ahid l r üçün 

razıla maması, h yata keçiril c k kataraktanın ekstraksiyası v  ya hamil lik kimi amill r, h mçinin dig r 

gözün v ziyy ti panretinal fotokoaqulyasiyanın vaxtının t yin olunmasına  köm k edir. 

 

** B zi müt x ssisl r panretinal lazer koaqulyasiya il   laq dar makulyar ödemin k skinl m sini 



azaltmaq m qs di il  panretinal fotokoaqulyasiyadan  vv l fokal fotokoaqulyasiyanın h yata 

keçirilm sin  üstünlük verirl r. 

 

†† B zi hallarda vitrektomiya göst ri dir. 



 


Quru Göz Sindromu ( lkin müayin ) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  



 

•  Okulyar simptom v   lam tl r (A:III) 

•  A ırla dırıcı amill r (B:III) 

•  Simptomların davam etm  müdd ti (A:III) 

• 

stifad  olunan damcılar v  onların simptomlara t siri (A:III)  



•  Okulyar anamnez  daxildir: 

o

  Kontakt linzalar, onlardan istifad  qaydası v  qulluq (A:III)  



o

  Allergik konyunktivitl r (B:III) 

o

  Korneal anamnez (keratoplastika, LAS K,FRK) (A:III)  



o

  Göz ya ı nöqt l rind   m liyyat (A:III)  

o

  Göz qapaqlarında  m liyyat ( ptozun aradan qaldırılması, blefaroplastika, 



entropian/ektropionun aradan qaldırılması) (A:III)  

o

  Bell sindromu (A:III) 



o

  Göz almasının s thi strukturlarının iltihabı ( okulyar çapıqla an pemfiqoid, Stevens-Jonson 

sindromu) (A:III)  

•  Ümumi anamnez  daxildir: 

o

  Siqaret  km  (A:III) 



o

  D ri x st likl ri (sızaqlar) (A:III) 

o

  Ekzema (A:III)  



o

  Menopauza (A:III)  

o

  Sistem iltihabi x st likl r ( öqren sindromu, revmatoid artrit, sistem qurd e n yi, 



skleradermiya) (A:III)  

o

  Sistem d rman vasit l ri ( antihistaminl r, aritmiya  leyhin  d rmanlar, izotretinoin, 



difenoksilat/atropin, beta-blokatorlar, kimy vi terapiya v  antixolinergik effektli dig r d rman 

vasit l ri) (A:III)  

o

  Travma ( kimy vi) (A:III)   



o

  Xronik virus infeksiyası ( xronik hepatit C, insan immunodefisit virusu) (B:III)  

o

  C rrahiyy  ( sümük iliyinin transplantasiyası, ba  v  boyun c rrahiyy si) (B:III) 



o

  Orbitanın  üalandırılması (B:III) 

o

  Nevroloji v ziyy t ( Parkinson x st liyi, Bell sindromu, Riley-Day sindromu ) (B:III) 



o

  Quru a ız, kariesli di l r, a ızın selikli qı asında xoralar (B:III)  

 

lkin obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Xarici müayin   

o

  D ri (A:III)  



o

  Göz qapaqları (A:I)  

o

  Gözün köm kçi aparatı (A:III)  



o

  Ekzoftalmiya (B:III) 




o

  K ll -beyin sinirl rinin funksiyası (A:III) 

o

 

ll r (B:III) 



•  Yarıqlı lampa il  biomikroskopiya 

o

  Göz ya ı t b q si (A:III) 



o

  Kirpikl r (A:III)  

o

  Göz qapaqlarının ön v  arxa k narları (A:III)  



o

  Göz ya ı nöqt l ri (A:III)  

o

  A a ı ta  v  tarzal konyunktiva (A:III)  



o

  Bulbar konyunktiva (A:III)  

o

  Buynuz qi a (A:III)  



 

Müalic y  göst ri l r 

 

•  Göz ya ının defisiti olan x st l r  a a ıdakı t dbirl r göst ri dir: 



o

  V ziyy ti a ırla dıran d rman vasit l rinin istifad sini azaltmalı (A:III)  

o

  Göz  trafı manipulyasiyaları azaltmalı (A:III) 



o

 

traf mühitin havası n ml ndirilm lı (A:III)  



o

  Komputerl  i  azaldılmalı (A:III)  

o

  Süni göz ya ı preparatlarından istifad  etm li (A:III)  



•  Göz ya ının defisiti olan x st l rd  d rman müalic si effekt verm dikd  a a ıdakı c rrahi müdaxil l r 

h yata keçiril  bil r: 

o

  Blefaritl r, trixiaz v  ya qapaq qüsurlarının korreksiyası ( laqoftalmiya, entropion/ektropion) 



(A:III)  

o

  Göz ya ı nöqt l rinin okkluziyası (A:III)  



o

  A ır v ziyy tl rd  tarzoraffiya (göz qapaqlarının tikilm si) (A:III)  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  X st l ri quru göz sindromunun xroniki xüsusiyy ti v  gedi i bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

•  Müalic nin rejimi bar d  xüsusi t limatla t min etm li (A:III)  

•  X st l r  ba  ver  bil c k mümkün struktur d yi ikliyinin riskini anlatmalı v  onları effektiv müalic  

n tic sind  mümkün yax ıla manın olmasına inandırılmalı (A:III)  

•  Sistem x st likl rin manifesti mü ahid  olunan x st l ri uy un müt x ssis  gönd rm li (A:III)  

•  Ba lan ıc m rh l d  olan quru göz sindromundan  ziyy t ç k n x st l ri LAS K v  FRK 

m liyyatlarından sonra gözl rinin v ziyy tinin a ırla a bil c yi bar d  x b rdar etm li (A:III)  

 

Ezotropiya – Daxili ç pgözlük  



( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

 



 

 



lkin subyektiv müayin   

 

•  Okulyar simptom v   lam tl r (A:III)  



•  Okulyar anamnez ( deviasiyanın ba lanma vaxtı v  tezliyi, diplopiyanın olub-olmaması) (A:III)  

•  Ümumi anamnez ( pre-, peri- v  postnatal tibbi faktorlar) (A:III)  

•  Ç pgözlük, ambliopiya v  ekstraokulyar  z l l rd  h yata keçiril n  m liyyatlar daxil olmaqla ail  

anamnezi (A:III)  

 

lkin obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Ortoforiya ( uza a v  yaxına) (A:III)  

•  Ekstraokulyar  z l l rin funksiyası (A:III)  

•  Hissi parametrl r (A:III) 

•  Makulanın v ziyy ti n z r  alınmaqla göz dibinin müayin si (A:III)  

•  Sikloplegiyadan sonra refraksiyanın t yini (A:III)  

 

Müalic y  göst ri l r 



 

• 

lk olaraq klinik  h miyy tli refraksiya qüsurlarını korreksiya etm li (A:III)  



•  Ezotropiyaların bütün formalarını müalic  üçün n z rd n keçirm li v  ortoforiyanı t xirasalınmadan 

t min etm li (A:III)  

•  Optik korreksiya ortoforiyanı t min etm diyi hallarda, c rrahi korreksiyanı h yata keçirm li (A:III)  

•  Mümkün binokulyarlı ı artırmaq üçün klinik  h miyy tli ambliopiyanı c rrahi  m liyyata q d r 

müalic  etm li (A:III)  

 

Sonrakı mü ahid l r 



 

•  Sonrakı mü ahid l r zamanı a a ıdakılar n z r  alınmalıdır: 

o

  Müalic y  tolerantlıq v   lav  effektl r (A:III)  



o

  Refraksiya qüsurunun korreksiyası il  görm  itiliyinin v  fiksasiyanın müayin si (A:III)  

o

  Refraksiya qüsurunun korreksiyası il  üzaq v  yaxın m saf y  fiksasiya zamanı deviasiya 



(A:III)  

o

  A v  ya V patternl rinin v /v  ya ç p disfunksiyanın mü ahid si (A:III)  



o

  Binokulyar görm nin xarakteri (A:III)  

•  Hipermetropiyanı t yin etm k üçün  n azı bir il olmaqla, lazım olduqda 4-6 aylıq fasil  il   

      sikloplegiyadan istifad  etm li (A:III)  

 

Növb ti müayin l rin intervalları 



 

Ya  (ill r) 

Rutin müayin l rin intervalı (aylar)* 

0-1 


1-3 

1-5 


3-6 

5-10 


6-12 


*Ambliopiya aradan qalxmadıqda v  ya ortofariyada pisl m  mü ahid  edildikd , müraci tl rin 

sayı artırıla bil r 

 

X st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  X st liyi anlamaq, h mçinin ona qar ı birg  mübariz  aparmaq üçün  x st lik v  onun n tic l rini 

x st  v  /v  ya valideynl ri il  müzakir  etm li (A:III)  

•  Ya lı x st l rl  müxt lif müalic  üsullarının üstünlükl rini v  çatı mazlıqlarını müzakir  etm li 

(A:III)  

•  X st nin valideynl ri v /v  ya ail  üzvl ri il  münasib müalic  planını formala dırmalı (A:III)  

•  Lazım olduqda x st  v /v  ya valideynl ri il  yaranan  lav  psixoloji effektl ri müzakir  etm li 

(A:III)  

 

Cüzam zamanı görm  üzvünün x st likl ri 



( lkin müayin  v  müalic ) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  



 

•  Okulyar simptomlar (görm nin z ifl m si, ya axma, qıcıqlanma  lam tl ri) (A:III)   

•  Laqoftalmiyanın müdd ti ( 6 aydan az v  ya çox) (A:III)  

•  Cüzamın müdd ti (ad t n diaqnoz qoyulan vaxtdan) (B:III) 

•  Cüzamın tipi (A:III)  

•  Çox saylı preparatlarla müalic ; n  q d r v  hansı preparatların q bulu (A:III)  

•  Cüzam reaksiyasının anamnezi (B:III) 

 

lkin obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Göz qapaqları v  gözün ba lanması (A:III)  

•  Buynuz qi anın h ssaslı ı (A:III)  

•  Konyunktiva (A:III)  

•  Sklera (A:III)  

•  B b k (A:III)  

•  Nazolakrimal aparat (A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası 

o

 



Buynuz qi a epitelinin tamlı ı 

o

 



Buynuz qi anın  sinir lifl rinin muncuqvari olması, stromal bulanıqlıq (B:III) 

o

 



Ön kamera (A:III) 

o

 



Qüzehli qi anın atrofiyası (A:III) 

o

 



Qüzehli qi a “mirvaril ri” (B:III) 

o

 



Arxa sinexiyalar (A:III) 

o

 



Katarakta (A:III) 


Müalic y  göst ri l r 

 

Z ruri hallarda (katarakta, laqoftalmiya, ön uveitl r) cüzamlı x st l rin müalic si dig r x st l rin 



müalic sind n f rql nm m li v  onlara normal oftalmoloji xidm ti t min etm li, xüsusi il : 

•  Katarakta x st nin görm  funksiyasına n z r  çarpacaq d r c d  mane olduqda  m liyyat olunmalı 

(A:III) 

•  C rrahi  m liyyat keyfiyy tli keç rs  v  göz sakit olarsa  OL implantasiyası  ks göst ri  deyil (A:III)  

• 

g r buynuz qi a  xronik laqoftalmın n tic sind  z d l n rs , v  ya zahiri problem olarsa, laqoftalmın 



a ırlıq d r c sind n asılı olaraq o c rrahi üsulla aradan qaldırılmalı (A:III)  

•  Cüzama yoluxmu  x st l rd  xüsusi il  a a ıdakılar n z r  alınmalıdır: 

o

  Yeni ba lamı  laqoftalm ( müdd ti 6 aydan az) 6 ay müdd tin  t dric n azaltlmaqla günd lik 



oral 25-30 mg prednizolonla müalic  olunmalı (A:III)  

o

  K skin uveitl r intensiv olaraq damcı  killi steroidl rl  müalic  olunmalı; yana ı sistem 



cüzam reaksiyası sistem steroidl rl  müalic  olunmalı (A:III)  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  Çoxsaylı d rman vasit l ri il  müalic  olunan x st l r laqoftalmın inki af ed  bil c yi v  onunla 

laq dar risk bar d  x b rdar edilm li (A:III)  

•  Laqoftalmın  qalıq  lam tl ri olan x st l r mümkün risk, qırmızı göz sindromunun inki afı v  

görm nin azalması bar d  xüsusi il  x b rdar edilm li (A:III)   

•  X st l r reaksiya zamanı göz  olan riski anlamalı v  reaksiyanın inki af etm sinin m ruz  olunması 

bar d  t limatlandırılmalı (A:III)  

•  Bütün x st l r görm nin z ifl m sinin vacibliyi v  onun ba  verdiyi halda xüsusi  xsl r  m ruz  

etm sinin z ruriliyi  bar d  m lumatlandırılmalı (A:III)  

 

ü vari cismin arxa qopması ( CAQ), tor qi anın cırıqları 



v  “Lattis” degenerasiyası 

( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  



 

• 

ü vari cismin arxa qopmasının ( CAQ) simptomları (A:I) 



•  Ail  anamnezi (A:II) 

•  Gözd  travma v  c rrahi  m liyyatlar (A:II) 

•  Miopiya (A:II) 

•  Katarakta c rrahiyy si (A:II) 

 

lkin obyektiv müayin  



 

• 

ü vari cismin qopmasının, piqment hüceyr l r, hemorragiya v  qatıla masının müayin si (A:III)  




•  Skleranın sıxılması  rti il  göz dibinin periferiyasının müayin si (A:III).  Periferik vitreoretinal 

patologiyanın indirect oftalmoskopiya metodunun skleral sıxılma il  kombinasiyada müayin si daha 

m qs d uy undur. (A:III)  

 

Yardımçı müayin l r 



 

•  Tor qi anın periferik hiss l rini müayin  etm k olmursa, B-scan ultras s müayin sini h yata keçirm li 

(A:II).  g r bu müayin d n sonra heç bir d yi iklik a kar olunmazsa, x st nin müt madi mü ahid si 

m sl h tdir. (A:III)   

 

C rrahi v  c rrahi  m liyyatdan sonrakı müayin l r 



 

•  X st l ri mümkün risk, fayda v  alternativ c rrahi  m liyyatlar bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

•  X st l r   m liyyatdan sonrakı müalic  planını qısa v  dürüst  kild  anlatmalı (A:III)  

•  X st l ri göz önünd  uçan z rr cikl r v  görm  sah sinin qüsurları mü ahid  edildikd  t cili 

oftalmoloqa müraci t etm l ri bar d  m lumatlandırılmalı (A:II) 

 

Müalic nin seçilm si 



 

Z d l nm nin tipi 

Müalic  

K skin simptomatik nal  killi cırıqlar 

T cili müalic  

K skin simptomatik operkulyasiya olunmu  

cırıqlar 

Müalic  vacib olmaya bil r 

 

Tor qi anın travmatik z d l nm l ri 



Ad t n müalic  olunmalıdır 

Simptomsuz nal  killi cırıqları 

Ad t n müalic  ehtiyac olmur 

Simptomsuz operkulyasiya olunmu  cırıqları 

Müalic si nadir hallarda tövsiyy  olunur 

Simptomsuz atrofik gird  cırıqlar 

Müalic si nadir hallarda tövsiyy  olunur 

Simptomsuz yarıqsız «lattis» degenerasiyası 

CAQ nal  killi cırıqların  m l  g lm sin  s b b 

olmayınca müalic  edilmir 

Simptomsuz yarıqlı «lattis» degenerasiyası 

Ad t n müalic  t l b olunmur 

Simptomsuz dializl r 

Müalic si üçün ortaq fikir v  q na tb x  d lil 

yoxdur  

Dig r gözd  atrofik yarıq, «lattis» degenerasiyası, 

v  ya simptomsuz nal killi cırıqlar 

Müalic si üçün ortaq fikir v  q na tb x  d lil 

yoxdur  

 

Sonrakı subyektiv müayin l r 



 

•  Görm  simptomları (A:I) 

• 

ntraoculyar c rrahiyy  daxil olmaqla, göz travmalarının interval anamnezi (A:I) 



 

Sonrakı obyektiv müayin l r 

 

•  Görm  itiliyi (A:III) 




•  Pigment hüceyr l rin v  sinerezisin müvcudlu una  sas n  ü vari cismin statusunu qiym tl ndirm li 

(A:II) 


•  Skleral sıxılma il  göz dibinin periferiyasını müayin  etm li (A:II)  

•  Optik mühitl rin bulanıqlı ı zamanı B-scan ultras s müayin si h yata keçirilm li (A:II)  

• 

ü vari cismin hemorragiyası olan tor qi anın detalları müayin  edilm y n, h mçinin B-scan 



müayin sinin n tic si m nfi olan x st l r  müt madi n zar t etm li. Tor qi anın cırı ına  übh li olan 

x st l ri 4 h ft  sonra t krar B-scan müayin sind n keçirm li. (A:III)  

 

X st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  Tor qi anın yüks k qopma riski olan x st l ri  CAQ v  tor qi anın qopma simptomları, h mçinin 

müt madi müayin l rin  h miyy ti  bar d  m lumatlandırmalı. (A:II) 

•  Tor qi anın yüks k qopma riski olan x st l ri göz önünd  üz n z rr cikl rin miqdarının artması, 

görm  sah sinin itirilm si v  görm  itiliyinin azalması il  mü ahid  olunan hallarda t cili göz 

h kiml rin  x b r verm l ri bar d  m lumatlandırmalı. (A:III) 

 

Birincili açıq bucaqlı qlaukoma  



( lkin müayin ) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

lkin subyektiv müayin  



 

•  Okulyar anamnez (A:III) 

•  Ümumi anamnez (A:III)  

•  Ail  anamnezi (A:II) 

•  Günd lik h yat  raiti v  f aliyy tl rin görm  funksiyalarına t sirinin qiym tl ndirilm si (A:III)  

•  Münasib m lumatlarla tanı lıq (A:III) 

  

lkin obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  B b kl r (B:II) 

•  Ön seqmentin yarıqlı lampa ilı biomikroskopiyası (A:III)  

•  GDT-nin ölçülm si (A:I) 

o

  Gün  rzind  GDT-d  f rq mü ahid  olundu una gör  müayin  vaxtının qeyd olunması (B:III) 



•  Buynuz qi anın m rk zi qalınlı ı (A:II) 

•  Qonioskopiya (A:III)  

•  Böyüdülmü  stereoskopik müayin nin köm yi il  görm  siniri m m ciyini v  tor qi anın sinir lifl ri 

qatını qiym tl ndirm li (A:III)  

•  Görm  siniri m m ciyinin morfologiyasının r ngli stereofotoqrafik v  ya komputer- saslı t svir 

analizinin köm yi il  s n dl dirilm si daha m qs d uy undur (A:II) 

•  Göz dibinin müayin si ( mümkün olarsa gen b b kd ) (A:III)  



•  Görm  sah sinin müayin sinin statik avtomatik perimetriya il  h yata keçirilm si daha 

m qs d uy undur (A:III)  

 

Müalic y  göst ri  olan x st l rl  davranma planı 



 

•  Müalic d n  vv lki t zyiqin görm  siniri m m ciyin  z d l yici t sirini ehtimal ed r k, h d f t zyiq 

müalic d n  vv lki t zyiqd n 20% a a ı olmalı. (A:I) GSM-nin z d l nm si n  q d r artıqdırsa, 

h d f t zyiq bir o q d r artıq a a ı salınmalıdır. (A:III)  

• 

ks r hallarda damcı  killi preparatlar ilkin olaraq yax ı n tic  verir. (A:III)  



•  Lazer trabekulektomiyası ilkin müalic y  münasib alternativl rd ndir. (A:III)  

•  Fistul edici c rrahi  m liyyatlar b z n müalic y  münasib alternativ ola bil r (A:I) 

•  Arzu olunan terapevtik n tic ni  ld  etm k üçün maksimal effektiv v  tolerans rejim seçm li (A:III)  

 

 



Lazer trabekuloplastika  m liyyatı v   m liyyatdan sonra x st l rin müayin si 

 

•  X st l rin  m liyyatdan sonra lazımi qay ı il  t min olunmasına    min olmalı. m liyyatdan  vv lki 



v  sonrakı t dbirl r planı: 

o

  Tam m lumatlandırmadan sonra razılı ın alınması (A:III)  



o

 

m liyyatdan  vv l  n azı bir d f  olmaqla c rrah x st ni müayin  etm li v  GDT-ni ölçm li 



(A:III)  

o

 



n azı  m liyyatdan 30-120 d q sonra GDT-ni t krar yoxlamalı (A:I) 

o

 



m liyyatdan sonra 6 h ft  müdd tind  GDT-ni yoxlamalı.  g r GDT –l   laq dar görm  

sinirinin z d l nm sinin öyr nilm sin  ehtiyac olarsa, müayin ni daha tez h yata keçirm li. 

(A:III)   

 

m liyyatlar v  fistul edici  m liyyatdan sonra x st l rin müayin si 



 

•  X st l rin  m liyyatdan sonra lazımi qay ı il  t min olunmasına    min olmalı. (A:III)  m liyyatdan 

vv lki v  sonrakı t dbirl r planı: 

o

  Tam m lumatlandırmadan sonra razılı ın alınması (A:III)  



o

 

m liyyatdan  vv l  n azı bir d f  olmaqla c rrah t r find n müayin  (A:III)  



o

  X st ni birinci gün ( m liyyatdan 12-36 saat sonra) v  növb ti 2-10-cu gün müdd tind   n azı  

bir d f  olmaqla müayin  etm li (A:II) 

o

   A ırla malar olduqda  m liyyatdan sonrakı 6 h ft  müdd tind   lav  rutin müayin  etm li 



(A:III) 

o

 



ks göst ri  meydana çıxmayınca,  m liyyatdan sonrakı dövrd  damcı  killi 

kortikosteroidl ri istifad  etm li (A:II) 

o

 

m liyyatdan sonrakı a ırla maları olan x st l r müt madi müayin  olunmalıdırlar (A:III)  



o

  Uzunmüdd tli müv ff qiyy tin  ld  olunması üçün  lav  müalic  vacibdir (A:III)  

 

 

Konservativ müalic  alan x st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  Diaqnozu, x st liyin a ırlı ını, proqnozunu, h mçinin müalic  planını v  müalic nin ömür boyu 

davam ed c yini x st l rl  müzakir  etm li. (A:III)  



•  Ümumi absorbsiyanın qar ısını almaq m qs di il  damcıların istıfad sind n sonra gözün 

yumulmasının v  nazolakrımal okkluziyanın vacibliyi bar d  x st l ri m lumatlandırmalı. (B:II) 

•  Antiqlaukomatoz damcılardan istifad  ed n x st l ri fiziki v  emosional d yi iklikl r ba  verdikd  bu 

bar d  oftalmoloqlarına x b r verm l rinin vacibliyi haqda m lumatlandırmalı (A:III)  

•  X st l r x st lik prossesi, müayin l rin m qs di, x st liyin v ziyy ti, v  alternativ müdaxil l rin 

faydası v  riski bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

 

Birincili açıq bucaqlı qlaukoma 



 ( Sonrakı müayin l r) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

Subyektiv müayin  



 

• 

nterval okulyar anamnez (A:III) 



• 

nterval ümumi anamnez (B:III)  

•  Göz damcılarının  lav  t sirl ri (A:III)  

•  D rmanlardan sonra GDT-nin azalmasının tezliyi v  vaxtı, h mçinin göz damcılarının istifad si 

bar d  m lumat (B:III)  

 

Obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Yarıqlı lampa il  biomikroskopiya (A:III)  

•  Görm  sinirinin v  görm  sah sinin müayin si (A:III)  

•  Buynuz qi anın qalınlı ını d yi

 bil c k h r bir hadis d n sonra paximetriyanı t krarlamalı (A:II) 

 

Konservativ müalic d  olan x st l rin müalic  planı 



 

•  X st nin h r müraci tind  GDT yoxlamalı v  onun h d f GDT-y  yaxınlı ını t yin etm li (A:III)  

•  H r bir müayin d  istifad  olunan d rmanların dozasının v  istifad  tezliyinin qeydiyyatı aparılmalı, 

h mçinin x st l rin müalic  rejimin  riay t etm l rini v  alternativ müalic  üsullarına v  ya 

diaqnostik prosedurlara münasib tl rinı müzakir  etm li (A:III)  

•  Ön kamera buca ının qapanmasına  übh  olduqda, ön kameranın daralması v  ya ön kamera 

buca ının anormallı ı, h mçinin GDT-nin nam lum s b bli d yi iklikl ri zamanı qonioskopiya h yata 

keçirilm li. (A:III) Qonioskopiya müt madi h yata keçirilm lidir ( 1-5 il) (A:III)  

• 

g r h d f GDT  ld  olunmayıbsa, x st  üçün potensial riski v  faydanı n z r  almaqla  lav  v  ya 



alternativ müalic  rejimini n z rd n keçirm li. (A:III) 

• 

g r istifad  olunan d rman preparatı GDT-ni a a ı salmırsa, effektiv n tic   ld  edil n  q d r 



alternativ preparat seçm li. (A:III)  

• 

g r GSM v  ya görm  sah sind ki d yi iklikl r proqressivl



rs , h d f t zyiqi nizama salmalı. 

(A:III)  

•  Tövsiyy  olunan h r bir m rh l d  mü ahid nin  t krarlanmasının t yinin  yardım ed n faktorlara -  

z d l nm nin a ırlıq d r c si, x st liyin m rh l si, proqressivl m nin sür ti, h d f t zyiqd n artıq 




olan GDT, h mçinin görm  sinirini z d l y n dig r risk faktorlarının miqdarı v   h miyy ti daxildir. 

(A:III)  

•  D rman vasit l rinin istifad sinin dayandırılması v  ya yenil rinin istifad si növb ti müayin l r 

zamanı  ld  olunan n tic l r   saslanmalıdır. (A:III)  

 

Növb ti mü ahid l r üçün tövsiyy l r 



H d f 

GDT  ld  

olunub 

Z d l nm l rin 

proqressivl m si 

N zar rin 

müdd ti 

(aylar) 


Mü ahid  

intervalı 

GSM-nin 

müayin si 

Görm  sah sinin 

qiym tl ndirilm si 

H  

Yox 


 6 

6 ay 


müdd tind  

3-12 ay 


3-12 ay 

H  


Yox 

6 v  çox 

12 ay 

müdd tind  



3-12 ay 

3-12 ay 


H  

H  


Müvafiq 

deyil 


4 ay 

müdd tind  

1-12 ay 

12 ay 


Yox 

Yox v  ya H  

Müvafiq 

deyil 


4 ay 

müdd tind  

1-12 ay 

12 ay 


 GDT-Göz daxili t zyiq; GSM-Görm  siniri m m ciyi. 

 

Konservativ müalic d  olan x st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  Antiqlaukomatoz damcılardan istifad  ed n x st l ri fiziki v  emosional d yi iklikl r ba  verdikd  bu 

bar d  oftalmoloqlarına x b r verm l rinin vacibliyi haqda m lumatlandırmalı (A:III)  

•  N z r  çarpacaq görm  qüsuru olan v  ya kor x st l ri görm nin reabilitasiyasına gönd rm li v  

lillik müavin tinin alınması t min etm li. (A:III) 

 

Birincili açıq bucaqlı qlaukomaya  übh  



( lkin v  sonrakı müayin l r) 

 

lkin subyektiv müayin  



 

•  Okulyar anamnez (A:III)  

•  Ümumi anamnez (A:III) 

•  Ail  anamnezi (A:III)  

•  Münasib qeydl rin n z rd n keçirilm si (A:III)  

•  Günd lik f aliyy t v  v rdi l rin görm  funksiyasının z d l nm sin  t sirinin qiym tl ndirilm si 

(A:III)  

 

lkin obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  B b kl r (B:II) 

•  Ön seqmentin yarıqlı lampa il  biomikroskopiyası (A:III)  




•  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

•  Buynuz qi anın m rk zi hiss sinin qalınlı ı (A:II) 

•  Qonioskopiya (A:III)  

•  Böyüdülmü  stereoskopik müayin nin köm yi il  görm  siniri m m ciyini v  tor qi anın sinir lifl ri 

qatını qiym tl ndirm li (A:III)  

•  Görm  siniri m m ciyinin morfologiyasının r ngli stereofotoqrafik v  ya komputer- saslı t svir 

analizinin köm yi il  s n dl dirilm si daha m qs d uy undur(A:II)  

•  Göz dibinin müayin si ( mümkün olarsa gen b b kd ) (A:III)  

•  Görm  sah sinin müayin sinin statik avtomatik perimetriya il  h yata keçirilm si daha 

m qs d uy undur (A:III)  

 

Müalic y  göst ri  zamanı plan 



 

• 

lkin m qs d h d f t zyiqi yüks k GDT-nin 20%-i q d r azaltmalı v    24 mm c st s viyy sini  ld  



etm li (A:I) 

•  Arzu olunan terapevtik n tic ni  ld  etm k üçün maksimal effektiv v  q bul edil  bil n müalic  

rejimini seçm li (A:III)  

 

Növb ti müayin l r 



 

• 

nterval okulyar anamnez (A:III)  



• 

nterval ümumi anamnez v  sistem preparatların q bulunda h yata keçiril n h r hansı d yi iklikl r 

(B:III)  

•  Müalic  alan x st l rd  göz damcılarının  lav  effektl ri (A:III)  

• 

vv ll r müalic  olunan x st l rin sonuncu antiqlaukomatoz d rman vasit l rinin istifad  tezliyi v  



vaxtı, h mçinin istifad  qaydası (B:III) 

 

Növb ti obyektiv müayin l r 



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

•  GDT v  onun günün hansı vaxtı ölçülm si (A:III)  

•  Ön kamera buca ının qapanmasına  übh  olduqda, ön kameranın daralması v  ya GDT-nin nam lum 

s b bli d yi iklikl ri zamanı qonioskopiya h yata keçirm li (A:III)  

 

Növb ti mü ahid l r üçün tövsiyy l r 



Müalic  

H d f GDT  ld  

olunub 

Z d l nm nin 

yüks k riski 

Mü ahid l rin 

intervalı 

GSM v  görm  

sah sinin 

müayin sinin 

t krarlanma 

müdd ti 


Yox 

Müvafiq deyil 

Yox 

6-24 ay 


6-24 ay 

Yox 


Müvafiq deyil 

H  


3-12 ay 

6-18 ay 


H  

H  


H  

3-12 ay 


6-18 ay 

H  


Yox 

H  


 4 ay 

3-12 ay 



Konservativ müalic d  olan x st l rin maarifl ndirilm si 

 

•  X st l rl  risk faktorları v  onların a ırlı ı, proqnozu, idar  olunma planı, h mçinin müalic nin 



mümkünlüyü v  uzunmüdd tli olaca ı bar d  müzakir  etm li (A:III)  

•  X st l ri x st lik prossesi, müayin l rin m qs di, x st liyin v ziyy ti, h mçinin alternativ 

müdaxil l rin fayda v  riski  bar d  m lumatlandırmalı (A:III)  

•  Ümumi absorbsiyanın qar ısını almaq m qs di il  damcıların istıfad sind n sonra gözün 

yumulmasının v  nazolakrımal okkluziyanın vacibliyi bar d  x st l ri m lumatlandırmalı (B:II) 

•  Antiqlaukomatoz damcılardan istifad  ed n x st l ri fiziki v  emosional d yi iklikl r ba  verdikd  bu 

bar d  oftalmoloqlarına x b r verm l rinin vacibliyi haqda m lumatlandırmalı (A:III)  

 

Birincili qapalı bucaqlı qlaukoma 



( lkin müayin  v  müalic ) 

 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 



D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

Subyektiv müayin  



 

•  Ümumi anamnez (damcı  killi v  ya sistem preparatların istifad si) (A:III)  

•  Okulyar anamnez ( müt madi ba  ver n qapalı bucaqlı qlaukoma tutmalarının simptomlarının ehtimal 

edilm si) (A:III)  

•  K skin qapalı bucaqlı qlaukoma tutmalarının ail  anamnezi (B:II) 

 

Obyektiv müayin  



 

•  Görm  itiliyi (A:III)  

•  Refraksiya (A:III)  

•  B b kl r (A:III)  

•  Yarıqlı lampa biomikroskopiyası (A:III)  

o

  Ön kameradakı iltihaba  sas n tez –tez ba  ver n qlaukoma tutmalarının ehtimal edilm si  



o

  Buynuz qi anın ödemı 

o

  Ön kameranın m rk zi v  periferik nahiyy l rd  d rinliyi 



o

  Qüzehli qi anın sektoral tipli atrofiyası, arxa sinexiyalar v  ya orta ölçüd  gen lmi  b b k 

o

 

vv lki qapalı bucaqlı qlaukoma tutmalarının  lam tl ri 



•  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

•  H r iki gözün qonioskopiyası (A:III)   

•  Birba a oftalmoskopiya v  ya biomikroskopiya vasit si il  göz dibinin v  GSM-nin müayin si (A:III)  

 

Diaqnoz 



 

• 

kincili formaları istisna etm kl  birincili qapalı bucaqlı qlaukomanın diaqnozunu t rtib etm li (A:III)  



 

ridotomiyaya göst ri  olan x st l rin müalic  planı 

 



•  K skin birincili qapalı bucaqlı qlaukoması olan x st l ri lazer v  ya insizion iridotomiya il  müalic  

etm li.  g r lazer iridotomiyanın h yata keçirilm sind  ç tinlikl r varsa, o zaman insizion 

iridotomiya t tbiq etm li. (A:III)  

•  K skin qapalı bucaqlı qlaukoma tutmalarında ilk olaraq GDT-nin a a ı salınması, a rının azaldılması 

v  g l c k iridotomiya üçün buynuz qi a ödeminin aradan qaldırılması m qs di il  konservativ 

müalic  t yin etm li. (A:III)  

• 

g r dig r gözd  anatomik olaraq kamera buca ı dar olarsa, profilaktik iridotomiya h yata keçirm li 



(A:II) 

•  H r iki gözd  insizion iridotomiya t l b olunan hallarda ikit r fli a ırla maların qar ısını almaq üçün 

m liyyatı bir neç  gün fasil  il   vv l bir, sonra is  dig r gözd  h yata keçirm li. (A:III)  

 

ridotomiya  m liyyatı v  x st l r   m liyyatdan sonrakı qulluq 



 

• 

min olun ki, x st l r  m liyyatdan sonrakı lazımı qulluqla t min olunublar. (A:III)  m liyyatdan 



vv lki v  sonrakı plana daxildir: 

o

  Razılıq bar d  m lumat (A:III)  



o

  C rrah t r find n  n azı bir  m liyyat önü müayin  (A:III)  

o

  Lazer  m liyyatından sonrakı 30-120 d qiq  müdd tind   n azı bir d f  olmaqla GDT-ni 



yoxlamalı (A:II) 

o

 



ks göst ri l ri n z r  almaqla  m liyyatdan sonrakı dövrd  iltihab  leyhin  damci  killi 

d rmanlardan istifad  etm li (A:III)  

•  Növb ti müayin l r  daxildir: 

o

  ridotomiyanın n tic sinin qiym tl ndirilm si (A:III)  



o

  GDT-nin ölçülm si (A:III)  

o

 

g r  m liyyatdan d rhal sonra Qonioskopiya müayin si h yata keçirilm yibs , onu h yata 



keçirm li (A:III)  

o

  Arxa sinexiyaların  m l  g lm  riskini azaltmaq üçün b b yin geni l ndirilm si (A:III)  



o

  Klinik göst ri  olduqda göz dibinın müayin si (A:III)  

•  A ır d r c li x st liyi olan  xsl rd   m liyyat zamanı GDT-nin gözl nilm d n qalxmasının qar ısını 

almaq üçün  m liyyatdan önc  d rman vasit l rind n istifad  etm li. (A:III)  

•  N z r  çarpacaq görm  qüsuru olan v  ya kor x st l ri görm nin reabilitasiyasına gönd rm li v  

lillik müavin tinin alınması t min etm li. (A:III)  

 

ridotomiyadan sonra x st l rin müayin  v  mü ahid si 



 

• 

ridotomiyadan sonra qlaukomatoz optik neyropatiyası olan x st l ri birincili açıq bucaqlı qlaukomada 



oldu u kimi mü ahid  etm li (A:III)  

•  Dig r x st l ri birincili açıq bucaqlı qlaukomaya  übh  oldu u hallarda h yata keçiril n müayin y  

uy un yoxlamalı. (A:III)   

 

ridotomiya h yata keçirilm y n x st l rin maarifl ndirilm si 



 

•  X st l ri k skin qapalı bucaqlı qlaukoma tutmasının riski v  simptomarı haqda m lumatlandırmalı, 

h mçinin bu simptomlar ba  verdiyi  halda t cili h kimi x b rdar etm l ri bar d  t limatlandırmalı. 

(A:III)  




•  X st l ri b b yi gen ld n v  qapalı bucaqlı qlaukoma tutmasına s b b ola bil c k d rmanların 

q bulunun t hlük si bar d  x b rdar etm li. (A:III)  

 

Traxoma 


 

(Qiym tl ndirm : A: Xüsusi il  vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

D lilin qüvv si: I: Güclü, II: Z ruridir I olmadıqda, III: I v  II olmadıqda müt x ssis r yi il  razıla ma ) 

 

Subyektiv müayin  



 

•  Traxoma üçün endemik  razid  ya amaq (A:III)  

•  Qırmızı gözün müdd ti (k skin follikulyar konyunktivit dig r tör dicil rl  ba lı ola bil r) (C:III)  

• 

vv l r buna b nz r epizodların olması (aktiv traxoma ad t n t krarlanır) (C:III)  



•  Xronik konyunktivitl rin v  ya traxomanın ail  üzvl ri arasında ba  verm si (B:I) 

• 

rinli ifrazat (baxmayaraq ki, aktiv traxoma ad t n sub-klinik v  ya asimptomatik olur) (C:III)  



•  Trixiazın müdd ti (C:III)  

• 

vv ll r göz qapaqlarında h yata keçirilmi  c rrahi  m liyyatların anamnezi (C:III)  



  

Obyektiv müayin  

 

•  Ümumdünya S hiyy  T



kilatının (ÜST) traxomanın a ırlıq d r c sini t yin etm k üçün t rtib etdiyi 

kaladan istifad  etm kl  x st l ri  2,5 d f  böyütm  qabiliyy ti  olan lupa v  kifay t q d r i ıq ( gün 

v  ya elektrik lampasının i ı ı ) v  ya biomikroskopla müayin  etm li. (A:III) 

•  Trixiaz v  ya buynuz qi anın bulanıqlı ına fikir verm li. Üst göz qapa ını çevir r k palpebral 

konyunktivanı tarsal hiss d ki follikulları qeyd etm li ( tarzusun m rk zind  olan ölçüsü 0,5 mm-d n 

artıq 5 follikul ÜST-nın TF d r c sin  uy undur). Güclü iltihab n tic sind  a a ı qatlarda olan 

konyunktival damarlar v  asanlıqla görün  bil n çapıqların müayin si ç tinl ir. 

 

Diaqnostik (laborator) testl r 



 

•  Xlamidiyanın DNT-nin t yini üçün polimeraz z ncirvari reaksiya- identifikasiyanın qızıl 

standartıdır(B:I) 

•  Birba a xlamidia immunoflüoressens test +/- konyunktival epitel hüceyr l rin xlamidiya kulturası 

(C:II) 

•  Xlamidiya kulturası ( ld  olunması ç tindir) (C:II) 

•  Koyunktival qa ıntının Gimza üsulu il  boyanması t tbiq edilir: 

o

  Epitelial hüceyr l rin bazofil intrasitoplazmatik  lav l rinin v  (C:III)  



o

  Polimorfnuklear leykositl rin t yinind  (C:III)  

 

Müalic  


 

•  Traxomanın müalic si tam icma  saslı olmalıdır.ÜST “SAFE” ( startegiya, trixiazın aradan 

qaldırılması  m liyyatı, icma miqyaslı antibiotik müalic si, üzün gigiyenası bar d  

maarifl ndirm  v   traf mühitin abadla dırılması )proqramını tövsiyy  edir (B:III) 




•  C rrahi: trixiazis c rrahiyy si (ikiqat torzal rotasiya v  ya Trabut  m liyyatı) a a ıdakılardan biri 

mövcud olarsa, h yata keçirilm lidir: 

  X st  birba a ön  baxan zaman bir v  ya daha çox kirpiyin buynuz qi anı 

qıcıqlandırması (A:II) 

  Buynuz qi anın trixiaz n tic sind  z dl nm sini sübut ed n d yi iklikl rinin olması 

(B:II) 


  Trixiaz n tic sind  a ır diskomfort (C:III)  

o

 



Trixiaz c rrahiyy si üçün  ks-göst ri l r  göz qapaqlarının qapanma defekti, x st nin az ya lı 

olması (ümumi anesteziyaya ehtiyacı var) , s hh td ki ümumi probleml r daxildir. (C:III)  

o

 

C rrahi  m liyyatdan imtina edildikd  kirpikl rin epilyasiyasını alternativ variant kimi 



n z rd n keçirilm li. (B:III) 

• 

cmada olan 1-9 ya lı u aqların 10%-d n çoxu aktiv traxomadan  ziyy t ç k rs , icma-miqyaslı 



antibiotik müalic si tövsiyy  edilm li. Klinik aktiv v ziyy tl rin müalic si geni  yayılmamı  hallarda 

tövsiyy  edilir. Ail  üzvl ri infeksiyanın aktiv  lam tl ri olmadıqda bel  müalic  olunmalıdırlar. 

(B:II)  

•  ÜST t r find n a a ıdakı antibiotik müalic si tövsiyy  olunur: 

o

  T k doza azitromisin: 16 ya dan a a ı u aqlarda 20 mq/kq (maksimal doza 1 gr.); 



böyükl rd  1 gr-dır. (A:I) 

o

  V  yaxud hamil  qadınlarda, 6 aydan kiçik u aqlarda, h mçinin makrolidl r  



allergiyası olan  xsl rd  6 h ft  müdd tind  günd  2 d f  olmaqla 1%-li tetrasiklin 

göz m lh mini h r iki göz  istifad  etm li (A:I) 

o

  Traxoma üçün endemik regionlarda laborator t sdiql nm  olmadan bel  follikulyar 



konyunktivitl rin müalic si h yata keçiril  bil r (A:I) 

•  Üzün gigiyenası: üzü t miz su il  yumaq üçün  rait yaratmalı. Üzün t miz olması traxomanın 

olmamasına z man t vermir v  üzün gigiyenasına riay t etdikd  bel  traxomanın aktiv formalarına 

rast g lm k olar. (B:II) 

• 

traf mühitin abadla dırılması: (su t minatını t kmill dirm li, ayaqyoluların t mizliyi v  milç kl r  



n zar t). Musca sorbens cinsind n olan milç kl r traxomanın yayılmasında xüsusi rol oynayırlar. 

(B:II)  


 

Sonrakı müayin l r 

 

•  ÜST üç ild n bir t krar qiym tl ndirm  il  illik icma müalic sini tövsiyy  edir. (B:II)  



•  Unutmayin ki, infeksiyanın qar ısı alındıqdan sonra bel  follikulların tam t mizl nm si üçün aylar 

t l b oluna bil r v  follikulların sorulması l ng ged rs , sonuncu müalic nin müdd ti n z r  

alınmaqla t krar müalic  bar d  dü ünm li. (B:II)  

•  Müalic d n 1 ay sonra x st ni mü ahid  etm li v  lazım olarsa, t krar müalic  etm li 

•  Yenid n yoluxma ad t n endemik zonalarda ba  verdiyind n, x st l ri yoluxmanın qar ısını ala 

bıl c k t dbirl r bard  m lumatlandırmalı (C:III) 

•  Trixiaz c rrahiyy sind n sonrakı 2 h ft  müdd tind  tiki l r sökülm li v  trixiazın qayıtmamasına 

min olmaq üçün ild  bir d f  x st l ri müayin  etm li (A:III) 

 

 

 



 

 



ICO International Clinical Guidelines 

 

 



This document contains 19 International Clinical Guidelines defined by the International Council 

of Ophthalmology (ICO). 

 

The Guidelines are designed to be translated and adapted by ophthalmologic societies to help 



ophthalmologists assess how they are treating patients. They are intended to serve a supportive and 

educational role and ultimately to improve the quality of eye care for patients. 

 

  

List of Guidelines Available  



•  Age-related Macular Degeneration (Initial and Follow-up Evaluation)  

•  Age-related Macular Degeneration (Management Recommendations) 

•  Amblyopia (Initial and Follow-up Evaluation) 

•  Bacterial Keratitis (Initial Evaluation) 

•  Bacterial Keratitis (Management Recommendations) 

•  Blepharitis (Initial and Follow-up Evaluation) 

•  Cataract (Initial Evaluation) 

•  Conjunctivitis (Initial Evaluation) 

•  Diabetic Retinopathy (Initial and Follow-up Evaluation) 

•  Diabetic Retinopathy (Management Recommendations) 

•  Dry Eye (Initial Evaluation) 

•  Esotropia (Initial and Follow-up Evaluation) 

•  Eye Disease in Leprosy (Initial Evaluation and Management) 

•  Posterior Vitreous Detachment, Retinal Breaks and Lattice Degeneration (Initial and Follow-up 

Evaluation) 

•  Primary Open-Angle Glaucoma (Initial Evaluation) 

•  Primary Open-Angle Glaucoma (Follow-up Evaluation) 

•  Primary Open-Angle Glaucoma Suspect (Initial and Follow-up Evaluation) 

•  Primary Angle Closure (Initial Evaluation and Therapy) 

•  Trachoma 

 

Preface to the Guidelines 



 

International Clinical Guidelines are prepared and distributed by the International Council of 

Ophthalmology on behalf of the International Federation of Ophthalmological Societies. 

 

These Guidelines are to serve a supportive and educational role for ophthalmologists worldwide. 



These guidelines are intended to improve the quality of eye care for patients. They have been adapted in 

many cases from similar documents (Benchmarks of Care) created by the American Academy of 

Ophthalmology based on their Preferred Practice Patterns. 

 

While it is tempting to equate these to Standards, it is impossible and inappropriate to do so. The 



multiple circumstances of geography, equipment availability, patient variation and practice settings 

preclude a single standard. 

 

Guidelines on the other hand are a clear statement of expectations. These include comments of the 



preferred level of performance assuming conditions that allow the use of optimum equipment, 

pharmaceuticals and/or surgical circumstances. 

 



 

Thus, a basic expectation is created and if the situation is optimum, the optimum facets of 

diagnosis, treatment and follow up may be employed. Excellent, appropriate and successful care can also 

be provided where optimum conditions do not exist. 

 

Simply following the Guidelines does not guarantee a successful outcome. It is understood that, 



given the uniqueness of a patient and his or her particular circumstance, physician judgment must be 

employed. This can result in a modification in application of a guideline in individual situations. 

 

Medical experience has been relied upon in the preparation of these guidelines, and they are 



whenever possible, evidence-based. This means these Guidelines are based on the latest available 

scientific information. The ICO is committed to provide updates of these guidelines on a regular basis 

(approximately every two to three years). 

 

Age-Related Macular Degeneration  



(Initial and Follow-up Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History (Key elements) 



•  Symptoms (metamorphopsia, decreased vision) (A:II) 

•  Medications and nutritional supplements (B:III) 

•  Ocular history (B:II) 

•  Systemic history (any hypersensitivity reactions) (B:II) 

•  Family history, especially family history of AMD (B:II) 

•  Social history, especially smoking (B:II) 

 

Initial Physical Exam (Key elements) 



•  Visual acuity (A:III) 

•  Stereo biomicroscopic examination of the macula (A:I) 

Ancillary Tests 

Intravenous fundus fluorescein angiography in the clinical setting of AMD is indicated: (A:I) 

o

  when patient complains of new metamorphopsia 



o

  when patient has unexplained blurred vision 

o

  when clinical exam reveals elevation of the RPE or retina, subretinal blood, hard exudates 



or subretinal fibrosis  

o

  to detect the presence of and determine the extent, type, size, and location of CVN and to 



calculate the percentage of the lesion composed of or consisting of classic CNV 

o

  to guide treatment (laser photocoagulation surgery or verteporfin PDT) 



o

  to detect persistent or recurrent CNV following treatment 

o

  to assist in determining the cause of visual loss that is not explained by clinical exam 



Each angiographic facility must have a care plan or an emergency plan and a protocol to minimize the 

risk and manage any complications. (A:III)   




Follow-up Exam History 

• 

Visual symptoms, including decreased vision and metamorphopsia (A:II) 



• 

Changes in medications and nutritional supplements (B:III) 

• 

Interval ocular history (B:III) 



• 

Interval systemic history (B:III) 

• 

Changes in social history, especially smoking (B:II) 



 

Follow-up Physical Exam 

• 

Visual acuity (A:III) 



• 

Stereo biomicroscopic examination of the fundus (A:III) 

 

Surgical and Postoperative Care for Patients Receiving Thermal Laser Surgery, 



Photodynamic Therapy (PDT), or Intravitreal Injections 

• 

Discuss risks, benefits and complications with the patient and obtain informed consent (A:III) 



• 

For thermal laser surgery and PDT, treat within 1 week after fluorescein angiography (A:I) 

• 

Examine at 2 to 4 weeks after initial thermal laser surgery to confirm that CVN has been 



obliterated and perform fluorescein angiography (A:I)  

• 

Examine at 4 to 6 weeks after thermal laser surgery and perform fluorescein angiography, and 



thereafter, depending on clinical findings and judgment (A:I)  

• 

Examine and perform fluorescein angiography at least every 3 months for up to 2 years after 



verteporfin PDT (A:I) 

• 

Examine with retreatments as indicated every 4 to 8 weeks after intravitreal injections (see table) 



(A:III) 

 

Patient Education 



• 

Educate patients about the prognosis and potential value of treatment as appropriate for their 

ocular and functional status. (A:III) 

• 

Encourage patients with early AMD to have regular dilated eye exams for early detection of 



intermediate AMD. (A:III) 

• 

Educate patients with intermediate AMD about methods of detecting new symptoms of CVN and 



about the need for prompt notification to an ophthalmologist. (A:III) 

• 

Instruct patients with unilateral disease to monitor their vision in their fellow eye and to return 



periodically even in absence of symptoms, but promptly after onset of new or significant visual 

symptoms. (A:III) 

• 

For patients with CVN for whom treatment may be indicated, counsel as follows: (A:III) 



treatment will reduce, but not eliminate the risk of severe visual loss; thermal laser surgery will 

produce permanent scotomas and explain anticipated effect of scotoma on central visual function; 

verteporfin PDT and pegaptanib sodium treatment will reduce risk of moderate and severe visual 

loss, but most patients will still lose some vision over 2 years, and improvement in visual acuity is 

unusual; there is a high risk of CNV persistence or recurrence after thermal laser surgery that could 

require additional laser surgery, and this risk is greatest in the first year; and multiple fluorescein 

angiograms are necessary for appropriate follow-up.  

• 

 Refer patients with reduced visual function for vision rehabilitation (see www.aao.org/smartsight) 



and social services. (A:III) 


 

Age-related Macular Degeneration  

(Management Recommendations) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Treatment Recommendations and Follow-up Plans for  



Age-related Macular Degeneration 

Recommended 

Treatment 

Diagnoses Eligible for 

Treatment 

Follow-up Recommendations 

Observation with no 

medical or surgical 

therapies (A:I)  

No clinical signs of AMD 

(AREDS category 1) 

 

Early AMD (AREDS category 



2) 

 

Advanced AMD with bilateral 



subfoveal geographic atrophy or 

disciform scars 

As recommended in the Comprehensive 

Adult Medical Eye Evaluation PPP 

(A:III) 

 

Return exam at 6 to 24 months if 



asymptomatic or prompt exam for new 

symptoms suggestive of CVN (A:III) 

 

No fundus photos or fluorescein 



angiography unless symptomatic (A:I) 

Antioxidant vitamin and 

mineral supplements as 

recommended in the 

AREDS reports (A:I) 

Intermediate AMD (AREDS 

category 3) 

Advanced AMD in one eye 

(AREDS category 4) 

Monitoring of monocular near vision 

(reading/Amsler grid) (A:III) 

 

Return exam at 6 to 24 months if 



asymptomatic or prompt exam for new 

symptoms suggestive of CVN (A:III) 

 

Fundus photography as appropriate 



 

Fluorescein angiography if there is 

evidence of edema or other signs and 

symptoms of CVN 

Thermal laser 

photocoagulation 

surgery as recommended 

in the MPS reports (A:I)    

Extrafoveal classic CNV, new 

or recurrent 

 

Juxtafoveal classic CNV 



 

May be considered for new or 

recurrent subfoveal CNV if the 

lesion is less than 2 MPS disc 

areas and the vision is 20/125 or 

Return exam with fluorescein 

angiography approximately 2 to 4 weeks 

after treatment, and then at 4 to 6 weeks 

and thereafter depending on the clinical 

and angiographic findings (A:III) 

 

Retreatments as indicated 



 

Monitoring of monocular near vision 




worse, especially if PDT is 

contraindicated or not available 

 

May be considered for 



juxtapapillary CVN 

(reading/Amsler grid) (A:III)  

PDT with verteporfin as 

recommended in the 

TAP and VIP reports 

(A:I) 


Subfoveal CNV, new or 

recurrent, where the classic 

component is  >50% of the 

lesion and the entire lesion is 



<5400 microns in greatest linear 

diameter 

 

Occult CNV may be considered 



for PDT with vision <20/50 or 

if the CVN is <4 MPS disc 

areas in size when the vision is 

>20/50 


Return exam approximately every 3 

months until stable, with retreatments as 

indicated (A:III) 

 

Fluorescein angiography or other 



imaging as indicated 

 

Monitoring of monocular near vision 



(reading/Amsler grid) (A:III) 

Pegaptanib sodium 

intravitreal injection as 

recommended in 

pegaptanib sodium 

literature (A:I) 

Subfoveal CNV, new or 

recurrent, for predominantly 

classic lesions <12 MPS disc 

area in size 

 

Minimally classic, or occult 



with no classic lesions where 

the entire lesion is <12 disc 

areas in size, subretinal 

hemorrhage associated with 

CVN comprises <50% of 

lesion, and/or there is lipid 

present, and/or the patient has 

lost 15 or more letters of visual 

acuity during the previous 12 

weeks 


Patients should be instructed to report 

any symptoms suggestive of 

endophthalmitis without delay, 

including eye pain or increased 

discomfort, worsening eye redness, 

blurred or decreased vision, increased 

sensitivity to light, or increased number 

of floaters (A:III) 

 

Return exam with retreatments every 6 



weeks as indicated (A:III) 

 

Monitoring of monocular near vision 



(reading/Amsler grid) (A:III) 

Ranibizumab intravitreal 

injection 0.5 mg as 

recommended in 

ranibizumab literature 

(A:I) 


Subfoveal CNV 

Patients should be instructed to report 

any symptoms suggestive of 

endophthalmitis without delay, 

including eye pain or increased 

discomfort, worsening eye redness, 

blurred or decreased vision, increased 

sensitivity to light, or increased number 

of floaters (A:III) 

 

Return exam with retreatments every 4 



weeks as indicated (A:III) 

 



Monitoring of monocular near vision 

(reading/Amsler grid) (A:III) 

 

 

Bevacizumab intravitreal 



injection as described in 

published reports (A:III)  

                    

The ophthalmologist 

should provide 

appropriate informed 

consent with respect to 

the off-label status 

(A:III) 

Subfoveal CNV 

Patients should be instructed to report 

any symptoms suggestive of 

endophthalmitis without delay, 

including eye pain or increased 

discomfort, worsening eye redness, 

blurred or decreased vision, increased 

sensitivity to light, or increased number 

of floaters (A:III) 

 

Return exam with retreatments every 4 



to 8 weeks as indicated (A:III) 

 

Monitoring of monocular near vision 



(reading/Amsler grid) (A:III) 

 

NOTE: If patients treated with thermal laser photocoagulation surgery, verteporfin PDT, or intravitreal 



injections notice visual loss or change prior to the next scheduled visit, return evaluation that may 

include angiography is recommended. (A:III) 

AMD = Age-related Macular Degeneration; AREDS = Age-related Eye Disease Study; CNV = 

choroidal neovascularization; MPS = Macular Photocoagulation Study; PDT = photodynamic therapy; 

TAP = Treatment of Age-related Macular Degeneration with Photodynamic Therapy; VIP = Verteporfin 

in Photodynamic Therapy 

Amblyopia (Initial and Follow-up Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History (Key elements) 



• 

Ocular symptoms and signs (A:III) 

• 

Ocular history (A:III) 



• 

Systemic history, including review of prenatal, perinatal, and postnatal medical factors (A:III) 

• 

Family history, including eye conditions and relevant systemic diseases (A:III) 



 

Initial Physical Exam (Key elements) 

• 

Visual acuity (A:III) 



• 

Assessment of fixation pattern (A:III) 

• 

Pupil reactivity and function (A:III) 




• 

Ocular alignment and motility (A:III) 

• 

External examination: lids, lashes, lacrimal apparatus, orbit, face (A:III) 



• 

Evaluation of the fundus (including posterior pole of retina) (A:III) 

• 

Cycloplegic refraction (A:III) 



 

Care Management 

• 

Provide ongoing management until approximately age 10 years. (A:III) 



• 

Choose treatment to meet the patient's visual, physical, social and psychological needs and based 

on potential risks and benefits for the patient. (A:III) 

• 

Treatment goal is to achieve equalization/normalization of fixation patterns or visual acuity. 



(A:III) 

• 

Once maximal visual acuity has been obtained, treatment should be tapered or stopped. (A:III) 



 

Follow-up Evaluation 

• 

Follow-up visits should include: 



o

  Amount of occlusion and /or spectacle wear achieved by report (A:III) 

o

  Side effects (e.g., skin irritation, ocular redness, flushing and psychosocial issues) (A:III) 



o

  Visual acuity or fixation of each eye (A:III) 

o

  Ocular alignment (A:III) 



o

  Repeat cycloplegic refraction, as indicated (at least yearly, and 4-6 month intervals may be 

necessary) (A:III) 

 

Amblyopia Follow-up Evaluation Intervals During Active Treatment Period (A:III) 



Age 

(years) 


High Percentage 

Occlusion 

(>70% of waking 

time) 


Low Percentage 

Occlusion 

(>70% of waking time) 

or Penalization 

Maintenance Treatment or 

Observation 

0-1 

Days to 4 weeks 



2-8 weeks 

1-4 months 

1-2 

2-8 weeks 



2-4 months 

2-4 months 

2-3 

3-12 weeks 



2-4 months 

2-4 months 

3-4 

4-16 weeks 



2-6 months 

2-6 months 

4-5 

4-16 weeks 



2-6 months 

2-6 months 

5-7 

6-16 weeks 



2-6 months 

2-6 months 

7-9 

8-16 weeks 



3-6 months 

3-12 months 

Over 9 

8-16 weeks 

3-6 months 

6-12 months 




 

Patient Education 

• 

Discuss diagnosis, severity of disease, prognosis and treatment plan with patient, parents and /or 



caregivers. (A:III) 

• 

Develop a team approach with the patient, family/caregiver and others such as teachers or day-care 



providers, giving attention to visual, psychological, social and economic factors, and assuring that 

they understand the disease process, rationale and goals of treatments, and the benefits and 

complications. (A:III) 

• 

Discuss potential psychological side effects with the parent/caregiver. (A:III) 



• 

Explain the importance of monitoring and long-term follow-up of the problem with the 

parent/caregiver and patient. (A:III) 

 

Bacterial Keratitis (Initial Evaluation) 



 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 

Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History  



• 

Ocular symptoms (A:III) 

• 

Circumstances surrounding onset of symptoms (A:III) 



• 

Prior ocular history (A:III) 

• 

Systemic history (A:III) 



• 

Current ocular medications and medications recently used (A:III) 

• 

Medication allergies (A:III) 



 

Initial Physical Exam 

• 

General appearance of patient (B:III) 



• 

Facial examination (B:III) 

• 

Visual acuity (A:III) 



• 

Eyelids and eyelid closure (A:III) 

• 

Conjunctiva (A:III) 



• 

Nasolacrimal apparatus (B:III) 

• 

Corneal sensation (A:III) 



• 

Slit-Lamp biomicroscopy 

o

 

Eyelid margins (A:III) 



o

 

Conjunctiva (A:III) 



o

 

Sclera (A:III) 



o

 

Cornea (A:III) 



o

 

Anterior chamber (A:III) 



o

 

Anterior vitreous (A:III) 



Diagnostic Tests 

• 

Manage majority of community-acquired cases with empiric therapy and without smears or 



cultures. (A:III) 


• 

Indications for smears and cultures: 

o

  Sight-threatening or severe keratitis of suspected microbial origin prior to initiating therapy 



(A:III) 

o

  A large corneal infiltrate that extends to the middle to deep stroma (A:III)  



o

  Chronic in nature (A:III) 

o

  Unresponsive to broad spectrum antibiotic therapy (A:III) 



o

  Clinical features suggestive of fungal, amoebic, or mycobacterial keratitis (A:III) 

• 

The hypopyon that occurs in eyes with bacterial keratitis is usually sterile, and aqueous or vitreous 



taps should not be performed unless there is a high suspicion of microbial endophthalmitis. (A:III) 

• 

Corneal scrapings for culture and smears should be inoculated directly onto appropriate culture 



media and slides in order to maximize culture yield. (A:III). If this is not feasible, place specimens 

in transport media. (A:III). In either case, immediately incubate cultures or take promptly to the 

laboratory. (A:III) 

 

Care Management 



• 

Topical antibiotic eye drops are preferred method in most cases. (A:III) 

• 

Use topical broad-spectrum antibiotics initially in the empiric treatment of presumed bacterial 



keratitis. (A:III) 

• 

For severe keratitis (deep stromal involvement or a defect larger than 2 mm with extensive 



suppuration), use a loading dose every 5 to 15 minutes for the first hour, followed by applications 

every 15 minutes to 1 hour around the clock. (A:III) For less severe keratitis, a regimen with less 

frequent dosing is appropriate. (A:III) 

• 

Use systemic therapy for gonococcal keratitis. (A:III) 



• 

In general, modify initial therapy when there is a lack of improvement or stabilization within 48 

hours. (A:III) 

• 

For patients treated with ocular topical corticosteroids at time of suspected bacterial keratitis, 



reduce or eliminate corticosteroids until infection has been controlled. (A:III) 

• 

When the corneal infiltrate compromises the visual axis, may add topical corticosteroid therapy 



following at least 2 to 3 days of progressive improvement with topical antibiotics. (A:III) 

Continue topical antibiotics at high levels with gradual tapering. (A:III) 

• 

Examine patients within 1 to 2 days after initiation of topical corticosteroid therapy. (A:III) 



 

Bacterial Keratitis  

(Management Recommendations) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Follow-up Evaluation 



• 

Frequency depends on extent of disease, but follow severe cases initially at least daily until clinical 

improvement or stabilization is documented. (A:III) 

 



Patient Education 

• 

Educate about the destructive nature of bacterial keratitis and need for strict compliance with 



therapy. (A:III) 

• 

Discuss possibility of permanent visual loss and need for future visual rehabilitation. (A:III) 



• 

Educate patients with contact lenses about increased risk of infection associated with contact lens, 

overnight wear, and importance of adherence to techniques to promote contact lens hygiene. 

(A:III) 


• 

Refer patients with significant visual impairment or blindness for vision rehabilitation if they are 

not surgical candidates. (A:III)  

Antibiotic Therapy of Bacterial Keratitis [A:III] 

Organism 

Antibiotic  

Topical 

Concentration 

Subconjunctival Dose 

No organism 

identified or 

multiple types 

of organisms 

Cefazolin with 

Tobramycin / 

Gentamicin or 

Fluoroquinolones 

50 mg/ml 

9-14 mg/ml 

 

3 or 5 mg/ml 



100 mg in 0.5 ml 

 

20 mg in 0.5 ml 



Gram-positive 

Cocci 


Cefazolin 

Vancomycin* 

Bacitracin* 

Moxifloxacin or 

Gatifloxacin 

50 mg/ml 

15-50 mg/ml 

10,000 IU 

 

3 or 5 mg/ml 



100 mg in 0.5 ml 

25 mg in 0.5 ml 

Gram-negative 

Rods 


Tobramycin 

/Gentamicin 

Ceftazidime 

Fluoroquinolones 

9-14 mg/ml 

50 mg/ml 

3 or 5 mg/ml 

20 mg in 0.5 ml 

100 mg in 0.5 ml 

Gram-negative 

Cocci** 

Ceftriaxone 

Ceftazidime 

Fluoroquinolones 

50 mg/ml 

50 mg/ml 

3 or 5 mg/ml 

100 mg in 0.5 ml 

100 mg in 0.5 ml 

Non-


tuberculous 

Mycobacteria  

Amikacin 

Clarithromycin*** 

Fluoroquinolones 

20-40 mg/ml 

 

3 or 5 mg/ml 



20 mg in 0.5 ml 

Nocardia 

Amikacin 

Trimethoprim/Sulfa 

methoxazole: 

Trimethoprim 

Sulfamethoxazole 

20-40 mg/ml 

 

 

16 mg/ml 



80mg/ml 

20 mg in 0.5 ml  

* For resistant Enterococcus and Staphylococcus species and penicillin allergy. Vancomycin and 

Bacitracin have no gram-negative activity and should not be used as a single agent empirically in treating 

bacterial keratitis. 



** Systemic therapy is necessary for suspected gonococcal infection. 

*** Dosage for oral systemic therapy in adults is 500 mg every 12 hours. Topical therapy has had some 

success but the medication is irritating and clinical experience is limited. 

Blepharitis (Initial and Follow-up Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History 



• 

Ocular symptoms and signs (A:III) 

• 

Duration of symptoms (A:III) 



• 

Unilateral or bilateral presentation (A:III) 

• 

Exacerbating conditions (e.g., smoke, allergens, wind, contact lens, low humidity, retinoids, diet, 



alcohol) (A:III) 

• 

Symptoms related to systemic diseases (e.g., rosacea, allergy) (A:III) 



• 

Current and previous systemic and topical medications (A:III) 

• 

Recent exposure to an infected individual (e.g., pediculosis) (C:III) 



• 

Ocular history (e.g., previous ophthalmic surgery and trauma, including radiation and chemical 

trauma) (A:III) 

• 

Systemic history (e.g., dermatological diseases, such as acne, rosacea and eczema and medications 



such as isotretinoin) (A:III) 

 

Initial Physical Exam 



• 

Visual acuity (A:III) 

• 

External examination 



o

  Skin (A:III) 

o

  Eyelids (A:I) 



• 

Slit-lamp biomicroscopy  

o

  Tear film (A:III) 



o

  Anterior eyelid margin (A:III) 

o

  Eyelashes (A:III) 



o

  Posterior eyelid margin (A:III) 

o

  Tarsal conjunctiva (A:III) 



o

  Bulbar conjunctiva (A:III) 

o

  Cornea (A:III) 



 

Diagnostic Tests 

• 

Cultures may be indicated for patients with recurrent anterior blepharitis with severe inflammation 



as well as for patients who are not responding to therapy. (A:III) 

• 

Biopsy of the eyelid to exclude the possibility of carcinoma may be indicated in cases of marked 



asymmetry, resistance to therapy or unifocal recurrent chalazion that do not respond well to 

therapy. (A:II) 




• 

Consult with the pathologist prior to obtaining the biopsy if sebaceous cell carcinoma is 

suspected.(A:II) 

 

Care Management 



• 

Treat patients with blepharitis initially with a regimen of eyelid hygiene. (A:III) 

• 

For patients with staphylococcal blepharitis, a topical antibiotic such as erythromycin can be 



prescribed to be applied one or more times daily on the eyelids for one or more weeks. (A:III) 

• 

For patients with meibomian gland dysfunction, whose chronic symptoms and signs are not 



adequately controlled with eyelid hygiene, oral tetracyclines can be prescribed. (A:III) 

• 

A brief course of topical corticosteroids may be helpful for eyelid or ocular surface inflammation. 



The minimal effective dose of corticosteroids should be utilized and long-term corticosteroid 

therapy should be avoided if possible. (A:III) 

 

Follow-up Evaluation 



• 

Follow-up visits should include: 

o

  Interval history (A:III) 



o

  Visual acuity (A:III) 

o

  External exam (A:III) 



o

  Slit-lamp biomicroscopy (A:III) 

 

Patient Education 



• 

Counsel patients about the chronicity and recurrence of the disease process. (A:III) 

• 

Inform patients that symptoms can frequently be improved but are rarely eliminated. (A:III)  



 

Cataract (Initial and Follow-up Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History 



• 

Symptoms (A:II) 

• 

Ocular history (A:III) 



• 

Systemic history (A:III) 

• 

Assessment of visual functional status (A:II) 



 

Initial Physical Exam 

• 

Visual acuity, with current correction (A:III) 



• 

Measurement of BCVA (with refraction when indicated) (A:III) 

• 

Ocular alignment and motility(A:III) 



• 

Pupil reactivity and function (A:III) 

• 

Measurement of IOP (A:III) 



• 

External examination (A:III) 




• 

Slit-lamp biomicroscopy (A:III) 

• 

Evaluation of the fundus (through a dilated pupil) (A:III) 



• 

Assessment of relevant aspects of general and mental health (B:III) 

 

Care Management 



• 

Treatment is indicated when visual function no longer meets the patient's needs and cataract 

surgery provides a reasonable likelihood of improvement. (A:II) 

• 

Cataract removal is also indicated when there is evidence of lens-induced diseases or when it is 



necessary to visualize the fundus in an eye that has the potential for sight. (A:III) 

• 

Surgery should not be performed under the following circumstances: (A:III) glasses or visual aids 



provide vision that meets the patient's needs’, surgery will not improve visual function; the patient 

cannot safely undergo surgery because of coexisting medical or ocular conditions; appropriate 

postoperative care cannot be obtained. 

• 

Indications for second eye surgery are the same as for the first eye. (A:II) (with consideration 



given to the needs for binocular function) 

 

Preoperative Care 



Ophthalmologist who is to perform the surgery has the following responsibilities:  

• 

Examine the patient preoperatively (A:III) 



• 

Ensure that the evaluation accurately documents symptoms, findings and indications for treatment 

(A:III) 

• 

Inform the patient about the risks, benefits and expected outcomes of surgery  (A:III) 



• 

Formulate surgical plan, including selection of an IOL (A:III) 

• 

Review results of presurgical and diagnostic evaluations with the patient (A:III) 



• 

Formulate postoperative plans and inform patient of arrangements (A:III) 

 

Follow-up Evaluation 



• 

High-risk patients should be seen within 24 hours of surgery. (A:III) 

• 

Routine patients should be seen within 48 hours of surgery. (A:III) 



• 

Components of each postoperative exam should include: 

o

   Interval history, including new symptoms and use of postoperative medications (A:III) 



o

  Patient's assessment of visual functional status (A:III) 

o

  Assessment of visual function (visual acuity, pinhole testing) (A:III) 



o

  Measurement of IOP (A:III) 

o

  Slit-lamp biomicroscopy (A:III) 



 

Nd:YAG Laser Capsulotomy 

• 

Treatment is indicated when vision impaired by posterior capsular opacification does not meet the 



patient's functional needs or when it critically interferes with visualization of the fundus. (A:III) 

• 

Educate about the symptoms of posterior vitreous detachment, retinal tears and detachment and 



need for immediate examination if these symptoms are noticed. (A:III) 

 



Patient Education 

• 

For patients who are functionally monocular, discuss special benefits and risks of surgery, 



including the risk of blindness. (A:III) 

 

Conjunctivitis (Initial Evaluation) 



 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 

Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History 



• 

Ocular symptoms and signs (e.g., itching, discharge, irritation, pain, photophobia, blurred vision) 

(A:III) 

• 

Duration of symptoms (A:III) 



• 

Unilateral or bilateral presentation (A:III) 

• 

Character of discharge (A:III) 



• 

Recent exposure to an infected individual (A:III) 

• 

Trauma (mechanical, chemical, ultraviolet) (A:III) 



• 

Contact lens wear (e.g., lens type, hygiene and use regimen) (A:III) 

• 

Symptoms and signs potentially related to systemic diseases (e.g., genitourinary discharge, 



dysuria, upper respiratory infection, skin and mucosal lesions) (A:III) 

• 

Allergy, asthma, eczema (A:III) 



• 

Use of topical and systemic medications (A:III) 

• 

Use of personal care products (A:III) 



• 

Ocular history (e.g., previous episodes of conjunctivitis (A:III) and previous ophthalmic surgery) 

(B:III) 

• 

Systemic history (e.g., compromised immune status, prior systemic diseases) (B:III) 



• 

Social history (e.g., smoking, occupation and hobbies, travel and sexual activity) (C:III) 

 

Initial Physical Exam 



• 

Visual acuity (A:III) 

• 

External examination 



o

  Regional lymphadenopathy (particularly preauricular) (A:III) 

o

  Skin (A:III) 



o

  Abnormalities of the eyelids and adnexae (A:III) 

o

  Conjunctiva (A:III) 



• 

Slit-lamp biomicroscopy  

o

  Eyelid margins (A:III) 



o

  Eyelashes (A:III) 

o

  Lacrimal puncta and canaliculi (B:III) 



o

  Tarsal and forniceal conjunctiva (A:II) 

o

  Bulbar conjunctiva/limbus (A:II) 



o

  Cornea (A:I) 

o

  Anterior chamber/iris (A:III) 




o

  Dye-staining pattern (conjunctiva and cornea) (A:III) 

 

Diagnostic Tests 



• 

Cultures, smears for cytology and special stains are indicated in cases of suspected infectious 

neonatal conjunctivitis. (A: I) 

• 

Smears for cytology and special stains are recommended in cases of suspected gonococcal 



conjunctivitis. (A:III) 

• 

Confirm diagnosis of adult and neonate chlamydial conjunctivitis with immunodiagnostic test 



and/or culture. (A:I) 

• 

Biopsy the bulbar conjunctiva and take a sample from an uninvolved area adjacent to the limbus in 



an eye with active inflammation when ocular cicatricial pemphigoid is suspected. (A:III) 

• 

A full-thickness lid biopsy is indicated in cases of suspected sebaceous carcinoma. (A:II) 



 

Care Management 

• 

Use systemic antibiotic treatment for conjunctivitis due to Neisseria gonorrhoeae (A:I) or 



Chlamydia trachomatis. (A:II) 

• 

Treat sexual partners to minimize recurrence and spread of disease when conjunctivitis is 



associated with sexually transmitted diseases and refer patients and their sexual partners to an 

appropriate medical specialist. (A:III) 

• 

Refer patients with manifestation of a systemic disease to an appropriate medical specialist. 



(A:III) 

 

Follow-up Evaluation 



• 

Follow-up visits should include: 

o

  Interval history (A:III) 



o

  Visual acuity (A:III) 

o

  Slit-lamp biomicroscopy (A:III)  



 

Patient Education 

• 

Counsel patients with contagious varieties to minimize or prevent spread of diseases in the 



community. (A:III) 

 

Diabetic Retinopathy  



(Initial and Follow-up Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History (Key elements) 



• 

Duration of diabetes (A:I) 

• 

Past glycemic control (hemoglobin A1c) (A:I) 




• 

Medications (A:III) 

• 

Systemic history (e.g., onset of puberty(A:III), obesity(A:III), renal disease(A:II), systemic 



hypertension(A:I), serum lipid levels(A:II), pregnancy(A:I))  

 

Initial Physical Exam (Key elements) 



• 

Best-corrected visual acuity (A:I) 

• 

Measurement of IOP (A:III)  



• 

Gonioscopy when indicated (for neovascularization of the iris or increased IOP) (A:III) 

• 

Slit-lamp biomicroscopy (A:III) 



• 

Dilated funduscopy including stereoscopic examination of the posterior pole (A:I) 

• 

Examination of the peripheral retina and vitreous, best performed with indirect ophthalmoscopy or 



with slit-lamp biomicroscopy, combined with a contact lens (A:III) 

 

Diagnosis 



• 

Classify both eyes as to category and severity of diabetic retinopathy, with presence/absence of 

CSME.(A:III) Each category has an inherent risk for progression.  

 

Follow-up History 



• 

Visual symptoms (A:III) 

• 

Systemic status (e.g., pregnancy, blood pressure, renal status) (A:III) 



• 

Glycemic status (hemoglobin A1c) (A:I) 

 

Follow-up Physical Exam 



• 

Visual acuity (A:I) 

• 

Measurement of IOP (A:III)  



• 

Slit-lamp biomicroscopy with iris examination (A:II) 

• 

Gonioscopy (if neovascularization is suspected or present or if intraocular pressure is increased) 



(A:II) 

• 

Stereo examination of the posterior pole with dilation of the pupils (A:I) 



• 

Examination of the peripheral retina and vitreous when indicated (A:II) 

 

Ancillary Tests 



• 

Fundus photography is seldom of value in cases of minimal diabetic retinopathy or when diabetic 

retinopathy is unchanged from the previous photographic appearance. (A:III)  

• 

Fundus photography may be useful for documenting significant progression of disease and 



response to treatment. (B:III) 

• 

Fluorescein angiography is used as a guide for treating CSME (A:I) and as a means of evaluating 



the cause(s) of unexplained decreased visual acuity. (A:III) Angiography can identify macular 

capillary nonperfusion (A:II) or macular edema (or both) as possible explanations for visual loss.  

• 

Fluorescein angiography is not routinely indicated as part of the examination of patients with 



diabetes. (A:III) 

• 

Fluorescein angiography is not needed to diagnose CSME or PDR, both of which are diagnosed by 



means of the clinical exam.  


 

Patient Education 

• 

Discuss results or exam and implications. (A:II) 



• 

Encourage patients with diabetes but without diabetic retinopathy to have annual dilated eye 

exams. (A:II) 

• 

Inform patients that effective treatment for diabetic retinopathy depends on timely intervention, 



despite good vision and no ocular symptoms. (A:II) 

• 

Educate patients about the importance of maintaining near-normal glucose levels and near-normal 



blood pressure and lowering serum lipid levels. (A:III) 

• 

Communicate with the attending physician, e.g., family physician, internist, or endocrinologist, 



regarding eye findings. (A:III) 

• 

Provide patients whose conditions fail to respond to surgery and for whom treatment is unavailable 



with proper professional support and offer referral for counseling, rehabilitative, or social services 

as appropriate. (A:III) 

• 

Refer patients with significant visual impairment to a provider experienced in vision rehabilitation 



who can equip the patient with appropriate aids. (A:III) 

 

Diabetic Retinopathy  



(Management Recommendations) 

 

Management Recommendations for Patients with Diabetes 



 

Severity of Retinopathy  Presence 

of 

CSME* 


Follow-up 

(Months) 

Scatter 

(Panretinal) 

Laser 

Fluorescein 



Angiography 

Focal 


Laser† 

1. Normal or minimal 

NPDR 

No 


12 

No 


No 

No 


2. Mild to moderate 

NPDR  


No 

6-12 


No 

No 


No 

3. Severe or very severe 

NPDR 

Yes         



2-4 

No 


Usually  

Usually*^ 

4. Severe or very severe 

NPDR 


No 

2-4 


Sometimes‡ 

Rarely 


No 

5. Non-high-risk PDR 

Yes 

2-4 


Sometimes‡ 

Usually 


Usually** 

6. Non-high-risk PDR 

No 

2-4 


Sometimes‡ 

Rarely 


No 

7. High-risk PDR 

Yes 

2-4 


Sometimes‡ 

Usually 


Usually^ 

8. High-risk PDR 

No 

3-4 


Usually‡ 

Rarely 


No 


9. High-risk PDR not 

amenable to 

photocoagulation (e.g., 

media opacities) 

Yes 

3-4 


Usually‡ 

Usually 


Usually** 

10. High-risk PDR not 

amenable to 

photocoagulation (e.g., 

media opacities) 

1-6 



Not Possible††  Occasionally 

Not 


Possible†† 

 

* Exceptions include: hypertension or fluid retention associated with heart failure, renal failure, 



pregnancy, or any other causes that may aggravate macular edema. Deferral of photocoagulation for a 

brief period of medical treatment may be considered in these cases. Also, deferral of CSME treatment is 

an option when the center of the macula is not involved, visual acuity is excellent, and the patient 

understands the risks. 

† Focal photocoagulation refers to direct focal laser to microaneurysms or a grid photocoagulation pattern 

to areas of diffuse leakage or nonperfusion seen on fluorescein angiography.  

^ Deferring focal photocoagulation for CSME is an option when the center of the macula is not involved, 

visual acuity is excellent, close follow-up is possible, and the patient understands the risks. However, 

initiation of treatment with focal photocoagulation should also be considered because although treatment 

with focal photocoagulation is less likely to improve the vision, it is more likely to stabilize the current 

visual acuity.  

‡ Scatter (panretinal) photocoagulation surgery may be considered as patients approach high-risk PDR. 

The benefit of early scatter photocoagulation at the severe nonproliferative or worse stage of retinopathy 

is greater in patients with type 2 diabetes than in those with type 1. Treatment should be considered for 

patients with severe NPDR and type 2 diabetes. Other factors, such as poor compliance with follow-up, 

impending cataract extraction or pregnancy, and status of fellow eye will help in determining the timing of 

the scatter photocoagulation. 

** Some experts feel that it is preferable to perform the focal photocoagulation first, prior to scatter 

photocoagulation, to minimize scatter laser-induced exacerbation of the macular edema. 

†† Vitrectomy indicated in selected cases. 

CSME = clinically significant macular edema; NPDR = nonproliferative diabetic retinopathy; PDR = 

proliferative diabetic retinopathy 

Dry Eye Syndrome (Initial Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 



Initial Exam History 

• 

Ocular symptoms and signs (A:III) 



• 

Exacerbating conditions (B:III) 

• 

Duration of symptoms (A:III) 



• 

Topical medications used and their effect on symptoms (A:III) 

• 

Ocular history, including 



o

  Contact lens wear, schedule and care (A:III) 

o

  Allergic conjunctivitis (B:III) 



o

  Corneal history (prior keratoplasty, LASIK, PRK) (A:III) 

o

  Punctal surgery (A:III)  



o

  Eyelid surgery (e.g., prior ptosis repair, blepharoplasty, entropion/ectropion repair) (A:III) 

o

  Bell's palsy (A:III) 



o

  Chronic ocular surface inflammation (e.g., ocular cicatricial pemphigoid, Stevens-Johnson 

syndrome) (A:III) 

• 

Systemic history, including  



o

  Smoking (A:III) 

o

  Dermatological diseases (e.g., rosacea) (A:III) 



o

  Atopy (A:III) 

o

  Menopause (A:III) 



o

  Systemic inflammatory diseases (e.g., Sjogren’s syndrome, graft vs host disease, 

rheumatoid arthritis, systemic lupus erythematosus, scleroderma) (A:III) 

o

  Systemic medications (e.g., antihistamines, diuretics, hormones and hormonal antagonists, 



antidepressants, cardiac antiarrhythmic drugs, isotretinoin, diphenoxylate/atropine, beta 

blockers, chemotherapy agents, any other drug  with anticholinergic effects) (A:III) 

o

  Trauma (e.g., chemical) (A:III) 



o

  Chronic viral infections (e.g., chronic hepatitis C, human immunodeficiency virus) (B:III) 

o

  Surgery (e.g., bone marrow transplant, head and neck surgery) (B:III) 



o

  Radiation of orbit (B:III) 

o

  Neurological conditions (e.g., Parkinson’s disease, Bell’s palsy, Riley-Day syndrome) 



(B:III) 

o

  Dry mouth, dental cavities, oral ulcers (B:III) 



 

Initial Physical Exam 

• 

Visual acuity (A:III) 



• 

External examination  

o

  Skin (A:III) 



o

  Eyelids (A:I) 

o

  Adnexae (A:III) 



o

  Proptosis (B:III) 

o

  Cranial nerve function (A:III) 



o

  Hands (B:III) 

• 

Slit-lamp biomicroscopy 



o

  Tear film (A:III)  

o

  Eyelashes (A:III) 



o

  Anterior and posterior eyelid margins (A:III) 




o

  Puncta (A:III) 

o

  Inferior fornix and tarsal conjunctiva (A:III) 



o

  Bulbar conjunctiva (A:III) 

o

  Cornea (A:III) 



 

Care Management 

• 

For patients with aqueous tear deficiency, the following measures are appropriate:  



o

  Elimination of exacerbating medications where feasible (A:III) 

o

  Ocular environmental interventions (A:III) 



o

  Humidification of ambient air (A:III) 

o

  Computer work site intervention (A:III)  



o

  Aqueous tear enhancement (A:III) 

• 

For patients with aqueous tear deficiency, the following surgical therapies are used when medical 



treatment has not been adequate or appropriate:  

o

  Correction of lid abnormality resulting from blepharitis, trichiasis or lid malposition (e.g., 



lagophthalmos, entropion/ectropion) (A:III) 

o

  Punctal occlusion (A:III)  



o

  Tarsorrhaphy for severe cases (A:III) 

 

Patient Education 



• 

Counsel patients about the chronic nature of dry eye and its natural history. (A:III) 

• 

Provide specific instructions for therapeutic regimens. (A:III) 



• 

Reassess periodically the patient's compliance and understanding of the disease, risks for 

associated structural changes and realistic expectations for effective management, and reinforce 

education. (A:III) 

• 

Refer patients with manifestation of a systemic disease to an appropriate medical specialist. 



(A:III) 

• 

Caution patients with pre-existing dry eye that LASIK or PRK may worsen their dry eye condition. 



(A:III) 

 

Esotropia (Initial and Follow-up Evaluation) 



 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 

Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History (Key elements) 



• 

Ocular symptoms and signs (A:III) 

• 

Ocular history (date of onset and frequency of the deviation, presence or absence of diplopia) 



(A:III) 

• 

Systemic history (review of prenatal, perinatal and postnatal medical factors) (A:III)  



• 

Family history, including presence of strabismus, amblyopia, extraocular muscle surgery (A:III) 

 



Initial Physical Exam (Key elements) 

• 

Visual acuity (A:III) 



• 

Ocular alignment (at distance and near) (A:III) 

• 

Extraocular muscle function (A:III) 



• 

Sensory parameters (A:III) 

• 

Evaluation of the fundus, with attention to macular position (A:III) 



• 

Cycloplegic refraction (A:III) 

 

Care Management



 

•  First prescribe corrective lenses for any clinically significant refractive error. (A:III)  

•  Consider all forms of esotropia for treatment and re-establish ocular alignment promptly. (A:III)  

•  If optical correction does not align the eyes, then surgical correction is recommended. (A:III) 

•  Treat significant amblyopia prior to esotropia surgery to increase likelihood of binocularity. 

(A:III)   

 

Follow-up Evaluation 



• 

Follow-up visits should include:

 

o

  Tolerance and side effects of therapy (A:III) 



o

  Visual acuity and/or fixation pattern with correction of refractive error (A:III)    

o

  Deviation at distance and near fixation with correction of refractive error (A:III)  



o

  Observation of A or V patterns and/or oblique dysfunctions (A:III)  

o

  Status of binocular vision (A:III) 



•  Assess hyperopia using cycloplegia at least yearly, and 4 to 6 month intervals may be 

necessary 

(A:III)

 

 



Esotropia Follow-up Evaluation Intervals (A:III) 

Age (years) 

Routine Interval Follow-up (months)* 

0-1 


1-3 

1-5 


3-6 

5-10 


6-12 

 *More frequent visits may be necessary if amblyopia is present or if there is a recent deterioration of 

alignment.  

 

 Patient Education 



•  Discuss findings with the patient when appropriate and/or parents/caregivers to enhance 

understanding of disorder and to recruit them in a team effort for therapy. (A:III) 

•  For adult patients, discuss advantages and disadvantages of various modes of treatment in 

developing a treatment plan. (A:III)  

•  Formulate treatment plans in consultation with the patient and/or family/caregivers, and the plans 

should be responsive to their expectations and preferences. (A:III) 




•  Discuss the potential psychological side effects with the patient and parent/caregiver as 

appropriate. (A:III) 

 

Eye Disease in Leprosy  



(Initial Evaluation and Management) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History 



• 

Ocular symptoms (decreased vision, epiphora, symptoms of irritation) (A:III) 

• 

Duration of lagophthalmos (6 months) (A:III) 



• 

Duration of leprosy (usually from date of diagnosis) (B:III) 

• 

Type of leprosy (A:III) 



• 

MDT treatment; what drugs and for how long (A:III) 

• 

History of leprosy reactions (CB:III) 



 

Initial Physical Exam 

• 

Visual acuity (A:III) 



• 

Eyelids and lid closure (A:III) 

• 

Corneal sensation (A:III) 



• 

Conjunctiva (A:III) 

• 

Sclera (A:III) 



• 

Pupil (A:III) 

• 

Nasolacrimal apparatus (A:III) 



• 

Slit lamp biomicroscopy 

o

  Corneal epithelial integrity (A:III) 



o

  Corneal nerve beading, stromal opacity (B:III) 

o

  Anterior chamber (A:III) 



o

  Iris atrophy (A:III) 

o

  Iris "pearls" (B:III) 



o

  Posterior synechiae (A:III) 

o

  Cataract (A:III) 



Care Management 

The main important conditions (cataract, lagophthalmos, anterior uveitis) are managed as for any patient, 

and people with leprosy should be integrated into the normal eye care service, specifically: 

• 

Cataract should be removed when it adversely affects patient's visual function (A:III) 



• 

IOL is not contraindicated as long as quality of surgery is good and eye is quiet (A:III) 

• 

Chronic lagophthalmos should be treated surgically if cornea is compromised or cosmesis is a 



problem, regardless of severity of lagophthalmos, by whatever procedure the surgeon does best 

(A:III) 



• 

Special considerations in a person afflicted with leprosy include:  

o

  New onset lagophthalmos (duration <6 months) should be treated with oral prednisolone 



25-30 mg per day tapered over 6 months. (A:III) 

o

  Acute uveitis should be treated with intensive topical steroid; associated systemic leprosy 



reaction must be ruled out or treated if present with systemic steroid give dose) (A:III) 

 

Patient Education 



• 

At the end of MDT all patients should be warned that lagophthalmos could develop and 

understand the risks associated with this. (A:III) 

• 

Patients with residual lagophthalmos must be told about the risk form exposure and specifically 



warned about development of red eye and decreased vision. (A:III) 

• 

Patients should understand risks to eye during reaction and given explicit instructions on where to 



report if reaction develops. (A:III) 

• 

All patients should be informed of significance of decreased vision and told to report this to case 



worker for referral to higher level. (A:III) 

 

Posterior Vitreous Detachment (PVD), Retinal Breaks and 



Lattice Degeneration  

(Initial and Follow-up Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History (Key elements) 



• 

Symptoms of PVD (A:I) 

• 

Family history (e.g., Stickler syndrome) (A:II) 



• 

Prior eye trauma, including surgery (A:II) 

• 

Myopia (A:II) 



• 

History of cataract surgery (A:II) 

 

Initial Physical Exam (Key elements) 



• 

Examination of the vitreous for detachment, pigmented cells, hemorrhage, and condensation 

(A:III) 

• 

Examination of the peripheral fundus with scleral depression (A:III) The preferred method of 



evaluating peripheral vitreoretinal pathology is with indirect ophthalmoscopy combined with 

scleral depression (A:III) 

 

Ancillary Tests 



•  Perform B-scan ultrasonography if peripheral retina cannot be evaluated. (A:II) If no 

abnormalities are found, frequent follow-up examinations are recommended. (A:III) 

 



Surgical and Postoperative Care if Patient Receives Treatment: 

•  Inform patient about the relative risks, benefits and alternatives to surgery (A:III) 

•  Formulate a postoperative care plan and inform patient of these arrangements (A:III) 

•  Advise patient to contact ophthalmologist promptly if they have a significant change in symptoms 

such as new floaters or visual field loss (A:II) 

 

Care Management 



Management Options 

Type of Lesion 

Treatment 

Acute symptomatic horseshoe tears 

Treat promptly (A:II) 

Acute symptomatic operculated tears 

Treatment may not be necessary (A:III) 

Traumatic retinal breaks 

Usually treated (A:III) 

Asymptomatic horseshoe tears 

Usually can be followed without treatment (A:III) 

Asymptomatic operculated tears 

Treatment is rarely recommended (A:III) 

Asymptomatic atrophic round holes 

Treatment is rarely recommended (A:III) 

Asymptomatic lattice degeneration without 

holes 

Not treated unless PVD causes a horseshoe tear 



(A:III) 

Asymptomatic lattice degeneration with holes 

Usually does not require treatment (A:III) 

Asymptomatic dialyses 

No consensus on treatment and insufficient evidence 

to guide management  

Fellow eyes atrophic holes, lattice 

degeneration, or asymptomatic horseshoe tears 

No consensus on treatment and insufficient evidence 

to guide management 

 

Follow-up History 



• 

Visual symptoms (A:I) 

• 

Interval history of eye trauma, including intraocular surgery (A:I) 



 

Follow-up Physical Exam 

• 

Visual acuity (A:III) 



• 

Evaluation of the status of the vitreous, with attention to the presence of pigment or syneresis 

(A:II) 

• 

Examination of the peripheral fundus with scleral depression (A:II) 



• 

B-scan ultrasonography if the media is opaque (A:II) 




• 

Patients who present with vitreous hemorrhage sufficient to obscure retinal details and a negative 

B-scan should be followed periodically. For eyes in which a retinal tear is suspected, a repeat B-

scan should be performed about 4 weeks later (A:III) 

 

Patient Education 



•  Educate patients at high risk of developing retinal detachment about the symptoms of PVD and 

retinal detachment and the value of periodic follow-up exams. (A:II) 

•  Instruct all patients at increased risk of retinal detachment to notify their ophthalmologist promptly 

if they have a significant increase in floaters, loss of visual field, or decrease in visual acuity. 

(A:III) 

 

Primary Open-Angle Glaucoma (Initial Evaluation) 



 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 

Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History (Key elements) 



• 

Ocular history (A:III) 

• 

Systemic history (A:III) 



• 

Family history (A:II) 

• 

Assessment of impact of visual function on daily living and activities (A:III) 



• 

Review of pertinent records (A:III) 

 

Initial Physical Exam (Key elements) 



• 

Visual acuity (A:III) 

• 

Pupils (B:II) 



• 

Slit-lamp biomicroscopy of anterior segment (A:III) 

• 

Measurement of IOP (A:I)  



o

  Time of day recorded because of diurnal variation (B:III) 

• 

Central corneal thickness (A:II) 



• 

Gonioscopy (A:III) 

• 

Evaluation of optic nerve head and retinal nerve fiber layer with magnified stereoscopic 



visualization (A:III) 

• 

Documentation of the optic disc morphology, best performed by color stereophotography or 



computer-based image analysis (A:II)  

• 

Evaluation of the fundus (through a dilated pupil whenever feasible) (A:III) 



• 

Visual field evaluation, preferably by automated static threshold perimetry (A:III) 

 

Management Plan for Patients in Whom Therapy is Indicated 



• 

Set an initial target pressure of at least 20% lower than pretreatment IOP, assuming that the 

measured pretreatment pressure range contributed to optic nerve damage.  (A:I) The more 

advanced the damage, the lower the initial target pressure should be. (A:III) 




• 

In many instances, topical medications constitute effective initial therapy. (A:III) 

• 

Laser trabeculoplasty is an appropriate initial therapeutic alternative. (A:I) 



• 

Filtering surgery may sometimes be an appropriate initial therapeutic alternative. (A:I)  

• 

Choose a regimen of maximal effectiveness and tolerance to achieve desired therapeutic response. 



(A:III) 

 

Surgery and Postoperative Care for Laser Trabeculoplasty Patients 



• 

Ensure the patient receives adequate postoperative care. (A:III) Plan prior to and after surgery 

includes: 

o

  Informed consent. (A:III) 



o

  At least one preoperative evaluation and IOP measurement by the surgeon. (A:III) 

o

  At least one IOP check within 30 to 120 minutes following surgery. (A:I) 



o

  Examine within 6 weeks of surgery or sooner if concerned about IOP-related optic nerve 

damage. (A:III) 

 

Surgery and Postoperative Care for Filtering Surgery Patients 



• 

Ensure the patient receives adequate postoperative care. (A:III) Plan prior to and after surgery 

includes: 

o

 



Informed consent. (A:III) 

o

 



At least one preoperative evaluation by the surgeon. (A:III) 

o

 



Follow-up on first day (12 to 36 hours after surgery) and at least once from the second to 

tenth postoperative day. (A:II) 

o

 

In absence of complications, additional routine postoperative visits during a 6-week period. 



(A:III) 

o

 



Use topical corticosteroids in the postoperative period, unless contraindicated. (A:II) 

o

 



Add more frequent visits, if needed, for patients with postoperative complications. (A:III) 

o

 



Additional treatments as necessary to maximize chances for long-term success. (A:III) 

Patient Education for Patients with Medical Therapy 

• 

Discuss diagnosis, severity of the disease, prognosis and management plan, and likelihood that 



therapy will be lifelong. (A:III) 

• 

Educate about eyelid closure or nasolacrimal occlusion when applying topical medications to 



reduce systemic absorption. (B:II) 

• 

Encourage patients to alert their ophthalmologist to physical or emotional changes that occur when 



taking glaucoma medications. (A:III)  

• 

Educate about the disease process, rationale and goals of intervention, status of their condition, and 



relative benefits and risks of alternative interventions so that patients can participate meaningfully 

in developing an appropriate plan of action. (A:III) 

 

Primary Open-Angle Glaucoma  



(Follow-up Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 




Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Exam History 



• 

Interval ocular history (A:III) 

• 

Interval systemic medical history (B:III) 



• 

Side effects of ocular medication (A:III) 

• 

Frequency and time of last IOP-lowering medications, and review of use of medications (B:III) 



 

Physical Exam 

• 

Visual acuity (A:III) 



• 

Slit-lamp biomicroscopy (A:III) 

• 

Measurement of IOP and time of day of measurement (A:III) 



• 

Evaluation of optic nerve and visual fields (see table below) (A:III) 

• 

Pachymetry should be repeated after any event that may alter central corneal thickness (A:II) 



 

Management Plan for Patients on Medical Therapy: 

• 

Reconsider current IOP and its relationship to the target IOP at each visit. (A:III) 



• 

At each exam, record dosage and frequency of use, discuss adherence to the therapeutic regimen 

and patient's response to recommendations for therapeutic alternatives or diagnostic procedures. 

(A:III) 


• 

Perform gonioscopy if there is a suspicion of angle closure, anterior-chamber shallowing or 

anterior-chamber angle abnormalities or if there is an unexplained change in IOP. (A:III) Perform 

gonioscopy periodically (e.g., 1-5 years). (A:III) 

• 

Assess treatment regimen if target IOP is not achieved and maintained in light of potential risks 



and benefits of additional or alternative treatment. (A:III) 

• 

If a drug fails to reduce IOP, replace with an alternate agent until effective medical treatment is 



established. (A:III) 

• 

Adjust target pressure downward if disc or visual field change is progressive. (A:III)  



• 

Within each of the recommended intervals, factors that determine frequency of evaluation include 

the severity of damage, the stage of disease, the rate of progression, the extent to which the IOP 

exceeds the target pressure and the number and significance of other risk factors for damage to the 

optic nerve. (A:III)  

• 

Deleting or adding medication justifies a follow-up visit at an interval appropriate for washout or 



maximal effect of medication withdrawn or added. (A:III) 

Follow-Up: 

Recommended Guidelines for Follow-up: 

Target IOP 

Achieved 

Progression of 

Damage 

Duration of 

Control 

(months) 

Follow-up 

Interval 

[B:III] 

Optic Nerve 

Head Evaluation 

[A:III] 


Visual Field 

Evaluation 

[A:III] 

Yes 


No 

< 6 

Within 6 

3-12 months 

3-12 months 




months 

Yes 


No 

> 6 


Within 12 

months 


3-12 months 

3-12 months 

Yes 

Yes 


(n/a) 

Within 4 

months 

1-12 months 

12 months 

No 


Yes or No 

(n/a) 


Within 4 

months 


1-12 months 

12 months 

 

Patient Education for Patients with Medical Therapy: 



• 

Encourage patients to alert their ophthalmologist to physical or emotional changes that occur when 

taking glaucoma medications. (A:III) 

• 

Refer for or encourage patients with significant visual impairment or blindness to use appropriate 



vision rehabilitation and social services. (A:III) 

 

Primary Open-Angle Glaucoma Suspect  



(Initial and Follow-up Evaluation) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History (Key elements) 



• 

Ocular history (A:III) 

• 

Systemic history (A:III) 



• 

Family history (A:III) 

• 

Review of pertinent records (A:III) 



• 

Assessment of impact of visual function on daily living and activities (A:III) 

 

Initial Physical Exam (Key elements) 



• 

Visual acuity (A:III) 

• 

Pupils (B:II) 



• 

Slit-lamp biomicroscopy of anterior segment (A:III) 

• 

Measurement of IOP (A:I)  



• 

Central corneal thickness (A:II) 

• 

Gonioscopy (A:III) 



• 

Evaluation of optic nerve head and retinal nerve fiber layer, with magnified stereoscopic 

visualization (A:III) 

• 

Documentation of the optic disc morphology, best performed by color stereophotography or 



computer-based image analysis(A:II)  

• 

Evaluation of the fundus (through a dilated pupil whenever feasible) (A:III) 



• 

Visual field evaluation, preferably by automated static threshold perimetry (A:III) 




 

Management Plan for Patients in Whom Therapy is Indicated: 

• 

An appropriate initial goal is to set target pressure 20% less than mean of several IOP 



measurements and <24 mm Hg. (A:I) 

• 

Choose regimen of maximal effectiveness and tolerance to achieve desired therapeutic response. 



(A:III) 

Follow-Up Exam History 

• 

Interval ocular history (A:III) 



• 

Interval systemic medical history and any change of systemic medications (B:III) 

• 

Side effects of ocular medications if patient is being treated (A:III) 



• 

Frequency and time of last glaucoma medications, and review of use, if patient is being treated 

(B:III) 

 

Follow-Up Physical Exam 



• 

Visual acuity (A:III) 

• 

Slit-lamp biomicroscopy (A:III) 



• 

IOP and time of day measurement (A:III) 

• 

Gonioscopy is indicated when there is a suspicion of an angle-closure component, anterior 



chamber shallowing or unexplained change in IOP (A:III) 

 

Recommended Guidelines for Follow-up [A:III] 



Treatment  Target IOP 

Achieved 

High Risk of 

Damage 


Follow-up 

Interval 

Frequency of Optic Nerve Head 

and Visual Field Evaluation 

No 

N/A 


No 

6-24 months 

6-24 months 

No 


N/A 

Yes 


3-12 months 

6-18 months 

Yes 

Yes 


Yes 

3-12 months 

6-18 months 

Yes 


No 

Yes 


< 4 months 

3-12 months 

 

Patient Education for Patients with Medical Therapy: 



• 

Discuss number and severity of risk factors, prognosis, management plan and likelihood that 

therapy, once started, will be long term. (A:III) 

• 

Educate about disease process, rationale and goals of intervention, status of their condition, and 



relative benefits and risks of alternative interventions. (A:III) 

• 

Educate about eyelid closure and nasolacrimal occlusion when applying topical medications to 



reduce systemic absorption. (B:II) 

• 

Encourage patients to alert their ophthalmologist to physical or emotional changes that occur when 



taking glaucoma medications. (A:III) 

 

 




Primary Angle Closure  

(Initial Evaluation and Therapy) 

 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 



Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History (Key elements) 



• 

Systemic history (e.g., use of topical or systemic medications) (A:III) 

• 

Ocular history (symptoms suggestive of intermittent angle-closure attacks) (A:III) 



• 

Family history of acute angle-closure glaucoma (B:II) 

 

Initial Physical Exam (Key elements) 



• 

Visual acuity (A:III) 

• 

Refractive status (A:III) 



• 

Pupils (A:III) 

• 

Slit-lamp biomicroscopy (A:III) 



o

  Anterior chamber inflammation suggestive of a recent or current attack 

o

  Corneal edema  



o

  Central and peripheral anterior-chamber depth 

o

  Iris atrophy, particularly sector types, posterior synechiae or mid-dilated pupil  



o

  Signs of previous angle closure attacks 

• 

Measurement of IOP (A:III) 



• 

Gonioscopy of both eyes (A:III) 

• 

Evaluation of fundus and optic nerve head using direct ophthalmoscope or biomicroscope (A:III) 



 

Diagnosis 

• 

Establish a diagnosis of primary angle closure, excluding secondary forms (A:III) 



 

Management Plan for Patients in Whom Iridotomy is Indicated 

• 

Treat acute PAC by laser iridotomy or incisional iridectomy if a laser iridotomy cannot be 



successfully performed. (A:III) 

• 

In acute angle-closure attacks, usually use medical therapy first to lower the IOP, to reduce pain 



and clear corneal edema in preparation for iridotomy. (A:III) 

• 

Perform prophylactic iridotomy in fellow eye if chamber angle is anatomically narrow. (A:II) 



• 

Perform surgery on one eye at a time for patients requiring bilateral incisional iridectomy (several 

days apart) whenever feasible to avoid simultaneous bilateral complications. (A:III) 

  

Surgery and Postoperative Care for Iridotomy Patients 



•  Ensure the patient receives adequate postoperative care. (A:III) Plan prior to and after surgery 

includes: 




o

  Informed consent (A:III) 

o

  At least one preoperative evaluation by the surgeon (A:III) 



o

  At least one IOP check within 30 to 120 minutes following laser surgery (A:II) 

o

  Use of topical anti-inflammatory agents in the postoperative period, unless contraindicated 



(A:III) 

•  Follow-up evaluations include: 

o

  Evaluation of patency of iridotomy (A:III) 



o

  Measurement of IOP (A:III) 

o

  Gonioscopy, if not performed immediately after iridotomy (A:III) 



o

  Pupil dilation to reduce risk of posterior synechiae formation (A:III) 

o

  Fundus examination as clinically indicated (A:III) 



•  Use medications perioperatively to avert sudden IOP elevation, particularly in patients with severe 

disease. (A:III) 

•  Refer for and encourage patients with significant visual impairment or blindness to use vision 

rehabilitation and social services. (A:III) 

 

Evaluation and Follow-up of Patients with Iridotomy: 



• 

After iridotomy, follow patients with glaucomatous optic neuropathy as specified in the Primary 

Open-Angle Glaucoma PPP. (A:III) 

• 

Follow all other patients as specified in the Primary Open-Angle Glaucoma Suspect PPP. (A:III) 



 

Education for Patients if Iridotomy is not Performed: 

• 

Inform patients at risk for acute angle closure about symptoms of acute angle-closure attacks and 



instruct them to notify immediately if symptoms occur. (A:III) 

• 

Warn patients of danger of taking medicines that could cause pupil dilation and induce an angle-



closure attack. (A:III) 

 

Trachoma 



 

(Ratings: A: Most important, B: Moderately important, C: Relevant but not critical 

Strength of Evidence: I: Strong, II: Substantial but lacks some of I, III: consensus of expert opinion in 

absence of evidence for I & II) 

 

Initial Exam History 



• 

Living in a trachoma-endemic region (A:I) 

• 

Duration of red eye (an acute follicular conjunctivitis may be due to other organisms) (C:III) 



• 

Any previous similar episodes (active trachoma is often recurrent) (C:III) 

• 

Household contacts with history of trachoma or chronic conjunctivitis (B:I) 



• 

Purulent discharge (although active trachoma is often sub-clinical or asymptomatic) (C:III) 

• 

Duration of trichiasis (C:III) 



• 

History of previous lid surgery (A:III) 

 



Initial Physical Exam 

• 

Using 2.5x magnification loupes and adequate lighting (daylight or torchlight) or using a slit lamp, 



assess signs of trachoma using the WHO simplified grading scale: (A:III) 

• 

Briefly, note any trichiasis or corneal opacity. Evert the upper palpebral conjunctivae and note 



follicles over the tarsal plate (5 follicles greater than 0.5 mm in the central tarsus constitutes the 

WHO grade of TF), intense inflammatory thickening obscuring 50% of the normal, underlying 

conjunctival vasculature (TI), and easily visible scarring (TS). 

 

Diagnostic (Laboratory) Tests 



• 

PCR testing for chlamydial DNA—this is the gold standard for identifying infection but not for 

diagnosing trachoma (B:I) 

• 

Direct Chlamydial Immunofluorescence test +/- chlamydial culture of conjunctival epithelial cells 



(C:II) 

• 

Chlamydial culture (difficult to perform) (C:II) 



• 

Giemsa stain of conjunctival scrape to look for: 

o

  Basophilic intracytoplasmic inclusion bodies in epithelial cells (C:III) 



o

  Polymorphonuclear leucocytes (C:III) 

 

Management 



• 

Management of trachoma should be community based. The WHO recommends the 

integrated SAFE Strategy, surgery for trichiasis, community wide antibiotic treatment, facial 

cleanliness education and environmental improvements (B:III) 

• 

Surgical: Trichiasis surgery (bilamellar tarsal rotation or the related Trabut procedure) should be 



considered if any of the following are present: 

  one or more in-turned eyelashes are abrading the cornea when the patient is looking 

straight ahead (A:II) 

  pre-existing evidence of corneal damage from trichiasis (B:II) 

  severe discomfort from trichiasis (C:III) 

o

  Contra-indications to trichiasis surgery include defective lid closure, children with 



trichiasis (may need general anesthetic), and poor general health. (C:III) 

o

  Epilation is considered an alternative for refusal to have surgery (B:III) 



• 

Community-wide antibiotic treatment is recommended if there is >10% active trachoma in 

children aged 1-9 years of age in the community. Targeted treatment of clinically active cases is 

recommended for a lower prevalence.  Household contacts, and in particular, siblings, may also be 

treated, even if they have no active signs of infection (B:II) 

• 

The following antibiotic treatment is recommended by the WHO: 



o

  Single dose azithromycin: in children aged <16 years dosage is 20mg/kg (maximum dose 

1g); in adults dosage is 1g (A:I) 

o

  Or, use topical 1% tetracycline eye ointment in pregnant women, children aged below 6 



months and those allergic to macrolides, used twice daily in both eyes for 6 weeks (A:I) 

o

  It is acceptable to treat follicular conjunctivitis in a trachoma-endemic area with antibiotics 



even without laboratory documentation of active chlamydial infection (A:I) 

• 

Facial Cleanliness: promote regular face-washing with clean water. Clean faces have been 



associated with clinically active trachoma, but it should be noted that face-washing interventions 

have not been shown to reduce ocular chlamydial infection (B:II) 




• 

Environmental Improvements: (improving water supply, latrine provision and fly control).  The 

face fly Musca sorbens has been implicated as a possible vector for trachoma and breeds 

preferentially on human feces.  These flies cannot breed in latrines, so latrine construction is 

thought to reduce fly populations and trachoma transmission (B:II) 

 

Follow-up Evaluation 



• 

WHO recommends annual, community based treatment with reassessment at three years. 

(B:II) 

• 

Note that follicles can take months to clear even after infection has been eliminated, and that re-



treatment may not be warranted if follicles are slowly improving depending on the time that has 

elapsed since the last treatment was given. (B:II) 

• 

For treatment of individual more frequent examinations can be undertaken.  Follow-up 1 



month after treatment, with retreatment as necessary is reasonable. 

• 

Re-infection frequently occurs in endemic areas, so patient education regarding methods that may 



reduce transmission is useful. (C:III) 

• 

After trichiasis surgery, patients should be seen within 2 weeks for suture removal, and annually to 



ensure that trichiasis has not returned. (A:III)  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Yüklə 0,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin