Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

"Kompyuter injiniring" fakulteti

"Kompyuter tizimlari" kafedrasi
"Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish” fanidan

LABORATORIYA ISHI-№8

Mavzu: Kombinatsion yarim jamlovchi qurilmani loyihalashtirish va ish tartibini o‘rganish.
Bajardi: TTKT 305_19-guruh talabasi
Sayfullayev Amirbek
SAMARQAND – 2021


LABORATORIYA ISHI № 8
Mavzu: Kombinatsion yarim jamlovchi qurilmani loyihalashtirish va ish tartibini o‘rganish
Ishdan maqsad: Yarimqo'shuvchi mantiqiy elementlarni tashkil etilishi va ularning ishlash prinsipini o’rganish.
Nazariy qism
Ikki son xonalarini jamlash amalini bajaruvchi EHM uzeli jamlagich deyiladi. U odatda bir xonali jamlovchi cxemalar majmuidan iborat bo’ladi. Jamlagichlarni quyidagicha tasniflash mumkin:

1. 
   Bir xonali sonlarni jamlash usuli bo’yicha kombinatsion va to’plovchi jamlagichlar;
   
2. 
   Bir xonali sonlarni jamlash sxemasidagi kirish yo’llari soni bo’yicha ikki kirish yo’li bir xonali yarim jamlagich va uch kirish yo’li bir xonali jamlagichlar;
   
3. 
   Kup xonali sonlarni jamlash usuli buyicha: ketma —ket, parallel jamlagichlar;
   
4. 
   Sanoq tizimining asosi va qabul qilingan kodlash usuli buyicha: ikkilik, ikkilik - o'nlik jamlagichlarga;
   
5. 
   Ko'chirish zanjirini tashkil qilish usuli buyicha: ketma —ket,boshdan —oyoq, guruxli, shartli ko'chirishli va ko'chi r ish qiymatini xotirada saqlovchi jamlagichlarga. 
   

Yarim jamlagichlar — ikki kirish yo'liga va ikki chiqish yo'liga ega bo'lgan mantiqiy sxema. Uning shartli belgilanishi va ishlash jadvali quyidagicha:

1-rasm. Yarim jamlagichning belgilanishi
a_i va b_i – berilgan xonadagi qo’shiluvchilar soni, S_i yig’indining raqami, p_i keying xonaga ko’chirish xabarining qiymati. Uning chinlik jadvali quyidagi ko’rinishda bo’ladi.

Bu sxemada oldingi xonadan kelayotgan ko'chirish xabari hisobga olinmagani uchun, nomi xam yarim jamlagich.

2-rasm. Yarim jamlagichning strukturali sxemasi.
Uchta kirish yuli bir xonali jamlagichda oldindagi (kichik) xonadan kelayotgan ko'chirish xabari hisobiga olingan xolda chiqish yo'llaridan va keyingi xonaga ko'chirish xabarlari qiymati aniqlanadi. Bunday jamlagichning shartli belgilanishi va ishlash jadvali:

Misol. Ikkita E= NA • V + A • NV va C₀=A*B chiqishga ega bo’lgan yarim jamlagich s[emasini chizing.
Masalani yechish uchun berilgan masalning chinlik jadvalini tuzamiz








Xulosa
Biz bugungi labaratoriya ishida Kombinatsion yarim jamlovchi qurilmani loyihalashtirish va ish tartibini o‘rganish
Mavzusida labaratoriya ishini bajardik. Xulosa qilib aytadigan bulsak bugungi darsimizda workpenjd dasturida yarim jamlovchi qurilmalarni loyihalashtrib chiqdik va har bir qilgan ishlarimizni skrin qilib suratlari bilan jamlab chiqdik.
Bugungi ishda quidagi jamlovchilarni kurib chiqdik

1. 
   Bir xonali sonlarni jamlash usuli bo’yicha kombinatsion va to’plovchi jamlagichlar;
   
2. 
   Bir xonali sonlarni jamlash sxemasidagi kirish yo’llari soni bo’yicha ikki kirish yo’li bir xonali yarim jamlagich va uch kirish yo’li bir xonali jamlagichlar;
   
3. 
   Kup xonali sonlarni jamlash usuli buyicha: ketma —ket, parallel jamlagichlar;
   
4. 
   Sanoq tizimining asosi va qabul qilingan kodlash usuli buyicha: ikkilik, ikkilik - o'nlik jamlagichlarga;
   
5. 
   Ko'chirish zanjirini tashkil qilish usuli buyicha: ketma —ket,boshdan —oyoq, guruxli, shartli ko'chirishli va ko'chi r ish qiymatini xotirada saqlovchi jamlagichlarga.