Name of presentation subtitle here

NAME OF PRESENTATION

Subtitle here

Rejalashtirish – qaror qabul qilishning uzluksiz bir jarayoni bo`lib, bu jarayon davomida korxona faoliyati va rivojlanishining maqsad va vazifalari atrofda ro`y berayotgan o`zgarishlarni inobatga olgan holda vaqt bo`yicha aniqlanadi va belgilanadi hamda ularni amalga oshirish uchun resurslar aniqlanadi. Mazmuniga ko`ra, rejalashtirish texnik-iqtisodiy va tezkor-ishlab chiqarish turlariga bo`linadi.

• Rejalashtirish – qaror qabul qilishning uzluksiz bir jarayoni bo`lib, bu jarayon davomida korxona faoliyati va rivojlanishining maqsad va vazifalari atrofda ro`y berayotgan o`zgarishlarni inobatga olgan holda vaqt bo`yicha aniqlanadi va belgilanadi hamda ularni amalga oshirish uchun resurslar aniqlanadi. Mazmuniga ko`ra, rejalashtirish texnik-iqtisodiy va tezkor-ishlab chiqarish turlariga bo`linadi.

Hozirgi paytda iqtisodiyotga oid bo`lgan adabiyotlarda rejalashtirishga nisbatan strategik, uzoq muddatli, qisqa muddatli va joriy rejalashtirish kabi tushunchalar qo`llanmoqda. Ularning har biri o`z shakli, ko`rsatkichlarni ishlab chiqish va hisoblash usullariga ega.

Hozirgi paytda iqtisodiyotga oid bo`lgan adabiyotlarda rejalashtirishga nisbatan strategik, uzoq muddatli, qisqa muddatli va joriy rejalashtirish kabi tushunchalar qo`llanmoqda. Ularning har biri o`z shakli, ko`rsatkichlarni ishlab chiqish va hisoblash usullariga ega.

Strategik rejalashtirish xo`jalik yuritishning bozor tizimidagina vujudga kelib, 10-15 yillik davrni o`z ichiga oladi. U korxona rahbariyatining mas`uliyatli vazifasi hisoblanadi qamda rivojlanishning ustivor yo`nalishlarini topish va bozorda yuzaga kelishi mumkin bo`lgan talabni inobatga olgan holda resurs bilan ta`minlashga qaratilgan.

Strategik rejalashtirish xo`jalik yuritishning bozor tizimidagina vujudga kelib, 10-15 yillik davrni o`z ichiga oladi. U korxona rahbariyatining mas`uliyatli vazifasi hisoblanadi qamda rivojlanishning ustivor yo`nalishlarini topish va bozorda yuzaga kelishi mumkin bo`lgan talabni inobatga olgan holda resurs bilan ta`minlashga qaratilgan.

Strategik rejalashtirish asosida yaqin 3-5 yilga mo`ljallangan uzoq muddatli rejalashtirish amalga oshiriladi. U korxona faoliyatining ishlab chiqarish, sotish, xarajatlar, moliya kabi turlarini o`z ichiga oladi hamda o`z mazmuni va maqsadli funksiyalariga ko`ra, strategik rejalashtirishdan farq qilmaydi.

Strategik rejalashtirish asosida yaqin 3-5 yilga mo`ljallangan uzoq muddatli rejalashtirish amalga oshiriladi. U korxona faoliyatining ishlab chiqarish, sotish, xarajatlar, moliya kabi turlarini o`z ichiga oladi hamda o`z mazmuni va maqsadli funksiyalariga ko`ra, strategik rejalashtirishdan farq qilmaydi.

Qisqa muddatli rejalashtirishda korxona faoliyati va rivojlanishi 1-3 yilga mo`ljallab rejalashtiriladi. Uning o`ziga xosligi shundaki, birinchi yil ko`rsatkichlari har chorakda, ikkinchi va uchinchi yil ko`rsatkichlari esa har yarim yil yoki bir yilda aniqlashtiriladi va to`g`rilashlar kiritilib boriladi. Buning maqsadi sifatida esa, reja ko`rsatkichlarining iqtisodiy muhit, bozor va fan-texnika taraqqiyotida yuz berayotgan o`zgarishlarni to`laroq aks ettirishga intilishni ko`rsatish mumkin.

Qisqa muddatli rejalashtirishda korxona faoliyati va rivojlanishi 1-3 yilga mo`ljallab rejalashtiriladi. Uning o`ziga xosligi shundaki, birinchi yil ko`rsatkichlari har chorakda, ikkinchi va uchinchi yil ko`rsatkichlari esa har yarim yil yoki bir yilda aniqlashtiriladi va to`g`rilashlar kiritilib boriladi. Buning maqsadi sifatida esa, reja ko`rsatkichlarining iqtisodiy muhit, bozor va fan-texnika taraqqiyotida yuz berayotgan o`zgarishlarni to`laroq aks ettirishga intilishni ko`rsatish mumkin.

Bozor munosabatlarida raqobatchilikni kuchaytirish hamda xo`jalik yuritish va hayotiy jarayonlar dinamikasi hisobiga joriy rejalashtirish amalga oshirilib, unga choraklarga bo`lingan yillik rejalar asos qilib olinadi. Ushbu rejalar qoidaga ko`ra, o`zgaruvchan bo`lib, joriy yilning birinchi uch oyi uchun qat`iy, hayotiy ko`rsatkichlar belgilanib, keyingi to`qqiz oy davomida ularga to`g`rilashlar (korrektirovka) kiritiladi.

Bozor munosabatlarida raqobatchilikni kuchaytirish hamda xo`jalik yuritish va hayotiy jarayonlar dinamikasi hisobiga joriy rejalashtirish amalga oshirilib, unga choraklarga bo`lingan yillik rejalar asos qilib olinadi. Ushbu rejalar qoidaga ko`ra, o`zgaruvchan bo`lib, joriy yilning birinchi uch oyi uchun qat`iy, hayotiy ko`rsatkichlar belgilanib, keyingi to`qqiz oy davomida ularga to`g`rilashlar (korrektirovka) kiritiladi.