Nsan hüquqları v
Yüklə 1,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sanksiyalar.
|
Madd ə 28. Cinay ə t ə hazırlıq 28.1. Cinay ə t tör
ə tm ə k üçün vasit ə v ə ya al
ə t axtarma, ə ld
etm ə v ə ya hazırlama, yaxud cinay ə t tör ə tm ə k üçün ba ş qaları il ə
ə laq ə y ə girm
ə , sövd
ə l əş m ə v ə yaxud
cinay ə t tör ə tm ə k üçün q ə sd ə n ba
ş qa cür
şə rait yaratma zamanı cinay ə t
xsin irad
ə sind
ə n asılı olmayaraq ba ş a çatdırılmamı ş dırsa, bel ə
m ə ll ə r cinay
ə t ə hazırlıq hesab olunur. 28.2. Yalnız a ğ ır v ə xüsusil ə a
ğ ır cinay ə tl
rin tör ə dilm ə sin
ə yön
ə lmi
ş hazırlıq cinay ə t
ə suliyy
ə tin
ə s ə b ə b olur. Madd ə 29. Cinay ə t etm ə y ə c ə hd Bilavasit ə cinay
ə t tör
ə tm ə y ə yön ə ldilmi
ş q
ə sd ə n edil ə n ə m ə l (h ə r ə k ə t v ə ya h ə r ə k ə tsizlik), şə xsin irad ə sind ə n asılı olmayan s ə b ə bl ə r ə gör
ə
ba ş a çatdırılmamı ş dırsa, cinay ə t etm
ə y ə c ə hd hesab olunur. Madd ə 30. Cinay ə t tör ə tm ə kd ə n könüllü imtina etm ə 30.1. Cinay ə ti ba
ş a çatdırmaq imkanına malik oldu ğ unu d
ə rk ed
ə n şə xs t ə r ə find
ə n cinay ə t ə hazırlıq h ə r ə k ə tl ə rinin v ə ya bilavasit ə cinay
ə t tör
ə tm ə y ə yön ə ldilmi
ş
ə m ə lin (h ə r ə k ə t v ə ya h ə r ə k ə tsizliyin) dayandırılması, cinay ə ti tör
ə tm ə kd ə n könüllü imtina etm ə sayılır. 30.2. Cinay ə ti ba ş a çatdırmaqdan könüllü olaraq q ə ti imtina ed ə n şə xs cinay ə t m ə suliyy ə tin
ə c ə lb olunmur. 30.3. Cinay ə ti ba
ş a çatdırmaqdan könüllü imtina ed ə n
xs yalnız o halda cinay ə t m ə suliyy ə tin
ə c ə lb olunur ki, onun tör ə tdiyi ə m ə ld ə ba ş qa bir cinay ə tin t
ə rkibi olsun. (....) “V
d verm ə , t ə klif etm
ə v ə ya verm ə ” (aktiv rü ş v ə tl ə
ə l ə alma) 14.
Cinay ə t M ə c ə ll ə sinin 312-ci madd ə si “verm
ə k” anlayı ş ından istifad ə edir. “T ə klif”
v ə ya “v ə d verm
ə ” bar
ə d ə s ə lahiyy ə tli
şə xsl
ə r bildirirl ə r ki, cinay ə t ə c ə hd v ə ya
cinay ə t ə hazırlıq kimi Cinay ə t M
ə c ə ll ə sinin 28 v ə ya 29-cu madd ə si il
ə h
ə min
M ə c ə ll ə nin 311-ci madd ə si il ə
ə laq ə d ə olmaqla c ə zalandırılır. “H ə r hansı qanunsuz üstünlük” 15. “H ə r hansı qanunsuz üstünlük” anlayı ş ı aktiv v ə passiv rü ş v
tl ə
ə l ə alma normalarında “h ə r hansı maddi v ə ya sair nem ə t, imtiyaz v ə ya güz əş t” anlayı ş ı kimi
istifad ə olunmu ş dur. “Qanunsuz” elementi birba ş a istifad ə edilm
ə mi ş dir. Qeyd edilm
ə lidir ki, dövl ə t qulluqçularına v ə seçilmi
ş / t
ə yin edilmi ş v
zif ə li şə xsl
ə r ə aid olan v ə h ə diyy ə l ə r bar ə d ə ümumi normaları mü ə yy
n ed ə n “Korrupsiyaya qar ş ı mübariz ə
ə si v
ə zif
ə li
şə xs t
ə r ə find ə n h ə diyy
ə q
ə bul edilm ə sini
m ə hdudla ş dırır. Bu normaya müvafiq olaraq, v ə zif
ə li
şə xs xidm
ə ti v
ə zif
ə l ə rinin q ə r ə zsiz icrasına t ə sir ed
ə bil
ə n v
ə ya bu cür t ə sir t
əə ssüratı yaradan v ə ya onun v ə zif ə l ə rinin icrası müqabilind ə mükafat qismind ə veril
ə n v
ə ya bu cür mükafat t əə
ə diyy
ə l ə ri özü v ə ya dig ə r şə xsl ə r üçün t ə l ə b ed ə v ə ya q
ə bul ed
ə
bilm ə z. Bunun ə ksin
ə olaraq, v ə zif
ə li
şə xs xidm
ə ti v
ə zif
ə l ə rinin icrası il ə
ə laq
ə dar bir il ə rzind
ə h ə r hansı fiziki v ə ya hüquqi şə xsd
ə n ümumi m ə bl
i ə lli be ş manatdan yuxarı olan bir v ə ya bir neç ə h ə diyy ə ni q ə bul ed
ə bilm
ə z. S
ə lahiyy
ə tli
şə xsl
ə r izah edirl ə r ki,
bu kimi xırda h ə diyy ə l ə r v ə zif ə li
şə xsin xidm ə ti v
ə zif
ə l ə rinin q ə r ə zsiz icrasına t ə sir ed
ə
bil ə n v
ə ya bu cür t ə sir t
əə ssüratı yaradan v ə ya onun v ə zif
ə l ə rinin icrası müqabilind ə
mükafat qismind ə veril ə n v
ə ya bu cür mükafat t əə ssüratı yaradan h ə diyy
ə l ə r istisna olmaqla rü ş v
tl ə
ə l ə alma cinay ə tinin t ə rkibini yaratmır. “Birba ş
ə ya dolayı” 16. Cinay
ə t M
ə c ə ll ə sinin 311 v ə 312-ci madd ə l
ri d ə qiq mü ə yy ə n edir ki, aktiv v ə ya passiv rü ş v ə tl ə ə l ə alma “birba ş a v
ə ya dolayı yolla, şə xs
n v ə ya vasit ə çid
ə n istifad ə
ə kl ə ” tör ə dil ə bil
ə r.
“Özü üçün v ə ya h ə r hansı ba ş qa
şə xs üçün” 17. Aktiv v
ə ya passiv rü ş v
tl ə
ə l ə alma cinay ə tl ə rini mü
ə yy ə n ed ə n normalar “özü v ə ya üçüncü şə xs üçün” anlayı ş larından istifad ə edir. S
ə lahiyy
ə tli
şə xsl
ə r izah edirl ə r
şə xs” anlayı ş ı h
ə m fiziki, h ə m d
ə hüquqi
şə xsl
ə ri
ə hat
ə edir.
“Öz xidm ə ti v ə zif
ə l ə rini icra etm ə v ə ya icra etm ə kd
n ç ə kinm ə ” 18. Qanunvericilik v ə zif ə li
şə xsin öz xidm ə ti v
ə zif
ə l ə rini icra etm ə v ə ya icra etm ə
ə n ç
ə kinm
ə nin qanuni v ə qanunsuz hallarını ə hat
ə edir. S ə lahiyy
ə tli
şə xsl
ə r izah edirl ə r ki, “v ə zif
ə öhd
ə likl
ə ri” qanunla mü ə yy
n edilmi ş v ə
ə m ə k müqavil ə sind
ə
n ə z ə rd ə tutulmu ş öhd
ə likl
ə r kimi ba ş a dü
ş ülm
ə lidir.
“Q ə sd ə n tör
ə dilmi
ş ” 19. S ə lahiyy ə tli
şə xsl
ə r Qrup ekspertl ə rin
ə izah etmi ş l
r ki, h ə m aktiv, h ə m d
ə
passiv rü ş v ə tl ə
ə l ə alma yalnız q ə sd ə n tör
ə dil
ə bil
ə r.
Sanksiyalar. 20.
Passiv rü ş v ə tl ə ə l ə alma üç il ə d
k müdd ə t ə mü
ə yy ə n v ə zif ə tutma v ə ya
mü ə yy ə n f
ə aliyy
ə tl ə m əşğ
ul olma hüququndan m ə hrum edilm ə kl ə , ə mlakı müsadir ə
olunmaqla dörd ild ə n s
ə kkiz il
ə d ə k müdd ə t ə azadlıqdan m ə hrum etm ə il
ə
c ə zalandırılır. S ə lahiyy
ə tli
şə xsl
ə r izah edirl ə r ki, bu sanksiyalar m ə cburi qaydada mü ə
ə n edilmi ş dir.
Ə g ə r bu cinay ə t qabaqcadan ə lbir olan bir qrup şə xs v
ə ya
müt əşə
kkil d ə st ə t ə r ə find ə n, t
ə krar tör
ə dildikd
ə , külli miqdarda tör ə dildikd
ə v ə ya h ə d ə - qorxu t ə tbiq olunmaqla tör ə dildikd
ə
ə mlakı müsadir ə olunmaqla s ə kkiz ild ə n on iki il ə d ə k müdd
ə t ə azadlıqdan m ə hrum etm ə il
ə c
ə zalandırılır. Bu hallarda mü ə yy
n v ə zif ə tutma v ə ya mü
ə yy ə n f ə aliyy ə tl ə m əşğ
ul olma hüququndan m ə hrum edilm ə k c ə zası mü
ə yy ə n edilm ə mi ş dir. Aktiv rü ş v
tl ə
ə l ə alma min manatdan iki min manatad
ə k miqdarda c ə rim
ə v
ə ya
ə mlakı müsadir ə olunmaqla iki ild ə n be
ş il
ə d ə k müdd
ə t ə azadlıqdan m ə hrum etm ə il
ə c
ə zalandırılır. Ə g
r bu cinay ə t v ə zif
ə li
şə xs
t ə r ə find
ə n bil
ə -bil
ə qanunsuz h ə r
k ə tl ə r (h
ə r ə k ə tsizlik) etm ə y ə gör ə ona rü ş v ə t verm ə
v ə ya t ə krar rü
ş v ə t verm ə
ə lam
ə tl ə ri il ə tör ə dils
ə onda iki min manatdan dörd min manatad ə
ə rim
ə v
ə ya
ə mlakı müsadir ə olunmaqla dörd ild ə n s
ə kkiz
il ə d ə k müdd
ə t ə azadlıqdan m ə hrum etm ə il
ə c ə zalandırılır. 21.
Xatırladılmalıdır ki, yalnız rü ş v ə t t
ə l ə b etm ə v ə ya q
ə bul etm
ə v
ə ya verm ə
ş cinay
ə t t
ə rkibini mü ə yy
n edir. Bunun ə ksin ə olaraq, t ə klif v
ə ya v
ə d s
ə lahiyy
ə tli
şə xsl
ə rin izahına ə sas
ə n cinay
ə t hazırlıq v ə ya c
ə hd kimi c ə zalandırılır. Bu hallarda maksimum sanksiyalar m ə hdudla ş dırılır. Yuxarıda ə traflı göst ə rildiyi kimi cinay ə t
hazırlı
ğ a gör
ə c
ə zanın müdd ə ti v
ə ya h
ə cmi Cinay ə t M
ə c ə ll ə sinin Xüsusi hiss ə sinin
müvafiq madd ə sind ə ba
ş a çatmı
ş cinay
ə t ə gör ə mü ə yy ə n edilmi ş daha ciddi c ə za
növünün yuxarı h ə ddinin yarısından çox ola bilm ə z. Cinay ə t etm
ə y ə c ə hd ə gör
ə
c ə zanın müdd ə ti v
ə ya h
ə cmi Cinay ə t M
ə c ə ll ə sinin Xüsusi hiss ə sinin müvafiq madd ə
ə ba
ş a çatmı
ş cinay
ə t ə gör ə mü ə yy ə n edilmi ş daha ciddi c ə za növünün yuxarı h ə ddinin dördd ə üçünd
ə n çox ola bilm ə z.
22. Cinay
ə t M
ə c ə ll ə sinin 58-ci madd ə sin
ə
ə sas ə n, c ə za t
ə yin edil ə rk
n tör ə dilmi ş
cinay ə tin xarakteri v ə ictimai t ə hlük
ə lilik d
ə r ə c ə si, t ə qsirkarın şə xsiyy
ə ti, o cüml ə d
n c ə zanı yüngüll əş dir ə n v
ə a
ğ ırla
ş dıran hallar, habel ə t
ə yin olunmu ş c
ə zanın
şə xsin
islah olunmasına v ə onun ail ə sinin h
ə yat
şə raitin
ə t
ə siri n
ə z ə r ə alınır. C ə zanı
a ğ ırla ş dıran v
ə ya yüngüll əş dir
ə n hallar Cinay ə t M
ə c ə ll ə sinin 58 v ə 59-cu
madd ə l ə rind
ə n ə z ə rd ə tutulmu
ş dur.
23. Ox ş ar sanksiyalar dig ə r müqayis ə edil
ə bil
ə n cinay
ə tl ə rd ə d ə n
ə z ə rd ə
tutulmu ş dur (d ə l ə duzluq, m ə nims ə m ə , v ə zif ə s
ə lahiyy
ə tl ə rind ə n sui-istifad ə v
ə v
ə zif
ə
s ə lahiyy
ə tl ə rini a ş ma, v ə zif
ə saxtakarlı ğ ı v
ə sair).
Yüklə 1,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|