O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 18- son ilmiy tadqiqotlar jurnali



Yüklə 1,04 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/5
tarix12.10.2023
ölçüsü1,04 Mb.
#154794
  1   2   3   4   5
Ro‘ziyeva Maxliyo Qayumovna (1)



O‘ZBEKISTONDA
 
FANLARARO
 
INNOVATSIYALAR

VA 
18-
SON

ILMIY
 
TADQIQOTLAR
 
JURNALI
20.04.2023
KO‘P YILLIK TAYYORGARLIK TIZIMIDA SUZUVCHILARNI SARALASH VA 
YO‘NALTIRISH 
https://doi.org/10.5281/zenodo.7852742
 
 
Ro‘ziyeva Maxliyo Qayumovna
Farg‘ona davlat universiteti 
Annotatsiya:
Zamonaviy mehnat amaliyoti va ilmiy tadqiqotlar noyob 
morfologik xususiyatlar, jismoniy va mehnat qobilyatlar, shuningdek texnik va taktik 
maxoratning yuqori darajasiga ega bo‘lgan o‘ta iqtidorli sportchilargina suzishda 
yuksak natijalarga erishishini ko‘rsatmoqda. Kamdan kam sportchilar bunday 
qobilyatlar soxibi bo‘lgani bois, ularni izlash muommosi murakkabligi keskinligi bilan 
ajralib turadi. Har hil suzishi turlarida yuksak natijalarga erishish uchun qulay yosh
qulaylik tayyorgarlik va uning har bir bosqichi davomiyligi sezilarli tafovutlarga ega. 
Turli saralash bosqichlari muddatlari bo‘yicha ham tegishli farqlanishi qayd etiladi. 
Kalit so‘zlar:
Suzish, saralash, tanaffus, masofa, tayyorgarlik bosqichi, texnika 
Har qanday iqtisosdagi sportchilar singari suzuvchilarni saralash va yo‘naltirish 
ham deyarli uzluksiz jarayon bo‘lib, ko‘p yillik sporga tayyorgarlikni muayyan 
bosqichlari bilan bog‘liq bo‘lgan beshta asosiy bosqichdan iboratdir. Har hil suzishi 
turlarida yuksak natijalarga erishish uchun qulay yosh, qulaylik tayyorgarlik va uning 
har bir bosqichi davomiyligi sezilarli tafovutlarga ega. Turli saralash bosqichlari 
muddatlari bo‘yicha ham tegishli farqlanishi qayd etiladi. Masalan ayollar suzishida 
sportga tayyorgarlikning butun davri (mashg‘ulotlar boshlanganidan to yuqori 
natijalarga erishguncha odatda, 10 yil davom etadi va ko‘pyillik tayyorgarlikni har bir 
navbatdagi bosqichi hamda saralash bosqichi, taxminan 2 yillik tanaffus bilan 
o‘tkaziladi. Qisqa masofada erkaklar suzishda sporcho tayyorgarlik davri (sportchini 
yuqori natijalariga erishguncha qadar) odatda 13-15 yil davom etadi va shunga 
muvofiq tarzda, ko‘p yillik tayyorgarlik bosqichlarida davomiyligi va saralash 
bosqichlarni davriyligi 3-4 yilgacha ortadi. Xar bir saralash bosqichida kelgusidagi ko‘p 
yillik tayyorgarlik bosqichlari vazifalarini samarali yechishga qodir bo‘lmagan 
suzuvchilarini ajratib chiqarishini amalga oshirish kerak. Suzishni boshlang‘ich 
o‘rganish mashg‘ulotlarini va birlamchi saralashga jiddiy nuqsonlarni bo‘lmagan 
hamda yetarlicha jismoniy rivojlanish darajasiga ega barcha bolalarga ruxsat boshladi. 
Tajriba ko‘rsatishicha bunday bolalar davri tashkil etadi. Birlamchi saralashdan so‘ng 
kelgusi boshlang‘ich tayyorgarlikka 10-12% eng iqtidorli bolalarni jalb qilish 
maqsadga muvofiqdir. Keyingi bosqich - dastlabki saralsh natijasida, boshlang‘ich 
tayyorgarlikdan o‘tgan 15-20% sportchi qolishi kerak. Oraliq saralashidan so‘ng 
iqtisoslashtirilgan asosiy tayyorgarlikka dastlabki asosiy tayyorgarlikdan o‘tgan 15-
20% sportchilar jalb etiladi. Asosiy saralashdan so‘ng avvalgi kontintentning 10-12% 



Yüklə 1,04 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin