O’zbekistonda inflatsiya darajasi va unga qarshi choralar xolmatov Ortiqjon Jo’rabek o’g’li

---

Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
1842 
O’ZBEKISTONDA INFLATSIYA DARAJASI VA UNGA QARSHI CHORALAR
 
Xolmatov Ortiqjon Jo’rabek o’g’li

 
Shukurov Alisher Abdusamat o’g’li
Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti
 
 
 
 
Talabalari 
Annotatsiya:O’zbekistonda inflatsiya darajasi. Ushbu jarayonga qarshi choralar. 
Kalit so’zlar: Milliy valyuta va jahon valyutasi,foiz,inflatsiya darajasi 
 
Hozirgi kunda Respublikamizda inflatsiya darajasi yuz beratoyganligi sababli Markaziy 
bank asosiy stavkani yillik 15% darajasida saqlab qolish bo’yicha qaror qabul qildi. 
2023-yil inflyatsiya darajasi 8,5−9,5 foizgacha pasayishi prognoz qilinmoqda — 
Markaziy bank 
Yil yakuni bo‘yicha esa 12−12,5% atrofida shakllanadi. Bu esa, iste’molda import 
ulushi yuqori bo‘lgan va inflyatsion kutilmalari valyuta kursiga ta’sirchan davlatlarda 
inflyatsion jarayonlarning yanada tezlashishiga olib kelmoqda. 
Tashqi 
vaziyat 
va 
savdo 
hamkorlardagi 
o‘zgarishlarga 
tashqi 
iqtisodiy 
munosabatlarning moslashib borishi hisobiga mamlakatga valyuta oqimlari hajmida ijobiy 
tendentsiyalar kuzatilmoqda. 
Jumladan, 9 oyda oltinsiz eksport hajmi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 23,6%ga 
ortib — $11,1 mlrd.ni tashkil etdi. 
Pul-kredit sharoitlari 
Joriy yilning o‘tgan davrida aholining milliy valyutadagi muddatli depozitlari 1,5 
barobarga oshdi. 
Inflyatsiya va inflyatsion kutilmalar darajasida ijobiy o‘zgarishlar sezila boshlagan 
bo‘lsa ham, tashqi xatarlar va noaniqliklar yuqoriligicha saqlanib qolayotganligi, pul-kredit 
sharoitlarini o‘zgartirishda ehtiyotkorona yondashuvni kelgusida ham saqlab qolishni talab 
etadi. 
Regulyatorda qayd etilishicha, tashqi va ichki iqtisodiy sharoitlar ta’sirida yuzaga 
keladigan inflyatsion omillar va xatarlar sinchkovlik bilan o‘rganilib, ularni bartaraf etish 
bo‘yicha tegishli choralar ko‘rib boriladi. 
Asosiy stavkani ko‘rib chiqish bo‘yicha Markaziy bank boshqaruvining navbatdagi 
yig‘ilishi 15 dekabrga belgilangan. 
Markaziy bank asosiy stavkani yillik 15% darajasida saqlab qolish bo‘yicha qaror qabul 
qilindi. 
Bu yil oxirigacha quyidagilar ta’siri bilan bog‘liq inflyatsion xatarlar saqlanib 
qolayotgani sababli o‘zgarishsiz qoldirildi: 
• tashqi iqtisodiy muhitdagi noaniqliklar; 
• global inflyatsion jarayonlar; 

---

Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
1843 
• yuqori ichki iqtisodiy faollik; 
• mavsumiylikning iste’mol narxlariga oshiruvchi ta’siri. 
Inflyatsiya va inflyatsion kutilmalar 
Tashqi va ichki omillarlarning turli xil ko‘lamdagi ta’sirlari sentabr oyida yillik 
inflyatsiyani 12,2%ga teng bo‘lishiga sabab bo‘ldi. 
Aprel-sentabr oylarida iste’mol savatidagi aksariyat tovar va xizmatlarning 
narxlarida sezilarli o‘sish kuzatilgan. 
Avgust oyidan boshlab bazaviy inflyatsiya ko‘rsatkichi umumiy inflyatsiyadan 
yuqoriroq shakllana boshladi va sentabr oyida yillik 12,7%gacha tezlashdi. 
Bazaviy inflyatsiyaning oshishiga bir tomondan import inflyatsiyasi ta’sir 
ko‘rsatayotgan bo‘lsa, ikkinchi tomondan, o‘tgan davrda shakllangan yuqori yalpi ichki 
talab sezilarli bosim yaratmoqda. 
O‘tgan oyda aholining inflyatsion kutilmalari 15,2% va tadbirkorlar kutilmalari 13,8% 
doirasida shakllandi. 
Mavjud inflyatsion jarayonlar, pul-kredit sharoitlari, import inflyatsiyasi ta’sirining 
saqlanib qolayotganligi va yuqori noaniqliklar sharoitida yil yakuni bo‘yicha inflyatsiya 
darajasi 12−12,5% atrofida shakllanishi hamda 2023-yil uchun esa bazaviy ssenariy 
doirasida 8,5−9,5%gacha pasayishi prognoz qilinmoqda.