Hayotning eng muhim xossalaridan biri organizmlarning o’zgaruvchanligi bo’lib, u ko’payish bilan chambarchas bog’liqdir.O’zgaruvchanlik tur ichidagi individlarning o’zaro tavofut qilishidir.O’zgaruvchanlik organizmning barcha belgilari va xususiyatlarida yoki ayrim organlarida sodir bo’ladi.
Hayotning eng muhim xossalaridan biri organizmlarning o’zgaruvchanligi bo’lib, u ko’payish bilan chambarchas bog’liqdir.O’zgaruvchanlik tur ichidagi individlarning o’zaro tavofut qilishidir.O’zgaruvchanlik organizmning barcha belgilari va xususiyatlarida yoki ayrim organlarida sodir bo’ladi.
O’zgaruvchanlik deb, tashqi va ichki omillar ta’sirida organizmda ro’y beradigan o’zgarishlar yig’indisiga aytiladi.
Irsiy O’zgaruvchanlik hujayra strukturasining o’zgarishi bilan uzviy bog’liq bo’lib ,bunda organizm genotipi o’zgaradi o’zgargan holdagi belgi va xususiyatlar nasldan-naslga o’tadi.
Irsiy O’zgaruvchanlik hujayra strukturasining o’zgarishi bilan uzviy bog’liq bo’lib ,bunda organizm genotipi o’zgaradi o’zgargan holdagi belgi va xususiyatlar nasldan-naslga o’tadi.
Irsiy o’zgaruvchanlik Mutatsion
Kombinatsion
Mutatsion o‘zgaruvchanlik organizm genlari va xromosomalarining strukturasi o‘zgarishiga sabab bo‘ladi, yangi belgi va xususiyatlarni vujudga keltiradi.
Mutatsiya to‘satdan, sakrash yo‘li bilan ro‘y beradi.
Mutatsiya paydo bo‘lishi jarayoniga
mutagenez deb ataladi.
Mutaginez
Tabiiy
(spontan)
Sun’iy
(induktiv)
Kuropatka Modifikatsion (fenotipik) o‘zgaruvchanlik genotipni o‘zgartirmaydi. Bunday o‘zgaruvchanlikda tashqi muhit o‘zgarishiga qarab bitta genotip turli fenotiplarda ifodalanadi.
Genotip va fenotip tushunchalarini fanga 1909 yilda daniyalik genetik olim V.Iogannsen kiritgan.