Microsoft Word forma muhazire docx



Yüklə 0,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/22
tarix02.01.2022
ölçüsü0,96 Mb.
#41760
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22
kartoqrafiya



Kartoqrafiya 

Ə

hlimanov R.M. 

 

 

Kartoqrafiya elmi, onun məqsəd və vəzifələri



Kartoqrafiya

  –  coğrafiya  xəritələri  və  digər  kartoqrafik  əsərlər,  onların 

xüsusiyyətləri, yaradılma və istifadə edilmə üsulları haqqında elmdir. 

Müasir kartoqrafiya öz inkişaf səviyyəsinə və öyrəndiyi məsələlərin müxtəlifliyinə 

görə  aşağıdakı  bölmələrə,  yaxud  fənlərə  bölünür.  Bu  fənlər  bir-birilə  sıx  əlaqədə 

olmaqla bərabər, onların hər biri özünə məxsus məsələləri həll edir. 

1.Xəritəşünaslıq  -  coğrafiya  xəritələrini  onların  mahiyyətini,  növlərini, 

elementlərini  xəritənin  və  kartoqrafiyanın  inkişaf  tarixini  xəritədən  istifadə  etmə 

üsullarını və ilk kartoqrafik materialları (mənbələri) öyrənir. 

2.Riyazi  kartoqrafiya-  kartoqrafik  proyeksiyaların  nəzəriyyəsinin,  kartoqrafik 

şə

bəkənin  hesablanma  və  qurulma  üsullarının,  xəritənin  geodeziya  əsasını  təşkil  edən 



istinad  məntəqələrindən  istifadə  etmə  üsullarını,  miqyasın  və  kordinat  şəbəkəsini 

öyrənilməsindən bəhs edir. 

3.Xəritələrin  tərtibi  və  redaktə  edilməsi-  hazır  kartoqrafik  materiallara  əsasən 

labaratoriya şəraitində müxtəlif ümumcoğrafi və xüsusi xəritələrin tərtibindən və redaktə 

edilməsindən  bəhs  edir.  Bu  bölmənin  ən  mühüm  problemlərindən  biri  kartoqrafik 

generalizasiyanın nəzəriyyəsi və işlənib hazırlanması hesab olunur. 

4.  Xəritənin  qrafiki  düzəldilməsi  (bəzənməsi)  –  qrafikaya,  rənglərə  və  onların 

coğrafiya  xəritələrində  tətbiqinə  əsaslanaraq,  xəritənin  məzmununun  rəng  və  qrafiki  ( 

ş

trixlər, şiriftlər üzrə) surətdə təsvir edilməsi üsullarından bəhs edir. 



5.  xəritənin  nəşri-  fiziki-kimyəvi  və  texniki  elmlərə  əsaslanaraq,  poliqrafiya 

sahəsinə aid olub, xəritənin nəşr edilməsindən bəhs edir. 

6.  Kartometriya  –  xəritə  üzrə  uzunluğun,  sahənin,  bucaqların,  yüksəkliyin, 

meylliyin, həcmin və s. kəmiyyətlərin ölçülməsi və hesablanması üsullarından bəhs edir. 

Özünün  ənənəvi  inkişaf  xüsusiyyəti  və  metoduna  görə  kartometriya  əksər  halda 

kartoqrafiyanın  bir  sərbəst  bölməsi  hesab  edilir.  Lakin  son  zamanlar  kartometriya  və 

Melikov Behruz




Yüklə 0,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin