Portal hipertenziya, ektopik varikslər və hemorroy ⃰Əliyev Ş. H., Baxşəliyev Z. F., Əliyev T. M

---

1 

 

         ƏDƏBİYYAT                            ОБЗОР                      LITERATURE  

             İCMALI                          ЛИТЕРАТУРЫ                 REVIEW  

 

 

Portal hipertenziya, ektopik varikslər və hemorroy 

 

⃰Əliyev Ş.H., Baxşəliyev Z.F., Əliyev T.M. 

 

⃰e-mail: 

[e-mail]

 

 

Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşmdirmə İnstitutunun 

―Ümumi cərrahiyyə-2‖ kafedrası, Bakı, Azərbaycan 

 

Portal  hipertenziyalı  xəstələrdə  qastrointestinal  qanaxmalar  adətən  ikincili  olaraq  ezofaqal 

varikslərdən  baş  verir,  amma  kolorektal  varikslər  də  daxil  olmaqla  qastrik  və  kolonik  mukozal 

zədələnmələrdən  olan  qanaxmalar  isə  müxtəlif  variasyalarda  rast  gəlinirlər.  Bu  zədələnmələr 

portal  hipertenziv  qastropatiya  və  kolopatiya  adlandırılır.  Portal  hipertenziv  kolopatiya  klinik 

əlamətləri  və  formasına  görə  iki  formaya  bölünür:  kolorektal  varikslər  və  kolonik  mukozal 

zədələnmə. Baxmayaraq ki, kolorektal varikslər rektum və siqmoid kolonda rast gəlinir, kolonik 

mukozal  zədələnmələr  isə  bütün  yoğun  bağırsaqda  ola  bilər.  Kolorektal  varikslərlə  qara  ciyər 

xəstəlikləri  arasında  sıx  əlaqə  vardır  və  qeyd  etmək  lazımdır  ki,  kolorektal  varikslər 

ekstrahepatik  portal  hipertenziyalı  xəstələrdə  daha  tez-tez  meydana  çıxır.  Son  10  ildə  portal 

hipertenziya  və  varikslərdən  qanaxmaların  müalicəsində  mühüm  üstünlüklər  əldə  edilmişdir: 

qeyri-selektiv  beta-blokatorlar,  terlipressin,  somatostatin  və  onun  anoloqları  və  endoskopik 

terapiya (skleroterapiya, lateks həlqənin qoyulması, transyuqular intrahepatik portosistemik şunt 

– TİPS, və s.)