Portlovchi C

Masala
Portlovchi moddalar ko'pincha jangovar holatlarda keng qo’llaniladi. Ammo portlovchi moddalar yuzlab yillar davomida qurilish muhandisligida katta rol o'ynagan. "Portlatuvchilar" (muhandislar) "buyurtma bo'yicha" portlashni loyihalashtira olishlari uchun geologiya va portlovchi moddalar fanini yaxshi tushunishlari kerak.
Portlashlar reaktsiyalari sodir bo'lganida, issiqlik katta miqdorda va tez hosil bo'ladi. Ba'zi kuchli portlovchi moddalar C_aH_bN_cO_d umumiy formulaga ega. Oksidlovchi (O) va yoqilg'i (C, H) bir xil molekulada mavjud. Azot atomlari N₂ gazining hosil qilganda yuqori ekzotermik jarayon borib issiqlik ajralib chiqishi kuzatiladi.

1. 
   Portlovchi C_aH_bN_cO_d tarkibli modda faqat N₂, CO₂ va H₂O hosil qilishi uchun a, b, c va d larning qiymatlari qanday bo’lishi kerak.
   
2. 
   Strukturasi yuqorida keltirilgan RDX uchun kislorod balansini hisoblang.
   
3. 
   Xona harorati va bosimida 1,0 dm³ gaz hosil qilish uchun portlovchi trotil massasini hisoblang. ( RTPda har qanday gazning molyar hajmi = 24 dm³. )