Printsipial elektr sxemalarida ko`p uchraydigan elementlarning shartli grafik belgilanishi



Yüklə 163,93 Kb.
tarix02.01.2022
ölçüsü163,93 Kb.
#37469
Printsipial elektr sxemalarida ko


Printsipial elektr sxemalarida ko`p uchraydigan elementlarning shartli grafik belgilanishi



Nomi

Belgilanishi

Rezistor





Kondensator






Eruvchi saqlagich (umumiysi)





Elektr qo`ng’iroq







Kommutatsiya qurilma kontakti

Umumiy belgilanishi:

A) ulovchi

B) uzuvchi

V) qayta ulovchi






Mexanik bog’lanishli kontakt:

A) ulovchi


B) uzuvchi








Elektromexanik qurilmaning


g’altagi




Diod; umumiy belgilanishi






Tugmali bosiluvchi uzgich

A) ulanuvchi

B) o`ziluvchi




Uzgich (viklyuchatel’):

A) bir qutbli

B) uch qutbli






Signallash va yoritish chirog’i






Elektr o`lchash asboblari:

A) ko`rsatuvchi


B) qaydlovchi
V) integrallovchi
G) ko`rsatuvchi va qaydlovchi





8-jadval


Printsipial elektr sxemelarda ko`p uchraydigan elementlarningshartli harfiy belgilanishi

Bir harfli kodi

Elementlar turlarining guruhi

Element turiga misol

Ikki harfli kodi

A
B

C

F








H



K

M



P



Q

R



S





X





Qurilma (umumiy belgilanishi)

Noelektrik kattaliklarni elektr yoki aksincha o`zgartkichi

Kondensatorlar
Saqlagichlar, himoya qurilmalari

Signal qurilmalari

Rele, kontaktorlar, ishga tushirgichlar
Dvigatellar
Asboblar, o`lchash jihozlari

Kuch zanjirlarining uzgichlari

Rezistorlar
Boshqarish, signallash va o`lchash zanjirlarining kom-mutatsion qurilmalari

Kontaktli ulanishlar



-

Bosim datchigi


Issiqlik datchigi
-
Eruvchan saqlagich

Tok bo`yicha himoya elem.

Kuchlanish bo`y. himoya el.
Tovush signal asbobi

CHirog’li signal asbobi

Tok relesi

Kuchlanish relesi

Magnitli ishga tushirgich

-
Ampermetr

Ommetr

Vol’tmetr



Vattmetr
Avtomatik uzgich
Termorezistor
Uzgich yoki qayta ulagich

Tugmali uzgich


Avtomatik uzgich

Turli ta`sirlardan ishlovchi uzgichlar:

Sathdan

Bosimdan


Haroratdan

Sirpanuvchi kontakt

SHtirli

Uyali


-
BP
BK
-

FU
FA


FV

HA

H


KA

KV

KM


-
PA

PR

PV



PW
QE
RK
SA

SB

SF



SL

SP

SK



XA

XP

XS






2-расм. Тиристорли тўғрилагич двигатель тизимли электр юритма схемаси.

Бу тизимдаги юриткичнинг ишга туширилиши ва тезлигини ростлаш, тиристорли ўзгартиргич орқали кучланишни ўзгартириб амалга оширилади.

ТЎнинг (2-расм) асосий элементларини ярим ўтказгичли тиристорлар ташкил этади.

Тўғриланган кучланишнинг миқдори тиристорларнинг очилиш, вақтига, фазани Э.Ю.К., фазалар сонига боғлиқ бўлади. тиристорлар, AS бошқариш тизимидан бошқарилади. h дроссели, пулсацияли кучланишни текислаш учун хизмат қилади. VS7 тиристори ва R қаршиликлари динамик тормозлаш учун қўлланилади.

Г-Ю тизимида (1- расм) УА ишчи механизмини харакатлантиривчи М2 юриткич G ўзгармас ток генератори билан электрли боғланган. G генераторини ва GE қўзғатгич генераторини М1 тармоқ юриткичи харакатлантиради. М1-синхрон ёки қисқа туташган роторли асинхрон юриткич бўлиши мумкин. GE қўзғатгичдан G генераторнинг ва М2 юриткичларнинг LG, LM2 қўзғатувчи чўлғамлари озиқланади.

Бу тизим қуйидаги таркибда ишлайди М1 тармоқ юриткичи ишга туширилади. У G ва GE ларни айланма харакатлантиради. R1 қаршилик орқали GE қўзғатгичнинг номинал э.ю.к.ўрнатилади. R3 қаршилиги орқали М2 юриткичнинг LM2 қўзғатиш чўлғамида номинал қўзғатиш токи ўрнатилади. SA переключатели харакат йўналишига мос тегишли холатга уланади. R2 қаршилик орқали LG чўлғамдаги ток оширилади. Натижада магнит оқими ва G даги э.ю.к. ошади хамда ўз навбатида М2 даги кучланиш ошади. М2 юриткич тезлигини ўзгартириш яна R2 қаршилик орқали амалга оширилади.

Г-Ю тизимдаги асосий звнжир учун кучланишлар мувозанатининг тенгламасини шундай ифодалаш мумкин:

2-расм. Тиристорли тўғрилагич двигатель тизимли электр юритма схемаси.Тизимдаги М2 юриткичнинг электромеханик тавсифи қуйидагича ифодаланади:



бу ерда: - генераторнинг э.ю.к.



- асосий занжирнинг тўлиқ қаршилиги.

-генератор якорнинг қаршилиги

- юриткич якорнинг қаршилиги

- ўтказгичларнинг қаршилиги

Харакатлантирувчи М моментнинг бўлишни хисобга рлганда, М2 юриткичнинг механик тавсифи қуйидагича ифодаланади:





нинг хар бир қийматига ўзининг салт юриш тезлиги тўғри келади.


Yüklə 163,93 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin