Qartal ss mühafiZƏ MÜƏSSİSƏSİ TƏLİm məRKƏZİ



Yüklə 0,55 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix09.02.2017
ölçüsü0,55 Mb.
#7895

 

 

QARTAL SS MÜHAFİZƏ MÜƏSSİSƏSİ 

 

 

 

TƏLİM MƏRKƏZİ 

 

 

TƏDRİS PROQRAMI 

 

ÖZƏL MÜHAFİZƏ ƏMƏKDAŞLARININ PEŞƏKAR 

HAZIRLIQLARI ÜZRƏ  

 

 

 

Tərtibçilər: 

Rəyçilər: 

Baş koordinator: 

 

 

 

 

 

 

 

 

BAKI - 2016 

 

Təlim müddəti - 40 saat. 

 

№ 



 

Tədris olunan fənnlər

 

Saatların miqdarı 

 

Nəzəri 

məşğələlər 

Praktik 

məşğələlər 

1  Hüquqi təlim dərsləri 



 

2  Taktika və xüsusi təlim 

12 


10 



Xüsusi vəsitələrdən istifadə 

edilməsinə dair təlim 





5  Texniki hazırlıq üzrə təlim 





6  Psixoloji hazırlıq  



 

7  İlk tibbi yardım 





8  Xüsusi fiziki hazırlıq 

10 


10 


9  Yekun qiymətləndirmə 

  





  

Cəmi: 

40 

34 

20 

 

 



1. Hüquqi təlim üzrə 

tədris proqramı 

 

Mövzu 1. Özəl mühafizə fəaliyyətinin  



hüquqi baxımından tənzimlənməsi 

 

Özəl  mühafizə  fəaliyyətinin  lisenziyalaşdırılması  qaydası.

 

Özəl  mühafizə 



müəssisələrin fəaliyyətinin  məqsəd, vəzifə və prinsipləri.

 

Özəl mühafizə fəaliyyəti 



sahəsində qoyulmuş  məhdudiyyətlər.  

Özəl  mühafizə  işçisinin  hüquq  və  vəzifələri  və  onun  hüquqi  statusu.  Özəl 

mühafizə  əməkdaşlarına  təqdim  edilən  xüsusi  vəsiqənin  alınması  qaydaları.

 

Özəl 



mühafizə əməkdaşlarının sosial və hüquqi müdafiəsi. 

 Özəl mühafizə fəaliyyətinə nəzarət sistemi. 



Mövzu 2. Cinayət qanunvericiliyinin əsasları 

 

Cinayət qanunvericiliyi sistemi. Cinayət hüququ anlayışı.

 

Cinayət məsuliyyəti 



və onun əsası.  

Cinayət  anlayışı.

 

Cinayət  tərkibini  təşkil  edən  əsas  komponentlər.  Cinayəti 



yüngülləşdirən və ağırlaşdıran hallar.

  

Cinayət fəaliyyətini istisna edən hallar. 



Mövzu 3. İnzibati qanunvericiliyin əsasları 

 

Inzibati  xətalar  və  inzibati  cərimələr  anlayışı.

 

Inzibati  xətaların  növləri.  



İnzibati  xətalar  haqqında  protokolları  tərtib  edən  səlahiyyətli  rəsmilər.  İnzibati 

xətalar haqqında işlər üzrə istehsalın təmin olunmasına dair tədbirlərin tətbiqi. 



Mövzu 4. Özəl mühafizə fəaliyyətin həyata keçirilməsi məqsədilə  

silah və xüsusi vasitələrdən istifadə qaydaları 

Xüsusi  vasitələr  anlayışı.  Xüsusi  vasitələrin  növləri.  Xüsusi  vasitələrin  əldə 

edilməsi, qeydiyyatı  və saxlanılması qaydaları.  

Özəl mühafizə fəaliyyəti prosesində xüsusi vasitələrin istifadəsinə dair şərtlər, 

şərait  və  qaydalar.

 

Xüsusi  vasitələrdən  istifadəni  istisna  edən  əsaslar.



 

Xüsusi 


vasitələrdən istifadə etdikdən sonra özəl mühafizə əməkdaşının davranışları.      

Xüsusi vasitələrin qanunsuz istifadəsinə dair məsuliyyət. 



Mövzu 5. Mülki və əmək qanunvericiliyinin əsasları 

 

Mülkiyyət  hüququ  və  onun  məzmunu.  Mülkiyyət  hüquqlarının  qorunması.

 

Mülkiyyətə  zərər  verməklə  meydana  gələn  hallar.  Zərər  yetirildiyinə  görə 



məsuliyyətin  ümumi əsasları.  Tərəflər    və  əmək    müqaviləsinin  məzmunu.  Əmək 

müqaviləsinin  şərtləri,  müddəti  və  onun  bağlanması  forması.  Əmək  müqaviləsinə 

xitam verilməsinin əsasları. İş saatları və istirahət müddəti. Əməyin ödənilməsi və 

tənzimlənməsi. Əmək intizamı. 

 Əmək  müqaviləsinə  uyğun  tərəflərin  maddi  məsuliyyət  anlayışı  və 

xüsusiyyətləri. 



2. Taktiki və xüsusi təlim 

üzrə tədris proqramı 

 

Mövzu 1. Taktika və mülkiyyətin qorunması üsulları 

 

Mühafizə  olunan  obyektlərin  növləri

 

və  onların  təhlükəsizliyini  təmin etmək 



məqsədilə keçirilən bir sıra tədbirlər.  

Buraxılış və obyektdaxili rejimin təşkili. Saxta sənədlərin aşkar olunması.  

Müstəqil  mühafizə  xidməti  kimi  obyektlərdə  obyektdaxili  və  buraxılış 

rejiminin təmin edilməsi. 

Həyat  üçün  vacib,  xüsusi  əhəmiyyət  və  sosial  sahəyə  aid  obyektlərin 

mühafizəsinin xüsusiyyətləri. 



Vətəndaşların yaşayış yerlərinin mühafizəsinin xüsusiyyətləri. 

Xüsusi  vasitələrdən  istifadə  etməklə  mülkiyyətin  mühafizəsinin  həyata 

keçirilməsi. 

Mülkiyyətin daşınması zamanı onun mühafizəsinin xüsusiyyətləri. 

Mühafizə  edilən  mülkiyyətə  qarşı  törədilmiş  qanunsuz  cinayəti  törədən  şəxslərin 

saxlanılması zamanı istifadə edilən taktika və onların daxili işlər orqanlarına təhvil 

verilməsi. 

Mövzu 2. Taktika və vətəndaşların həyat və sağlamlıqlarının  

mühafizəsinin təmin edilməsi metodları 

 

Mühafizə  xidmətinin  bu  növünün  təmin  edilməsi  məqsədilə  müqavilə 

bağlanmasının  xüsusiyyətləri.  Stasionar  obyektlərdə  olan  vətəndaşların  həyatı  və 

sağlamlıqlarının taktikası. Ictimai yerlərdə vətəndaşların həyat və sağlamlıqlarının 

mühafizəsinin xüsusiyyətləri. 

Tema 3. Kütləvi tədbirlərin keşirildiyi məkanlarda  

asayişin qorunmasının təmin edəcək metod və taktikalar 

 

Kütləvi  tədbirlər  anlayışı  və  onların  növləri.  Kütləvi  tədbirlər  zamanı 

mühafizənin  təşkili  prinsipləri.  Kütləvi  tədbirlərə  hazırlıq,  keçirilməsi  zamanı  və 

onların başa çatdıqdan sonra mühafizəsi xidmətinin təşkili və həyata keçirilməsi.

   

Qeyri-adi və münaqişəli hallarda fəaliyyətə keçmək qaydası. 



Kütləvi  tədbirlər  zamanı  asayişin  təmin  edilməsində  daxili  işlər  orqanları  ilə 

özəl mühafizə şirkətlərinin qarşılıqlı əlaqəsi. 



Mövzu 4. Qanunsuz davranışlara qarşı qanuni  

mühafizə məsələlər ilə bağlı müştərilər üçün tövsiyələrin 

 hazırlanmasına dair məsləhətlərin həyata keçirilməsi 

 

Bu  növ  mühafizə  xidmətinin  təmin  edilməsi  məqsədilə  bağlanılmış 

müqavilənin xüsusiyyətləri. Müqavilənin predmeti. 

Mülkiyyətin mühafizəsi sahəsində qanunsuz davranışlara qarşı məsləhətlər və 

tövsiyələrin hazırlamasının xüsusiyyətləri.  

Şəxsi  təhlükəsizliyin  mühafizəsinin  təmin  olunmasına  dair  məsləhətlərin 

xüsusiyyətləri və tövsiyələrin hazırlanması. 

 

 



 

Mövzu 5. Obyektlərdə layihələndirmə, quraşdırma  

və təhlükəsizliyə dair texniki vasitələrin istismarı xidməti, 

 onların siqnal xarakterli məlumatlara müvafiq cavabların 

 qəbul edilməsi üsulu ilə obyektlərin və (və ya)  

əmlakın mühafizəsinin həyata keçirilməsi 

 

Bu  fəaliyyətin  həyata  keçirilməsi  şərtləri.  Layihələndirmə,  quraşdırma  və 

təhlükəsizliyə dair texniki vasitələrin istismarı xidmətin həyata keçirilməsi. 

Təhlükəsizlik və yanğın həyəcan siqnalları kimi texniki vasitələrindən istifadə 

etməklə mühafizə xidmətinin təşkilinin xüsusiyyətləri. 

Bu  növ  fəaliyyəti  həyata  keçirən  özəl  mühafizə  əməkdaşının  fəaliyyətinin 

xüsusiyyətləri. 

Mövzu 6. Mühafizə olunan obyektlərin terrordan qorunması 

 

Terror  aktlarının  qarşısının  alınması.  Partlayıcı  maddələrin  xüsusiyyətləri, 

əldəqayırma partlayıcı qurğuların əlamətləri və onların aşkarlanması üsulları.

  

Xəbərdarlıq  siqnalı  sxemi,  hüquq-mühafizə  orqanları  ilə  əlaqə  sxemi.



 

Terror 


təhlükəsi halında taktiki hərəkətlər. 

Şübhəli  maddələrin  aşkarlanması  məqsədilə  təhlükəsizlik  tədbirləri  və 

prosedurları. 

Partlayıcı  qurğuların  aşkarlanması  özəl  mühafizə  əməkdaşının  praktiki 

fəaliyyəti.

 

Təxliyə  tədbirlərinin  həyata  keçirilməsində  mühafizə  əməkdaşının 



iştirakı. 

Girovların götürülməsi zamanı mühafizə əməkdaşının taktiki hərəkətləri. 

Oğurluq  və  girovların  tutulmasına  qarşı  mühafizəyə  yönəlmiş  qabaqlayıcı 

tədbirlərin təşkili.  

Fövqəladə hallardan sonrakı fəsadların aradan qaldırılmasında iştirak. 

 

3. Texniki təlim 

üzrə tədris proqramı 

 

Mövzu 1. Obyektlərin mühafizəsi zamanı istifadə olunan texniki vasitələr 

 

          Obyektlərinin mühafizəsinə texniki vasitələrin təyinatı və təsnifatı.

  

Mühafizəyə dair texniki vasitələrlə əməliyyat prinsipləri.



  

Yanğın siqnalizasiyalarına dair texniki vasitələr. 

Həyəcan siqnalizasiyalarına dair texniki vasitələr. 

Siqnalizasiya sistemlərinin tərkibi. 

Mühafizəyə  dair  müxtəlif    texniki  avadanlıqlar  sistemlərinin  istismarının 

xüsusiyyətləri. 

Mühafizəyə  dair  texniki  avadanlıqların  layihələndirmə,  quraşdırma  və 

istismarı xidməti. 

Mövzu 2. Mühafizəyə dair texniki avadanlıqların 

 idarə edilməsi sistemi 

 

Mühafizəyə  dair  texniki  avadanlıqların  idarə  edilməsi  sisteminin 

təsnifatı.Giriş-çıxışa nəzarətin idarə olunması sistemi. Mühafizəçilərin

 

və nəqliyyat 



vasitələrinin  mühafizə  olunan  obyektə  giriş-çıxışlarına  məsafədən  nəzarət 

olunması. 

Mühafizəyə  dair  texniki  avadanlıqların  kompüter  vasitəsilə  idarə  olunması 

sistemləri. 



Mövzu 3. Yanğınsöndürmə vasitələri 

 

Obyektlərdə  yanğın  təhlükəsizliyinin  təmin  edilməsi  və

 

yanğının  səbəblərini 



aradan qaldırılması istiqamətində görülən tədbirlər.  

Obyektlərin yanğınəleyhinə rejimdə fəaliyyəti.

  

Köpük, toz və karbon tərkibli yanğınsöndürmə vasitələri. Onların quruluşu və 



istifadəsi. Yanğınsöndürmə vasitələrlə davranış qaydaları və üsulları. 

Yanğınsöndürmə  avadanlıqları  və  alətləri.  Onların  istifadəsi  zamanı 

təhlükəsizlik texnikası.  

Obyektdə  yanğın  hadisəsi  aşkarlandıqda  rəhbərlik  və  əməkdaşlar  tərəfindən 

görülən tədbirlər və  onun törətdiyi fəsadların aradan qaldırılması. 

Mövzu 4. Kommunikasiya vasitələri və onlarla işin təşkili 

 

Kommunikasiya  vasitələrinin taktiki-texniki  xüsusiyyətləri,  növləri, quruluşu 

və təyinatı. 

Simli  rabitə  vasitələrinin  əsas  növlərindən  istifadə  qaydaları  və  onlarla  işin 

təşkili. 

Simli rabitə vasitələrilə xidməti məlumatların ötürülməsi üsulları. 



Radio- kommunikasiya vasitələrinin əsas taktiki və texniki xüsusiyyətləri.  

Radio qurğu vasitələrilə danışıqların aparılması. 

 

4. Psixoloji hazırlıq 

üzrə tədris proqramı 

 

Mövzu1. Özəl mühafizə fəaliyyətin  psixoloji aspektləri 

 

Müşahidənin  psixoloji  aspektləri.  Müşahidə  olunan  obyektlərin  visual 

diaqnostikası.  Sənədlərin  yoxlanmasının  psixoloji  xüsusiyyətləri.

 

Ekstremal  və 



münaqişə vəziyyətlərində özəl mühafizə əməkdaşlarının davranış qaydaları. 

 

Mövzu 2. Özəl mühafizə fəaliyyətində stres amilləri 

Stresin aradan qaldırılması yolları 

 

Özəl  mühafizə  əməkdaşların  şəxsiyyətlərinin  psixoloji  sabitliyinin 



yaxşılaşdırılması yolları. 

Arzuolunmaz  psixoloji  təsirin  qarşısının  alıması  yolları:  fiziki  stabilliyin  və 

mənəvi tarazlığın saxlanması, bərpa-sağalma prosesi.  

Peşəyönümlü  və  psixoloji  nizamın  və  özəl  mühafizə  əməkdaşlarının 

özünütənzimləməsinin əsasları.  

 

5. İlk yardım  



üzrə tədris proqramı 

 

"İlk  yardım"  üzrə  tədris  proqramın  nəzəri  və  praktiki  təlimi,  özəl  mühafizə 

əməkdaşlarının hazırlığı üzrə vacib praktiki bacarıqların öyrənilməsi və ilkin tibbi 

yardımın göstərilməsi üsulları vasitəsilə keçirilir. 



 

Mövzu 1. Zərərçəkmişə baxışın keçirilməsi qaydaları 

Zərərçəkmişin vəziyyətinin dəyərləndirilməsi 

 

Zərərçəkmişə baxışın keçirilməsi qaydaları. Şüur pozulması, nəfəs (tezliyinin) 

və qan dövranın qiymətləndirilməsinin əsas meyarları.

  

Tibbi



 

müayinənin ardıcıllığı: baş, boyun və bel fəqərəsinin boyun hissəsi, döş 

qəfəsi, qarın, çanaq hissəsi, fəqərə sütunun sinə, qurşaq hissələri. 


Radial  və  karotid  arteriyaların  nəbzinin  (tezliyinin)  müəyyən  olunması 

üsullarının işlənməsi.  



Mövzu 2. Kardiopulmonar (ürək –ciyər) reanimasiyası. Elektrik qəza və 

batma zamanı kardiopulmonar reanimasiya xidmətinin xüsusiyyətləri

 

Yuxarı tənəffüs yolların keçirilməsinin pozulması halında ilk tibbi yardım 

 

Nəzəri məşğələlər. 



Ani  ölümün  daxili  və  xarici  səbəbləri.

 

Klinik  və  bioloji  ölüm  hallarının 



əhəmiyyətli əlamətləri.

 

Şüur, nəfəs və qan dövranının müəyyən edilməsi üsulları.



    

Ürək-ağciyər  arteriyasının  reanimasiyası  anlayışı.  Şüurlu  və  şüursuz  halda 

zərərçəkmişin yad cismin yuxarı tənəffüs yolların tam yaxud qismən keçirilməsinin 

pozulması halında

 

ilk tibbi yardımın göstərilməsi qaydası.  



Praktik məşğələlər.  

Zərərçəkmişin  müayinəsi  üsullarının  işlənilməsi:  şüur,  nəfəs  və  qan 

dövranının  müəyyən  edilməsi.  Yuxarı  tənəffüs  yolların  keşirilməməsinin  bərpası 

üsullarının  işlənilməsi:  çənə  qabağa  çəkilməsi  ilə  başın  arxaya  qoyulması,  ağız 

boşluğunun gözlə görünən yad cisimlərdən təmizlənməsi.

  

Süni  tənəffüs  üçün  müəyyən  cihazlardan  istifadə  edilməklə  "ağızdan  ağıza", 



"ağızdan  buruna"  süni  nəfəs  vermə  üsullarının  işlənib  hazırlanması.  Böyüklər  və 

uşaqlarda vasitəli ürək massajın üsullarının işlənib hazırlanması. 30 təkan : 2 nəfəs 

vermə  nisbətində  əsas  reanimasiya  kompleksin  keçirilməsi  texnikasının  işlənib 

hazırlanması.  Zərərçəkmişin  "sabit  lateral  (yan)  mövqeyə"  keçirilməsi  üsullarının 

təkrarlanması. 

Zərərçəkmişin yuxarı tənəffüs yollarındakı yad cismin çıxarılması üsullarının 

işlənib hazırlanması. 

Mövzu 3. Kəskin qanaxma və travmatik şok zamanı  

göstərilən ilk tibbi yardım 

 

Nəzəri məşğələlər. 

"Qanaxma"  və  "kəskin  qan  itirmə"  anlayışları.  Qan  itirilməsi  zamanı 

orqanizmin  kompensasiya  imkanları.  Qanaxmanın  növləri:  xarici,  daxili,  arterial, 

damar,  kapilyar,  qarışıq.  Qan  itkisinin  əlamətləri.

 

Xarici  qanaxmanın  müvəqqəti 



dayandırılması  metodları:  damarları  barmaqla  basmaqla,

 

oynaqlarda  əzaların 



maksimum    bükülməsi,  təzyiqli  sarğının  qoyulması,  standart  yaxud  improvizə 

edilmiş qankəsici bağın qoyulması (bükümlü dərz bağı, kəmər). Qankəsici bağların 

qoyulması nəticəsində baş verən ağırlaşmar və onların qoyulması qaydaları. 

Xəsarət  almış  nahiyənin  immobilizasiyası  və  soyudulması.  İmprovizə 

olunmuş sıxıcı bağın  hazırlanması  üçün  istifadə olunan əlaltı alətlər.

 

Güclü xarici 



qanaxmalar zamanı ilk tibbi yardımın həyata keçirilməsi qaydası.

 

Burun qanaması 



halında ilk tibbi yardımın həyata keçirilməsi qaydası.

 

Travmatik şok anlayışı, onun 



səbəbləri,  əlamətləri,  ilk  yardımın  göstərilməsi  qaydası.  Travmatik  şok  təsirinin 

inkişaf  etdirilməsinin  qarşısını  almaq  məqsədilə  görülən  tədbirlər.  Keyitmənin  ən 

sadə  üsulları:  xəsarət  alan  nahiyənin  soyudulması,  fizioloji  faydalı  (yaxşı)  hala 

gətirilməsi və immobilizasiyası.  

Praktik məşğələlər. 

Xarici  qanaxmaların  müvəqqəti  dayandırılması  üsullarının  işlənib 

hazırlanması. 

Arteriyaların  (yuxu,  bud,  körpücükaltı,  qoltuq  nahiyəsi,  qol-çiyin)  barmaqla 

basmaqla texnikasının işlənib hazırlanması.

 

Oynaqlarda əzaların maksimal bükülüb 



açılması;

 

yaranın  üzərinə  sıxan  sarğının  qoyulması;  standart  yaxud  improvizə 



edilmiş  qankəsici  bağın  qoyulması  (bükümlü  dərz  bağı,  kəmər);  travmatik  şok 

zamanı  tibbi  yardımın  göstərilməsi  qaydalarının  işlənib  hazırlanması:

 

travmatik 



şokun  əsas  səbəblərinin  aradan  qaldırılması  (qanaxmanın  müvəqqəti 

dayandırılması,  immobilizasiya),  yuxarı  tənəffüs  yollarının  açıklıqlığının 

qorunması və bərpası, anti-şok halına qətirilməsi, zərərçəkmişin bədən hərarətinin 

istiləşdirilməsi.  



 

Mövzu 4. Yaralanarkən göstərilən ilk tibbi yardım 

 

Nəzəri biliklər. 

Xəsarət anlayışı, xəsarətin növləri.

 

Yaralar, yaraların növləri. Çoxsaylı zədələr 



anlayışı.  Yaraların  təhlükəli  həddə  ağırlaşmaları:  erkən  (kəskin  qan  itkisi,  şok, 

həyati əhəmiyyətli orqanların zədələnməsi), gec (yoluxucu).  

Yaralanarkən göstərilən lk tibbi yardımın qayda və prosedurları.

 

Yaralanarkən 



göstərilən  ilk  tibbi  yardım  tədbirləri:  qanaxmaların  qarşısının  alınması,  sarğının 

qoyulması,  ağrının  aradan  qaldırılması  (sadə  üsullar):  Sarğı  növləri.  Standart  və 

improvizə  sarğı  növləri.

 

Bədənin  müxtəlif  anatomik  bölgələrinə  sarğının 



qoyulması.  Sarğıların  qoyulmasının  qaydaları,  xüsusiyyəti  və  üsullarının  işlənib 

hazırlanması. 



Mövzu 5. Dayaq-hərəkət sisteminin  

zədələnməsi zamanı ilk tibbi yardım 

 

Nəzəri məşğələlər. 

"Dayaq-hərəkət  sisteminin  xəsarəti"  anlayışı:  qançırlar,  burxulmalar, 

vətərlərin  zədələnməsi,  sınıqlar  (açıq,  qapalı).

 

Dayaq-hərəkət  sisteminin 



xəsarətlərinin  əsas  simptomları.  Açıq  sınıqların  əhəmiyyətli  əlamətləri.  Sınıqların 

təhlükəli ağırlaşmaları: qanaxmalar, travmatik şok. İlk tibbi yardım prinsipləri.  

"Daşıma  immobilizasiyası"  anlayışı.  Immobilizasiya  məqsədilə  istifadə  edilə 

bilinəcək əl altında olan alətlər. İmmobilizasiya zamanı buraxılan tipik səhvlər.

  

Körpücük sümüyü, bazu sümüyü, qolun qabaq hissəsinə aid, bud nahiyəsinin, 



baldır  sümüklərinin  travmaları  zamanı  immobilizasiya  yolları.  Onurğa  sütunun 

boyun, döş və bel travmalarının  onurğa beynin  zədəsi ilə yaxud onurğa beyninin  

zədəsi olmadan əsas təzahürləri.  Zərərçəkmişin daşınması zamanı aldığı vəziyyət, 

bir  yerdən  digər  yerə  qoyularkən  vəziyyətinin  xüsusiyyəti.  Çanaq  zədəsinin  əsas 

təzahürləri. Daşınma anında zərərçəkmişin qoyulduğu vəziyyət. Çanaq sümüyünün 

fiksasiyası üsulları. 

Praktik məşğələlər. 

Açıq  və  qapalı  sınıqlar  zamanı  ilk  tibbi  yardım  üsullarının  işlənib 

hazırlanması.

 

Körpücük  sümüyü,  bazu  sümüyü,  qolun  qabaq  hissə,  bud  nahiyəsi, 



baldır sümüklərin və digər yuxarı və aşağı ətrafların skeletindəki  travmalar zamanı 

əl  altında  olan  vasitələrlə  immobilizasiyası.  Yuxarı  və  aşağı  ətrafların  avtomatik 

immobilizasiyası.  Əl  altında  olan  materiallardan  hazırlanmış  boyun  nahiyəsinə 

rezin  şinanın  qoyulması.

 

Çanaq  sümüyü  zədəsini  almış  zərərçəkmişin  daşınması 



zamanı  vəziyyətin  tətbiq  edilməsi  üsullarının  işlənib  hazırlanması,  çanaq 

sümüyünün fiksasiyası üsulları.  

 

Mövzu 6. Baş nahiyəsinin xəsarəti zamanı ilk tibbi yardımın göstərilməsi

  

Döş qəfəsinin zədələri zamanı göstərilən ilk tibbi yardımın göstərilməsi 

Qarın nahiyəsinin zədələri zamanı göstərilən ilk tibbi yardım 

 

Nəzəri məşğələlər. 



Başın  zədələnməsi  zamanı  göstərilən  ilk  yardım.  Baş  dərisinin  tük  bitən 

sahəsindəki  yaraların  xüsusiyyətləri.

 

Ilk  yardımın  göstərilməsi  qaydaları.  Göz  və 



burun  hissəsinin  xəsarəti  zamanı  göstərilən  ilk  yardımın  xüsusiyyətləri.  Kəllə-

beyin  travması  nəticəsində  meydana  çıxan  xəsarətlərin  əsas  simptomları.

 

Ilk 


yardımın  göstərilməsi  qaydaları.  Açıq  kəllə-beyin  travması  zamanı  sarğının 

qoyulması xüsusiyyətləri. Zərərçəkmişin daşınması zamanı vəziyyəti. 

Döş  qəfəsinin  xəsarəti  zamanı  göstərilən  ilk  yardım.

 

Döş  qəfəsi  xəsarətinin 



əsas  təzahürləri.

 

Açıq  pnevmotoraks,  kəskin  tənəffüs  çatışmazlığı  anlayışı.



 

Ilk 


yardımın  göstərilməsi  qaydaları.

 

Açıq  döş  qəfəsinin  zədələri  zamanı  sarğı 



vasitələrinin  qoyulması  xüsusiyyətləri.  Yad  cisimlə  yaralanmış  döş  qəfəsinə 

sarğının  qoyulması.  Zərərçəkmişin  daşınması  zamanı  vəziyyəti.

 

Qarın 


travmalarında  ilk  yardımın  göstərilməsi.

 

Qarın  nahiyəsindəki  travmaların  əsas 



təzahürü. Daxili qanaxma əlamətləri və orqanların zədələnməsilə qarın boşluğunun 

bağlı  travmaları.  Ilk  yardımın  göstərilməsi  qaydaları.  Yarada  yad  cisim  olmaqla 

qarın boşluğu orqanlarının düşməsi  nəticəsində yaranın  üzərinə sarğı  vasitələrinin 

qoyulmasının  xüsusiyyətləri.  Daxili  qanaxma  və  şiddətli  ağrı  əlamətləri  ilə  qarın 

boşluğu zədələrində  zərərçəkmişin daşınması zamanı vəziyyəti. 

Praktik məşğələlər. 

Göz,  qulaq,  burun  xəsarətləri  zamanı  baş  dərisinin  tük  bitən  sahəsindəki 

yaraların üzərinə bint sarğısının qoyulması qaydası. Kəllə-beyin travması ilə zərər 

çəkmiş  şəxsə  ilk  tibbi  yardımın  göstərilməsi  üsullarının  işlənib  hazırlanması. 

Şüursuz  yaxud  şüurlu  halda  olarkən  zərər  çəkmiş  şəxsə  onun  daşınması  zamanı 

bədəninin  tutduğu  mövqeyi.  Şübhəli  bilinən  açıq  kəllə  sümüyü  sınıqları  zamanı 

sarğının  qoyulması.  Döş  qəfəsi  naiyəsindən  zədə  almış  zərər  çəkmiş  şəxsə  ilk 

yardımın  göstərilməsi  qaydaları  və  üsullarının  işlənib  hazılanması.  Döş  qəfəsinin 

açıq  travmaları  zamanı  sarğının  qoyulması.  Yarada  yad  cisim  olduqda  sarğının 

qoyulması qaydası. Döş qəfəsinin travmaları zamanı sarğının qoyulması qaydası.  

Yarada  yad  cismin  mövcud  olması  və  qarın  boşluğu  orqanlarının    yaraya 

düşdüyü  hallarında  qarın  boşluğunun    qapalı  və  açıq  travmaları  zamanı  ilk 

yardımın göstərilməsi üsullarının işlənib hazırlanması. 



 

 

 

 

 

Mövzu 7. Kəskin zəhərlənmələr zamanı  

ilk tibbi yardımın göstərilməsi 

 

Etanol  və  etanol  tərkibli  mayelər,  dərmanlar  (antihistamin,  sakitləşdirici, 

antidepresantlar),

 

ətrafdakılara  nisbətdə  artan  formada  təhlükəli  tədbirlərin  həyata 



keçirilməsi ilə bağlı narkotik maddələrdən istifadə.  

Zəhərlənmələr,  zəhərli  maddələrin  orqanizmə  nüfuz  etməsi  yolları.

 

Kəskin 


zəhərlənmələrin simptomları. Zəhərli maddələrin nəfəs yolları, mədə bağırsaq, dəri 

vasitəsi ilə  orqanizmə düşməsi zamanı ilk yardımın göstərilməsi qaydaları.

  

Tullantı  qazlar,  əməliyyat  mayeləri,  benzin,  etilen  qlikol  ilə  zəhərlənmələrin 



əsas təzahürləri. İlk tibbi yardımın göstərilməsi qaydası. 

 

Etanol və etanol tərkibli 



mayelər ilə zəhərlənmələrin əsas təzahürləri, ilk yardımın göstərilməsi proseduru. 

Mövzu 8. Şüur, tənəffüs, qan dövranı, qıcolma sindromu kimi  

kəskin pozğunluqlar və digər xəstəliklər səbəbindən meydana gələn 

fövqəladə hallar zamanı ilk yardımın göstərilməsi qaydaları 

 

Nəzəri məşğələlər. 

Ətrafdakılar  üçün risk  ilə bağlı tədbirlərin həyata keçirilməsində səhhətin  və 

yorğunluğun  təsiri.  Yorğunluq,  somatik,  psixoloji  və  emosional  pozğunluqların 

əlamətləri.  

Şüurun  kəskin  pozğunluqları.

  A

ğır  xəstəliklər  zamanı  şüurun  qısa  müddətli 



itirilməsi (bayılma) və pozulması. Səbəbləri, əsas təzahürləri, ilk yardım. 

Tənəffüsün  kəskin  pozğunluqları.  Boğulma  və  digər  kəskin  tənəffüs 

çatışmazlığı. Səbəbləri, əsas təzahürləri, ilk yardım. 

Kəskin  qan  dövranı  problemləri.

 

Kəskin  ürək  tutmaları.  Səbəbləri,  əsas 



təzahürləri, ilk yardım. 

"Qıcolma"  anlayışı.  Epilepsiya  tutmaları.  Səbəbləri,  əsas  təzahürləri,  ilk 

yardım. İlk yardım göstərilən zaman buraxılan səhvlər. 

 

 



 

 

 

 

 

 

6. Xüsusi vasitələrdən istifadə 

üzrə tədris proqramı 

 

Mövzu 1. İstifadə üçün icazə verilmiş xüsusi vasitələrin ümumi quruluşu, 

təyinatı, taktiki və texniki xüsusiyyətləri 

 Xüsusi vasitələrin istifadəsi üçün müəyyən edilmiş qaydalara və təhlükəsizlik 

tədbirlərinə riayət edilməsi 

 

Xüsusi vasitələrin növlərindən asılı olaraq onların təyinatı. Xüsusi vasitələrin 

quruluşu  və  taktiki  və  texniki  xüsusiyyətləri.  Xüsusi  vasitələrin  texniki 

vəziyyətinin  (sazlığının)  yoxlanılması,  onların  istifadə  və  daşınması  üçün  tətbiq 

olunan təhlükəsizlik qaydaları və tədbirləri.  

Növündən asılı olaraq xüsusi vasitələrin tətbiqinin əsasları. Xüsusi vasitələrə 

nəzarət  baxışının  keçirilməsi.  Xüsusi  vasitələrin  düzgün  texniki  vəziyyətinin 

(istismarının) təmin edən istifadə və saxlanması qaydaları. 

 

7. Xüsusi fiziki hazırlıq 

üzrə tədris proqramı 

 

Mövzu 1. Fiziki güc tətbiq edilməklə mühafizə 



 

Mübarizə  üçün  xüsusi  üsullardan  istifadə  edilən  texnikalar.  Xüsusi  müdafiə 

üsulları və onlara qarşı yolların praktiki işlənib hazırlanması. Əl altında olan alətlər 

və məkanlardan istifadənin xüsusiyyətləri.  



 

Mömzu 2. Əks tərəfin silahlı hücumundan özünü müdafiə 

 

Bıçaqla silahlanmış əks tərəfin hücumundan özünü qorumanın əsas üsulları və 

onun zərərsizləşdirilməsi yolları.  

Odlu  silahla  silahlanmış  əks  tərəfin  hücumundan  özünü  qorumanın  əsas 

üsulları və onun zərərsizləşdirilməsi yolları. 

Çubuq  (dəyənək),  aerozol  tipli  vasitələrlə  silahlanmış  əks  tərəfin 

zərərsizləşdirilməsi. 

 

 



 

 

 

Mövzu 3 Özəl mühafizə fəaliyyətində istifadə edilməsinə 

 icazə verilmiş xüsusi vasitələrlə özünü qoruma 

 

Rezin çubuqla (dəyənəklə) özünü qoruma. Mühafizə fəaliyyətində  qoruyucu 

gödəkcələr və təhlükəsizlik dəbilqələrindən istifadə. 

"Fiziki hazırlıq" 

1.  Boğma və tutmalardan azad olunma; 

2.  Soyuq    silah  və  silah  qismində  istifadə  olunan  digər  əşyalardan  özünü 

müdafiə fənləri; 



3.  Odlu silahdan özünü müdafiə fənləri; 

4.  Ağrıdıcı zərbələrin tətbiqi; 

5.  Qıfıla salma və ondan azad olunma; 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Yüklə 0,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin