Referat Fakultə: st və mks qrup: 334a3 Müəllim: Dadaşov Elxan Tələbə: Qarayeva Aygün

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
Azərbaycan Memarliq və İnşaat Universiteti

Referat

Fakultə: ST və MKS

Qrup: 334a3

Müəllim: Dadaşov Elxan

Tələbə: Qarayeva Aygün

Mövzu: Ətraf mühitin radioaktiv tullantılardan qorunması

Bakı 2015

Giriş

1. 
   Ətraf mühitin radioaktiv maddələrlə çirklənməsi
   
2. 
   Radiasiya qəzaları zamanı radiasiya təhlükəsizliyi
   
3. 
   Radioaktiv tullantıların toplanması, saxlanması, daşınması və zərərsizləşdirilməsi
   
4. 
   Radioaktiv çirklənmədən mühafizə tədbirləri
   

Nəticə
İstifadə edilmiş ədəbiyyat

Giriş
Radioaktivlik yeni hadisə deyildir, lakin bəşəriyyətin onu kəşf etməsi, öyrənməsi və istifadə etməsi yenidir. Bəşəriyyətin inamla atom əsrinə daxil olması XX əsrin ikinci yarısında xalq təsərrüfatının bütün sahələrində ionlaşdırıcı şüaların müvəffəqiyyətlə tətbiqini genişləndirmiş və bununla əlaqədar radioaktiv maddələrlə təmasda olanların sayının çoxalmasına və ətraf mühitin radioaktiv tullantılarla çirklənmə təhlükəsinin artmasına səbəb olmuşdur. Keçən əsrin 20-ci illərində dünyada cəmi bir neçə yüz qram radium var idisə, hazırda atom sənayesi hər il yüz min tonlarla radiuma ekvivalent olan yüksək aktivliyə malik radionuklidlər istehsal edir. İlk atom bombasının Yaponiyanın Xirosima və Naqasaki şəhərlərində partladılması və sonrakı illərdə atom və istilik nüvə silahlarının sınaqlarının keçirilməsi biosferə küllü miqdarda süni radioaktiv izotopların daxil olmasına səbəb olmuşdur.
İonlaşdırıcı şüa mənbələrinin təbabətdə tətbiqi xüsusi qeyd olunmalıdır. Hazırda təkcə radioaktiv izotoplarla diaqnostika və müalicə on minlərlə xəstənin həyatını xilas etmişdir.
Radioaktiv tullantılar radioaktiv çirklənmənin əsas mənbələrindən biridir. Bunlar müxtəlif əlamətlərinə görə fərqləndirilir:

• 
  aqreqat tərkibinə görə ( bərk, maye, qaz).
  
• 
  Yarımparçalanma dövrünə görə ( az yaşayan - bir ildən az, orta yaşayan- 1 ildən 100 ilə qədər, uzun müddət yaşayan- yüz ildən çox)
  
• 
  Xüsusi fəallağına görə (az fəal-0,1 ki/m³-dən az, orta fəal (0,1-dən 1000 ki/m³), yüksək fəal (1000 ki/m³ –dən çox).
  
• 
  Şüalanma tərkibinə görə ( alfa şüalanma, beta şüalanma, qamma şüalanma və neytron şüalanma).
  

Ətraf mühitin radiasiya fonunun formalaşmasında bir sıra təbii radiasiya mənbələri ilə yanaşı, atom sənayesinin inkişafı və müxtəlif məqsədlərlə radioaktiv maddələri tətbiq edən texnogen mənbələrin mühüm rolu vardır. İstənilən halda ətraf mühitin radiasiya fonunun yüksəlməsi əhalinin ionlaşdırıcı şüalanmanın zərərli təsirinə məruz qalma riskini artırır. Lakin radioaktiv maddələrin elm və texnikanın müxtəlif sahələrində tətbiqi, nüvə texnologiyasının getdikcə inkişaf etməsi, ətraf mühitin radioaktiv maddələrlə texnogen çirklənməsinin intensivləşməsi bu riskin daha təhlükəli xarakter almasına səbəb olur.