Reja: Kirish Asosiy bo’lim

Reja:
1.Kirish
2. Asosiy bo’lim
2.1.Issiqlik izolyatsiyasi materiallari
2.2. Donali buyumlar
3.Yakunlash

KIRISH
Mamlakatimizga issiqlikni saqlovchi materiallarga bo’lgan talab yildan yilga
ortib bormoqda. Ushbu materiallar qat'iy talablar asosida tayyorlanadi. Ular eng
avvalo energiya tejamkor bo’lishi, kichik xajm xosil qilishi, engil, ekologik toza,
moslashuvchan, ovoz va shovqinga chidamli, yonuvchan bo'lmasligi, suv va bug’
o’tkazmaydigan, temir maxsulotlariga surilganda yemirilishga (korroziyaga) qarshi,bino va inshootlarga qo’llanilganda issiqlik yo'qotilishi kamaytirish va mog’orlashdan ximoya qilish kabilar kiradi. Xozirda ishlab chiqarish va yirik sanoat korxonalarida issiqlikni saqlab qolish, energiya sarfini kamaytirib ish olib boorish dolzarb va muxim masala biri xisoblanadi.
Xozirda issiqlikdan unumli foydalanish va uni tejash uchun steklovatalardan
(minvata) foydalaniladi. Shaxar IES lar misolida ko’radigan bo’lsak trubalardagi
issiqlikni saqlash uchun dastlab trubaga saqich (bitum) suriladi so'ngra steklovata
o'ralib ustidan tunika (rux) qoplanadi. Bularni iqlisodiy taraflama xisoblasak ancha
qimmatga va vaqtdan yutqazishga olib keladi. Biz taklif etayotgan issiqlikni saqlovchi innovatsion material nafaqat bino va
inshootlar, issiqlik quvurlariga balki sanoatning barcha tarmoqlariga birdek qo’llanila olishi bilan xam diqqatga sazovordir.
Issiqlik izolyatsiyasi materiallari
Issiqlik izolyatsiyasi deb atrof muhitga issiqlik yo’qotilishini kamaytirish
maqsadida turarjoy va sanoat binolari, issiqlik agregatlari hamda quvurlar
o’tkazishda ishlatiladigan materiallarga aytiladi. Issiqlik izolyatsiyasi
materiallari govak tusilishi va buning oqibatida zichligining kichikligi (ortig’i
bilan 700 kg/m3) hamda issiqlik o’tkazuvchanligi (ko’pi bilan 0,30 Вт/(м·0С))
bilan harakterlanadi. Ular vazifasiga ko’ra 4 sinfga bo’linadi.

A Б В Г

0,07 Вт/ (м ּ ◌ºС) 0,07 –0,12 Вт/ (м ּ ◌ºС) 0,12 –0,18 Вт/ (м ּ ◌ºС) 0,18 –0,30 Вт/ (м ּ ◌ºС)

Asosiy xom ashyoning turiga ko’ra issiqlik izolyatsiyasi materiallari mineral (noorganik) yoki organic; qo'llanilish sohasiga ko’ra izolyatsiyalovchi –qurilish (nisbatan sovuq yuzalar uchun) va izolyatsiyalovchi -montaj (sovuq va issiq yuzalar uchun) shakli va tashqi ko’rinishi bo’yicha issiqlik izolyatsiyasi materiallari donalab tayyorlanadigan qattiq (plita, qobiq, segment, g’isht,tsilindr) va egiluvchan (mato, shnur), yumshoq va sochiluvchan (paxta, perlit qum, vermikulit) materiallarga bo’linadi.
Tuzilishi bo’yicha issiqlik izolyatsiasi materiallari tolali (mineral paxta, shisha tolali (donador) perlit, vermikulit), g’ovak (g’ovak betonlardan tayyorlangan buyumlar, ko’pik shisha) materiallarga klassifikatsiyalanadi. Ko’pchilik issiqlik izolyatsiyasi materiallari yuqori darajada g’ovak bo’lishi natijasida tovushni yutish qobiliyatiga ega bo’ladi, bu esa shovqin bilan kurashish uchun ulardan akustik materiallar sifatida ham foydalanishga imkon beradi. Tovushni yutuvchi materiallar yuqori darajada tovushni yutish koeffitsientiga ega bo’lishi kerak (materialning qisman yutilgan tovush energiyasi, uning yuzasiga tushayotgan butun energiyasiga nisbati) – 1000 Гц chastotada –0,4 dan kam bo’lmasligi kerak, shuningdek vaqt o’tishi bilan o’zining akustik xususiyatlarini o’zgartirmagan holda va muhandislik estetika va gigiena talablariga mos kelishi kerak.
Issiqlik va tovush izolyatsiasi uchun quyidagi materiallar va buyumlar ishlab chiqariladi: mineral paxta va uning asosidagi buyumlar; shisha tola asosidagi buyumlar; ko’pik shisha; termozit (shishirilgan shlak); keramzit; g’ovak keramikadan yasalgan buyumlar; shishirilgan perlit va vermikulit; asbest, diatomit va trepel asosidagi buyumlar; yengil va maxsus yengil betonlar; texnik kartonning har xil turlari; qamish plita va poxol plita; yog’och tolali plitalar va shunga o’xshash materiallar; ko’pik va g’ovak plastlar, qattiq va elastik; uch qatlamli plastiklar va sotoplastlar; g’ovak va tola asosidagi o’rama materiallar. Torfli va probkali plitalar, namat, kanop tolasi, mok va shunga o’xshash materiallar kam hajmda qo’llaniladi. Ularni yangi, g’oyat istiqbolli, zichligi kam bo’lgan va yuqori mexanik xossalarga ega bo’lgan, yonmaydigan va bioturg’unlikka ega bo’lgan texnologik materiallar, ya’ni ko’pik metall bilan almashtirish mumkin.
Issiqlik va tovush izolyatsiyasi materiallarini transportda qo’llanilishi bu o’rovchi va ko’taruvchi konstruktsiyalarning (devor, ora yopma, ustun, dengiz va daryo kemalarining korpuslari, vagon kuzovlari va shunga o’xshash); massasini kamaytiradi; kerakli issiqlik sharoitini minimal energiya xarajat qilgan holda yaratishga (binolar, refrijeratorlar va izotermik konteynerlar, vagonlar, avtofurgonlar, muzlatgichlar va boshqalar); asosiy konstruction materiallarning
ehtiyojini kamaytirishga (metallar, temirbetonlar, yog’och, shishaplastiklarda);
tehnologik jarayonlarda yoqilg’I harajatini sezilarli darajada kamaytirishga
imkon beradi.